14
A boloi ure u ɗa a ka wuna Yesu
(Matiyu 26:1-5; Luka 22:1-2; Yahaya 11:45-53)
Aꞌayin a re a ɗa a wokoi, a yain Abiki a Upasamgbana n Abiki a Ilikulya iꞌya i Nambai Yisti. Aku aɗara̱kpi a pige n awenishiki a Mele a boloi ure u ɗa a ka ka̱na̱ Yesu usokongi kotsu a wuna. A danai, “Shegai tsa kawan tsa yan u ɗa a aꞌayin a abiki a na wa, kawa ama a ka ꞌya̱nga̱sa̱ka̱ tsu ta̱.”
A tsunki Yesu manivi ma magula̱ni
(Matiyu 26:6-13; Yahaya 12:1-8)
Aꞌa̱ri pini Yesu wa̱ri a Batani a kuwa ku Simo uza ɗa caupa wa̱ri makutu. Eyi pini n u lyayi ilikulya, uka roku u tuwa̱i n majuju ma manivi. Manivi mi ma magula̱ni* A yan ta̱ majuju mi n katali ka a ka isa̱ alabasta. Manivi mi kpam a yan ta̱ ma n ili iꞌya a ka isa̱ na̱ra̱di. ma kpam ma̱ ta̱ n ikebe cika. U kukpa̱i una̱ u majuju mi, u tsa̱la̱i manivi mi gba̱ a kaci ka Yesu. Ama roku a ɗa aꞌa̱ri pini a asu vi a panai upan. A yamgbanai kadyanshi, “Ndya kalen ka koli ka manivi naha? Ma ra̱tsa ta̱ a denge ma ikebe iꞌya i lai iꞌya uza wa yan manyan ma uwoto kupa n u re, Akorongi a cau a cau a kagita̱ a korongu ta̱ “ikebe i azurufa 300.” Kondo “Ikebe i azurufa” a kaci ka idani ka “Ikebe” a Idani i Uɓa̱nga̱. aku a pecike aza a unambi.” A ka̱na̱ yi uyanka tsali n asuvu a shen.
Shegai Yesu danai, “A̱sa̱ka̱ ni shiriri! Ndya i zuwai ya damgbara̱sa yi? Ili i shinga i pige iꞌya u yanka mu. Kain dem iꞌa̱ ta̱ kaɓolo n aza a unambi, kain ka baci dem, ya ciga ya fuɗa ta̱ i yanka le ili i shinga. Shegai mpa ma̱ kaɓolo n a̱ɗa̱ kain dem wa. Eyi gba̱m u dara̱ka ta̱ hal u tsunki ikyamba i va̱ n manivi kahu kaciɗa̱ ka va̱. Mayun n tonuko ɗa̱, gba̱ ko nte baci a ka yan Kadyanshi ka Shinga a likimba, she a yan kadyanshi ka ili i shinga iꞌya uka u naha vi u yain, kpam a ka rongo yi ta̱ uciɓusa.”
Yahuza Isikariyoti u wushuki u neke Yesu
(Matiyu 26:14-16; Luka 22:3-6)
10 Yahuza Isikariyoti uza u te a asuvu Kupanamere yi, u banai a asu u aɗara̱kpi a pige kotsu u neke Yesu ara le. 11 An a panai nala a yain maza̱nga̱ hal a zuwamgbanai a ka na̱ka̱ yi ikebe. Eyi tani u gita̱i uzama tyoku ɗa wa yan u neke yi.
Yesu lyai ilikulya i Abiki a Upasamgbana
(Matiyu 26:17-25; Luka 22:7-14; Luka 22:21-23; Yahaya 13:21-30)
12 Kain ka kagita̱ ka Abiki a Ilikulya iꞌya i Nambai Yisti, kain ka a cuwana̱kai ukiɗa̱sa mmuku ma aꞌondom, kain ka Abiki a Upasamgbana ka la vi. Atoni a ne a wece yi, “Nte va ciga tsu ba tsu foɓusuko vu a asu u ɗa va lya ilikulya i Abiki a Upasamgbana?”
13 Aku u suki atoni a ne a re. U tonuko le, “Uwai a ilyuci, ya bana ta̱ i gawunsa n vuma roku u cangai malanda ma mini, i toni yi, 14 kuwa ka baci dem u uwai, i tonuko uzakuwa vi, kawenishiki ka danai, nte kunu ka wa lya ilikulya i Abiki a Upasamgbana n atoni a ne ka̱ri? 15 Wa wenike ɗa̱ ta̱ kunukuzuba ka a foɓusoi ucanga, nte ya foɓusuko tsu pini.”
