U Uꞌ TZꞌIBꞌAL BꞌENXEꞌ QꞌU HEBREO
Yol tiꞌ u uꞌ tzaꞌ
Aatz u uꞌ “Qꞌu Hebreo” tzaꞌ, aꞌ tzꞌibꞌan maꞌl qꞌu qꞌesala xoꞌl qꞌu niman tetz u Jesuus. Matz u Apolo, matz u Pablo oj vaꞌtoj qꞌesala, yeꞌ ootzajibꞌe. Aꞌ itzꞌibꞌal tu u yaꞌbꞌ 68 m.t.J. Pek ech koj qꞌu chusbꞌal atil tuul, bꞌaꞌntan yeꞌxh bꞌoj kaꞌtziiunchil tiꞌ. Tan nojchit tiira techalla chaj chusbꞌal. Utz vatzsaj chit tel iꞌan u tzꞌibꞌan tetz tu yolbꞌal griego, techlal aas tekꞌ tootzaj u yolbꞌal griego.
Aatz u yol “Hebreo” aꞌ vibꞌii qꞌu Israeel qꞌuꞌl jejlich tulaj mamaj tenam paximal tibꞌ tu u vatz amlika txꞌavaꞌ. Atia aꞌ atichku tu Roma. Atia tu Babiloonia. Atia tu Damasco. Atia tu Eefeso. Atia tu Alejandria tikuenta Egipto. Atia tu Atenas tikuenta Greecia. Ech aꞌ tzꞌibꞌalik bꞌen u uꞌ tzixeꞌ tziꞌ.
Aatz qꞌu chusbꞌal tzaꞌ, aꞌ niqꞌila qꞌu niman tetz u Jesuus qꞌuꞌl junal tekꞌ tootzaj qꞌu kostuumbre tetz u oꞌtla mantaar. Nichmotxtitzꞌa aas kamal antu sanimal u oꞌtla mantaar tu qꞌu niman tetz u Jesuus nichtaleꞌ. Siyuu tuchꞌ u bꞌaꞌnla chusbꞌal nichtaleꞌ. Ech kamal yeꞌich motx isaꞌ taqꞌaxka u tuqꞌaybꞌal qꞌu Israeel qꞌuꞌl naqꞌbꞌinaj nal tiꞌ. Ech tok nital u tzꞌibꞌan tetz u uꞌ “Qꞌu Hebreo” aas techal u Jesuus. Aꞌ ul tzojpixsan kajay qꞌu kam tal u Tioxh xoꞌl vitenam, ayaꞌ qꞌu Israeel.
Aꞌ u jatxbꞌal tibꞌ qꞌu yol tu u uꞌ tzaꞌ.
1) 1.1-4 Nitaleꞌ aas taꞌxh maꞌl tiira paalchu vatz kajay qꞌu kam u Jesuus. Tan u Tioxh oksan tu u tijleꞌm.
2) 1.5-13 Nitaleꞌ aas paalchu u Jesuus vatz qꞌu alol tetz u yolbꞌal Tioxh, vatz qꞌu aanjel. Paalchu vatz u Moisees. Utz paalchu vatz qꞌu qꞌesal oksan yol vatz Tioxh majte.
3) 1.14—7.28 Nitaleꞌ aas tiira bꞌaꞌn vaꞌl vetiꞌan u Jesuus vatz vaꞌl niꞌan qꞌu oksan yol vatz Tioxh.
4) 8.1—10.18 Nitaleꞌ aas sibꞌ paalchu tijleꞌm vikajal u Jesuus vaꞌl el tu vikam vatz kurus. Paalchu vatz vikajal qꞌu vaakaxh tuchꞌ qꞌu tentzun qꞌuꞌl nikꞌachax ok vatz Tioxh tiꞌ ijajax kuybꞌal. Tan kꞌuxh unpajul koꞌn el vikajal u Jesuus, chuspi koꞌxh tiꞌ ikuyax kajay qꞌu paav. Ech abꞌil qꞌuꞌl niniman, nikuylu qꞌul ipaav.
5) 10.19—12.29 Nital tu qꞌu niman tetz u Jesuus aas tii samotxatin kꞌatz u Jesuus. Sitxꞌak qꞌu tzaꞌl kꞌaxkꞌo qꞌuꞌl samotxpaalka kꞌuxh samotxojchal tiꞌ.
6) 13.1-19 Nital unjot chusbꞌal tiꞌ u atinchil kꞌatz u Jesuus.
7) 13.20-25 Ech vitzojpu qꞌu yol tu u uꞌ tzaꞌ.
