41
No Kapaytayēnep ni Paraon
1 Sinpangan na, homnabas dadwa katawen. Do asa kahep, naytayēnep āryaw do Egipto. Do tayēnep naw, ki myan a maytēnek do payis no rakoh a oksong a mayngaran so Nile. 2 Do dāwri, naboya na saw papitwaw a bāka a mawohas a minohtot a yapo do oksongaw, as nagar-arab sa so tametamek do payis naw daw. 3 Somarono, myan saw matarek a papito a bāka a makokwan kan matataglang a minohtot a yapo do oksongaw. Naytēnek sa do payisaw no oksong a masngen do yanan dan nanōmaw a minohtot a kapayngay da bāka a mawohas. 4 Sinpangan na, naychihat da hinamon no matataglang saw mawohas saw. Do dāwri, nayokay Paraonaw a maynamot do kakigtot na do naparinaw.
5 Minirwa dana nakaycheh āryaw, ki myan danaw matarek a tayēnep na. Nakaboya danas papito a mararaboy a dāwa a mabibyas a yapo do asa atngeh. 6 Somarono, tomnobo papitwaw a dāwa a mawpayang a hopes, as nahayo sa a maynamot do oltimo a kohat no salawsaw a nakayapo do dāya. 7 Sinpangan na, naychihat a hinamon dan mawpayang saw a hopes a dāwa siraw mabibyas saw a dāwa. Do dāwri, nayokay danaw Paraon do nakakigtot na, kan natonngan na a tayēnep na sawen.
8 Kamabekasanaw, mariribokan aktokto ni Paraon a maynamot do tayēnep na saw. Dawa, pinatawag na sa tabo magsalsalamangkaw*41:8 Siraw magsalsalamangkaw, ki akma siras mangat-atangaw, kan rayay da san bonggoy daw no papādi a maytoytolas so bata da a masasantwan a tolas da. Adālen daw bitohen saw, tan ipadto da an āngo nchiw mapariparin. Mamarin sa pa so milagro a maynamot do kaosar das madyik (Eks. 7:11, 22; 8:7, 18). Myan dyiraw libro saw a maynamot do āro a tayēnep, kan myan dyiraw kadwan saw a naitayo a kinasīrib. kan tabo mamasīrib saw do Egipto. Inbahey na dyiraw tayēnep na saw, ki abaw aran asa dyira a makaibahey an āngo chakey a batahen no nawri.
9 Do dāwri, binata no katatalkanaw a manorotoroh so palek di Paraon a kāna, “Pakawanen mo yaken, mo āpo āri, ta sichangori lang a nanakem ko gatos ko, kan machita ko a ipodno dyimo. 10 Do nakapakasoli mwaw dyaken kan iyaw katatalkanaw a mamariparin so tināpay, ki inpabahod mo yamen do bahayaw no kapitanaw no gwardya. 11 Do asa kahep, do kayan namenaw do dawri, ki myan tinayēnep namen a dadwa, ki naytarekaw chakey a batahen no tayēnep namen saw. 12 Ki myan asa baro†41:12 Nagtawen si Jose so asa poho kan papito do kaitoroh ni āmang na so mayid a laylay a mapintas. Gen. 37:2 a Hebreo a adīpen no kapitanaw no gwardya, as kan rārayay namen do irahemaw no bahodan. Inbahey namenaw dyaw tayēnep namen saw, ki naibahey naw iyaw chakey da batahen no bōkod namenaw a tayēnep. 13 Naparinaw a tabo akmas inbahey naw dyamen: Napaybidi ako do sīgodaw a toray ko, as kan naipalōdyit iyaw talken mwaw a mamariparin so tināpay.”
