22
Olorhi onuo awaw ʊpɛrɛ Iyesu ngɛ
(Imat 26:1-5; Imark 14:1-2; Iyo 11:45-53)
1 Nɛchiyɛn ipara agbangkrʊ imusang ɛdɛrɛ ofuru, sini ayirhi ni ipara ʊwɔrɔ to iyoyow. 2 Ogu ubyen Ʊnʊng kǝni avʊwa ʊmɛr ogro Imusa kasu waa ʊtira sini imɔ nʊ pɛrɛ Iyesu ngɛ, awaa ʊsa kǝna ʊsʊsɔ bekai sini akung irung ɛkǝri orokru.
Iyahuda gbini Iyesu ngee
(Imat 26:14-16; Imark 14:10-11)
3 Ishari ka raa ikywi Iyahuda, arʊ sini ayirhi ngɛ ni Iskariyoti, arʊ sini ani eying bi idɔɔ arʊ atarhi na apari dang. 4 Iyahuda ka kya eberi Ogubyen Ʊnʊng kǝni arite asha ubyen Ʊnʊng aya pya onuo sini ingɛɛ nʊ gbunamo Iyesu ngɛ. 5 Aka kung ididima ko yoro asani imo nʊ maa ʊfɛ. 6 Iyahuda ko yoroni kǝna, kaba raa upyerhe apara sini ingɛɛ numa Iyesu ngɛ bavumo sini araru nasu ʊkpɛrhi ngɛ.
Iyesu kǝni ɔnɔ ʊmɛr ngɛ rii ʊmʊra ipara ʊwɔrɔ
(Imat 26:17-25; Imark 14:12-21; Iyo 13:21-30)
7 Ekǝri awri ipara agbankrɔ ka fwa ami anu ma ikara anatam Ipara ʊwɔrɔ. 8 Iyesu ka tuma Ibitrus mo kǝni Iyohana, a sani, “kya eye kyene arʊ ʊmʊra sini arʊ nura bi ipara ʊwɔrɔ.”
9 Oko gyurho ngɛ, “Ʊwɛini arʊ ye kyene bi ubewo?”
10 Oko yoromo a sani, “Inyi basu raa ɛkǝri apya, Inyi nʊ sira ni opyoo orokru okong obom omung. Inyi kroo ngee kekya ʊna sini anʊ raa ngɛ, 11 asani ɛkǝri arʊ ʊna ni, ‘Avuwa gyurhi ni: eki ʊbɔrʊ ekyeng, owro sini imye kǝni ɔnɔ ʊmɛr mi nura ʊmʊra ipara ʊwɔrɔ ngɛ?’ 12 Anu yen nyi okru ʊbɔrʊ bi ʊna ayaya sini ekywere ukɛnewo, inyi nʊ darha asa ʊʊma ngɛ nɛmɛr. Inyi kyene ʊmʊra burha.”
13 Aka kyaa aya darha nɛmɛr kǝni sini Iyesu tanimo ni. Ekǝ kyene ɛkǝri ʊmʊra ipara ʊwɔrɔ.
Ʊure ʊmi Ete
(Imat 26:26-30; Imark 14:22-26; 1 Ikor 11:23-25)
14 Sini akywa fwi, Iyesu ka kiki kǝni ɔnɔ ʊmɛr ngɛ awaa ʊra ʊmʊra. 15 Aka sani ɔmɔni, “Iwaa akyu sani ira ʊmʊra ipara ʊwɔrɔ men kǝni enyi kekya ikpara sini inu kung igara. 16 Kii iku tana nyi, inojo rammɔ, sai ibɛ tirɛ bi idɔɔ igumo Ʊnʊng.”
17 Iyesu ka kpara ɔsɔng, kasa Ʊnʊng ngɛ ija, ka sani, “Inyi yirha akǝkaa bi idɔɔ opyony. 18 Iku tana nyi, inojo sam omung osumo ʊshi inabi men, sai igumo Ʊnʊng ba ba.”
19 Aka kpari ipara ɔgbɔnkrʊ, kasa Ʊnʊng ngɛ ija, ka yurhayɔ, amamɔ, a sani, “Inamam yɔɔye aminy; inyi sa kǝn asu dirha ni emye.”