1
U Uꞌ TZꞌIBꞌAL BꞌENXEꞌ QꞌU HEBREO
Viyolon u Tioxh titziꞌ viKꞌaol
1 Uncheeꞌ aatz oꞌtene, yolon u Tioxh titziꞌ qꞌu alol tetz viyolbꞌal. Jatpajul koꞌxh iqꞌila qꞌu kukꞌuy kumam. Utz kam koꞌxh txumbꞌal itxakunsa tiꞌ iqꞌilaleꞌ. 2 Pek aatz cheel, nipajiqꞌilaꞌoꞌ. ViKꞌaol niqꞌilanoꞌ taqꞌo. Ayaꞌ viKꞌaol vaꞌl tiqꞌaqꞌal kuꞌen cheenaj qꞌu kam tu u vatz amlika txꞌavaꞌ tzaꞌ. Utz tetz qꞌu kam kajayil aqꞌel tu u Tioxh. 3 Tan aatz viKꞌaol u Tioxh, aꞌ nikꞌucheꞌ abꞌil u Tioxh utz, jankꞌal chit vitechalil. Tan tiira ech itxumbꞌal aꞌ u Tioxh tzixeꞌ. Utz viyol viKꞌaol u Tioxh niatinsan qꞌu kam kajayil. Utz aatz maꞌtich taqꞌtu tibꞌ tiꞌ itxꞌaal el qꞌu kupaav, bꞌenjeꞌ tu Amlika. Utz kꞌujlel tisebꞌal u Tioxh tu u mam tijleꞌm.
U tijleꞌm viKꞌaol u Tioxhvatz qꞌu aanjel
4 Tan tiira sibꞌ paalchu viKꞌaol u Tioxh vatz qꞌu aanjel. Tiira sibꞌ paalchu u tijleꞌm vaꞌl aqꞌaxyu, vatz u tijleꞌm qꞌu aanjel. 5 Tan aatz u Tioxh, yeꞌxhjatu tal koj tu maꞌj aanjel ech tzaꞌ:
—Axh unKꞌaol; vetvitzꞌpixsaꞌaxh cheel.—
Texh koj te. Utz nikoꞌxh tal koj majte aas:
—In iTat utz; unKꞌaol.— Chi koj tiꞌ.*Choktaj u Salmos 2.7; u Samueel II 7.14.
6 Utz yolon paj u Tioxh tiꞌ viKꞌaol vaꞌl aa yol tiꞌ qꞌu kam tu u vatz amlika txꞌavaꞌ tzaꞌ, vaꞌl ichajuꞌl. Tal tiꞌ ech tzaꞌ:
—Kajay qꞌu aanjel saoksan iqꞌii.—†Choktaj u Deuteronoomio 32.43; u Salmos 97.7.
Texh tiꞌ.
7 Pek ech koꞌn nital u Yolbꞌal Tioxh tiꞌ qꞌul iaanjel tzaꞌ:
—Nitaqꞌ bꞌens aanxel qꞌul iaanjel.
Utz nitaqꞌ bꞌens echaꞌ taqꞌ xamal qꞌul ichaj.— Chia.‡Choktaj u Salmos 104.4.
8 Pek ech nital tiꞌ viKꞌaol tzaꞌ:
—Yeꞌk iyaꞌebꞌal val iijleꞌm saꞌaneꞌ, techalla Tioxh.
Tiira ijikomal vixeꞌal vaQꞌesalail.
Echaꞌ bꞌaara; techlal ijleꞌm.
9 Tan aꞌ chit vatz akꞌuꞌl ibꞌanax qꞌu kam ijikomal.
Pek tiira onkonil saatz u yeꞌxtxoj.
Echtzixeꞌt axh vetitxaaꞌaxh u Tioxh, ayaꞌ vaTioxh.
Utz tuchꞌ txuqꞌtxunchil vettaqꞌ jeꞌ aseite taviꞌ,
tiira paalchu vetiꞌan see vatz tereꞌn.— Chia.§Choktaj u Samueel I 16.12-13; u Salmos 45.6-7.
10 Utz nipajtal u Yolbꞌal Tioxh tiꞌ majte aas:
—UnBꞌaal, axh bꞌanon u txꞌavaꞌ koꞌxtene tixeꞌtebꞌal qꞌu kam.
Utz axh bꞌanon u amlika vaꞌl nikꞌuch val aaqꞌonibꞌal.
11 Utz sakoꞌnpaal qꞌu kam atziꞌ.
Sakoꞌnqꞌaꞌlbꞌi, echaꞌ iqꞌaꞌlbꞌu oksaꞌm.
Pek aatz axh tan, ech koꞌxh aatin bꞌenamen tziꞌ.
12 Sakoꞌnpajabꞌus qꞌu kam atziꞌ, echaꞌ ibꞌusax oksaꞌm.
Utz sachꞌexu atziꞌ, echaꞌ ichꞌexul oksaꞌm.
Pek aatz axh tan, saꞌkojchꞌexpꞌaxh;
saꞌkojmotx val aatineꞌ.— Chia.*Choktaj u Salmos 102.25-27.
13 Utz yeꞌxhjatu tal u Tioxh tu maꞌj aanjel ech tzaꞌ:
—Kꞌujach tunsebꞌal, voksa nal qꞌul akoontra satzeqꞌlebꞌal.— Chi koj te.†Choktaj u Salmos 110.1.
14 Tan jolol koꞌn aanxel ichaj Tioxh kajay qꞌu aanjel atziꞌ. Utz nichajax ul tiꞌ ilochax qꞌuꞌl saetzan tiꞌ u chitpichil tu paav vatz Tioxh.‡Choktaj U Tio 4.11; U Lucas 1.19.