14 Do nakadngey syay ni Paraon, pinatawag nas Jose. In-godes da pinahbot si Jose do bahodanaw. Do nakatayoka naw a napachischis kan napaiminyin,‡41:14 Siraw taga Egipto saw a mabigbigbig, ki maychischis sas oho da kan mangiminyin sa. sinokatan da, as nakaiyangay da syad yananaw no āryaw. 15 Do nakawaraw ni Jose do salapenaw no āryaw, binata ni Paraon di Jose a kāna, “Myan tinayēnep ko, ki aba polos makaibahey so chakey da batahen. Ki nadngey kwaw a makailawlawag ka so chakey a batahen no tayēnep a madngey mo. Dawa, pinatawag koymo.”
16 Ki initbay ni Jose a kāna, “Āpo āri, makaibahey akwaba so chakey a batahen no tayēnep mo, an dya si Āpo Dyos lang manoroh so makahwahok dyimo.”
17 Do dāwri, inlawlawag ni Paraon tayēnep naw di Jose a kāna, “Myan akwaw a maytēnek do payisaw no Oksong a Nile. 18 Ki nakaboya kwaw so papito a bāka a mawohas a minohtot a yapo do oksongaw, as kan nagar-arab sa so tametamek do payis naw daw. 19 Do dāwri, myan saw matarek a papito a bāka a somnarono a minohtot. Maychatagtaglang saw a taywara so kakokwan. Aryak pad nakaboya so komwan a kakwan bāka do intīrwaya a Egipto. 20 Sinpangan na, naychihat da hinamon no matataglang saw siraw mawohas saw a kapayngay da bāka a nanōma a minohtot. 21 Ki abaw pakaboyan so nakakan daw sira, ta nāw da a mabīchid a makwan. Katayoka na, nayokay ako.
22 “Do kapirwa kwaw a nakaycheh, naytayēnep akos matarek. No naboya ko, ki papito a mararaboy a dāwa a mabibyas a yapo do asa katngeh. 23 Somnarono, tomnobo papito a matarek a dāwa a mawpayang a hopes, as nahayo sa a maynamot do oltimo a kohat no salawsaw a nakayapo do dāya. 24 Sinpangan na, naychihat a hinamon dan mawpayang saw a hopes a dāwa siraw mabibyas saw a dāwa. Inbahey ko naw nyaya dyirad magsalsalamangka saw, ki abaw makaibahey so chakey na batahen.”
25 Do dāwri, binata ni Jose di Paraon a kāna, “Asaw chakey a batahen no tinayēnep mo saya. Inpakatoneng no Dyos dyimo iyaw makalo narana parinen. 26 Papito a katawen iyaw chakey a batahen papito saw a mawohas a bāka kan iyaw papito saw a mabibyas a dāwa. Mayengay chakey a batahen no nya saya. 27 As no papito saw a matataglang kan makokwan a bāka, as kan no papito saw a dāwa a mawpayang a hopes a nahayo a maynamot do makohat a salawsaw a yapo do dāya, ki papito a katawen a apteng chakey na batahen.
28 “Akmas inbahey ko kaychi dyimo, mo āpo āri, ki inpakatoneng ni Āpo Dyos dyimo iyaw makalo narana parinen. 29 No chakey na batahen nyaya, ki ītonchiw papito a katawen a āro maāpit do tābo a tana no Egipto. 30 Katayoka na, monot anchiw papito a katawen a kapaychapteng. Ki mawayakan anchi no tawotawo papitwaw a katawen a kāro no āpit do Egipto, ta taywara anchi so karanggas kapaychaptengaya. 31 Polos a manakem da pabanchin tawotawo papitwaw a katawen a kāro no āpit do kasaronwaw anchi no kapaychapteng, ta taywara anchi a makamwamomo. 32 Iyaw nakapaypirwaw no tayēnep mo, ki chakey na batahen a oyod a inkeddeng no Dyos a maparin anchiw, kan abaw dwadwa a īto dana.