16 Atoni yi a ꞌya̱nga̱i a uwai a ilyuci. A cinai tani tyoku ɗa u tonuko le. Aku a foɓusoi Abiki a Upasamgbana.
17 An kuvuli ku yain, aku u tuwa̱i kaɓolo n Kupanamere vi. 18 Aꞌa̱ri ulya ilikulya, Yesu danai, “Mayun n tonuko ɗa̱, vuma u te a asuvu a ɗe wa neke mu ta̱, kpam uza ɗa tsa lya kaɓolo n eyi.”
19 A namgba ta̱ katsuma̱ cika, aku a gita̱ yi uwecishe maten‑maten, “Mpa wa̱?”
20 U wushunku le, “Uza u te ɗa gai a asuvu a Kupanamere, uza ɗa tsa lya kaɓolo a kapara ka te. 21 Maku ma Vuma ma kuwa̱ ta̱ tyoku ɗa a korongi ukuna u ne. Ter! Vuma ɗa wa neke Maku ma Vuma mi, aꞌa̱ri a matsa yi baci wa, wa̱ri u laka yi ta̱.”
Yesu n atoni a ne a lyai ilikulya
(Matiyu 26:26-30; Luka 22:14-20; 1 Korintiya 11:23-25)
22 Aꞌa̱ri pini ulya ilikulya yi, Yesu bidyai burodi u cikpai Kashila̱, aku u jiba̱mgba̱na̱sa̱i u ɗa. U na̱ka̱i atoni a ne u danai, “Wushai na vi ikyamba i va̱ iꞌya.”
23 U bidyai mako ma mini ma cinwi u cikpai Kashila̱. U na̱ka̱ le a soi. 24 Aku u danai, “Naha vi mpasa n va̱ n ɗa n ɗa a wotsongi a adama a ama ushani. Kashila̱ ka yan ta̱ manyan na̱ mpasa n na mi tsa̱ra̱ u yain kazuwamgbani ka savu n ama a ne. 25 Mayun ɗa an bawu ma doku ma so mini ma cinwi she kain ka ma so ma savu a tsugono tsu Kashila̱.
26 An a kotsoi ulya ilikulya yi, a shipai ushipa a cikpalai Kashila̱. Pini nala, a lazai ubana a Masasa ma Zayitum.
Bituru wa nana ta̱ Yesu
(Matiyu 26:31-35; Luka 22:31-34; Yahaya 13:36-38)
27 Yesu tonuko le, “Gba̱ ɗe ya suma ta̱ i a̱sa̱ka̱ mu, kpaci nala wa̱ri ukorongi a tagara̱da u Kashila̱,
‘Ma ga̱la̱ ta̱ kaliniki ki, ncon mi kpam ma wacuwa ta̱.’ Zak. 13:7. 28 Shegai a ꞌya̱nga̱sa̱ mu baci, ma lasa ɗa̱ ta̱ ubana a asuvu a Galili.”
29 Bituru tonuko yi, “Ko atoku a va̱ a suma baci gba̱ le, mpa ma suma wa.”
30 U danai, “Mayun n tonuko vu, n kayin ka na kahu kapen ka sala isali i ire, va nana mu ta̱ vu dana vu reve mu wa hal kutatsu.”
31 Shegai Bituru lapulai u wushuki n ucira, “Ko wuna ɗa baci a ka wuna mu kaɓolo n avu, ma nana an n reve vu wa.” Gba̱ le dem nala a dansai.
Yesu yain kavasu a Getisimani
(Matiyu 26:36-46; Luka 22:39-46)
32 A rawai a asu u ɗa wa̱ri na̱ nɗanga n zayitum asu u ɗa a ka isa̱ Getisimani. Yesu tonukoi atoni a ne, “Dusuki ve pini na hal n ba n yain kavasu.” 33 Aku u bidyai Bituru n Yakubu n Yahaya. Kpam u gita̱ ɗe upana ikyamba cika n kadambula ushani. 34 Aku u tonuko le, “Uma u va̱ wa pana ta̱ ikyamba cika, yavu ma kuwa̱. Rongoi na n afoɓi.”
