Tawúratɩ na Injiila dɛ́ɛ fɔɔlɩ́nɩ MAATÉWU 21

1 Sáátɩ wenkí baajʊʊná Yerusalɛ́m sɩ batála Bɛtɩfagée tɛɛ‑biiyá Oliviyée tɩ́ɩ́nɩ bʊ́ʊ fáráńdɩ́ nɛ́, ngɛ Yeésu weedíri ɩwanbaaráa nɔwɔ́lɛ, 2 ifééri wɛ sɩsɩ: «Ibó tɛɛ‑biiyá kɔwɛ mɩ́ɩ́zá‑daá nɛ́‑daá; mɩ́nnáa baaɖɩ kpangbɔ́ɔ alʊ́ na kobú; ibódi sɩ ɩkɔná ma. 3 A naárʊ waaŋmátɩ mɩ́ɩ natɩ́rɩ, ibúsi yɩ sɩsɩ: Ɖádʊ́ʊ sɔɔlɛ́ɛ sɩ. Bánjám beyéle ɩkɛ́ɖɛ́ɛ́na sɩ.» 4 Bɩɩlá bɩlɛ́ gɛ na wentí anɖébi waaŋmátɩ sɩsɩ: 5 «Ivééri Sɩyɔ́ɔ́nɩ aléeré sɩsɩ:

bɛɛ, nyɛ́dɛ́ɛ wúro kɛgɛrɛŋɛ nyɔ́jɔ́.

Ɩjɔɔ́ɔ ɖɔyɔɔyɔɔ bɩka ɩgɔjɔɔ́na kpangbɔ́ɔ alʊ́

na kobú, fʊ́ńdɩ kpɩ́nɖɛ bɔ́njɔwʊ́ ɖɛ nɛ́ ɖibú» nɛ́ ikóódi. 6 Ngɛ wanbaaráa woobó bakála wenbí nɔ́ɔ́ Yeésu waaŋmátɩ wɛ nɛ́. 7 Bɔɔgɔ́gɔ́ná kpangbɔ́ɔ na kobú; ngɛ baalɩzɩ́ bɛdɛ́ɛ kúsúúdi batɩ́nɩ sɩrɔ Yeésu ɩkpa ɩcɔ́ɔ. 8 Ngɛ ɩráa ɖabata bɔwɛ zamɔ́ɔ‑daá nɛ́, bɔɔvɔ bogúsúúdi nɩ́bááwʊ‑rɔ; nɛbɛ́rɛ waajáa cɔ́kɔ́ bɔlɔ nɩ́bááwʊ‑rɔ. 9 Zamɔ́ɔ kɩwɛ waazá‑daá na kɩwɛ ɩwɔ́rɔ́ nɛ́ wóngoó sɩsɩ: «Sám mɔɔ́na kʊ Wúro Ɖáwʊɖa Biyaalʊ́! Ɩsɔ́ɔ ɩ́ɖʊ́ weení ɩgɛrɛŋɛ na ɩmʊ́ Ɩsɔ́ɔ ɩyɩ́ɖɛ‑daá nɛ́ alɩbáráka! Bása Ɩsɔ́ɔ ɩsɔ́ɔ́dáá bílí‑bílí. 10 Yeésu waazʊ́ʊ Yerusalɛ́m tɛ́ɛ́dɩ‑daá nɛ́, ngɛ tɛ́ɛ́dɩ‑daá rɩ́ŋa woodulú bɩka ɩráa wɔ́nbɔɔzɩ́ sɩsɩ: «Weení gɛ ɩrʊ́ ceení?» 11 Ngɛ zamɔ́ɔ woobúsi sɩsɩ: «Anɖébi Yeésu, Nazarɛ́tɩ tɛɛ‑biiyá kɔwɛ Galííleya laadɔ́ɔ‑daá nɛ́ ńnɩ́ gɛ.»

12 Bɩlɛ́ bʊwɔ́rɔ́ gɛ Yeésu waazʊ́ʊ Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ ɖaána‑daá ɩɖɔ́ɔ wenbá rɩ́ŋa bánÿám yáá bánmʊ́ʊ kpɩná ńna nɛ́. Wɛɛvɛdɩ́ liide‑gɛɛráa‑dɛ́ɛ tébíriwá na avówa kʊ́fʊ́lʊmɛ́ yanɖáa‑dɛ́ɛ kpelásɩ. 13 Ngɛ wɔɔdɔ́ wɛ sɩsɩ: «Baaŋmáa Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ tɔ́m tákarɩɖá‑daá sɩsɩ: "Sɩ bayáa máɖaána gɛ sɩsɩ Ɩsɔ́ɔ sɛ́ɛdɩ ɖaána", amá mɩ́nyɔ́ɔ́ mɩ́ɩ́bɩsɩná kɛ ŋmɩɩláa ɖaána.»

