LUKU
Gotena Pii Layene Epene Lukuto Pepa Peleane Oko
1
Gotena Pii Layene Epene Lukuto Pepa Peleane Oko
1-2 Tiapolesa, andipa nambato pii pepa peleyo tupa nimbato dii lo andoto, nembo tape. Wamba nanima tombenenga Goteto piape kambua mina ika lo peaipia. Piape bulupane peane tupapi, matili peane tupapi, utupane pitaka wandakali minditupa-mane lee-mane andeaini-pia. Andoto, akali utupanena minditupa-mane pii akali atoto, Goteto wua peane lo nanima langeai. Akali kambua-mane pii temane utupane ale wato, pepa peleaini-pia.* Ap 1:1
3-4 Wamba Goteto piape peane utupane pitaka anu pua peape lo nambato wayumane nembo tokale loto, balana piape lee-mane andeani wandakali tupa tipa piki pua atewa. Akali minditupa-mane piape Goteto peane tupa nimba langeai-kola, Goteto piape utupane anu pua peape lo Tiapolesa nimbato wayumane nembo tola loto, andipa nambato nimbana pepa oko tika pua peyo epe leyo.
Elisambesato Jone Mandulu-peya Leane Oko
Wamba Etote bala Jutiya disitiki okona kiŋi ateane okone angi, Gotena piape piyane pitisa akali Sakataya lene mindi ateaipia. Bala pitisa piape piyane Apaisa yame okona mindi ateaipia. Bala wetene Elisambesa oko bala Etone yame peteaipia. Elisambesa, Sakataya-la, okonelapo-mane Gotena loo tupapi, pii layene tupapi, utupane pitaka tika pua minu peteapele-pia. Liyambanga koo tene mindi naya-kola, Goteto okonelapo wandakali tika-pene peteyapi leaipia. Wanda Elisambesa oko ini tai lea-kola, bala akalini okola, liyambato andopane mindi mandi napene pitiyu mini yapelepia.
Alumindi Sakataya bala akali minditupa towa pitisa piape piyaini oto oko epea-kola, Gote lo tama pua, pitisa piape puyale epo ateainipia. Ateai-kola, pitisa akali tupamane piape puyale tale piyaini pua tale puato, Sakataya, nimbato Gotena lotu anda andane okona kolandaka loto, Gote tama pua, ita dini tunduma-pene tupa yango atape leainipia. Wuane leai-kola, Sakataya bala Gotena lotu anda okona kolandaka leaipia.* Ek 30:7 10 Okone angi, wandakali kambua wete epo amunguli puato, takita pote lo ateainipa.
11 Sakatayato Gotena pitisa piape oko pua atea-kola, enjole mindi epoto, ita dini tunduma-pene yangalaini alata toko okona kii tikasa-tole epo ateaipia. 12 Atea-kola, Sakatayato enjole okone andalu, moko loto, yuku yaepia. 13 Yuku ya-kola, enjole okonemane bala lamawuato, Sakataya, nimba yuku naene kondaa leaipia. Nimbato tee lo pote lapi oko Goteto ale apia. Tene okonena, nimba wetene Elisambesato nimbana iwana mindi mandulu-peyako. Nimbato iwana okonena gene Jone lape leaipia.
14-17 Jone bala angini okona ininga pitula-kola, Oli Sipitisa oko balanga epo tumbi lolopeya. Wamba Oli Sipitisa okomane Ilainja minu tai laya yane pua teke, balato Jonepi minu tai laya olopeya. Tai laya ola-kola, wamba Ilainjato piape taimane peane pua teke, Jone balatopi piape taimane pulupeya. Balato ipa taipi, waenepi, utupane nanene wete ateakale. Akali Andane okomane Gotena piape puyale atola-angi, Joneto piape minditupa wamba ini pulupeya. Akali Andane oko epolopeya nembo toto, wandakali-mane mandeke pua ateakale loto, Joneto Gotena piape puato, Gotena mana wato mina na-piyaini wandakali tupa mana lamaulu-peya. Mana lamawuato, Gotena mana tika pua wato minalaini wandakali tupamane nembo talaini pua teke nembo talapa lolopeya. Balato ayianepi, iwananepi, waka gulo atalaini tupa lamawuato, yakama yamapane mindiki palu atalapa lolopeya. Wuane loto, balato Isatale tane wandakali kambua tupana yamapane mina ika laya ola-kola, utupane-mane yakamana Akali Andane Gote oko lo bilipi lolopeyai. Bilipi lolai-kola, Akali Andane okomane Jonena gene oko laiyu lolopeya. Joneto Gotena piape kuai lo pula-kola, Sakataya nimbato bala mandeene nembo toto, wandakali-mane epele olopeyai. Nimbato balana piape utupane pitaka andoto, bala mandewa lo epele-mane omolopele leaipia.* Nam 6:3; Mal 3:1; 4:5-6; Mt 17:11-13
