5
Yesu kowapetela wanhu kulugongo
Yesu viyaluwone lunhu lwa wanhu, kakwela kulugongo, kakala hasi. Wanahina zake wamcholela, na heyo kasonga kuwafundiza.
Deng'ho da kweli
(Luka 6:20-23)
“Wamweda wanhu waja omtamanila Imulungu yaiyeka,
kwavija Undewa wa kuulanga uli wao!
Wamweda wanhu waja onyunyuwala,
kwavija Imulungu kowahoza!
Wamweda wanhu waja weli wahole,
kwavija Imulungu kowagwaa isi yose.
Wamweda wanhu waja weli na nzala na ng'hilu ya kutenda gaja goyolonda Imulungu,
kwavija Imulungu kowatenda wegute!
Wamweda wanhu waja weli na bazi kwa wayagwe,
kwavija Imulungu nayo kowonela bazi!
Wamweda wanhu waja wailavile kwa Imulungu kwa mizoyo yao yose,
kwavija omona Imulungu!
Wamweda wanhu waja otenda wanhu wailumbe,
kwavija okemigwa wana wa Imulungu!
10 Wamweda wanhu waja odununzika mbuli ya kutenda gaja goyolonda Imulungu,
kwavija Undewa wa kuulanga uli wao!”
11 “Mmweda mweye muligigwa na kudununzwa na kulongigwa vihile, kwavija mwa wanahina zangu. 12 Sekeleleni na kudeng'helela, kwavija mwikiligwa nhunza ng'hulu kuulanga. Kwavija vino vivo wadununzwe watula ndagu wa Imulungu wakalile umwaka, mweye hamunavumbuka.”
Mkele na mulenge
(Maluko 9:50; Luka 14:34-35)
13 “Mweye mulinga kamba mkele kwa wanhu wose wa mwiisi. Ila kamba mkele wahagiza ukali wake, vino ogeligwa choni mbaka ubweze ukali wake kabili? Haufaya bule, ila okwasigwa kunze na wanhu oubojoga.”
14 “Mweye mulinga kamba mulenge kwa wanhu wa mwiisi. Buga dizengigwe kulugongo hadidaha kuifisa. 15 Haduhu munhu yobwinha taa na kuigubika na kikalango, lakini koika kukingolobweda. Baho yomwemwesela kila munhu yeli mng'anda. 16 Vivo ili kumwenu mweye, mulenge wenu uwamwemwesele wanhu wagone gaja ganogile gomtenda ili wamtogole Tataenu yeli kuulanga.
Malagizo ga Musa na mafundizo ga watula ndagu wa Imulungu
17 “Sikumugelegeze kamba nene niza kugasegesa Malagizo ga Musa hebu mafundizo ga watula ndagu wa Imulungu. Niye niza kutenda Malagizo gago gavikizwe. 18 Nowalongela ukweli, mbaka ulanga na isi vosegela, haduhu hata mbuli ndodo ng'hani yonda isegesigwe mna Gamalagizo mbaka gose galongigwe gavikizwe. 19 Munhu yoyose yolema kukweleleza lagizo dodo mna Gamalagizo gano na kuwafundiza wayagwe watende vivo, munhu ayo kokuwa mdodo mna undewa wa kuulanga. Lakini munhu ija yogagoga Malagizo na kuwafundiza wanhu wayagwe watende vivo, munhu ayo kokuwa mkulu Muundewa wa kuulanga. 20 Nowalongeleni, kamba hamutenda ganogile goyolonda Imulungu kubanza wafundiza Malagizo ga Musa na Mafalisayo, hamwingila ng'o Muundewa wa kuulanga.
Yesu kofundiza mbuli ya kugevuzika
(Luka 12:57-59)
21 “Muhulika wanhu wa umwaka viwalongeligwe, ‘Sikumukome. Munhu yoyose yonda yakome yatagusigwe.’ 22 Lakini niye nowalongeleni munhu yoyose yomwihila ndugu yake kotagusigwa. Munhu yoyose yombeza ndugu yake kolondigwa yagaligwe kukitala, na munhu yoyose yomkema ndugu yake, ‘Mbozi!’ ayo kolondigwa yengile muumoto wa jehanamu.
23 “Avo kamba wahalonda kumulavila Imulungu nhunza muupango wa nhosa, na kokumbuka mugomba na ndugu yako, 24 tanhu ileke nhunza yako aho hana uupango, chola hima ukailumbe na ndugu yako, na abaho ubwele umulavile Imulungu nhunza yako.