14 Ngɛ njɛma na nʊvɔ́‑dɩnáa woogódúu Yeésu‑jɔ́ Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ ɖaána‑daá, ngɛ waawáázɩ wɛ. 15 Ɩsɔ́ɔ sarásɩ lanɖáa kʊ́bɔnáa na Mará wɩlɩɖáa baana bítí‑tɩmɛ́ Yeésu waalá nɛ́ na nŋɩ́nɩ́ bíya wóngoó sɩsɩ: "Sám mɔɔ́na kʊ Wúro Ɖáwʊɖa Biyaalʊ́" Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ ɖaána‑daá nɛ́, ngɛ bɛɛyɛ́ɛ baaná.» 16 Ńna gɛ bɔɔdɔ́ Yeésu sɩsɩ: «Nyáánɩ́ɩ wentí bánŋmatɩ́ nɛ́?» Ngɛ Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ: «Ɩɩ́n, kɛtɛngɛrɛ mɩ́dákalatá wentí baaŋmáa Ɩsɔ́ɔ tɔ́m tákarɩɖá‑daá sɩsɩ: "Nyáálá hálɩ bɩkpɛdɩ́na bíya kúmuwá na afʊ́lʊmáa wánzám nya" nɛ́?» 17 Ngɛ Yeésu waalɩ́ɩ tɛ́ɛ́dɩ‑daá iyéle wɛ ńna ɩɖɛ́ɛ Betaníya ikóɖóo.

18 Kiivé tɛ́ɛrɛ́ waalɩ́ɩ wángabɩsɩ́ tɛ́ɛ́dɩ‑daá nɛ́, ngɛ nyɔɔ́sɩ waalá yɩ. 19 Waana fiigíyée tɩɩwʊ́ nakɩ́rɩ nɩ́bááwʊ‑jɔ́ nɛ́, ngɛ woodúu kɩjɔ́, amá idoyuú nabʊ́rʊ asée fáádɩ riké. Ńna gɛ wɔɔdɔ́ kɩ sɩsɩ: «Kɛtɛ́ngɛrɛ ńdándaɖʊ́ʊ bíya.» Ńna‑ńna gɛ fiigiyé tɩɩwʊ́ waawɩ́lɩ. 20 Yeésu‑dɛ́ɛ wanbaaráa waana bɩlɛ́ nɛ́, ngɛ bɩɩlá wɛ bítí bɔ́ndɔ́m sɩsɩ: «Nŋɩ́nɩ́ gɛ bɩɩlá gɛ ńna‑ńna kɩna tɩɩwʊ́ waajáŋ kɩwɩ́lɩ?» 21 Ngɛ Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ: Ménveerím mɩ́ɩ toovonúm sɩsɩ a mɩ́ɩ́vá toovonúm bɩka mɩ́dálá síka, bɩdɛkɛ́ɛ wenbí máálá fiigiyée tɩɩwʊ́ nɛ́ biriké gɛ sɩ ɩlá, amá báa mɩ́ɩ́dɔ́ bʊ́ʊ kɩna sɩsɩ: "Kpɛzɩ́ nyádɩ ńna ńzála tenkú‑daá", bɩ́nlám bɩlɛ́. 22 Wenbí rɩ́ŋa sɩ ɩbɔ́ɔ́zɩ sʊlʊ́ndɩ‑daá na toovonúm fáa nɛ́, mínÿuú bɩ.»

23 Yeésu waazʊ́ʊ Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ ɖaána‑daá nɛ́, Ɩsɔ́ɔ sarásɩ lanɖáa kʊ́bɔnáa na tɛ́ɛ́dɩ‑daá kʊ́bɔnáa‑kʊ́bɔnáa woogódúu ɩjɔ́ sáátɩ wenkí wánwɩlɩ́ɩ nɛ́ bɔtɔ́ yɩ sɩsɩ: «Na yíko wenkí gɛ nyánlanáa tɩmɛ́ ana? Ngɛ awé waavaná nya yíko kɩḿ?» 24 Ngɛ Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ: «Mɔ́ɔ́ ɖʊɖɔ mɔ́nbɔɔzɩ́ mɩ́ɩ́ tɔ́m kʊ́ɖʊḿtɩ kóḿ; a mííbúsi ma tɩ, mɔ́ɔ́ ɖʊɖɔ ménveerím mɩ́ɩ weení waava ma bɩdɛ́ɛ yíko nɛ́. 25 Weení weegédíriná anɖébiYaayá ɩkɔ́nɩ ilíri ɩráa lɩ́m‑daá ɩsɔ wɛ túúbá lɩ́m? Ɩsɔ́ɔ yáá ɩráa?» Ngɛ baalaná ɖamá sááwʊ́ra bɔtɔ́ ɖamá sɩsɩ: «A ɖɔ́ɔ́dɔ́ sɩsɩ Ɩsɔ́ɔ, wɔ́ndɔ́m ɖáa sɩsɩ ngbaalá mɩ́dálá yɩ yaraɖá. 26 A ngʊ́ ɖɔ́ɔ́dɔ́ sɩsɩ ɩráa, zamɔ́ɔ ténÿelí ɖáa káma barɩ́ŋa beeɖéézi sɩsɩ Yaayá kɛ́ɛ anɖébi gɛ.» 27 Ngɛ boobúsi Yeésu sɩsɩ: «Ɖádátɩlɩ́ weení weegédíri yɩ nɛ́.» Ńna gɛ Yeésu ɖʊɖɔ wɔɔdɔ wɛ sɩsɩ: «Mɔ́ɔ́ ɖʊɖɔ medénveeri mɩ́ɩ yíko wenkí mánlanáa tɩmɛ́ ana nɛ́.»

