Ụ́ꞌdụ́kọ́ Múké Múngú vé rị Mãtáyo 10

Yẹ́sụ̃ pẽ ívé ꞌbá áyúãyũ mụdrị́ drị̃ ni ị̃rị̃ rĩ pi

(Mãrákõ 3:13-19; Lúkã 6:12-16)

1 Yẹ́sụ̃ ní ívé ꞌbá ꞌî pámvú ũbĩꞌbá mụdrị́ drị̃ ni ị̃rị̃ rĩ pi zịzú, sẽ kộpi ní ũkpõ índrí ũnjí rĩ pi údrózú, ãzini ꞌbá drã be ãndíãndí rĩ pi ídrízú.

2 Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi* vé rụ́ pi ꞌdĩ, ꞌbá drị̃drị̃ rĩ, Sị̃mọ́nã ꞌi, ĩrivé rụ́ ãzi Pétẽró ꞌi, ãzi rĩ Pétẽró ẹ́drị́pị Ãndẽréyã ꞌi, Yõkóbũ Zẽbẽdáyõ mvọ́pị ꞌi, Yõkóbũ ẹ́drị́pị Yũwánĩ ꞌi, 3 Pĩlípũ ꞌi, Bãtĩlĩmáyõ ꞌi, Tómã ꞌi, Mãtáyo ꞌi, Mãtáyo ri ꞌbá mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụụ́pi ni, Yõkóbũ Ãlãfáyõ mvọ́pị ꞌi, Tãdáyõ ꞌi, 4 Sị̃mọ́nã ẹ́sị́ ꞌbãápi ꞌbá ívé rĩ pi ẽ ị́sụ́kí rí drị̃wãlã rĩ ꞌi, ãzini Yụ́dã Ĩsĩkãrĩyótã gõópi Yẹ́sụ̃ ã ũli ꞌbeépi rĩ ꞌi.

Yẹ́sụ̃ ímbá ívé ꞌbá áyúãyũ mụdrị́ drị̃ ni ị̃rị̃ rĩ pi

(Mãrákõ 6:7-13; Lúkã 9:1-6)

5 Yẹ́sụ̃ ní ꞌbá mụdrị́ drị̃ ni ị̃rị̃ ꞌdĩꞌbée pẽzú mụzú, ĩri ní ẹzịzú kộpi ní kĩnĩ, “Lẽ ĩmi mụkí ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi ãsámvú gé ꞌdãá ku, dõku lẽ ĩmi fikí kụ̃rụ́ ꞌbá Sãmãríyã vé rĩ pi ní adrizú rĩ agá ꞌdãá ku. 6 Ĩmi mụkí Ĩsẽrélẽ adriꞌbá sụ̃ kãbĩlõ ãvĩꞌbá gí rĩ pi tị́nị rĩ pi vúgá. 7 Ĩmi cakí dõ gí, ĩmi ũlũkí kộpi ní kínĩ, ‘Mãlũngã ꞌbụ̃ vé rĩ ícá ĩnyiŋá gí.’ 8 Ĩmi ídríkí ꞌbá drã be rĩ pi, ĩmi ingakí ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi gõó ídri rú, ĩmi ídríkí ꞌbá ũfú ní nyaá rĩ pi, ĩmi údrókí índrí ũnjí rĩ pi. Á sẽ ĩmi ní ũkpõ ꞌdĩri kána, ꞌbo lẽ ĩmi kokí kpá ꞌbá rĩ pi ẽ ĩzã kána. 9 Ã ꞌdụkí mũfẽngã jịị́ mụzú ĩndĩ ku. 10 Ĩmi kádõ mụụ́ ẹ̃cị̃ rĩ gé ꞌdãá, ã ꞌdụkí jũrú mụzú ĩndĩ ku, dõku ã ꞌdụkí bõngó ãzi ãndõ rú mụzú ĩndĩ ku, dõku ã ꞌdụkí ngá pá gá ni pi mụzú ĩndĩ ku, dõku ã ꞌdụkí túré mụzú ĩndĩ ku, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌbá ẹ̃zị́ ngaꞌbá rĩ pi, lẽ ã sẽkí kộpi ní ngá nyanya.

