5
Yiisu ayiisi nha yulu a mulaanda
(Malako 3.13; Luka 6.12-13)
Yiisu bu amoni makoongi maa, nde ahaati nha yulu a mulaanda na adiaali. Miyii mia nde miakukini nha peembi a nde. Nde abaandii uha bo nziisili yi:
Makinyi ma ngwanya
(Luka 6.20-23)
«Kinyi yili na bawele mu muheebili,
mundaa ti Ipfumu kia mayula ili kia bo!
Kinyi yili na babali mu ulili,
Mundaa ti Nziaambi sa aboondo bo!
Kinyi yili na bangaa buleembi,
mundaa ti bo sa batolo mukobo a tsi wu Nziaambi alasini!
Kinyi yili na babali na nzala na nyooto a libweeye,
mundaa ti Nziaambi sa akuusu manzala ma bo!
Kinyi yili na babubaakwiilili bambaayi ngebe,
mundaa ti Nziaambi ka sa wabakwiilili ngebe!
Kinyi yili na babatsieeme mu mutimi,
mundaa ti bo sa bamono Nziaambi!
Kinyi yili na babubaamweese iyeenge nha kati a bo,
mundaa ti Nziaambi sa ata bo baana ba nde!
10 Kinyi yili na babali kutso mbingisi,
mundaa ti bo bali mu usalila libweeye la Nziaambi,
mundaa ti Ipfumu kia mayula yili kia bo!
11 Kinyi kwaa beni so baata butuu beni, bukwaamisa beni na uleele mandaa moosi mapia mu beni, mundaa ti beni diasa imiini mu me. 12 Diba kinyi na diyaanga, ka musieende wu munene li mu ukebe beni mu mayula. Ee-e ni buu ka, bakwaamisi mibili miatswaamina beni.
Mungwa na liyalila
(Malako 9.50; Luka 14.34-35)
13 «Beni dili mungwa wa tsi. Ka so mungwa a abwisaala na isie pe, buni butuu usa paa nde abwaba na isie? Nde a bwisaala na ndutu pe, bubwe mu ubumu nde ku buumbu, so a buu pe, ku baata budiaata nde.
14 «Beni dili liyalila la tsi. Ngaanda yi batuungu nha yulu a mulaanda a iyituu usweeme so hoolo pe. 15 A bali mu unamisa mwiindi mu ufuu nde kutso ipaayi pe, ka bali mu usuusu nde nha yulu a isuusili kia mwiindi, paa aha liyalila kwaa boosi babali mutso nzo. 16 Ni buu ka liyalila la beni lafwaana ungeyine nha kulu a baata boosi, paa bo bamono biyiluu bia beni bibibwe, na bakiinzi Taayi a beni wuli mu mayula.
Nziisili mu ndaa ya mikele mia Mooso
17 «A ditsimi pe ti me nayiri mu utsara mikele mia Mooso na nziisili a mibili. Me a nayiri pe mu utsara mio ka mu uyiluu uha mambiindili ma mio. 18 Me nadileeli, mu ngwanya: natee yula na tsi bihele ulabuu, a so piti a isonii so imosi pe kiavulu mu bukee, na a so mbiindila ndaa so mosi pe yavulu mu bukee butuu ukuungulu mu mikele, natee manini a mandaa moosi. 19 Ni mu buu, wu utakala so mosi wavulu mu bukee mu mikele mioosi, na nde yiisi ka kwaa bana mu uyiluu weti buu, sa aba wavulu bukee mu Ipfumu kia mayula. Ka wu usalila mukele wuu, na uyiisi kwaa bana mu uyiluu weti buu sa aba mukuutu mu Ipfumu kia mayula. 20 Ee-e, me nadileeli: Beni diafwaana uvulu bayiisi ba mikele na Bafarisi mu utumumu mikele mia Mooso. So beni a divuli pe bo mu libweeye, beni a diba pe nha kati a baa babukoto mu Ipfumu kia Nziaambi.
Nziisili mu ndaa ya kesi na ya uvuutu iyeenge
21 «Beni diayuyi ti, baleeli kwaa bakaa ba bisi: “A dusu pe. So muutu dusi mbaayi muutu, nde afwaana ti bamufuundusu nha kulu a banzioonziPal 20.13; Ndi 5.17.” 22 Ka me nadileeli: pasi muutu wu ukolo mwaana nguu a nde kesi, afwaana ti bamufuundusu nha kulu a banzioonzi. Wuu wu uleele kwaa mwaana nguu a nde ti: “Iwulu!”, afwaana ti bamufuundusu kwaa pfuundu a ikuutu kia Bayuudayo. Wuu wu uleele kwaa mwaana nguu a nde ti: “We mayele pe!” afwaana ti bamudumunu ku mbaa ya ku mbuungulu. 23 Mbiiti we yiri nha kulu a diki la tsuyili mu uha bungori kwaa Nziaambi, na nha mbuu yii we libili moonyi ti mwaana a nguu a we li na kooti na we, 24 nyaala wa we bungori ba we nha kulu a diki la nzosili nhaa, na yene we kwavuutu iyeenge na mwaana nguu a we, tumake we yiri avutuu na we mweese mu ukuluu kwoosi, bungori ba we kwaa Nziaambi.
