7
Stepanus walha man ho'ok kail enihe
1 Imam man kulu narehi na'ukani Stepanus na'ahenia, “Lo'o hirira kalaklak onnenihe namlololo, ee ka?”
2 Stepanus walhe, “Konohiyala ya am'u la i walin na'ahohoruwedi! Makaniyala tarana. Ler ik upud a'ad Abraham min Mesopotamia, ka nala'a Haran makun, Makromod Lalap ma Nin ke'eke'el an'anha narehi nalewen eni nalhari kemen ai, hopon na'ahenia, 3 ‘Hoikaruwedi onum lekloi noro lodon wallumhe mala'a laa leke man Ya'u kukul ki o.’*NN. 12:1 4 Enime'ede an hoikaruwedi nina noho miminle, Kasdim onne, rei kau laa leke Haran. Abraham aman maki lolo Haran nanumene Makromod Lalap hopon ai rei kau wali'ur mai noho ika holiholi eniyeni. *NN. 11:31, 12:4 5 Ler onne Makromod Lalap ka nala noho me kirnida, nala Abraham leke manarna lolo onne, maa An nou na'ahenia, ‘Noho eniyeni Ya ala ki o moro o upun anum manarna.’ *NN. 17:8, 48:4 Ler Ai nala nou onne, Abraham anan kaale makun. 6 Enine Makromod Lalap konohi ai wali'ur na'ahenia, ‘Ku man mai o upun anum rala'a laa noho namehin ramwali do'on awan enne. Ornoho orrai lolo onne hi'i hi ramwali hophopon wahwahan, la kerne dalha hi hehen nanumene anna rahu wo'akka. 7 Hir hi'i heheni nanumene Ya'u hukum noho ma nodi kenerne danalha onne. Hunukum onne horu, hi ramhara lolo onne laa noho Kana'an mene ra'uli rasa'a Ya'u.’ *NN. 15:13-14; Kel. 3:12 8 An konohiyedi onne horu, Ai nala nou ma namkene ida Abraham, la hopon ai noro upun anan na'akeme laa sunat, leke na'akerhe nou onne. Ende moriyedi Isak alam wo'aa nina ame mehen sunate. Mai wali'ur Isak na'ori Yakup, an mehe sunat anan haenhi. Enla Yakup na'ori tatana idaweli woro'o mehen sunat hi haenhi. Ri eniyenihe penia ma namwali Yahudi upun a'an.
9 Mai lere li'ur, ik upud a'ad Yakup anan idaweli ida ra'olu walla Yusup laa Mesir, ono hi akin apinha, maa Makromod Lalap norle'ule'u norwaliwali ai, *NN. 37:11, 28, 39:2, 21 10 la huriyedie nano nina kenerne danalha lolo Mesir eni. Enla Ai nala morimori man wa'an noro honorok aki man wa'an ai penia lere ai nakpali Firaun ma namwali rai Mesir, ai nahuwa'an rai eni akin. Enpenia Firaun kikan ai namwali ma nodi molollo lolo Mesir ne'en raramne, la hi'i ai namwali uluwakun nin romleu onno. 11 Eni nanumene Mesir noro Kana'an lernala roulara lapa. Roulara onne hi'i ri nammori sus wake'e, la aman noro walinhe kar lernala hanana'an lolo Kana'an me'e. 12 Yakup derne maha ra'olu gandum ai Mesir, de hopon ik upud a'ad laa enne weli hanana'an. 13 Rakan hir laa Mesir rewro'o nine, Yusup konohi walinhe na'ahenia, ‘Maya'u eni Yusup.’ Eni nanumene rai Mesir nauroin nahenia hi eniyenihe Yusup mo'oniwalinhe. 14 Enime'ede Yusup aku lira laa aman napanak ai noro upun anan na'akeme rei kau mai Mesir. Aki hi na'akeme ri weli'ikku wolima. 15 Enine Yakup noro ananhe re'e nohi laa Mesir. Min enne hehen nanumene hir maki, 16 maa lere li'ur hi rurna hokon rodi wali'ur laa Sikem nanumene ra'akene lolo ku'il raram man Abraham nodi kupan pere weliyedi nano Hemor upun ananhe me'e.”