11 “Kụ̃rụ́ ĩmi ní caá ꞌa ni gé rĩ, ãzini gụ́rụ́ ĩmi ní caá ꞌa ni gé rĩ, lẽ ĩmi ndãkí ꞌbá múké ni ị́sụ́ vũrã ꞌdãri agá, ĩmi adrikí ĩrivé ãngá ꞌdãá, cĩmgbá ĩmi ní ngazú mụzú rĩ gé. 12 Ĩmi fikí dõ caá ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãri agá, ĩmi sẽkí mõdó ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãri ãsámvú gé rĩ pi ní. 13 ꞌBá ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãri ãsámvú gé rĩ pi ẹ́ꞌyị́kí dõ ĩmi rá, ĩmi sẽkí kộpi ní tãkíri, dõ ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãri ãsámvú gé rĩ pi gãkí ĩmi ẹ́ꞌyị́gá sĩ, ã sẽkí kộpi ní tãkíri ku. 14 ꞌBá rĩ ẹ́ꞌyị́ dõ ĩmi kuyé, dõku gã dõ ĩmivé tã yịgá sĩ, ĩmi kádõ ĩfũú ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãri agásĩ, dõku kụ̃rụ́ ꞌdãri agásĩ, lẽ ĩmi wekí nyọ̃ọ́kụ́ ĩmi pá ágélé gá rĩ kú ꞌdĩgé.† 15 Ádarú á ꞌyo ĩmi ní ꞌdíni, ụ́ꞌdụ́ ĩ ní ímụ́zú tã lịzú rĩ gé, kụ̃rụ́ Sõdómõ vé rĩ, ãzini Gõmórã vé rĩ,‡ ĩ tã lị kộpi drị̃gé mãdã, ꞌbo ĩ ímụ́ tã lị kụ̃rụ́ ꞌdãri drị̃gé aga rá.

Ĩzãngã ri ímụ́ ꞌdĩíꞌdĩ

(Mãrákõ 13:9-13; Lúkã 21:12-17)

16 “Ma ĩmi pẽ mụzú sụ̃ ĩ ní kãbĩlõ pẽé ãrãkíla rĩ pi ãsámvú gé rĩ tị́nị, kúru lẽ ĩmi adrikí úmĩ be sụ̃ ị̃nị̃ vé rĩ tị́nị, ãzini ĩmi adrikí tã be pịrị sụ̃ ãmámũ tị́nị. 17 ꞌBo ĩmi ndrekí múké! ꞌBá rĩ pi ímụ́ ĩmi urụ jị tõ ꞌbá tã lịꞌbá rĩ pi ẹndrẹtị gé rá, kộpi ĩmi ũgbã ĩvé Jó Múngú ri Zịzú rĩ pi agá ꞌdãá rá. 18 Ĩmi ní rií mâ pámvú ũbĩí rĩ sĩ, ĩ ímụ́ ĩmi jị tõ gávãnã ẹndrẹtị gé, ãzini ꞌbãgú rĩ pi ẹndrẹtị gé, ĩri sẽ ĩmi ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ ũlũ ãní kộpi ní, ãzini ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi ní. 19 ꞌBo kộpi rụkí dõ ĩmi gí, lẽ ĩmi rikí ụ̃sụ̃ụ́ ꞌyozú kínĩ ĩmi átá íngóni yã ꞌdíni ku, ãꞌdiãtãsĩyã tã ĩmi ní lẽé átá sâ ꞌdãri gé rĩ, Índrí Uletere rĩ ũlũ ĩmi ní nĩ. 20 Ĩmi átákí tã rĩ nĩ ku, tã ĩmi ní lẽé átá rĩ, Índrí ĩmi Ẹ́tẹ́pị Múngú vé rĩ átá ĩmi ní nĩ.

21 “Ẹ́drị́pị ri ímụ́ ẹ́drị́pị ã ũli ꞌbe, ĩri ẹ́drị́pị ri sẽ ꞌdị drã rá. Ẹ́tẹ́pị ri ímụ́ ívé anjiŋá rĩ pi ã ũli ꞌbe, ĩri kộpi sẽ úꞌdị́ ũdrã rá, anjiŋá rĩ pi ímụ́ ufu ku ariꞌba rú, kộpi ꞌbá ĩ tịꞌbá rĩ pi sẽ úꞌdị́ ũdrã rá. 22 ꞌBá rĩ pi céré ímụ́ ĩmi gã sĩ mâ tã sĩ, ꞌbo ꞌbá pá tuúpi tị́tị́ ívé ẹ̃ꞌyị̃ngárá agá cĩmgbá ụ̃dụ̃ gé rĩ, Múngú ri ímụ́ ĩri pa rá. 23 ꞌBá rĩ pi ꞌokí dõ ĩmi ũnjí kụ̃rụ́ ãzi agá, ĩmi ápákí mụzú kụ̃rụ́ ãzi agá. Ádarú á lẽ ꞌyoó ĩmi ní ꞌdíni, ma ꞌBá Mvá ꞌi, má ní drĩ ícázú kuyé rĩ gé, ĩmi ícókí ẹ́cị́ kụ̃rụ́ Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi agásĩ céré ku.