28 «Mɩ́nmaazɩ́ sɩsɩ wé tɔ́m tɩna tɩrɔ? Ɩrʊ́ naárʊ wɛná na bíya abaaláa nɔwɔ́lɛ. Wogódúu kaɖaa ńnɩ́‑jɔ́ nɛ́, ngɛ wɔɔdɔ́ yɩ sɩsɩ: "Mebiyaalʊ́, sinje bo viínyi fɔɔ́‑daá ngála tɩmɛ́rɛ." 29 Ɩlɛ́ woobúsi yɩ sɩsɩ: "módónbolí." Bʊwɔ́rɔ́ nɛ́, ngɛ waalá mányɩ lé ɩkʊ́rʊ ɩɖɛ́ɛ fɔɔ́. 30 Caawʊ́ woogódúu sɩɩlɛ ńnɩ́‑jɔ́ nɛ́, ngɛ wɔɔdɔ́ yɩ tɔ́m kʊ́dʊḿtɩ tɩḿ nɔ́ɔ́. Ngɛ ɩlɛ́ woobúsi yɩ sɩsɩ: "Mónboɖé baabá", amá idobó. 31 Bɛlɛ́ɛ́nɩ́ bɔlɔwʊ́táá, weení waalaná bajaa‑dɛ́ɛ sɔɔlɩ́m?» Ngɛ boobúsi sɩsɩ kaɖaa ńnɩ́. Ńna gɛ Yeésu wɔɔdɔ́ wɛ sɩsɩ: «Ménveerím mɩ́ɩ toovonúm sɩsɩ tikée mʊʊráa na wásángarɩ́wá wɛ́ndɛ́ɛ mɩ́ɩ́ nɩ́bááwʊ Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ Kowúrɔ́ɔ‑daá. 32 Káma anɖébiYaayá wɔɔgɔ́nɩ ɩwɩ́lɩ mɩ́ɩ nɩ́bááwʊ toovonúm ńgɩ amá mɩ́dálá yɩ yaraɖá. Amá tikée mʊʊráa na wásángarɩ́wá waalá yɩ yaraɖá. Mɩ́nyɔ́ɔ́ nɛ́, na bɩrɩ́ŋa mɩ́ɩ́na bɩlɛ́ nɛ́, mɩ́dálá túúbá ɩlá yɩ yaraɖá.