17 Stepanus na'aheni wali'ur, “Rakan lere li'ur, lere Makromod Lalap Nina nou noro Abraham na'uraniyedi me'e, ai upun ananhe lolo Mesir eren na'uwawali. 18 Kame'ede kikan rai namehin nodi molollo Mesir ne'en raram, la ai onne ka nauroin Yusup onne inhoi. *Kel. 1:7-8 19 Ai nodi konoko wunudi noro rurilai nala ik upud a'ad, hopon hi sopoledi anan memerana na'akeme, yono kihi lauhe.
20 Ler onne mori Musa. Ai onne tatana man oin makan ma'aruru. Wollo wokelu raram mehe inna aman suwar, de wayahue rira nakar. 21 Maa kan wa'an suware lolo nakar me'e, de rodi laa loiyedi paharne nanumene Firaun anan maeke nala, wayahue, nodi hi'i ananne. 22 Noho Mesir nina wanakuku wanayo'e na'akeme rodi wakuku ai penia nina honoli wenewhe noro nina wanakunu wa'an. 23 Rakan nina anna weli'akka, ai mehen hi'i kenekrohu lan ka'arala walin ri Israel enihe. 24 An lae ne, an do'on ri Mesir ida nukur walin ida, de ai nodiyala ri man lernala nuknukur onne, la nesnedi ri Mesir eni. 25 Musa pene'ek walinhe rauroinedi nahenia Makromod Lalap nair ai leke huriyedi hi nano kenern danalhe rahu eni, maa hi ka rauroin nina panaeku onneni. 26 Rakan oreki, an do'on wali'ur ri Israel woro'o mahar wahihi'i, de nahehe paku woro'ohe leke rahuwa'an wali'ur, penia ai na'ukani hi na'ahenia, ‘Mi eniyenihe ma'ulosno ma'umo'onwali menee?! Alhi'ihepe mim wahi'ie?’ 27 Maa ri man hudi walin onne nokuledi Musa laa herne, na'ahenia, ‘Inhoi man kikan o modi molollo mamwali man ho'ok kail mayai? 28 Lo'o onuma panaeku mesne ya'u naisa oirawi mesne ri Mesir onne?’ 29 An derne wanakunu onneni horu, namka'uk me'e, de lari laedi Midian. Lere an minle enne an ho, la na'ori tatana mo'oni woro'o. *Kel. 2:14, 18:3-4 30 An minle Midian anna weli'akka.
Lerida ai mahan huri pipduma lolo noho mamu na'urani wo'or Sinai, an holikuku hophopon a'am raram ida aile ruri roke raram man ai lerlere mamani. 31 An po'on ai lerlere onneni an hehel rehi, penia an hoi na'urani leke nauroin kokkoo onne inhawe. Na'uraniyedi ne, an derne Makromod Lalap Lirna na'ahenia, 32 ‘Ya amwali o upun a'um Abraham, Isak noro Yakup rira Makromod Lalap man hi ra'uli rasa'eni.’ Ideweni Musa namka'uk wake'e, la narururu me'e, de an po'onedi herne ono ka naruri po'on ai lerlere onne me'e. 33 Enine Makromod Lalap hopon na'ahenia, ‘Mohuwedi onuma pakpak ei eni, ono onno mamririri onne, moumou dewdewe. 34 Ya'u mehe po'on ri Mesir eni hi'i Ainu'u ri enihe lernala kenerne danalha mamani. Ya'u dernedi rira sus mak oir me'e, de Ya'u kopuredi leke huriyedi hi nano rira kenerne danalheni. Ende lere eni me'ede ma'akene mala'a laa Mesir here.’ ” *Kel. 3:1-10