24 “ꞌBá ĩ ní rií ímbá rĩ ícó ꞌbá ꞌi ímbápi rĩ ndẽé tã sĩ ku, ãtíꞌbá ícó adrií ꞌbá ꞌí ní rií ẹ̃zị́ ngaá vú ni gé rĩ drị̃gé ãmbúgú rú ku. 25 Lẽ ꞌbá ĩ ní rií ímbá rĩ ã adri sụ̃ ꞌbá riípi ꞌi ímbápi rĩ tị́nị, lẽ ãtíꞌbá rĩ ã adri sụ̃ ívé ãmbúgú tị́nị. Ma adriípi jó ꞌdị́pa nõri, ꞌbá rĩ pi dõ ri ma zị Bẽlẽzẽbúlã,§ ĩmi ꞌbá adriꞌbée mávé jó ãsámvú gé nõꞌbée, kộpi ímụ́ rụ́ ũnjí ꞌda ĩmî rụ́ꞌbá gá rá!

Lẽ ĩmi adrikí ụ̃rị̃ sĩ ku

(Lúkã 12:2-7)

26 “ꞌBo lẽ ĩmi adrikí ꞌbá ꞌdĩꞌbée sĩ ụ̃rị̃ sĩ ku. Ngá ãzi ícópi ꞌi zụ̃ụ́pi, ꞌi iꞌdaápi ãmvé ku ni ꞌdãáyo, dõku ngá ãzi ꞌi zụ̃ụ́pi ĩ ní ícó nị̃ị́ ku ni ꞌdãáyo. 27 Tã má ní ũlũú ĩmi ní kíri nõri, lẽ ĩmi jịkí mụụ́ ũlũú ꞌbá rĩ pi ní. Átángá má ní átá ĩmi ní ũyõkõyõ sĩ nõri, ĩmi mụkí áyú ꞌbá rĩ pi ní ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá. 28 Lẽ ĩmi rukí ꞌbá riꞌbá ãngũ úꞌdị́ꞌbá rĩ pi ku, kộpi ícókí índrí rĩ ꞌdịị́ drãá ku. Lẽ ĩmi rukí ꞌyéŋá Múngú índrí rĩ sẽépi fiípi ãcí agá, ãzini rụ́ꞌbá rĩ sẽépi fiípi ãcí vezú ãní ụ̃dụ̃ ãkó rĩ agá rĩ áyu. 29 Ãríŋá mãdã mãdã ị̃rị̃ ĩ ꞌyéŋá ụzị mũfẽngã ã fí ãlu. ꞌBo ãlu ni ícó drãá ku, ĩmi Ẹ́tẹ́pị ãꞌyĩ dõ tã ni nĩ ká, ĩri íbí drã ndõ. 30 Múngú lã drị̃ꞌbí ĩmi drị̃gé rĩ pi céré gí. 31 Lẽ ĩmi adrikí ụ̃rị̃ sĩ ku, ĩmivé tã ndẽ ãríŋá kárákará rĩ pi vé rĩ rá.

ꞌBá Kúrísítõ ri ãꞌyĩípi dõku gãápi ꞌbá rĩ pi ẹndrẹtị gé rĩ

(Lúkã 12:8-9)

32 “ꞌBá rĩ ãꞌyĩ dõ ma rá ꞌbá rĩ pi ẹndrẹtị gé, ꞌyo dõ ꞌí ãꞌyĩ ma gí, ma kpá ĩri ãꞌyĩ má Ẹ́tẹ́pị ꞌbụ̃ gé ꞌdãlé rĩ ẹndrẹtị gé rá. 33 ꞌBá rĩ gã dõ ma sĩ vũ drị̃gé nõgó, ma kpá ĩri gã sĩ má Ẹ́tẹ́pị ẹndrẹtị gé ꞌbụ̃ gé ꞌdãlé.

Yẹ́sụ̃ vé tã íjị́ acongárá

(Lúkã 12:51-53; 14:26-27)

34 “Ĩmi rikí ụ̃sụ̃ụ́ ꞌyozú kínĩ, má íjị́ tãkíri vũ drị̃gé nõgó ꞌdíni ku. Má íjị́ tãkíri kuyé, mávé ímụ́ngárá nõri, ꞌbá rĩ pi ẽ ímụ́kí rí ĩ ngụ̃ụ́ ãní ũnjí mâ tã sĩ bẽnĩ. 35 Mávé ímụ́ngárá nõri ĩri sẽ,

“ ‘mvá ágó pi ímụ́ ĩ aco ẹ́tẹ́pị be,

mvá ũkú pi ímụ́ ĩ aco ẹ́ndrẹ́pị be,

ũkú ágó tị gé rĩ, kộpi ímụ́ ĩ aco ị̃drẹ́pị be.

