13
Lusimo lwa munhu yohanda
(Maluko 4:1-9; Luka 8:4-8)
Siku didija Yesu kalawa mng'anda, kachola kumgwazo wa lamba, ako kakala hasi na kufundiza. Lunhu lwa wanhu lumzunguluka Yesu mbaka kengila mwiingalawa na kukala mumo, na wanhu wose wakala kumgwazo wa lamba. Kawalongela mbuli nyingi kwa simo.
“Kukala na munhu kachola kuhanda mbeyu. Viyakalile komiza, mbeyu ziyagwe zilagalila mnzila, ndege weza na kuzija. Ziyagwe zilagalila mgamabwe hakalile na udongo mdodo. Zota himahima kwavija udongo ukala mdodo. Lakini zuwa vidilawile, mimea inyala kwavija imizizi haingile hasi. Mbeyu ziyagwe zilagalila mvisolo va miba, miba ayo ikula na kuizonga imimea. Lakini mbeyu ziyagwe zilagalila hanhu heli na udongo unogile, zota zikula na kulela mbeyu nyingi kubanza zija zihandigwe, ziyagwe zilela gana dimoja, ziyagwe zilela malongo sita, na ziyagwe malongo madatu.”
Yesu kamambukiza kwa kulonga, “Munhu yeli na magwiti yahulike.”
Kilamuso cha simo
(Maluko 4:10-12; Luka 8:9-10)
10 Abaho wanahina zake wamcholela Yesu wamuuza, “Habali kolonga na wanhu kwa simo?”
11 Yesu kawedika, “Mweye mumweda kuzijuwa mbuli zifisigwe za Undewa wa kuulanga, lakini kumwao awo haili vivo. 12 Kwavija munhu yoyose yeli na kinhu kokongezelwa ng'hani, lakini ija yelibule kinhu kobokigwa hata kija kidodo kiyelinacho. 13 Kilamuso cha kulonga kwa simo, ili walole lakini sikuwone, na wategeleze lakini sikuwahulike hebu kujuwa. 14 Avo kilawilile kiyalongile mtula ndagu wa Imulungu Isaya,
‘Kutegeleza motegeleza, lakini honda mujuwe bule,
kulola molola, lakini hamona bule.
15 Kwavija mizoyo ya wanhu wano midala,
na magwiti gao hagahulika vinogile,
na wafing'hiliza meso gao.
Buleavo, meso gao gahalolile,
magwiti gao gahahulike,
nzewele zao zahajuwile,
na wahanibwelele niye, Imulungu kolonga,
na niye nahawahonyile.’ ”
16 Yesu kalonga kabili, “Lakini mweye mumweda! Kwavija meso genu golola na magwiti genu gohulika. 17 Nowalongeleni ukweli, watula ndagu bwando wa Imulungu na wanhu bwando wa Imulungu walonda ng'hani kugona gaja gomona mweye, lakini hawagonile bule, hebu kuhulika gaja gomuhulika mweye, lakini hawahulike bule.
Yesu kofambula lusimo lwa munhu yohanda
(Maluko 4:13-20; Luka 8:11-15)
18 “Tegelezeni na muifunze fambulo da lusimo lwa munhu yohanda. 19 Munhu yoyose youhulika usenga wa Undewa wa Imulungu lakini haujuwa, kaigala na mbeyu zilagalile mnzila. Mwenembago kokwiza na kusola gaja gahandigwe muumoyo wake. 20 Mbeyu zilagalile mgamabwe ziigala na munhu youhulika usenga na bahaja viyoubokela kodeng'helela, 21 lakini kwavija kaduhu mizizi, kogendelela kwa kipindi kidodo. Avo yahagaya na kudununzika mbuli ya usenga awo kobwela kuchugu. 22 Mbeyu zilagalile mna ivisolo va miba ziigala na munhu youhulika usenga, lakini mbuli ya magayo ga ugima uno na kulonda utajili youzonga uusenga, nayo halela matunda. 23 Mbeyu zilagalile muudongo unogile ziigala na munhu youhulika usenga na kuujuwa. Ayo kolela ng'hani kubanza mbeyu zija zihandigwe, imoja gana dimoja, iyagwe malongo sita na iyagwe malongo madatu.”
Lusimo lwa sani
24 Yesu kawalongela lusimo luyagwe, “Undewa wa kuulanga uigala na gaja galawilile kwa munhu yahandile mbeyu inogile mumgunda wake. 25 Kilo kimoja, wanhu viwawasile, munhu yamwihile keza na kuhanda sani hagati ya uhemba abaho kasegela. 26 Uhemba viukulile na kusonga kuzamiza, sani nayo yoneka. 27 Wasang'hanaji zake wamgendela wamulongela, ‘Go mkulu, gweye kuhanda mbeyu inogile mumgunda wako. Lelo sani ilawa kwahi?’ 28 Mkulu ayo kawedika, ‘Ija yanihile heyo yatendile vivo.’ Wamuuza, ‘Kolonda tuchole tukaing'ole isani?’ 29 Kawedika, ‘Bule, kwavija mwahang'ola sani modaha kung'ola na uuhemba. 30 Lekeni uhemba na sani vikule hamoja mbaka kipindi cha kusenga. Baho nowalongela wasengaji wasonge kuikanha isani na kuifunga makinza na kuisoma moto, abaho wausole uhemba na wawike kukanho jangu.’ ”
Lusimo lwa mbeyu ndodo
(Maluko 4:30-32; Luka 13:18-19)
31 Yesu kawalongela lusimo luyagwe, “Undewa wa kuulanga uigala na kija kilawilile kwa munhu yahandile mbeyu ndodo mumgunda wake. 32 Yenyego ndodo kubanza mbeyu zose zilimumgunda, lakini yahakula, yokuwa biki kulu kubanza yose ihandigwe mumgunda, mbaka ndege okwiza na kuzenga mvulu mna gamatambi gake.”