35 Stepanus konohi wali'ur man ho'ok kail onnenihe, na'ahenia, “Ler Musa ka namhara Mesir makun, ri Israel kar kokala ai. Lere onne hi ra'ahenia, ‘Inhoi kikan o mamwali man panulu noro man ho'ok kail mayai?’ Maa lere li'ur Makromod Lalap nodi Nin hophopon a'am raram, mehen kikan Musa eni namwali rira man panulu noro man huri we'er hi. Onne namwali lere an do'on aiye man lerlere ruri roke raram onneni. 36 Musa eni penia ma nodi ri Israel enihe ramhara rano Mesir. An hi'i ha ri kan dodo'onnale makun lolo Mesir, lolo Kahi Memere, la lolo noho mamun ma napro'uk hehen nanumene anna weli'akka raramne. 37 Musa me'ene konohi ri Israel na'ahenia, ‘Lere man mai Makromod Lalap kikan mi upun anum ida namwali Nabi naise ya'u eni.’ 38 Musa eni nodi heri Israel lolo noho mamun ma napro'uk onne, la an laa wo'or Sinai derne la kokala Makromod Lalap Lirna nano hophopon a'am raram leke wali mai loikaru ik upud a'ad enihe. Ler onne an kokala Makromod Lalap Lirna Wawan ma nala or'ori dardari ma kan horu, leke rakan lere eni maika lernala haenhi.
39 Enimaa ik upud a'ad enihe ramhene derne rakani Musa, de lere an minle wo'or onne hi ra'okuledi ai, la lolo akinhe ra'ahenia, ‘Lo'o wa'an rehi ika wali wali'ur laa Mesir me'e!’ 40 Enla hir hopon Harun ra'aheni,*Harun onne Musa mo'oniwalin anulu. ‘Hi'iyala aukerhida woro'o mayai leke rodi molollo mayai la norle'ule'u norwaliwali yai, ono ai ka mauroin inhawa ma namwali noro Musa ma nodi ai mamharedi nano Mesir onne.’ 41 Ende hir hi'i aukerhida naisa sapiyana, nanumene resne ha mormori rodi hoikani aukerhe onne. Horu ne, hir hi'i ya'an yomun lapa, la ra'uli rasa'a rira hini'i onne. *Kel. 32:1-6
42 Enpenia Makromod Lalap waliyedi kili'urn, huri we'eredi hi hoikani lere, wollo, noro kaliyoro manina a'am eni. Onne penia namnenehe Makromod Lalap Lirna ma aile horok nabi enihe, na'ahenia,
‘Eih! Israel mie! Ler mim minminle noho mamu anna weli'akka raram, mi ka mesne ha mormori modi hoikani Ya'u, maa modi hoikani aukerhe noro noho makromon mamani. 43 Mim le'u aukerhe Molok noro aukerhe Refan ma naisa kaliyore noro rira heuheu mamani. Enpenia Ya'u huri mi leke manin Babilon enihe kerne dalha mi la rodi mi ko'u laa kota Babel wali enne.’ ” *Am. 5:25-27
44 Stepanus na'aheni wali'ur, “Lere ik upud a'ad minle noho mamun ma napro'uk makun, Makromod Lalap hopon Musa nayapi Nin Tenda ma nodi kunukunohi nahenia Makromod Lalap aile hi leken kalarna.†‘Nin Tenda’, ee ‘Makromod Lalap Nin Tenda’ rodi wanakunu Malay, ‘kemah Allah’. Nakar eniyeni hir hi'i rodi ha mormori ulikn, tapi, lauriri ma namrana leke hir rohu, le'u rodi lalaa mamai (Kel. 26). Ai na'ariri Tenda onne lernohi kanakarne noro lapanne man Makromod Lalap konohiyedi ai me'e. 45 Ler li'ur rira ananhe kokala Tenda onne haenhi, rodie roro Yosua laa ra'ara lere Makromod Lalap rohiyedi rira arwali man holiholi iknika lekloi eniyeni. Tenda onne min lolo onne hehen nanumene rai Daud nina lere. 46 Daud onne nahuwa'an Makromod Lalap akin, la napanak leke nayapi rom ida namwali Makromod Lalap man Yakup na'uli nasa'eni Nina miminlole, 47 maa ka namwali. Anan Salomo nayapi Nina Romleu onne.