25 «Ka bu beni dikeni mu kuulu na mutaata a we, mu uyene ku nzo a pfuundisi, bubwe mu ukwayuhusunu na nde bu beni dikeni mu kuulu. Diyiluu buu paa nde anyaala uyeelele we nha kulu a nzioonzi, tumake nzioonzi a anyaala uyeelele we kwaa basiali ba nde bakaadumunu we mu perese. 26 Me nileele kwaa we, mu ngwanya: we a upala muu pe, so we amani pe ubele yaama la we, natee mukuti wa tsieelele.
Nziisili mu ndaa a tsoongili
27 «Beni diayuyi baleeli ti: “A soongo pePal 20.14; Ndi 5.18!” 28 Ka me nadileeli: pasi muutu wu utala mukaasa mu unyiimi nde, nde soongi na nde kutso mutimi a nde. 29 So ni mundaa lisi la we la koo kia babaala we li mu ubwa mu masumu, sootolo lo na bumu lo ku la. Yavulu bubwe kwaa we, mu ufuusu inama imosi kia nyutu a we, ka a mu ukubu pe ti nyutu a we yoosi yifuu ku mbuungulu. 30 So ni mundaa koo kia we kia babaala we li mu ubwa mu masumu, kese kio na bumu kio ku la. Yavulu bubwe kwaa we, mu ufuusu inama imosi kia nyutu a we, ka a mu uyene pe we woosi ku mbuungulu.
Nziisili mundaa ya utsara makweele
(Mataayi 19.9; Malako 10.11-12; Luka 16.18)
31 «Baleeli ka ti: “Wu ubisi mukari a nde, afwaana uha nde mukaanda wa utsara makweeleNdi 24.1.” 32 Ka me nadileeli: pasi baala lilibisi mukari a nde, wahele usoongo na baala likimi, nde bwiisi mukari mu masumu ma tsoongili. Wu ukweele mukaasa wu baala likimi labingi, nde soongi ka.
Nziisili mu ndaa ya ulaba mukisi
33 «Beni diayuyi ka ti baleeli kwaa bakaa ba bisi: “A laba mukisi wa pia pe, ka kuusu mi we alasini nha we alaba mukisi nha kulu a PfumuMik 19.12; Lit 30.3; Ndi 23.22-24.” 34 Ka me nileele beni mu uhele ulaba mukisi. A dilaba mukisi pe so mu kuumbu a mayula, mundaa ti yula ni mbata a Nziaambi, 35 a so mu kuumbu a toto pe, mundaa ti toto ni isuusili kia miili mia nde. A so mu kuumbu a Yeruselemi pe, mundaa ti yo ni ngaanda a Mutini wu munene. 36 A laba mukisi pe so mu kuumbu a mutswe a we, mundaa ti we a utuu pe uhembese, so upiindisi linaanga la we so limosi. 37 So ni “Ee-e”, dileele “Ee-e”; mbiiti “E-e ngori”, dileele “E-e ngori.” Ndili a buu, yi bubwaleele nha yulu a mabakwaleele, yi imata kwaa Muutu wu mubi.
Nziisili mu ndaa ya uvutulu mamabi mu mamabi
(Luka 6.29-30)
38 «Beni diayuyi baleeli ti: “So muutu tuli we lisi, we ka tulu la nde; so nde sokili we lini, we ka sokolo la ndePal 21.24; Mik 24.20; Ndi 19.21.” 39 Ka me nileele beni mu uhele uvutulu mamabi mu mamabi. So muutu teti we mbata nha tama la we la koo kia babaala, nyaala nde atete ka we mbata nha tama la koo kia bakaasa. 40 So muutu tooni ubiti we nha kulu a banzioonzi, mundaa aholo ikutu kia we, nyaala aholo ka iyungu kia we. 41 So muutu bamii we mu uyene mu tsitsi a fuundu limosi la bitaambi, yene na nde mu tsitsi a mafuundu moolo ma bitaambi. 42 Ha kwaa wu li mu uloombo we; na a bisi pe usoomboso kwaa wu tooni usoombo kwaa we.
Litoono mu mitaata
(Luka 6.27-28,32-36)
43 «Beni diayuyi baleeli ti: “Toono mbaayi a we, na bele mutaata a weMik 19.18.” 44 Ka me nileele beni: Ditoono mitaata mia beni, na dikuundu mu boosi ba bali mu ukwaamisa beni. 45 Mu yii beni sa diba baana ba Taayi a beni wu li mu mayula. Ka nde li mu ubalisa nyanga a nde nha yulu a bababi na bababwe; nde li mu unooso mvulu nha yulu a babanambita na babahele unambita mu nde. 46 So beni ditoono ndila babatoono beni, ki musieende beni dituu ubaa kwaa Nziaambi? Batoli ba limaanda ka bali mu uyiluu buu! 47 So beni diheeri mabwe ndila kwaa baana ba nguu ba beni, ki ndaa ya ukimuu beni dili mu uyiluu? Bangooyi ka bali mu uyiluu bumosi. 48 Ni mu buu, diba babakuu, weti bu Taayi a beni wu li ku mayula ali akuu.

5:21 Pal 20.13; Ndi 5.17

5:27 Pal 20.14; Ndi 5.18

5:31 Ndi 24.1

5:33 Mik 19.12; Lit 30.3; Ndi 23.22-24

5:38 Pal 21.24; Mik 24.20; Ndi 19.21

5:43 Mik 19.18