33 «Iwélesi tɔ́m‑gɛɛzɩrɛ neɖére ɖʊɖɔ. Fɔɔ́‑dʊ́ʊ naárʊ wooɖuu ná viínyi tiyísi, ngɛ waalá kárɔ́ɔ ɩmɩlɩná ɩvɔɔ́, ɩbáa lénlé bánnyaazɩ́ viígni bíya nɛ́, ɩma lénlé fereɖáa wɔ́njɔwʊ́ʊ na befére nɛ́ buwóro. Ngɛ wɔɔgbɔ́ɔ fɔɔ́ kɛ́m icéle wenbá bánvarɩ́m viínyi nɛ́ bɩka ɩɖɛ́ɛ nɩ́bááwʊ. 34 Viínyi bíya kɔrɩ́ɩ‑dɛ́ɛ sáátɩ waadála nɛ́, ngɛ weedíri ɩdɛ́ɛ bɔwʊtá‑dɩnáa wenbá bánvarɩ́m viínyi nɛ́ bɔjɔ́ sɩsɩ bóbo bakámʊ ɩmʊ́ ɩdɛ́ɛ bɔkɔ́gɔ́na ɩmʊ́.a 35 Amá wenbá bánvarɩ́m viínyi nɛ́, beegbí ɩdɛ́ɛ bɔwʊtá‑dɩnáa. Baabá bamá kʊ́ɖʊḿ, ngɛ baagʊ naárʊ, bɩka bɔyɔ́ɔ naarʊ bɔ́ ɩsɩ́. 36 Ngɛ fɔɔ́‑dʊ́ʊ weedétíri bɔwʊtá‑dɩnáa nɛbɛ́rɛ. Bɛlɛ́ bɔɔɖɔ́ɔ bɛcɛzɩ́ kaɖaa ńba. Wenbí nɔ́ɔ́ baalá kaɖaa ńba nɛ́ gɛ baadáláḿ wɛ. 37 Kegbiirinɔ́ɔ‑dɛ́ɛ nɛ́, fɔɔ́‑dʊ́ʊ weedíri ibiyaalʊ́. Ilomaazɛ́‑daá sɩsɩ: "Bánɖʊ́ʊ mebiyaalʊ́ gírímá." 38 Amá wenbá bánvarɩ́m viínyi nɛ́, baana biyaalʊ́ʊ nɛ́, ngɛ bɔɔdɔ́ ɖamá sɩsɩ: «Tííbí‑dʊ́ʊ nbɩlɛ́! Ɩgɔ́nɩ! Ɖɩ́kʊ́ yɩ bɩka ɖɩkpɔ́ɔ tííbí.» 39 Ngɛ beegbí yɩ balɩɩná viínyi fɔɔ́ wɔ́rɔ́ bakágʊ́. 40 «Bɩlɛ́ nɛ́, a viínyi fɔɔ́‑dʊ́ʊ wɔɔgɔ́nɩ, nŋɩ́nɩ́ gɛ wánlám wenbá bánvarɩ́m viínyi nɛ́?» 41 Ngɛ boobúsi yɩ sɩsɩ: «Wénÿelíi bakʊ kánnyáádɩ‑dɩná bɛḿ, ɩdánnɩɩ bagʊnyɔḿ, na ɩkpɔ́ɔ viínyi fɔɔ́ icéle wenbá bánvarɩ́m viínyi nɛ́ kɩ́fáláa. Na a viínyi bíya kɔrɩ́ɩ waadála, bɛlɛ́ bɔkɔ́gɔ́na ɩdɛ́ɛ.» 42 Ńna gɛ Yeésu wɔɔdɔ́ wɛ sɩsɩ: «Kɛtɛngɛrɛ mɩdákala tá baaŋmáa Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ tɔ́m tákarɩɖá‑daá sɩsɩ:

"Bʊ́ʊ́rɛ wenɖé maaráa weegízi‑ɖɛ nɛ́,

ɖɩɩbɩsɩná cʊnbʊʊrɛ‑daá bʊ́ʊ́rɛ

Ɖádʊ́ʊ Ɩsɔ́ɔ waala ná bɩlɛ́.

Mááɖé kʊ́bɔńgɩ gɛ bɩgɛ́ɛ ɖáa.'' 43 Ménveerím mɩ́ɩ́ sɩsɩ: Bʊrɔɔzɩ́, bɛ́nlɛɛ́ Ɩsɔ́ɔ‑dɛ́ɛ Kowúrɔ́ɔ mɩ́jɔ́ becéle yíri nakɩ́rɩ wenkí kɩ́nlám lakásɩ kazɔ́ɔ ńzɩ nɛ́. 44 [Weení ɩrɩ́ŋa sɩ ɩsála bʊ́ʊ́rɛ ɖɩḿ ɖɩrɔ nɛ́, wánbʊʊ́rɩ, a ngʊ́ ɖɩɩzála weeni‑rɔ nɛ́, ɖɩ́nnaḿ yɩ.]» 45 Ɩsɔ́ɔ sarásɩ lanɖáa kʊ́bɔnáa na Faríízi‑dɩnáa baanɩ́ɩ tɔ́mwá Yeésu wɛɛgɛ́ɛ́zɩ nɛ́, baadɩlɩ́ sɩsɩ bɔdɔ́m gɛ wánŋmatɩ́. 46 Baajáa sɩ bakpa yɩ, amá baanɩ́ɩ zamɔ́ɔ‑dɛ́ɛ nɩndáárɛ, káma zamɔ́ɔ ɖɔ́kɩ́ná sɩsɩ Yeésu kɛ́ɛ anɖébi gɛ.

a21:34 21.34 Yahúúɖúwá‑dɛ́ɛ nɛ́, a ɩrʊ́ weejéle naárʊ ɩvɔɔ́ wánvarɩ́m, bɩ́nbɩɩ́ nɛ́, bándarɩ́ɩ gɛ.