Luk ká Ánutu yan me pingnga uyiuk
1
Luk ká me pingnga ná uyingga Tiofilas yan san kung muk
1 Ámna táup pá yon tárák ka Ánutu yá yáup rina táuk watán me pingnga uyiuráng watá áwáng rám nahára páliná yá hiták tunggafen kanggoemán. 2 Hulátingga hánám niyá rahán yáni yá kangga Ánutu yan me watán yáup nangge hálengga áturáng watá yon meng isurát áwángga nándán káin áwuk wanyon uyiuráng. 3 Wáina kangga ku na hulátingga kándáng hánám yánáng sulingga narut ná wa, álo kámá ku no hányon uyin ingga narángga ku wa táng tombong hára tingga, ámna hulá Tiofilas, kákkán da uying kamet. 4 Wa kangga ku me rina narulák wawu pálipuk ingga narinelák.
Jon Umi Kuháng Yámámá yá tunggafeinek ingga angelo yá Sekaraia inuk
5 Judia yan king kutná Herot watán rám hára pris káman kutná Sekaraia wawu pris Abiya watán tombong háranan, iná áwáná Elisabet wawu Aron dán tombong háranan. 6 Yándi wu Ánutu rahálá hára kándáng hánám wa átnándamálák, me Táwi yan meng rákit mená rina átaráng wa kándáng hánám isutnándamálák. 7 Enendu nangge yándi wu muná. Elisabet wawu náráwa kátoná hálendu nangge ma iháng tingngátak, wata ku yayará hánámá átang kungga ku há tátáwi háliumálák.
8 Rám káman Sekaraia yan tombong gá pris yáup tátáya kuráng ngáyá ku Sekaraia málám Ánutu rahálá hára átang yáup táuk. 9 Kulá pris yá kakarák káman satu*Pris yá kakarák satu ina wa tángngátaráng watá ku ámna táng tunggap tátáya. Wáina tátne ku Ánutu málámbáyon ámna táng tunggap táik ingga narángga tángngátaráng. wa tát Ánutu yá wahára kungga Sekaraia táng tunggap tán du Táwi yan it káungá hánám kinan hangga towet mungnganá kikiná sinek ka. 10 Towet sisi rám wahára wu ámna náráwa táup hánám watá Táwi yan it káungá hánám kep káin urum átang sáponga tángga áturáng.
11 Rám wahára ku Táwi yan angelo yá tunggafeng mángga towet sisiyan tingnaknak tákto ket álák kálu hetang átuk. 12 Wáina kangga Sekaraia málám ikik ingmen hárámutang pikpito hánám naruk, 13 enendu angelo yá ing inuk, “Sekaraia, ma pitáindalák. Ánutu yá kákkán sáponga wawu há naruk. Áwáka Elisabet wawu nanggeka ámnaná táinek, wata kutná ku Jon mantáinelák. 14 Watá ku pahála táng láláp tán álo kámá hánám narángga heronge háleinelák, iná ámna náráwa táup hánám watá Jon dá tunggafeinek wata heronge táineráng, 15 náuta Táwi rahálá hára wu Jon kutná yá táwi hánám háleinek. Watá wáin me umi káto nukngá átaráng wa ma nang kuindák, iná nangge wawu manyon tunggafená mam kinan átnek waháranyon Iruk Káungá watá watyot átnek. 16 Watá tán Israel nan ámna náráwa táup hánám watá pahán yáni hurik tángga Táwi yáni Ánutu yan káin kuineráng. 17 Watá Elaija yan tárák me háláng wa tángga watá kálak áwán du Táwi yá áwinek. Wáina tán du nanan yáni yan pahán wa táng hurik tán nángánangge yáni ya pahán yámineráng, me milun yayali ámna náráwa watá nanará álosim tángga ámna náráwa kándáng hálineráng, hang ámna náráwa tiyawing yámán Táwi ya háleng mineráng.”
18 Wáina inán Sekaraia yá angelo wa inuk, “No rina tángga ku kákkán me ná pálipuk ingga narinet? Nawu tátáwi hánám me áwána wu wáinanyon tátáwi yon.”
19 Kulá angelo yá inuk, “Nák ku Gabriel. Ánutu kondolá hára hetang átnándat wa suring namán me pingnga álosim ná kák kakanáya áwet. 20 Wata kula wu me ma me táená árátá kungga rám rina hára me kanet náta páliná yá tunggafeinek, náuta ko nákkán me ná pálipuk ingga ma narálák wata, me náwu pálipuk hánám há tunggafeinek rámá wu Ánutu yá narek hára wa,” ingga inuk.
21 Iná ámna náráwa yá ku Sekaraia ya hálengga átang gu narángpak tángga átkiuráng rina tángga ku Táwi yan it káungá hánám kinan rám hásák átkoek ingga. 22 Wáina átang áwáng kep káin háuk wahára káuráng gu ma kápáng mená ket tárák re tángga átuk, wáina hálendu it káungá kinan káin tárák kámá káek ingga naruráng.
