No Tolas Ni Apostol Pablo Di Tito
No Pakatonngan so Paytābwan no Nya Tolas
Nyaya tolas, ki intolas ni Pablo di Tito a asa Dya-Jodyo a nanganohed di Kristo a maynamot do nakananawo ni Pablo sya (1:4). Si Tito, ki taywara matalek kan asa magaget a kapayngay a maytarabāko a somnidong di Pablo. Nachirayay si Tito da Pablo kan Bernabe do nakangay daw a nachimiting do Jerosalem (Gal. 2:1). Si Tito paw nangahwahok di Pablo do kayan naw do Masedonya (2 Kor. 7:5-7). Iya paw tinoboy ni Pablo do Korinto a mangornos so nakpeh daw a kwarta a para dyirad malidyatan saw a manganohed do Jerosalem (2 Kor. 8:6; 16-24).
Asa pa, nachangay si Tito di Pablo do asaw a pōro a mayngaran so Kreta tan sidongan nas Pablo a mangikasaba daw so Maganay a Dāmag. Sinpangan na, tinokos ni Pablo si Tito do Kreta tan tongtongen naw mangnanawo dyirad manganohed saw daw. Do tolasaya ni Pablo di Tito, ki inbilin ni Pablo dya a payiten naw iglisyaw kan mangitongdo so panglakayen da do kāda kakpekpehan dan manganohed tan sira danaw somidong a mangnanawo (1:5). Ta do dawri a chimpo, āro saw manganohed do porwaya a Kreta, ki napaychawaw sa, ta minonot sa do dyido saw a nanawo dan mabayataw saw a mamaistro (1:10-11).
Siraw tawotawo saw do Kreta, ki naywam sa do marahet saya a dadakay a kapaybayataw, kapachikamalāla, kan kasadot (1:12). Aran batahen da a nanganohed sa, abaw maipaboya da a maganay a kaparin da (1:16), basbāli a tinolad daw sīgod a marahet a dadakay da a taga Kreta. Dawa, naytolas si Pablo di Tito tan ipakatoneng na dyaw maganay saya kaparin na tan kostohen naw problima saya daw.
Do irahem no nyaya tolas, ariw tatdo a masisīta a chakey na ibahey ni Pablo di Tito. No nanoma, ki ipanakem ni Pablo di Tito no maganay saya dadakay an myan makey a mayparin a asa panglakayen. No chadadwa na, ki ibahey na maynamot do kosto a kainanawo siras manganohed saw a mangalkem, babbaket, babbaro, kan adīpen saw. No kapanawdyan, ki ilawlawag na an maypāngo a maybibyay manganohed saw so madyosan a dadakay.
Intolas ni Pablo nyaya tolas do tawen A.D. 65 mana 65 a katawen katayoka no nakaiyanak ni Āpo Jesos.
No Naychakarwan no Nya Tolas
Pakatoneng 1:1-4
Siraw mangaywanaw so tawotawo no Dyos 1:5-16
No maganay saw a nanawo dyirad matatarek a gropo 2:1-15
No kosto a dadakay a onotan dan manganohed 3:1-11
No kapanawdyan na 3:12-15
No Tolas ni Apostol Pablo di
Tito
1
Pakatoneng
1-4 [4] Dyimom Tito a ibidang ko a oyod a anak kod kapanganohed taya di Āpo Jesos:
Maitoroh pakono dyimo parābor kan kaydamnayan no kapangtokto a yapo di Āpo Dyos a Āmang ta kan si Kristo Jesos a Mangisalākan ta.
[1] Nyaya tolas, ki yapo dyaken a si Pablo a asa adīpen no Dyos kan asa a apostol ni Kristo Jesos. Tinoboy na yaken a mangpayit so kapanganohed dan pinidyaw ni Āpo Dyos kan mangipakatoneng dyira so oyod a nanawo a maynamot di Āpo Dyos tan maybibyay sa do madyosan a kabibyay. [2] Parinen ko nyaya tan myan hahawen da a byay da a abos pandan. On, si Āpo Dyos a polos a dya maybayataw,* 1:1-4 2 Tim. 2:13; Heb. 6:18 ki inkari na dyaten nyaya a byay sakbay no nakaparswa no lōbongaya. [3] Ki do inkeddeng naw a chimpo, inpakatoneng naw nyaya a kari na a maynamot do abos pandan a byay do Maganayaya a Dāmag a intalek na dyaken. Dawa, inanawo ko nya a maynamot ta si Āpo Dyos a Mangisalākan taw nangbilin dyaken.