18 Enjole okomane wuane lea-kola, Sakatayato namba mini eyo leaipia. Namba wetenepi, mini-yene teke peteya-ko. Nimbato andopane mindi mandulu-peyapi lele okone anu pua nambato enene ya lo andokalepe leaipia.
19 Wuane lea-kola, enjole okomane Sakatayana pii leane okone yano peyoto, namba Gapatele leaipia. Namba Gotena wenonga atalawane. Goteto pii okone Gapatele nimbato Sakataya lamaulu puu lala-kola, nambato pii leyo tupa langulu epeyo.* Dan 8:16; 9:21 20 Andipa nambato pii leyo tupa nimbato enene ya lo bilipi nalele okonena, nimbana nee asia tuma pula-kola, nimbato pii katulo nalolo-pele. Pii leyo utupa enene gulola-angi, matili nimbato pii katulo lolo-peke lolopele. Enjole okonemane wuane leaipia.
21 Sakataya ini takita naepea-kola, wandakali takita pote lo ateaini tupamane nembo kambua toto, lotu anda andane okona aki mindimane bala minandi leyape lo maliyo ateainipia. 22 Balana nee asia tuma pitane atea-kola, bala takita epoto, pii mindi katulo laa napeaipia. Balato mee kii-mane mandeke piki pea-kola, lotu anda anda-pango okona mangene mindi andalaya lo andeaini-pia. 23 Andeai-kola, Sakatayato balana pitisa piape pikoyo piyu, bala andaka peke leaipia.
24-25 Sakataya bala wetene Elisambesa towa paleapi-kola, ininga andopane peteaipia. Petea-kola, Elisambesato pii mindi loto, wamba namba andopane mindi mandi napene pituto, wandakali wenonga yalawa pitiyawane-ko. Andipa namba yalawa teke pituluwane loto, Akali Andane okomane namba ondo wato, andopane mindi geya leaipia. Wuane lalu, Elisambesa bala takita puu napene, ana yau andaka peteaipia.
Enjole Mindimane Pii Mindi Matiya Lamaiyane Oko
26-27 Wana mapokae Matiya lene mindi bala Galili disitiki okona tano aŋako Nasatesa lene okona peteaipia. Bala akali Josepena bakale lene peteaipia. Josepe bala kiŋi Dapiti yame mindi ateaipia. Elisambesa bala andopane tongotaka ana wataka petea-kola, Goteto enjole Gapatele andayo, nimbato pii mindi Matiya lamalu puu leaipia.* Mt 1:18 28 Lamalu puu lea-kola, enjole okonemane Matiya peteanga poto, Akali Andane oko nimba towa atu atoto, mini epene pale laya eya leaipia. 29 Wuane lea-kola, Matiya bala moko loto, balato pii anu-pene mindi namba langeyape lo nembo kambua teaipia.
30 Nembo kambua tea-kola, enjole okomane bala lamawuato, Matiya, Goteto nimba towa mini epene paleya-ko. Nimba yuku olene. 31 Nimbana ininga andopane mindi pitula-kola, nimbato iwana mindi mandulu-pele. Mandule-angi, balana gene oko Jisasa lape.* Ais 7:14; Mt 1:21-23 32 Balana gene oko andane wete yolopeya. Wandakali tupamane bala Gote Ati Kenga Ateya okona iwanane lolopeyai. Wamba Goteto iwana okona yumbane Dapiti bala kiŋi ateakale leane pua teke, Goteto nimbana iwanane okone bala kiŋi ateakale lolopeya.* 2Sa 7:12,13,16; Ais 9:7 33 Bala kiŋi atoto, matili-matilipi Jekopo yame tupa ando atapowa atolopeya leaipia. 34 Wuane lea-kola, Matiyato enjole okone lamawuato, namba akali mindi towa piti napeyo-ko. Nambato anu puato, iwana okone mandulu-peyawape leaipia.
