Baluwa kwa
Waebulania
Ulongozi
Kitabu cha Waebulania ni baluwa ya kuwagangamiza wanhu na yolagusa Yesu viyatimilize mbuli za ulaguzi mna idilagano da umwaka. Ikitabu chandikigwa kamba vija munhu yowapetela wanhu. Mkitabu kino cha Waebulania kuna vilaguso kubanza 60 va lagano da umwaka, avo vose volagusa goya Yesu viyatimilize ulaguzi na sang'hano ya Mulava nhosa Mkulu wa Wayahudi. Kwa kilamuso acho ikitabu chandikigwa kuwagangamiza Wayahudi wamtogole Yesu. Kitabu cha Waebulania cholagusa Yesu viyagavikize malagizo ga Musa, avo walava nhosa hawalondigwa kulava nhosa kabili. Yesu kakala nhosa kwa nzambi zose, mwanza umoja na kwa kipindi chose. Vivija wanhu wamtogole Yesu mna ikipindi chetu ogangamizigwa mna ibaluwa ino ya Waebulania ili wagendelele kumkweleleza Yesu Kilisito ayo yotenda idahike kumwetu tumtamanile Imulungu, na vivija tugendelele kumtamanila heyo (Sula ya 12:2).
Kuduhu munhu yajuwile yandike baluwa ino ya Waebulania, lakini wanhu oifunza mbuli ogesa sengine munhu yandike kodaha kuwa mtumigwa Paulo hebu Luka hebu Balinaba. Vivija mwaka uyandikigwe baluwa ino haujuwike bule, lakini wanhu wengi ogesa yandikigwa kuchugu ya mwaka wa 70 toka kuvumbuka kwa Kilisito. Buga da Yelusalemu dinangigwa mwaka wa 70 toka kuvumbuka kwa Kilisito, lakini mwandikaji wa baluwa ino kolonga mbuli ya Yelusalemu kamba vidikalile ding'hali kunangigwa. Baluwa ino ya Waebulania yandikiligwa kudibuga da Lumi (Sula ya 13:24) na yogesigwa ipwililisigwa kwa wanhu wamtogole Yesu mna ivibumbila.
Mbuli zili mkitabu
Mwandikaji kolagusa kuwa Yesu ayo mkulu kubanza watula ndagu wa Imulungu na wasenga wa kuulanga (Sula ya 1:1-4:13).
Abaho kagendelela kulagusa kuwa Yesu ayo mkulu kubanza walava nhosa wakalile osang'hana mna Ing'anda ya Imulungu ako Yelusalemu (Sula ya 4:14-7:28).
Vivija sang'hano ya Yesu ayo ng'hulu mna idilagano da umwaka diyatendile Imulungu na wanhu zake kubitila malagizo gayamgwelele Musa (Sula ya 8:1-10:31).
Viyamambukize kulonga ukulu wa Yesu mna izinzila zose mwandikaji kolava mafundizo gayagwe (Sula ya 10:32-13:17).
Kukimambukizo mwandikaji komambukiza kwandika kwa kulonga mbuli za kugangamiza na kuwalamusa wanhu (Sula ya 13:18-25).
1
Imulungu kalonga kubitila Mwanage
1 Baho umwaka, Imulungu kalonga na wahenga zetu miyanza mingi na kwa nzila nyingi kubitila watula ndagu wake, 2 lakini siku zino za kuuhelelo, kalonga na siye kubitila Mwanage, heyo iyo ija kwa nzila yake Imulungu kaumba ulanga na isi na vinhu vose vili mumo. Imulungu kamsagula ayo na kamgwaa vinhu vose viwe vake. 3 Heyo ayo mng'alo wa ukulu wa Imulungu na koigala na Imulungu too! Kila kinhu cholawilila kwa lagizo jake dili na nguvu. Viyamambukize kuzisunha nzambi za wanhu, kakala kuna uukulu kuko kuulanga mwambu wa mkono wa kudila wa Imulungu mkulu.
Ukulu wa Mwana wa Imulungu
4 Mwana kagweleligwa ukulu kubanza wasenga wa kuulanga, kwavija twaga diyagweleligwe na Imulungu dolagusa heyo mkulu kubanza wose. 5 Kwavija Imulungu hamulongele bule msenga wa kuulanga yoyose,
“Gweye kwa Mwanangu na lelo nolonga wose wajuwe,
niye na Tatako.”
Wala Imulungu halongile bule mbuli ya msenga yoyose wa kuulanga,
“Niye nokuwa Tatake,
na heyo kokuwa Mwanangu.”
6 Lakini Imulungu viyomtuma Mwanage chaudele mwiisi, kolonga,
“Wasenga wa kuulanga wose wa Imulungu wamtambikile.”
7 Lakini mbuli ya wasenga wa kuulanga, Imulungu kalonga,
“Imulungu kawatenda wasenga zake wa kuulanga wawe beho,
na wasang'hanaji zake wawe milambi ya moto.”
8 Lakini kwa Mwanage, Imulungu kalonga,
“Go Imulungu undewa wako wabule uhelelo!
Kowalongoza goya wanhu zako.
9 Gweye kuganogela ganogile na kugehila gehile.
Lekaavo Imulungu, yeli Imulungu wako kakugwaa ukulu,
kubanza wayago,
avo kudeng'helela.”
10 Na vivija kalonga,
“Mndewa, gweye kusimika mhanda za isi baho haichanduso,
na ulanga sang'hano ya makono gako.
11 Avo vosegela, lakini gweye kosigala,
vose volala kamba viwalo.
12 Kowakunzakunza kamba kitanga,
nao ogaluka kamba mgolole ulalile.
Lakini gweye kwa vivija,
na miyaka yako yabule uhelelo.”
13 Imulungu hamulongele ng'o msenga wa kuulanga yoyose,
“Kala hano muukulu mwambu wangu wa mkono wa kudila,
mbaka niwahume wanhu wakwihile na niweke
hasi mmagulu gako.”
14 Vino wasenga wa kuulanga ndio choni? Wao loho iwomsang'hanila Imulungu yawatumile kuwataza wanhu waja onda waubokele ukombola.