35 An u lyai kapala kenu, aku u kuɗa̱ngi u varai kaci a iyamba u yain kavasu, ko wa yan a takpa yi ulapa u uwule vi. 36 Aku u danai, “Tata, ili dem i uyan iꞌya ara vunu. Takpa mu mako ma mɓa̱la̱ mi. Ko n nala ukuna u va̱ u ɗa a ka tono wa, she u vunu.”
37 Aku u gonoi a asu u atoni a ne yi u cina le n a lavuti. U tonukoi Bituru, “Bituru alavu a ɗa va̱ri? Va fuɗa va rongo n vu wundi ulapa u uwule u te wa? 38 Rongoi n afoɓi n kavasu, kotsu i tuwa̱ i rukpa̱ a asuvu a ukondo wa. Kulu ku ɗe ku ciga ta̱ ku yain ili iꞌya i gain, shegai ikyamba iꞌa̱ n ucira wa.”
39 Aku u doku u gonoi uyan kavasu, u rongoi utonusuko kadyanshi ka baci ki. 40 An u gonoi u doku u cina le alavu, kpaci alavu a shaɗangu le ɗe aꞌeshi cika, ele tani a nambai ili iꞌya a ka tonuko yi.
41 An u gonoi u tatsu, u wece le, “Hal n gogo‑na alavu a ɗa i buwai n i wunvugusi? U ra̱tsa ta̱ nala ulapa u uwule u yan ɗe. A neke ɗe Maku ma Vuma a akere a aza a unyushi u cingi. 42 ꞌYa̱nga̱i tsu walai. Kaneki ka va̱ ka la ka tuwa̱.”
A ka̱na̱i Yesu
(Matiyu 26:47-56; Luka 22:47-53; Yahaya 18:3-12)
43 U kimba̱ gba̱m una̱ wa, aku a wenei Yahuza uza u te a asuvu a Kupanamere yi, n kakuma̱ ka ama, n iburundu na̱ mkpa̱ukpa̱u a akere a le. Aɗara̱kpi a pige n awenishiki a Mele na̱ nkoshi a lya a tutsuku le. 44 Kaneki ki ka sheshike le ta̱ kahu a tuwa̱, u danai, “Uza ɗa baci n wambatsai, aya, i ka̱na̱ yi, i laza n eyi.”
45 N urawa u ne, u banai ara Yesu u danai, “Kawenishiki.” Aku u woɓo yi. 46 Ele tani a ka̱na̱ yi. 47 Shegai uza u te a asuvu aza ɗa aꞌa̱ri kushani ki, u talai burundu u ne, aku u kapamgbanai kutsuvu ku kagbashi ka Magono ma Aɗara̱kpi u takpamgbanai ka.
48 Yesu wece le, “Tuwa̱ ɗa i tuwa̱i n iburundu na̱ mkpa̱ukpa̱u i ka̱na̱ mu, yavu uza u maga̱la̱ka̱? 49 Kain dem ma̱ ta̱ kaɓolo n a̱ɗa̱ a Kuwa ku Kashila̱ na̱ n wenishiki, kpam i ka̱na̱ mu wa. Shegai yan ɗa a yain nala tsa̱ra̱ a shaɗangu udani u tagara̱da u Kashila̱.”
50 Pini nala, atoni a ne a sumai a a̱sa̱ka̱ yi. 51 Kalobo ka roku kpam n kunya ku uwambana ku ne koshi, u tono yi. An a za̱ra̱i kotsu a ka̱na̱ yi, 52 u a̱sa̱nka̱ le kunya ki, u sumai kataɓa.
Yesu a kapala ka Asheshi a Pige
(Matiyu 26:57-68; Luka 22:54-71; Yahaya 18:13-24)
53 Pini nala, a bankai Yesu a asu u Magono ma Aɗara̱kpi. Gba̱ aɗara̱kpi a pige na̱ nkoshi n awenishiki a Mele a ɓolomgbonoi ara ne. 54 Bituru tani wa tono yi mɓa̱ri mɓa̱ri, hal she a ulanga u kuwa ku Magono ma Aɗara̱kpi mi. U dusuki a asuvu ada̱ga̱ri a Kuwa ku Kashila̱ ki, wa lyashuku akina.