35-37 Wuane lea-kola, enjole okomane balana pii okone yano peyoto, Goteto piape mindikipi mindi puyale pitete naene piyane leaipia. Nimba aini Elisambesa bala andopane mindi mandi napene mee kinambuli petea-kola, wandakali tupamane Elisambesa bala andopane mindi mandi napulu-peya lalaini tekeko, andipa bala mini-yene angi, iwana mindi manduyale tongotaka peteya-kola, ana wataka peya. Nimbatopi iwana mindi mandula loto, Oli Sipitisa oko nimbanga epola-kola, Gote ati kenga wete ateya okona tai-lene okomane nimba ando atolopeya. Goteto iwana epene wete okone nimbana ininga pete lola-kola, wandakali tupamane bala Gote iwanane ateya lolopeyai leaipia.* Jen 18:14 38 Enjole okonemane wuane lea-kola, Matiyato bala lamawuato, namba Akali Andane okona piape wanda pitiyawane-ko. Nimbato pii lele okone atu yalua leaipia. Wuane lea-kola, enjole okone bala Matiya tepa alu peaipia.
Matiyato Elisambesa Andolo Peane Oko
39 Okone angi, Matiya bala Galili disitiki oko tepa alu, Jutiya disitiki okona yuu wangiane tano yene mindina wamba ini peaipia. 40 Poto, bala Sakatayana andaka kolandaka loto, Elisambesa andayo, nimba kuai lo petelepe leaipia. 41 Elisambesato pii okone ale ya-kola, iwana balana ininga peteane okomane ema taimane peaipia. Okone angi, Oli Sipitisa oko Elisambesa balanga epo tumbi leaipia.
42-44 Tumbi lea-kola, Elisambesato epelewa pii taimane loto, nimbato namba ando pii lele oko ale eyo-angi, andopane nambana ininga peteya okomane epele wato, ema peya. Namba wanda epene andoko peteyonga nambana Akali Andane okona angini nimbato namba andolo epelepe. Goteto nimba moyola-kola, nimbato Gotena iwanane mandule okomane wanda waka tupa pitaka sia minulu-pele. Andopane nimbana ininga peteya okone Goteto wayumane moyo ateya. 45 Akali Andane okomane pii nimba langipia tupa matili enene gulolo-peya lo bilipi lele okonena, nimba epelewa petele okoni leaipia.
46-50 Elisambesato wuane lea-kola, Matiyato pii mindi loto, namba gene nayene mee balana piape wanda pitiwa-kola, Gote tai wetete ateya okomane namba moyo piape andane minditupa peya leaipia. Piape peya utupane wandakali pitaka-mane nembo toto, Goteto wanda okone moyaepia lolopeyai. Goteto namba molo-peke leane nembo toto, nambato bala epele wete wato, Akali Andane okona gene oko laiyu leyo. Bala ando yukuwa atalaini wandakali tupa pitaka balato ondo wato, moyalane. Balana gene epene wete eya.* 1Sa 2:1-10; Sam 103:13,17
51 Balana kini-mane piape taimane piyane. Wai-ene gulo, luawa atalaini wandakali tupa pitaka balato peyo wata alane.* 2Sa 22:28 52 Balato kiŋi tai tupa mo tepa wato, wandakali gene nayene tupa minu tai laya alane.* Jop 12:19; 5:11; Sam 147:6 53 Tomo nonowa atalaini wandakali tupa pitaka balato minditaka kambua maiyu, minditaka kambua yene wandakali tupa mee peakale lalane.* Sam 34:10 54-55 Wamba balato nanimana yumbane Apatakamenga pii mindi lamawuato, nambato nimbapi, nimbana mandiyene tupapi, moyo atapowa ando atokale leane pua teke, balana piape wandakali Isatale tane tupa ondo wato moyo ando ateya leaipia.* Mai 7:20; Jen 17:7; Sam 98:3 56 Wuane lalu, Matiya bala Elisambesa towa atu ana tepopi mindi pitiyu, bala andaka peke leaipia.
Elisambesato Jone Mandeane Oko
57 Elisambesa bala andopane mandulane ana oko epea-kola, balato iwana mindi mandeaipia. 58 Mandea-kola, Elisambesana yamepi, wandakali mandaka atalaini tupapi, utupane-mane ale wato, Akali Andane okomane bala ondo apia ya lo, bala towa atu epele yainipia.
59 Ole kitupasa pea-kola, wandakali utupane-mane iwana okonena yala-pene umbaini katulu epeainipia. Epoto, utupane-mane bala ayianena gene Sakataya lalaini pua teke lamakale leainipia.* Jen 17:12; Pit 12:3; Lk 2:21 60 Wuane leai-kola, iwana okona angini okomane wandakali utupane lamawuato, jia, balana gene Jone lamakale leaipia. 61 Wuane lea-kola, utupane-mane bala lamawuato, nimba yame akali gene Jone lene mindi ata napeya okonde leainipia.