36 Ãríꞌbá mívé rĩ pi íbí ĩfũ mívé ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé ꞌdĩgé.’

37 “ꞌBá rĩ lẽ dõ ꞌí ẹ́tẹ́pị ri dõku ꞌí ẹ́ndrẹ́pị ri ma ndẽé, ꞌbá ꞌdĩri ícó adrií ꞌbá mâ pámvú ũbĩípi ni ku. 38 ꞌBá rĩ gã dõ ívé pẹtị alambaku* ꞌdụgá sĩ, ãzini gã dõ mâ pámvú ũbĩgá sĩ, ꞌbá ꞌdĩri ícó adrií ꞌbá mâ pámvú ũbĩípi ni ku. 39 ꞌBá riípi ívé ídri ã tã mbaápi nyọ̃ọ́kụ́ drị̃gé nõgó rĩ, ícó ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ ku. ꞌBá rĩ adi dõ ívé ídri sẽé drãá mâ tã sĩ, ĩri ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ rá.

Ĩ ícó ãꞌdi ri ũfẽ?

(Mãrákõ 9:41)

40 “ꞌBá rĩ ẹ́ꞌyị́ dõ ĩmi, ẹ́ꞌyị́ ꞌdĩri ma, ꞌbá rĩ ẹ́ꞌyị́ dõ ma, ẹ́ꞌyị́ ꞌdĩri má Ẹ́tẹ́pị ma ĩpẽépi rĩ. 41 ꞌBá rĩ ẹ́ꞌyị́ dõ nẹ́bị̃ riípi tã Múngú vé rĩ ũlũúpi rĩ ívé ãngá, ĩ ímụ́ ĩri ũfẽ sụ̃ ĩ ní nẹ́bị̃ rĩ ũfẽé rĩ tị́nị. Ãzini ꞌbá rĩ ẹ́ꞌyị́ dõ ꞌbá tã be pịrị Múngú vé ni ívé ãngá, ĩri ní tã ꞌoó pịrị rĩ sĩ, ĩ ímụ́ ĩri ũfẽ sụ̃ ĩ ní ꞌbá tã be pịrị ꞌdĩri ũfẽé rĩ tị́nị. 42 ꞌBá rĩ sẽ dõ yị̃ị́ ĩdríkídri ni mvụụ́ ꞌbá mâ pámvú ũbĩꞌbá tã be mãdã rĩ pi vé ãlu ni ní rá, ádarú ĩ ímụ́ ĩri ũfẽ rá.”

*10:2 10:2 ꞌBá áyúãyũ rĩ pi: ꞌBá áyúãyũ rĩ pi, Yẹ́sụ̃ sẽ kộpi ní ũkpõ, ri kộpi pẽé mụụ́ ꞌbá rĩ pi ímbá, índrí ũnjí rĩ pi údró, ãzini tã ãyãzú ãyãyã ni pi ꞌoó.

†10:14 10:14 Lẽ ĩmi wekí nyọ̃ọ́kụ́ ĩmi pá ágélé gá rĩ kú ꞌdĩgé: Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri nyọ̃ọ́kụ́ we ĩ pá gá sĩ ꞌbá ĩ ẹ́ꞌyị́ꞌbá kuyé rĩ pi ní, lũzú kínĩ kộpi ã ve ꞌbá ĩ ẹ́ꞌyị́ꞌbá kuyé ꞌdĩꞌbée ní gí, ĩri kpá lũ ꞌyozú kínĩ Múngú ri tã lị ꞌbá ĩ ẹ́ꞌyị́ꞌbá kuyé rĩ pi drị̃gé.

‡10:15 10:15 Sõdómõ ãzini Gõmórã: Múngú iza kụ̃rụ́ ꞌdĩꞌbée ũnjĩkãnyã ꞌbá kụ̃rụ́ ꞌdĩꞌbée agá rĩ pi ní ꞌoó rĩ sĩ lókí Ãbũrámã vé rĩ gé. ꞌÍ lã ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 18:20-19:28.

§10:25 10:25 Bẽlẽzẽbúlã: Bẽlẽzẽbúlã vé rụ́ ãzi rĩ Sãtánã ꞌi, ĩri ãdróko, ĩri ãmbúgú índrí ũnjí rĩ pi drị̃gé.

10:36 10:36 Míkã 7:6

*10:38 10:38 Pẹtị alambaku: ꞌBá Rómã vé rĩ pi ri ꞌbá tã ꞌoꞌbá ũnjí rĩ pi gbã mũsũmárĩ sĩ pẹtị alambaku sị́gé, ĩri sâ ꞌdụ ãco kộpi íbí drã ndõ, kộpi ĩzãngã nya ambamba drãngárá rĩ gé.