No Paglintegan Dan Mangipangōlo do Iglisya
(1 Tim. 3:1-16; 5:17-25; 1 Ped. 5:1-4)
5 Nyaw nakayapwan na a binidin koymo, mo Tito, do Kreta tan ornosen mo saw machita paw a maornos. Annadan mo kaipatongpal mo so inbilin kwaw dyimo a manongdo ka so panglakayen sa do kāda kakpekpehan no manganohed do kāda syodad da. 6 Iyaw naitongdwaw a panglakayen, ki machita abo pamagatosan da sya do kabibyay na. Machita a asa lang kabahay na, as siraw anak naw, ki machita a manganohed sa. On, machita a abo pakasaritaan da a maynamot do sobra a kapagragragsak kan kabon dāyaw da dyirad inyapwan da. 7 Ta no paynamotan na a abo pakono pamagatosan da sya, ki iyaw katalek ni Āpo Dyos a mangaywan so iglisya. Machita dyi na ipapīlit chakey na mana masonong a makasoli. On, masisīta a dya maybobok, maranggas, kan mayāgom so kwarta, 8 basbāli a machita managpadagos kan madaw do maganay. Machita masingpet, malinteg, mangbigbig so Dyos, kan machita mapagpet naw inawan na. 9 Machita a nāw na kaiigpeten kapanganohed na sigon do inanawo taw, ta oyod nawri kan maparin a talken aran sino. On, machita a mayit kapanganohed na tan maparin na bagbagaan saw manganohed kan tan maipaboya na dyirad machikontraw iyaw kakostwaw no inanawo naw.
Siraw Mangnanawowaw so Bayataw
(2 Kor. 11:13-15; 1 Tim. 4:1-5; 2 Tim. 3:1-17)
10 Tongdohen mo saw panglakayen saw a akma syay, ta āro saw somokir so oyod a nanawo sichangori a tod a maychirichirin so abos sinpaspangan kan mangallīlaw sas tawotawo. On, āro saw komwan, naten dana dyirad Jodyo saw a bata da a manganohed sa, ki ipapati da paw kapagkogitaw sigon do dadakayaw no Jodyo. 11 Machita a mangnanawo kas oyod tan pabhesen mo sa, ta inadodog dāyaw kapanganohed dan āro a tawotawo a maynamot do marahetaya a inanawo da. On, asa abaya lang, an dya golpi sa pamilyaw nangtadyichokod so kapanganohed da a maynamot do nanawo saya a dya rombeng a mainanawo. Aysa! No panggep daya mangnanawo so nyaya, ki panghapan dayas kinabaknang da. Ay samna! 12 Ta chiban mo! Myan paw asa dyirad mismwaw a propīta da do Kretaw nangibahey so nya a kāna, “Siraw Kretanaya, ki pirmi sa maybayataw. Akma saw maranggas a binyay, kan masadot sa. Nawri lang chalakam daw kabsoy das bodek da.” 13 Ki oyodāyaw. Dawa, paydabdab mo sa tan mapaysonong mo sa. Tan komwan, ki maypaypaganay kapanganohed da di Āpo Jesos. 14 Ibilin mo pa dyira a dyi sa monot do pinakbokbod saya a istorya dan Jodyo kan siraw bilinaw a pinarin tawo.† 1:14 Siraw bilin saya a pinarin tawo, ki maynamot do kanen. Sigon do kapanganohed da, ki naibidang ka na a malapos an kanen mo kadwan saw a mākan. Mk. 7:14-19; Ara. 10:9-15; Kol. 2:20-22 Ta siraw minonotaya do nyaya, ki nachisyay dana sa do oyod a nanawo. 15 Ki iyaw tawowaw a madalos so pangtoktwan, ki madalos dyaw tabo aran āngo a mākan. Ki iyaw tawowaw a napno danas gatos do pangtoktwan na kan manganohed aba do oyod, ki aba polos iyaw madalos dya. Mapaytarek nabaw maganay kan marahet, ta sīgod a malapos pangtoktwan kan konsyinsya na. 16 Ta siraw komwanaw so aktokto, aran batahen da a manganohed sa do Dyos, ki maboya dyirad kaparin daw a dyi da chapatak. Do salapen ni Āpo Dyos, ki maibidang sa a makabābaba. Manganohed saba do Dyos, as kan maparin daba polos mamarin so maganay.