62 Wuane loto, utupane-mane Sakataya ando kii-mane mandeke puato, iwana okona gene api lolape lo tipa peainipia. 63 Tipa peai-kola, balato kii-mane mandeke puato, pepa peyalaini selesa mindi mo giyapa leaipia. Selesa okone mo mayai-kola, balato iwana okona gene Jone lo pepa peleaipia. Pelea-kola, wandakali utupane-mane gene peleane oko andoto, nembo kambua teainipia. 64 Okone angi teke, Sakatayana ambulini lumbea-kola, balato Gote epelewa tama peaipia. 65 Wuane pea-kola, wandakali yuu ongane ateaini tupamane mangene okone andoto, yuku yainipia. Jutiya disitiki wangiane tupana wandakali atalaini tupa pitaka-mane pii okone ale wato, lo tawe yainipia. 66 Pii okone ale yaini wandakali pitaka-mane nembo kambua toto, Akali Andane okomane iwana okone moyo atola-kola, matili iwana okonemane anu pulu-peyape leainipia.
Sakatayato Potopisa Pii Mindi Leane Oko
67 Oli Sipitisa oko iwana okonena ayiane Sakatayanga epo tumbi lea-kola, balato potopesa pii mindi wua leaipia: 68-72 Wamba Gotena potopesa akali tupamane balana potomisa pii mindi nanimana yumbane tupa lamawuato, wandakali-mane yakama towa yamapane koo wete palu atoto, yakama towa yanda-pene gulo atolai-kola, nambato yakama molo-peke lolopeyo leane leainipia. Wamba Goteto wuane leane pua teke, andipa balato potomisa pii leane okone nembo tolo-peke loto, nanimana yumbane tupa ondo wato moyokale nembo teya-ko. Balato kiŋi Dapiti yame okona akali tai wete mindimane nanima molo-peke leakale lapia. Akali okonemane balana wandakali andolo epoto, nanima kambo molo-peke lolo ipupia. Balato wuane pipia okonena, nanimato Isatale tane wandakali tupana Akali Andane Gote oko lo tama pimakale.* Sam 18:2; 72:18; 105:8-9; 106:10; Jen 17:7
73-75 Nanima yuku naene atoto, ole dindi lo balana mana epene tika-pene tupa wato minuto, balana piape tupa pimawua atape-pene. Nanimato wuane pua atape-pene nembo toto, wamba Goteto nanimana yumbane Apatakame lamawuato, enene wetete nambato yakama towa yanda pua atalaini wandakali tupa peyo watalu, yakama molo-peke lokale. Wamba Goteto wuane leane loto, Sakatayato pii okone leaipia.* Jen 22:16-17; Tai 2:11-14
76-79 Wuane lalu, Sakatayato bala iwanane Jone andayo, pii mindi loto, yuunga wandakali nanima undupi pangosa atoto, omolomane lo yukuwa atalamane leaipia. Yukuwa atolomane nembo toto, Goteto nanima ondo wato, ati kenga tawe tii-pene okomane asia epene oko nanima andawa lolo epeakale lolopeya. Goteto nanima ondo wato, nanimana koo tupa apialane. Gotena wandakali tupamane balana mana okone andeakale loto, iwanaŋa Jone nimbato wandakali tupa mana lamawua atolopele. Akali Andane oko bala epeakale loto, asini mandeke puyale, nimba ingane ini poto, piape okone pulupele. Tene okonena, wandakali tupamane loto, nimba Gote ati kenga ateya okona potopesa akali atele lolopeyai. Sakatayato bala iwanane Jone andayo wuane leaipia.* Ais 40:3; 60:1-2; Jet 31:34 80 Matili iwanane okone anda ya-kola, balana nembo-tene tai leaipia. Isatale tane wandakali tupana wenonga balato piape pulane oto oko naepea-kola, bala wandakali napalene yuu tupana poto ateaipia.

*1:1-2: Ap 1:1

*1:9: Ek 30:7

*1:14-17: Nam 6:3; Mal 3:1; 4:5-6; Mt 17:11-13

*1:19: Dan 8:16; 9:21

*1:26-27: Mt 1:18

*1:31: Ais 7:14; Mt 1:21-23

*1:32: 2Sa 7:12,13,16; Ais 9:7

*1:35-37: Jen 18:14

*1:46-50: 1Sa 2:1-10; Sam 103:13,17

*1:51: 2Sa 22:28

*1:52: Jop 12:19; 5:11; Sam 147:6

*1:53: Sam 34:10

*1:54-55: Mai 7:20; Jen 17:7; Sam 98:3

*1:59: Jen 17:12; Pit 12:3; Lk 2:21

*1:68-72: Sam 18:2; 72:18; 105:8-9; 106:10; Jen 17:7

*1:73-75: Jen 22:16-17; Tai 2:11-14

*1:76-79: Ais 40:3; 60:1-2; Jet 31:34