20 Kǝni sini asini, sini ɛkywɛri ʊra ʊmʊra ʊrɛ aka kpara ɔsɔng, ka sani, “Ɔsɔng yen ulorho iring isayo sini afri ni eyi mi, sini aniri ngɛ bi ʊkany.*22:20Ipyo iwɔrɔ sayo ni, sini aniri bi ʊkany 21 Yip ekǝri arʊ sini anu gbunam ngɛ we akiki kǝni emye ngɛ ben. 22 Ɔnɔ orokru nʊ kpoo kǝni sini Ʊnʊng kyoni, yip ima okwoyo ini arʊ sini anu agbuna ngee!” 23 Akywa dang ɔnɔ ʊtina ngɛ ka tikpa ʊsʊ gyurho opyoomo, iyaa bi idɔɔmɔ, anushe ʊsi ima yen.
Amaa bɛkai iyaa anushoo arite
24 Yip ɛkǝ shinɛ amaa ni opyoomo, bɛkai sini akʊ wɔrɔ ofo iyaa anʊshoo arite bi idɔɔmɔ. 25 †22:25Imat 20:25-27; Imark 10:42-44 Iyesu ka sani ɔmɔni, “Ogumo arʊ sini ɛnɛkpɛrhimɔ Ʊnʊng ese yen arʊmɔ ikrʊ, ese yirha opyoomo ni arʊshɛ orokru. 26 ‡22:26Imat 23:11; Imark 9:35Yip inyi naw shoony kǝni ɔmɔni. Bi ʊka kǝna arite bi idɔɔ nyi anu shoo kǝni ara ajajini, arʊ sini ani ogumo anu shoo kǝni arʊ sa ʊtʊna ni. 27 §22:27Iyo 13:12-15Iyaa ni arite, arʊ sini akiki asura ʊmʊra ngɛ kii arʊ ʊkaa ɛkǝri ʊmʊra ngɛ? Arʊ sini akiki asura ngee? Yip ini bi idɔɔ nyi kǝni arʊ kaa ʊmʊra ni. 28 Inyimo inyi ting kǝni emye ngɛ bi idɔɔ ʊmarha sini isii. 29 Kǝni sini Ɛkpɛri mim ikrʊ igumo ni, kǝnawo ikumany nɛmɛr kǝna. 30 *22:30Imat 19:28Inyi nʊ ra asa kǝni emyee bi idɔɔ igumom. Inyi nʊ kiki bi igɔgɔrʊ igumo, okong igumo baya edei atarhi na pari ami ɔnɔ Isrela.
Iyesu tani asani Ibitrus nura amaa ʊkpɛrhi ngɛ
(Imat 26:31-35; Imark 14:27-31; Iyo 14:27-31)
31 “Isimon, Isimon, shywi akʊng! Ishari waa apara ʊwaw ʊmarhany, akaanyi oworo igigyang kǝni ibibi kǝni sini arʊ owro so woro ikiri ogro bai idɔɔ iwʊng ni. 32 Yip Ikarha sɔrhɔ Ʊnʊng ngɛ bi ʊkanw, Isimon, sini ʊma ʊbrʊbrʊnw nasu kpaawɔ. Kǝnawɔ akywa sini ube tere ba ni ɛmyɛ ʊta onogronw ikrʊ ngɛ.”
33 Isimon kasani, “Ete, ikarha ekywere utuno ʊʊma iye kya kǝni nwoo ko bi ʊbɔrʊ eting ko bi ukpo.”
34 Iyesu ko yoro, “Itananw, Ibitrus, kekya akywa sini ɔkɔrɔ nʊpɛn echiye, ʊnʊ raa amaa ngɛ asi itaru asani ʊnɛ kperhinw imye.”
35 Ikpara dang Iyesu ko gyurho mo, “Akywa sini ituminy bai ipa ʊfɛ, bai ʊbʊrhʊ ko ataka, inyi tii iririma?”
Oko yoro, “Bai iririma.”
36 Akasani omoni, “Yip nɛchiyɛn arʊ sini oboshoo ni ipa ʊfɛ ngɛ akpara yo, kǝnawo ʊbʊrhʊ; kǝnawo uba sanw ni ikama igbang ngɛ, ʊgbʊna igbɛ irenw ere iying ngɛ. 37 Kii itaniny asani ɛkǝri iring Ʊnʊng peri asani: ‘Apari ngɛ bidɔɔ arʊya.’†22:37 Isha 53:12Ika tanany asani itɔɔyo inyeen tirɛ bi ikywim. Kii imisini ɔwɔri bi ikywim ʊkʊ kyeeba ʊtirɛ.”