Lusimo lwa hamila
(Luka 13:20-21)
33 Yesu kawalongela lusimo luyagwe, “Undewa wa kuulanga uigala na kija kilawilile kwa mtwanzi yasolile sasu na kuitibwiliza hamoja na madebe mabili ga usage mbaka usage wose usasa.”
Yesu kofundiza wanhu kwa simo
(Maluko 4:33-34)
34 Yesu kalulongela lunhu gano gose kwa simo. Halongile nao mbuli yoyose bila simo. 35 Katenda gano ili galawilile gaja gayalongile mtula ndagu wa Imulungu,
“Nolonga nao kwa simo,
Nowalongela mbuli zifisigwe kusongela kulumbigwa kwa isi.”
Yesu kofambula lusimo lwa sani
36 Yesu viyalulekile lunhu lwa wanhu na kwingila mng'anda, wanahina zake wamcholela wamulongela, “Tulongele fambulo da lusimo lwa sani ili mumgunda.”
37 Yesu kawedika, “Munhu yahandile mbeyu inogile ayo Mwana wa Munhu. 38 Mgunda ayo isi, mbeyu inogile awo wanhu waja Undewa wa Imulungu uli wao, na sani awo wanhu waja weli wa ija Imdumuka. 39 Ija yamwihile yahandile sani ayo Mwenembago. Kusenga ayo siku ya kimambukizo, na wasengaji ni wasenga wa kuulanga. 40 Kamba vija sani viikigwa hamoja na kusomigwa moto, vivo vonda ilawilile mna isiku ya kimambukizo cha isi. 41 Mwana wa Munhu kowatuma wasenga zake wa kuulanga wawagole na wawalave Muundewa wake wanhu owahonza wayagwe watende nzambi na wose wayagwe otenda gehile. 42 Wasenga wa kuulanga owapigisa mna umoto, mumo olila na kudafuna meno. 43 Abaho wanhu wanogile mgameso ga Imulungu ong'ala kamba zuwa Muundewa wa Tatao. Yeli na magwiti yahulike.”
Lusimo lwa ngama ifisigwe
44 “Undewa wa kuulanga uigala na zahabu ifisigwe mumgunda. Munhu imoja kaiyona abaho kaifisa kabili, na kwa deng'ho kulu diyakalile najo kachola kuuza vose viyalinavo abaho kaugula mgunda uja.”
Lusimo lwa lulu
45 “Vivija Undewa wa Imulungu uigala na munhu yozahila lulu inogile, 46 viyaiyonile lulu imoja inogile ng'hani, kachola na kuuza kila kinhu kiyalinacho, ili yaigule lulu ayo.”
Lusimo lwa lwavu
47 “Vivija Undewa wa kuulanga uigala na wavula somba wategile lwavu lwao mdilamba na kunamata somba odigwa na howodigwa. 48 Lwavu vilumemile, walukwega kuimwhani, wakala hasi na kusonga kusagula, somba odigwa waweka mvigelo vao na waja hawadigwa wawasa. 49 Avo vonda iwe mna isiku ya kimambukizo cha isi, wasenga wa kuulanga okwiza na kuwabagula wanhu wehile hagati ya wanogile, 50 na wanhu wehile okwasigwa muumoto, ako olila na kudafuna meno gao.”
Mafundizo ga sambi na gaumwaka
51 Yesu kawauza, “Vino muzijuwa mbuli zino zose?”
Wamwidika, “Ona.”
52 Avo kawalongela, “Mfundiza yoyose wa Malagizo ga Musa yahawa mwanahina wa Undewa wa kuulanga koigala na munhu mwene ng'anda, yolava vinhu va sambi na va umwaka kulawa mna digati jake da kwikila vinhu.”
Yesu kolemigwa ako Nazaleti
(Maluko 6:1-6; Luka 4:16-30)
53 Yesu viyamambukize kuwalongela simo azo, kasegela hanhu aho 54 na kachola ukae kumwake. Kafundiza mna izing'anda za kumpula Imulungu, na waja wamuhulike wakanganya. Waiuza, “Kazipata kwahi nzewele zino? Kaupata kwahi udahi wa kutenda unzonza uno? 55 Vino ino siyo mwanage fundi selemala? Vino ino siyo mwanage Malia? Vino ndugu zake siyo Yakobo na Yusufu na Simoni na Yuda? 56 Vino lumbu zake hawakala bahano bule? Gano gose kagapata kwahi?” 57 Avo wamulema.
Yesu kawalongela, “Mtula ndagu kotegelezigwa kila hanhu, lakini hategelezigwa ukae kumwake na mna ulukolo lwake mwenyego.” 58 Kwavija wanhu wakala wabule kutamanila, Yesu hatendile unzonza ng'hani hanhu aho.