55 Aɗara̱kpi a pige gba̱ n Asheshi a Pige a boloi unyushi a kaci ka Yesu, kotsu a wuna yi. Shegai a tsa̱ra̱ wa. 56 Ama ushani a shamkpai kadyanshi ka kaɓan a kaci ka ne, shegai una̱ u le u tuwa̱ u te wa.
57 Aza roku kpam a ꞌya̱nga̱i a shamkpai kadyanshi ka kaɓan a danai, 58 “Tsu pana̱ka yi ta̱ u danai wa wa̱sa̱ ta̱ Kuwa ku Kashila̱ ka ama a mai, aku u mai ku roku a asuvu a aꞌayin a tatsu. Kpam kuma ku uza ka wa.” 59 Gba̱ n nala ushamkpa u kaɓan u le u tonomgbono wa.
60 Magono ma Aɗara̱kpi ma shamgbai a mere ma le, u wece yi, “Va̱ n ili iꞌya va wushuku a kaci ka kadyanshi ka ama a ka tukuso a kaci ka vunu wa? Paɗa ɗa va paɗa bini?”
61 Shegai u paɗai ili i ne, u wushuku ko i te wa. Aku Magono ma Aɗara̱kpi ma doku ma wece yi, “Aɗa Kirisiti Maku ma Kashila̱ Uza u Tsupige vi?”
62 U wushuki u danai, “Mpa. Ya wene ta̱ Maku ma Vuma ndishi a ulyaki u Kashila̱ Uza u Ucira Gba̱, kpam i wene yi utuwa̱ a asuvu a alishi.”
63 Aku Magono ma Aɗara̱kpi ma kara̱sai aminya a ne, u danai, “Iryoci i eni iꞌya kpam tsa bolo? 64 I pana ta̱ gai u yankai Kashila̱ kadyanshi ka cingi. Ndya i wenei?”
Gba̱ le a wushuki, “U nusa ta̱, a wuna yi.”
65 Aza roku gba̱m a laza a gita̱ yi ucikpusuka̱ ata̱tsa̱. A sira yi aꞌeshi a sugbusa yi n a tonusuki yi, “Tonuko tsu ili iꞌya ya gita̱. Ya sugba vu.” Ada̱ga̱ri a Kuwa ku Kashila̱ tani a rongo yi uɓasa̱sa.
Bituru nanai an u revei Yesu
(Matiyu 26:69-75; Luka 22:56-62; Yahaya 18:15-27)
66 Bituru wa̱ri a iyamba a ulanga u kuwa vi, kagbashi ka ka̱ri makere ka Magono ma Aɗara̱kpi ka tuwa̱i. 67 An u wenei Bituru wa lyashuku a akina aku u vara yi aꞌeshi, u danai, “Avu dem kaɓolo ka va̱ri n Yesu uza u Nazara nala vi!”
68 U nanai u danai, “Mpa n reve gba̱m iꞌya va tono wa.” Aku u wuta̱i a keɓile ki, kute‑kute kapen ka salai.
69 An kagbashi ka ka̱ri makere mi u wene yi pini, aku u tonukoi aza ɗa aꞌa̱ri pini a asu vi kushani, “Eyi na dem uza u le u ɗa.” 70 Aku u doku u nanai kpam.
An a ɓa̱ra̱kpa̱i kenu, aza ɗa aꞌa̱ri kushani a tonukoi Bituru, “Mala̱la̱ ma̱ la wa, avu dem uza u te u ɗa a asuvu a le, kpaci avu uza u Galili u ɗa.”
71 Aku u ka̱na̱i uyansa̱ka kaci ka ne una̱ n u tsina̱si n u dansi, “N reve ve gba̱m vuma ɗa ya dansa̱ka vi wa.”
72 Kute‑kute, kapen ka salai isali i ire. Aku Bituru ciɓai kadyanshi ka Yesu tonuko yi, “Kahu kapen ka sala isali i ire, va nana mu ta̱ vu dana vu reve mu wa hal kutatsu.” An u ciɓai nala, aku u ta̱sa̱i n kushen.

*14:3 A yan ta̱ majuju mi n katali ka a ka isa̱ alabasta. Manivi mi kpam a yan ta̱ ma n ili iꞌya a ka isa̱ na̱ra̱di.

14:5 Akorongi a cau a cau a kagita̱ a korongu ta̱ “ikebe i azurufa 300.” Kondo “Ikebe i azurufa” a kaci ka idani ka “Ikebe” a Idani i Uɓa̱nga̱.

14:27 Zak. 13:7.