38 Ɔnɔ ʊmɛr ngɛ kasani, “Rong, Ete, ʊkama ʊgbang ʊpari me.”
Oko yoromo asani, “Imaa kǝna!”
Iyesu Sɔrhi Ʊnʊng Bayu Ukro Izaitun
(Imat 26:36-46; Imark 14:32-42)
39 Iyesu ko kuno kyaa kǝni sini ɛrɛn ngɛ ni kya aya ukro Izaitun, ɔnɔ ʊmɛr ngɛ ko kroo ngɛ. 40 Ni ʊsʊ fwa eberi ngɛ akasani ɔmɔni,“Inyi sɔrhɔ Ʊnʊng kii inyi kya kpaa bidɔɔ ʊmarha.” 41 Ekǝ yin ngɛ naji ikarha ngɛ ini kǝni ʊfɛn ʊtari ni ko kpukporo ɔsɔrhɔ Ʊnʊng asani, 42 “Ɛkpɛri, iboshoo ʊwaanw wɔ, ʊkparam ɔsɔng igara yen ngɛ. Yip sa imisini ʊnwʊɔ ʊwɛi bekya sa imisini imyee iwɛi.” 43 Atina Ʊnʊng ba ayaya kaba eberi ngɛ aba taa ikrʊ ngɛ. 44 Ɔkɔ sɔrhɔ Ʊnʊng nagang, kii akung irung igara ukyeba, idung ngɛ ku tono bi ibʊng kǝni eyi ni.
45 Nisini ɛshini baa owro ʊsɔrhɔ Ʊnʊng ko juro baa owro ɔnɔ ʊmɛr ngɛ, aka darha mo aku moro. Ofokru mo samɔ ʊkara. 46 Oko gyurho mo asani, “Ikisi inyi ku moro? Inyi shinɛ ɔsɔrhɔ Ʊnʊng kii inyi kya kpaa bi idɔɔ ʊmarha.”
Akpin Iyesu Nge
(Imat 26:47-56; Imark 14:43-50; Iyo 18:3-11)
47 Nisini eshishi ʊpya onuo ushi orokru ka ba. Ereying bi idɔɔ ɔnɔ ʊmɛr ngɛ sini ayirhi ngɛ ni Iyahuda ɛngɛɛ kpite okomo ba. Ekǝ yin ba ikwo Iyesu ɛwɛ kǝn ngɛ. 48 Yip Iyesu ko gyurho ngɛ, “Iyahuda ni ukɛnwɔ ʊwa gbuna ɔnɔ orokru ngɛɛ?”
49 Nisini ɔnɔ ʊmɛr Iyesu rii imisini iku waa ukyeng, akasani, “Ete, arʊ kpa orokru men ni ikama igbang arʊ?” 50 Ereying bi idɔɔmo ka kpa agara ogu ubyen Ʊnʊng, ʊtʊng ngɛ ʊʊma avu ʊra.
51 Yip Iyesu ko yoro asani, “Imaa kǝna!” Aka pya ʊtʊng ɛkǝri orokru ekǝ pen ikrʊ.
52 Iyesu kasani ɛkǝri ogu ubyen, arite asha ubyen Ʊnʊng, adarha ɔrɔkɔng, arʊ sini abii ʊwaa ʊkpin ngɛ ni, “Ikisi inyi kuno ni ʊkama ʊgbang kǝni ʊkʊma ashi ʊwaa kpin mi kǝni ine eyi ni? 53 Ku kyunu ʊnʊng ini kǝni inyi ngɛ bi idɔɔ ubyen Ʊnʊng, inyi kyana pyany imye. Yip akywany yoye sini ini imi igumo eting.”
Ibitrus rii amaa ingɛɛ ne kperhi ngɛ Iyesu ngɛ
(Imat 26:57-58,69-75; Imark 14:53-54,66-72; Iyo 18:12-18,25-27)
54 Aka kpin Iyesu ngɛ akyamo ne ngɛ kidɔɔ ʊna ogu ubyen Ʊnʊng. Ibitrus su kroo ngɛ bai ikǝkarha. 55 Nisini opyoo arʊ kǝni ʊra bi ʊgba ʊpyang akiki kukum asu ʊwɛri ʊra, Ibitrus ka kiki kǝni ɔmɔɔ. 56 Opyo agara erere rie akiki burha bi idɔɔ uyen ʊra. Oko koo ikra nɛgbɛn kasani,“Orokru wen ni kǝni ɛngɛɛ ngɛ.”