33 “Dawa, sichangori, mo āpo āri, machita a maychichwas ka so asa tawo a myan so sīrib kan kapakaāwat a pinakainawan mo, ta iyaw payparinen mo a mangitoray so tābo a Egipto. 34 As machita mamidi ka so kadwan saw a opisyalis a mangitoray dyirad mangakpeh saw so apagkalima no tabo maāpit do tābo a Egipto do papito saya tawen a kāro no maāpit. 35 Ipakpeh mo dyiraw nawri a āpit do ītonchi a papitwa katawen a kāron āpit. As torohan mo sa pakono so toray a mangapya do agāmang saya do syodad saya, as kagwardya da sya. 36 Siraw nyaw risīrba a mangbyay anchi so tawo anchan mangay papito a katawen a kapaychapteng do dya tana a Egipto. Ta an parinen mo komwan, madiman abaw tawo do kapteng.”
No Kapatnek ni Jose a Gobirnador do Egipto
37 Do dāwri, nakey si Paraon kan tabo saw opisyalis naw do inbaheyaw ni Jose. 38 Binata ni Paraon dyirad opisyal na saw a kāna, “Aryoriw madongso ta a akmas Jose a myan so ispirito no Dyos?”
39 Do dāwri, binata na di Jose a kāna, “Maynamot ta inpaboya tabo no Dyos dyimo nya saya, apabaw kapariho mo so kasīrib kan kapakaāwat. 40 Dawa, payparinen koymo a pinakainawan ko a mangitoray so tābo a tana no Egipto, kan tongpalen anchi no tabo a tawotawo iyaw bilin mo. Abaw matwatohos so toray kan imo, an dya yaken a āri. 41 On, itoroh ko dyimo sichangoriw toray a mangitoray so tābo pagāryan ko do Egipto.”
42 Somnarono, pinakaro ni Paraon iyaw singsing§41:42 No bato no singsing no āri, ki myan naikitikit a ngaran na mana ladawan na. No osar no singsing naw, ki pangtatak na siras tolas na saw mana naitolas saw a bilbilin na, tan mailāsin aran sino a tawo an dino pakayapwan nawri a tolas. naw a yanan pangilasīnan so toray na, as nakapasingsing na sya di Jose. Pinaylaylay na so mapīno a laylay no masisīta a tawo, as nakasaryo na pa sya so balitok. 43 Do katayoka naw, pinasakay na si Jose do logan naw a pachigobat a osaren no makanawanaw a opisyal na tan maipaboya dyirad tawotawo katoray ni Jose. As myan saw soldādo a pinanmanma na kan si Jose do kapagparada da a mangingengēngey so, “Domichan kamo do rarahanaya, kan maydogod kamo, ta īto pinakainawan no āri!” Nyayaw naparin do kapayparin no āri si Jose a mangitoray do tābo a Egipto.
44 Sinpangan na, binata ni Paraon di Jose a kāna, “Yaken Paraon do dya. Ki alit na, abanchiw mapalobōsan a parinen tawotawo do tābo a Egipto, an dyi mo a ipalōbos.” 45 Do dāwri, pinangaranan na si Jose so Sapenat-panea, as inpakabahay na dya si Asenat a pōtot ni Potipera. Si Potipera, ki omyan do syodad no Heliopolis,*41:45 No chakey na batahen “Heliopolis” mana “On,” ki “syodad no araw”. kan iya, ki asa pādi daw a magdaydāyaw so araw. Do dāwri, komnaro si Jose do yanan āri, ta binidibidi naw kāda loglogar do tābo a Egipto.
46 Do kaisiknan ni Jose a magsīrbi do Paraon do Egipto, nagtawen so tatdwa poho. Komnaro do palasyowaw, as nakabidibidi na do tābo a Egipto. 47 Do kayanaw no papitwaw a katawen a maganay āpit, oyod a āro naāpit. 48 Inpakpeh ni Jose iyaw inkeddeng naw a binglay no āpit, as inpakapya na dyirad syodad saw do papito a katawen do kārwaw no āpit do Egipto. Kāda syodad, ki myan nakpeh a āpit a yapo do omdibonaw a tana. 49 Taywara kāro no irek a inpakapya ni Jose, kan akmas kārwaw no anay do kanayan. Dawa, sinōkat na paba, ta taywara danaw kāro na.