25 “Munhu yahawa na mbuli na gweye na kolonda kukugala kuna ikitala, uilumbe nayo yang'hali hanakugala kukitala. Buleavo yahakugala kukitala, na kukwika mmakono ga msemi, nayo kokwika mmakono ga wakalizi, na gweye kogodekigwa mkifungo. 26 Nokulongela kweli, mumo humulawa ng'o mbaka ulihe sente yose.
Mbuli ya ugoni
27 “Muhulika wanhu viwalongeligwe, ‘Sikumutende ugoni.’ 28 Lakini niye nowalongela, munhu yoyose yonda yamulole mtwanzi kwa kumsulukila, munhu ayo katenda ugoni na mtwanzi ayo muumoyo wake. 29 Avo kamba siso jako da mkono wa kudila dahakuhonza utende nzambi, ding'ole ujase. Kwavija yokuwa vinoga ng'hani gweye wagize kinhu kimoja cha lukuli lwako, kubanza lukuli lwako lose lwasigwe muumoto wa jehanamu. 30 Kamba mkono wako wa kudila wahakuhonza utende nzambi, ukanhe uwase! Kwavija vinoga ng'hani kumwako wagize kinhu kimoja cha lukuli lwako kubanza lukuli lwako lose lwasigwe muumoto wa jehanamu.
Fundizo da nyasa
(Matayo 19:9; Maluko 10:11-12; Luka 16:18)
31 “Vivija muhulika wanhu viwalongeligwe, ‘Munhu yoyose yomwasa mwehe wake kolondigwa yamgwee kibua cha nyasa.’ 32 Lakini niye nowalongeleni, mbigalo sikuyamwase mwehe wake, ila kamba mtwanzi ayo katenda ugoni. Kwavija kamba yahamwasa, komtenda yawe mgoni, na mbigalo yonda yamsole mtwanzi ayo yasigwe vivija kotenda ugoni.
Fundizo da kuiduwila
33 “Muhulika wanhu wa umwaka viwalongeligwe, ‘Sikuuleke kutenda kija kiuiduwile, ila kolondigwa utende mbuli zose ziuiduwile kwa Mndewa.’ 34 Lakini niye nowalongeleni, sikumuiduwile. Sikumuiduwile kwa ulanga, kwavija acho kigoda cha Imulungu, 35 vivija sikumuiduwile kwa isi, kwavija aho hanhu ha kwikila magulu gake, hebu kwa Yelusalemu, kwavija dijo buga da Mndewa mkulu. 36 Vivija sikuuiduwile kwa pala jako, kwavija hudaha kulutenda hata luvili lumoja luwe luzelu hebu lutitu. 37 Wahalonga, ‘Ona’ iwe ‘Ona,’ hebu wahalonga, ‘Bule’ iwe ‘Bule.’ Mbuli yoyose iyagwe kubanza zino yolawa kwa Mwenembago.
Mbuli ya kuliha gehile
(Luka 6:29-30)
38 “Muhulika viilongigwe, ‘Siso kwa siso, na zino kwa zino.’ 39 Lakini niye nowalongeleni, sikuumbwezele munhu yakutendele gehile. Munhu yahakutowa kanza da mkono wa kudila, muhindusile na da kumoso. 40 Kamba munhu yahakugala kukitala kwa kulonda kusola shati jako, muleke yasole na koti jako. 41 Kamba munhu kokunanahiza umpapile mzigo wake kwa utali wa kilometa imoja, umpapile kwa kilometa mbili. 42 Munhu yahakupula kinhu mgwee, munhu yahalonda kukukopa sambi umulemele.
Kuwanogela wakwihile
(Luka 6:27-28; 6:32-36)
43 “Muhulika wanhu viwalongeligwe, ‘Wanogele mbwiga zako, na uwehile waja okwihila.’ 44 Lakini niye nowalongeleni, wanogeleni wanhu owehila na wapulileni kwa Imulungu waja owadununza, 45 baho mokuwa wana wa Tataenu yeli kuulanga. Kwavija heyo kowamwemwesela zuwa jake wanhu wehile na wanogile, na kowagwaa mvula waja otenda goyolonda na waja otenda gomgevuza. 46 Vino Imulungu kowagwaa nhunza gani kamba muhawanogela waiyeka wanhu waja owanogela mweye? Vino hata wabokela kodi hawatenda vivo? 47 Mwahawalamusa mbwiga zenu waiyeka, motenda kilozo gani? Vino hata wamhazi hawatenda vivo? 48 Molondigwa mutelele kamba Tataenu yeli kuulanga viyatelele.