Ndaa Yimbwe yasonuu
MATAAYI
Kotili a mukaanda
Mataayi li mu utsuu mu Ndaa Yimbwe yili mu umweese ti Yiisu ni Mesiya, wu bali mu ukebe. Mu nde Nziaambi ali mu ukuusu ndasini di ali asa kwaa ifuumbu kia nde, mu Lilasina Lilikulu. Mukaanda wa Mataayi li mu litaanga la mikaanda mii mimili mu utsuu mu idiingi kia Yiisu. Mu mio, mukaanda wa Malako helape ni watsiomi wu bakwisonuu. Mu yii, nha mbisi a utaanga makuumbu ma bakaa ba Yiisu, Mataayi li mu uduku, banguu ba mandaa mamali mu Malako.
– Nziisili a Yowani Mubootii (Kit. 3.1-12).
– Libootuu la Yiisu, na mapuusu ma Saatina abeyi kwaa nde. (Kit. 3.13—4.11).
– Nziisili a Yiisu na mbeelisi a babeeri mu itinini kia Ngalili (Kit. 4.12—18.35).
– Midieenge mia Yiisu ku Yeruselemi (Kit. 19-20).
– Pasi, likwa, na tsimbilili a Yiisu mu babakwa, na monii a nde kwaa miyii nha mbisi a likwa la nde (Kit. 21-28).
Nha yulu a masonii Malako, Mataayi li mu ubiindili mbutili na bungebe ba Yiisu.
Mutaanga di Mataayi ali mu usonuu ndaa yimbwe, nde li mu uleele ti Yiisu ni mutini wu Nziaambi atsinduu mu uvuusu baata ba nde. Mataayi li mu uleele ka ti Yiisu li Emanweeli, mbiindili ti: «Nziaambi li na bisi». Na nde li mu uleele ka ti Yiisu ni wuu wu ukuusu mandaa ma Nziaambi aleeli mu Lilasina lilikulu. Nha yulu a nhaa, Mataayi akaba nziisili a Yiisu mu bibari bitaana:
– (1) Nziisili a Yiisu nha yula mulaanda (Kit. 5-7).
– (2) Mandoongi kwaa babuyaabisa nziriri a Ipfumu kia mayula (Kit. 10).
– (3) Matsaba tsaamba ma Ipfumu kia mayula (Kit. 13).
– (4) Moonyi wa mu itwaari kia baana ba nguu mu Ipfumu kia mayula (Kit. 18).
– (5) Mandaa ma Ipfumu kia mayula, na taanga dia tsieelele (Kit. 24-25).
Yiisu ni Pfumu wuli mu uyiri mu udiaasa Ipfumu kia nde. Nde li mu ubee kwaa boosi babali mu uyaka nziisili a nde, bioosi biafwaana mu uta imbaangi nha kulu a baata bakimi.
1
Bakaa ba Yiisu
1 Wu ni mukaanda a makuumbu ma bakaa ba Yiisu Kristo, mwaana a Daavidi, mwaana a Abraami.
2 Isaki mwaana a Abraami; Yaakobi mwaana a Isaki; Yuuda na baana banguu ba nde, baana ba Yaakobi. 3 Peresi na Zeera baana ba Yuuda. Nguu a bo ali Tamare; Eseroni mwaana a Peresi, na Arami mwaana a Eseroni. 4 Aminadabi mwaana a Arami; Nasoni mwaana a Aminadabi, Salamoni mwaana a Naasoni. 5 Booze mwaana a Salamoni; na Laabi ali nguu a Booze. Obedi mwaana a Booze, na nguu a Obedi ali Luta. Yeese mwaana a Obedi. 6 Mutini Daavidi mwaana a Yeese.
Salomo mwaana a Daavidi. Nguu a nde ali mukari a Uuli. 7 Loboami mwaana a Salomo; Abia mwaana a Loboami; Azafi mwaana a Abia; 8 Yosafate mwaana a Azafi; Yorami mwaana a Yosafate; Ozia mwaana a Yorami; 9 Yotami mwaana Ozia; Akazi mwaana a Yotami; Ezekiase mwaana a Akazi; 10 Manase mwaana a Ezekiase; Amoni mwaana a Manase; Yosia mwaana a Amoni; 11 Yekonya na baana ba nguu ba nde, baana ba Yosia, mu taanga di babiti baana ba Iseraeli mu bukori ku ngaanda a Babilooni.
12 Nha mbisi a nha babiti baana ba Iseraeli mu bukori ku ngaanda a Babilooni, Selatieli mwaana a Yekonya, na Zorobabeeli mwaana a Salatieeli. 13 Abiyudi mwaana a Zorobabeeli; Eliyakimi mwaana a Abiyudi; Azori mwaana a Eliyakimi. 14 Sadoki mwaana a Azori; Akimi mwaana a Sadoki; Eliyudi mwaana a Akimi. 15 Eleazari mwaana a Eliyudi; Matani mwaana a Eleazari; Yaakobi mwaana a Matani. 16 Yoosefi mwaana a Ya akobi; ni Yoosefi me wuu, mulumi a Mari, wuli nguu a Yiisu wu bali mu uta Kristo.
17 Litaanga la bisieende bioosi, umatuu mu Abraami natee mu taanga dia Daavidi ali kuumi na bina. Tumake, kuumi na bina umatuu mu taanga dia Daavidi, natee bu babiti baana ba Iseraeli mu bukori ku Babilooni. Na kuumi na bina, umatuu bu babiti baana ba Iseraeli ku Babilooni natee mu taanga dia mbutili a Kristo.
Mbutili a Yiisu
(Luka 2.1-7)
18 Mono bwali mbutili a Yiisu Kristo. Mari, nguu a nde, ali na lilasina la makweele na Yoosefi. Ka tswaamini ti bo budiaala itwaari, Mari abayi yimi mu litu la Muheebili wa Ngira. 19 Yoosefi wali mulumi a nde, ali muutu wasuungunu. Na bu nde ali a atoono pe umweese Mari tsionyi nha kulu a baata, Yoosefi aholi kesili ya ukabuu na nde mu tsweeyi. 20 Bu nde akitsimi ndaa yii, tumu a Pfumu wamumonii mu nziori, wamuleeli: «Yoosefi, mwaana a Daavidi, a ba na boomo mu ukweele Mari pe, mundaa ti mu litu la Muheebili wa Ngira nde abayi yimi lii. 21 Mari sa abutu mwaana wa baala, wu we kaaha kuumbu Yiisu, ka mwaana wuu sa avuusu baata ba nde mu masumu ma bo.»
22 Maa moosi mayilimi, paa ti maleeli Pfumu mu mubili, mayene tsitsi:
23 «Mono, nduumbu*Nduumbu wu keni a avuutu nyutu na baala pe. sa abaa yimi,
na sa abutu mwaana wa baala,
wu bakaata Emanweeli.»
Mbiindila kuumbu yii: «Nziaambi li na bisi».
24 Yoosefi bu asiimbii, ayilii weti bwamutumi tumu a Pfumu, na nde aholi Mari mu uba mukari a nde. 25 Ka nde a avuuti mbuu na mukari pe, natee bu Mari abuti mwaana a nde wa baala, wu Yoosefi ahi kuumbu Yiisu.