48 I wal'uhe, yon makoto nahenia Makromod Lalap Man Kulu Narehi Man Lap Narehi eni holi lolo rom ri mormori rayayapi, ono nabi lirna aile ma na'ahenia;
49 ‘A'am onne namwali Ainu'u naikoro onno, la noho wawan namwali Ye ei'u onno, de ma'ariri inhawa rom Maya'u? I holi ewi leke warnala? 50 Ya'u penia man hi'i hahaa na'akeme.’ *Yes. 66:1-2
51 I wal'u na'ahoru! Mi akim kerhe rehi la mi mamhene lernohi Roh Kudus wake'e naise mi upun a'um nonolu eni! Mi kilinna rohedi, de kam derne makani Ai Lirna me'e! 52 Mi upun a'um na'akeme hi'i apipinha nabi na'akeme, la resne hi haenhi, ono nabi onnenihe konohi hi nahenia oreki inworo'o Makromod Lalap nala Hophopon Ma Namloleni mai. Hophopon onneni, Yesus, maiyedi me'e, maa mi ma'olu Ai male Nin arwali enihe, de minim hini'i eni, peni nesne Ai! 53 Hophopon a'am raram mehen mai loikaruwedi Makromod Lalap Nin keneri hono'ok ki mi me'e, maa mi kam lernohie.”
Yahudi rir man panulu enihe wadesne Stepanus
54 Man ho'ok kail onnenihe derne onne horu, hir raram ha'a wake'e weuweur nihin a'arne. 55 Maa Roh Kudus nodi molollo Stepanus me'e, de an po'on laa a'am. An do'on Makromod Lalap Nina siksika lerlere, la an do'on Yesus namririri aile herne malanna. 56 Ai na'ahenia, “Po'onale! Ya'u do'on a'am nahinariyedi me'e, la Ai ma namwali Ri Mormori Anan onne namririri aile Makromod Lalap herne malanna.” 57 Ai na'aheni onne horu, heri pasunala kilinna, wakaukau, la ra'ouwale, 58 kele, soru laedi kote paharne mene wadesne. Man tumdesne Stepanus enihe, ruri rira rain nanaru, rale ma na'ikakida naran Saulus nadiyake. 59 Mahar wawasle, Stepanus wakau na'ahenia, “Makromod Yesus, kokaledi ainu'u roh.” 60 Enine Stepanus laa yawa kadi ein korno la wakau, “Makromod, dohohaleni yono mala hi ra'uwara.” An wakau heheni, idewe aran horuwedi.
*7:3 NN. 12:1
*7:4 NN. 11:31, 12:4
*7:5 NN. 17:8, 48:4
*7:7 NN. 15:13-14; Kel. 3:12
*7:9 NN. 37:11, 28, 39:2, 21
*7:18 Kel. 1:7-8
*7:29 Kel. 2:14, 18:3-4
*7:34 Kel. 3:1-10
*7:40 Harun onne Musa mo'oniwalin anulu.
*7:41 Kel. 32:1-6
*7:43 Am. 5:25-27
†7:44 ‘Nin Tenda’, ee ‘Makromod Lalap Nin Tenda’ rodi wanakunu Malay, ‘kemah Allah’. Nakar eniyeni hir hi'i rodi ha mormori ulikn, tapi, lauriri ma namrana leke hir rohu, le'u rodi lalaa mamai (Kel. 26).
*7:50 Yes. 66:1-2