Mukaanda a
Yaki
Kotili
Mukaanda a Yaki, wu nde asonuu «kwaa bifuumbu kuumi na bioolo bia baata ba Iseraeli, biatsaamuu matsi moosi» (1.1). Wa sonuu mukaanda wuunawu, Yaakobi! Babamosi batsimi ti, wuli mwaana a nguu a Pfumu a bisi Yiisu Kristo (Ngl 1.19). Nde aba mukuutu a libuundu la ku Yeruselemi ni nde ka asonii kwaa bangaa Kristo mu Bayuudayo. Nde abiti ka pfuundu yinene ya tsiomi ku Yeruselemi (Biy 15.1-29).
Wasonuu mukaanda wuunawu atoono uhamisa bangaa Kristo babakoti mu kwaamisa na bamoni pasi dialaa, mu bakidiaala mu toto loosi. Nde akihamisa bo paa bamene miaanzi mu Pfumu, na baba na mutimi wa iholo mu kwaamisa, na mu mapasi ma bakimono. Nguu a ndaa mu mukaanda wuunawu pamisi a balibuundu mu uba na imiini ki imonuu mu biyiluu.
Mukaanda a Yaakobi wu, utu uba na ma nguu ma mandaa maa: — Ndoombili a mayele kwaa Nziaambi (1.2-8; 3.13-18) — Nziesini mu mapasi ma idiingi (1.2-4) — Nzala ya uba na busini (1.9-11; 5.1-6) —Nzala ya uyiluu ndaa yimbi (1.2-18; 4.1-9) — Liwaa (4.13-16) — Imiini na biyiluu (2.14-26) —Tsialili a lilimi (3.1-12) —Buwele na busini (2.1-13; 5.1-6).
1
Mabwee
1 Me ni Yaakobi, musiali a Nziaambi na wa Pfumu Yiisu Kristo. Me bii beni boosi bifuumbu kuumi na bioolo bia baata ba Iseraeli biatsiaamii mu matsi moosi.
Muutu wu umene miaanzi mu Pfumu sa aba na buyeri
2 Baana ba nguu ba me, diba na kinyi yalaa, mu taanga di nziesini dia mupili na mupili dibwiilili beni, 3 diayaaba ti, so imiini kia beni ibiingi nha kulu a nziesini, kio sa ibutu mukonono. 4 Ka mukonono a beni afwaana umonuu natee ku mbiingili, paa beni diyiluu uba baata babakuu, ba bamaayele, na iloo so imosi a ihele na beni pe.
5 Mbiiti muutu mosi mu beni ahele na buyeri, nyaala aloombo bo kwaa Nziaambi, wu utuu uha nde bo, mundaa ti Nziaambi li mu uha kwaa baata boosi mu mutimi wa bwaasi wahele na bisieembi. 6 Ka muutu wuu, afwaana uloombo mu imiini, kwahele a usa paa. Mundaa ti muutu wuu wuli mu usa paa afwaanina na mapo ma mubu, ma mupepe ali mu unaangila na li mu utsindi peembi na peembi. 7 Muutu wa pili yii, a afwaana utsimi pe ti nde sa ayaka iloo kwaa Pfumu. 8 Ka muutu wuu li na matsimi moolo-moolo, mu mioosi mi nde ali mu uyiluu.
Buwele na Busini
9 Nyaala mwaana a nguu wuli muwele ayaanga, bu Nziaambi akaanaangila nde; 10 nyaala mwaana a nguu wuli isini ayaanga, bu Nziaambi akaakululu nde. Muutu wa isini sa alabuu weti ifulu kia musiti. 11 Nyanga yili mu upala, mbabiri a yo ya mifuri yili mu ukanyisa bifulu na unyiengese bitiiti. Bifulu bili mu ubwa; bubwe ba bio bali mu uwa. Bumosi ka, wa isini sa akwa na sa asiisi bisala bia nde bioosi.
Nziesini na mapuusu
12 Kinyi yili na muutu wu ubaaba na kamini a mutima mu taanga dia nziesini, mundaa ti nha mbisi a umweese kamini a mutimi a nde, sa abaa iburu kia moonyi ki Nziaambi alasini kwaa boosi babatoono nde. 13 So muutu koti mu mapuusu, anyaala uleele ti: «Nziaambi li mu uyeesene me», mundaa ti a uli na ndaa yimbi pe yi ituu ukotoso Nziaambi mu mapuusu. Bumosi ka Nziaambi utu pe ukotoso muutu mu mapuusu. 14 Ka pasi muutu li mu ukoto mu ma mapuusu, mutaanga di linyungu la nde lili mu ukoo nde mu uyiluu mandaa ma mabi. 15 Mu taanga di linyungu likulu na liyele, libuti lisumu; lisumu likulu na liyele, libuti likwa. 16 Baana ba nguu bame ba litoono, dikele a bayafutu beni pe. 17 Bungori boosi ba bubwe bali mu umata ku yula, bo bali mu usutuu kwaa Taayi a liyalila, mu nde ahuli na tsobili pe so posi yili mu usobo mambuu. 18 Mu litoono la nde makulu, nde wadihii moonyo mu mandaa ma nde ma mali ngwanya, paa bisi diba baba tsiomi mu biyiluu bia nde bioosi.
Uyuu na usalila Mandaa ma Nziaambi
19 Baana ba nguu ba me ba litoono, dilibili moonyi mundaa yi: pasi muutu afwaana uba na malwangila mu uyuu, ka aba na maleme mu utsuu so mu ukolo kesi, 20 mundaa ti muutu uli kutso kesi, a ali mu uyiluu pe mandaa masuungunu nha misi mia Nziaambi. 21 Ni mu buu, dibumu mioosi mia mviindi, na biyiluu bioosi bia mutimi wu mubi. Kutso ukuluu diyaka, mandaa ma Nziaambi ali mu ukunu mutso mitimi mia beni, mundaa mo mali na litu la uvuusu beni.
22 Ndaa a Nziaambi a ndila mu uyuu pe, yavulu bubwe mu usalila yo. So a disalili yo pe, beni dili mu ubaafutu manyutu ma beni bame. 23 Ka muutu wu li mu uyuu Ndaa a Nziaambi kwahele a usalila yo, afwaanina na muutu wuli mu ukengese kiinzi kia nde mu limweenyi, na nde li mu uyaaba buni nde ali. 24 Nha mbisi bwa akengisi, ka takii na limweenyi, nde diimbili nhana a tsi buni ali. 25 Ka muutu wuli mu uyii bubwe-bubwe mukele wakuu, wuli mu uha bisi bunyanga, na wanambata mu mukele wuu, muutu wuu utu pe udiimbili nde. Ka nde sa ayiluu weti bu mukele ali mu uleele. Ee, muutu wuu sa aba na kinyi mu mioosi mi nde ali mu uyiluu.
26 So muutu tsimi mutso mutimi a nde ti nde mukuundi ali, na a salili lilimi la nde mu buyeri pe, nde li mu ufutu nyutu a nde makulu, likuundu la nde lili la ibuu. 27 Dimono, kuundili ya tsieeme na ya ngwanya, nha kiinzi kia Taata wu Nziaambi: mu ubaasila bitsaana na bakwiili kutso mapasi ma bo, na mu unyaala usumuu mu mandaa ma tsi.