57 Yip aka ra amaa ngɛ asani, “Erere, inɛ kperhim ngɛ.”
58 Anakywa naji opyo arʊ ko roo ka sani, “Ʊnwɔ kanw ʊnidɔɔ mɔ.”
Ibitrus ko yoro kasani, “Ɛrɛrimɛ, isam idɔɔ mɔ!”
59 Kekya ʊkpin itɔmɔ iying opyo arʊ kojo sani, “Ʊbrʊbrʊwɔɔ orokru wen ni kǝni ɛngɛɛ ngɛ, kii ari Igalili ngɛ.”
60 Ibitrus ko yoro asani, “Ɛrɛrimɛ, inɛ kperhim imisini uku tana!” Nisini eshishi ʊpya onuo ɔkɔrɔ kǝpɛn. 61 Ete Iyesu kǝ tere ikramo ka sira itituku kǝni Ibitrus. Akywa dang Ibitrus ka dirha ni iring sini Ete tani ngɛ:“Kyekya upɛn ɔkɔrɔ echiye ʊna ra amaa ngɛ ni ʊnɛ kperhinw emye asi taru.” 62 Oko kuno kyaa esing eye tei nagang.
Asini Iyesu ngɛ, akraa
(Imat 26:67-68; Imark 14:65)
63 Arʊ tɛi ikɔ sini akʊ sha Iyesu ngɛ aka raa ʊsina ngɛ kǝni ʊkraa. 64 Oko lorho ngɛ ikra ni ʊtʊgbɛ aka sani ngɛ ni, “Tana onuo Ʊnʊng! Iyaa ogyung?” 65 Aka tana ngɛ ʊring ukǝkǝǝ idedei.
Okong Iyesu ngɛ ba bi ite ari igumo
(Imat 26:59-66; Imark 14:55-64; Iyo 18:19-24)
66 Ni ʊba ʊyɛrɛ itikywa ɔrɔkɔng tuno, bi ʊpʊrha ogu ubyen Ʊnʊng kǝni avʊwa ʊmɛr ogro nikǝni ɔmɔɔ, oko kong Iyesu ba bi itemo. 67 Akasani ɛngɛɛ ni, “Tana arʊ, ʊnwʊɔ ʊni Ikristi‡22:67ʊtuwa “Ikristi” ini bi “Igrik” ʊtuwa “Imezaya” ini bi “Ibraniya kǝni Aramic” kukummo ɛpɛrɛ ni Arʊ sini Ʊnʊng kʊni ngɛ ɛnyɛɛ bi ikwyi?”
Iyesu ko yoro mo, “Iba tany inyi nasu yorony ni ɛmyɛ, 68 ibo gyurhony inyi nasu yorony ɛmyɛ. 69 Yip Imisini ikpin bai kaimen, ɔnɔ orokru nʊ kiki ba avu ʊra Ʊnʊng ogumo ikrʊ kukum.”
70 Kukummo oko gyurho ngɛ, “Nɛchiyɛn ʊnwɔ ni ɛkǝri Ɔnɔ Ʊnʊng?”
Oko yoro mo asani, “E Inyi pɛrɛ nɛmɛr imyee.”
71 Akasani, “Ikisi arʊ ku waa araru jo tana arʊ, arʊ kyu karha kuwɔ ni atung arʊ sini eperi ni onuo.”
*22:20 22:20Ipyo iwɔrɔ sayo ni, sini aniri bi ʊkany
†22:25 22:25Imat 20:25-27; Imark 10:42-44
‡22:26 22:26Imat 23:11; Imark 9:35
§22:27 22:27Iyo 13:12-15
*22:30 22:30Imat 19:28
†22:37 22:37 Isha 53:12
‡22:67 22:67ʊtuwa “Ikristi” ini bi “Igrik” ʊtuwa “Imezaya” ini bi “Ibraniya kǝni Aramic” kukummo ɛpɛrɛ ni Arʊ sini Ʊnʊng kʊni ngɛ ɛnyɛɛ bi ikwyi