Sa Manasses kan Epraim
50 Sakbay no kangay no kapaychapteng do Egipto, myan dadwa a pōtot ni Jose a mahahakay di baket na a si Asenat a pōtot ni Potipera a pādi do syodad no Heliopolis. 51 Pinangaranan ni Jose iyaw matonengaw a pōtot na so Manasses,†41:51 No chakey na batahen “Manasses” do chirin Hebreo, ki “inpawayak”. ta binata na a kāna, “Sinidongan yaken no Dyos a nangwayawayak so tabo karibok ko kan kangsah ko do pamilya ni āmang ko.” 52 As pinangaranan naw no somaronwaw so Epraim,‡41:52 No chakey na batahen “Epraim” do chirin Hebreo, ki “maasi” mana “maypirwa so asi”. ta binata na a kāna, “Si Āpo Dyos pinayparin na yaken a maasi do tanaya nakalidyalidyatan ko.”
53 Do nakapachipanda danaw no papitwaw a katawen a kāro no āpit do Egipto, 54 somniknan danaw papitwaw a katawen a kapaychapteng a akma so inbaheyaw ni Jose. Siraw tawotawowaw do omdibonaw no Egipto, ki maychapteng dana sa. Ki do tābo a Egipto, ki myan kanen da. 55 Dawa, do nakadidiw daw no tabo tawotawo so kapaychapteng do Egipto, ki nangay sa di Paraon daw a nachikakaāsi so kanen da. Ki inbahey ni Paraon dyirad tabo a taga Egipto a kāna, “Ngay, may kamo di Jose, as onotan nyo tabo ibahey na dyinyo ah!”
56 Do nakapagwaras danaw no kapaychapteng do tābo a Egipto, nawri danaw nakaywang ni Jose so tabo saw a nakonokon a irek, as kailāko na sya dyirad taga Egipto saw maynamot ta taywara danaw kapaychapteng da. 57 Aran siraw tawotawo saw a yapo do matatarek a tana, ki nangay sa do Egipto a gomnātang so kanen da di Jose, ta nagwaras danaw kapaychateng a aran do mateng saw a yanayanan.
*41:8 41:8 Siraw magsalsalamangkaw, ki akma siras mangat-atangaw, kan rayay da san bonggoy daw no papādi a maytoytolas so bata da a masasantwan a tolas da. Adālen daw bitohen saw, tan ipadto da an āngo nchiw mapariparin. Mamarin sa pa so milagro a maynamot do kaosar das madyik (Eks. 7:11, 22; 8:7, 18). Myan dyiraw libro saw a maynamot do āro a tayēnep, kan myan dyiraw kadwan saw a naitayo a kinasīrib.
†41:12 41:12 Nagtawen si Jose so asa poho kan papito do kaitoroh ni āmang na so mayid a laylay a mapintas. Gen. 37:2
‡41:14 41:14 Siraw taga Egipto saw a mabigbigbig, ki maychischis sas oho da kan mangiminyin sa.
§41:42 41:42 No bato no singsing no āri, ki myan naikitikit a ngaran na mana ladawan na. No osar no singsing naw, ki pangtatak na siras tolas na saw mana naitolas saw a bilbilin na, tan mailāsin aran sino a tawo an dino pakayapwan nawri a tolas.
*41:45 41:45 No chakey na batahen “Heliopolis” mana “On,” ki “syodad no araw”.
†41:51 41:51 No chakey na batahen “Manasses” do chirin Hebreo, ki “inpawayak”.
‡41:52 41:52 No chakey na batahen “Epraim” do chirin Hebreo, ki “maasi” mana “maypirwa so asi”.