23 Wáina re átang kungga watá yáup tátá watá sálikngin du hangga itná ya kuk. 24 Wata sárummá káin átang árongga áwáná Elisabet tu kawilá átuk hálendu yap 5 wata kinan wawu kilakngá re átkiuk. 25 Iná Elisabet tá ku miuk, “Táwi yá yon men du nátá tunggafeng namek. Málámbá pahán láláp namán ámna náráwa rahán yáni hára reprepmá watá sáliknging namek.”
Angelo yá Jesu nangge yá tunggafeinek ingga Maria inuk
26 Elisabet tá kawin yap 6 há árán du Ánutu yá angelo Gabriel wa suring mán ále Galili kinan it Nasaret wakáin kuk, 27 wawu kungga náráwa máto hurup hánám káman kutná Maria watán káin kuk. Iná náráwa máto wawu ámna kutná Josep wa tátáya pingnganá meng sat árán, ámna wawu Dewit tán tombong háranan. 28 Angelo Gabriel watá Maria yan káin kungga ku inuk, “Káe álo, náráwa kák, kák ku Táwi yá kákkot átang pahán kamek.”
29 Wáina inán narángga Maria yá hárámutang narángpak tángga ing naruk, “Me náwu rina hánám?” 30 Wáina tán kangga angelo yá inuk, “Maria, ma pitáindalák. Ánutu yá pahán álosim kák ka naráng kamek. 31 Narelák, kák ku kawila átang nangge ámnaná táng tinelák, wata kutná wu Jesu ing mantáinelák. 32 Watá kutná yá táwi hánám hálengga kungga árán du Ánutu yá kut ing iminek, Ánutu Árená Hánám wata Nanggená. Táwi Ánutu málámbá táng táwiná Dewit tá kut táuk kut wáinanyon wa imán 33 watá wu Jekop pán tombong gán king hálengga rámá rámá átang kungga ámna náráwa pin yáni tátáyan háláng wa tángga átang kung kuinek.”
34 Wáina inán Maria yá inuk, “Rina tángga ku wáina tunggafeinek? Nák ku máto hurup hánám átat.”
35 Wáina inán angelo yá inuk, “Iruk Káungá watá kákkán káin áwán du Ánutu Árená Hánám watán háláng watá kák keháng támorán du rongrongngá káungá hánám máriya tunggafeinek wawu Ánutu Nanggená ing mantáng mineráng. 36 Wáinanyon Elisabet sipya kátu wawu náráwa kátoná nangge ma tátáyan tátáwi watá kawilá árán yap 6 hálengga átak wawu nangge ámnaná táng tinek. 37 Ánutu yá náut kámá káman ma tátáyan kámá ma árak.”
38 Wáina inán Maria yá inuk, “Nák ku Táwi yan yáup náráwa. Nák hára rina tunggafefeya melák wawu wáina álo tunggafeinek,” ingga inán du angelo yá sangga kuk.
Maria yá Elisabet kakaya kuk
39 Rám wahára Maria yá sopmuná ingmen tiyawingga it káman Judia ále káin ále yáilá isikikimo átaráng wakáin kuk 40 ngáyá kung Sekaraia yan it kinan hangga heronge me Elisabet inuk. 41 Wáina inán Elisabet tá Maria yan me wa naruk waháranyon nangge kawin kinan átuk watá háták árángga han du Elisabet wawu Iruk Káungá watá áwáng ep táuk. 42 Wáina tán du hahatingga hánám mantáuk, “Táwi yá álo kámá hánám keháng tolingga kuram kák kamuk watá kuram náráwa kámá yámuk wa iháng hátek, me nangge táinelák wawu kuram hányon imuk! 43 Enendu nák ku rinaná hálendu Táwina wata maming gá nákkán káin áwek? 44 Rám ko heronge me nanelák watá kung kárámanna káin háek waháranyon nangge kawinna kinan watá heronge tángga háták árángga háek. 45 Táwi yá wáina tunggafeinek ingga kanán pálipuk ingga narulák, wata ku kákkán káin kuram bá kuinek!”
Maria yan kap
46 Maria yá ing miuk,
“Pahánna yá Táwi kutná meng tárut táet,
47 iná irukna yá ku Ánutu háláng nanamá wata heronge táng mek,
48 náuta nák ku ále hánám ina
enendu yáup náráwaná nák, málámbá neháng toktolik tángngátak.
Rám inggálu me máriya átang kuinek kálu ámna náráwa kámuk ká,
‘Ánutu yá kuram álosim wáina táng muk,’ ingga mengguineráng,
49 náuta Ánutu Ulihálángngá Pálak watá kutná táwi hánám nákka táng namek.
Kutná watá káungá hánám átang kuinek.
50 Watán ukuro watá kung nini wata naráng háting mángga átaráng watyot átnek,
ámna náráwa rám nahára átaráng me ámna náráwa máriya tunggafengga áruineráng.
51 Ketná yá yáup tátáwi hánám wa tángga,
ámna niyá nák ku árená ingga átnándaráng wa iháng hánghánáng tán káman káman táuráng.
52 Watá king tátáwi wa iháng hang tingga
ámna kut yáni muná wa ihángngáráng tiuk.
53 Ámna niyá háing yámán áturáng wa kutná kutná álosim sing yámán nangga kawin yáni háhátiuk,
iná niyá kutná kutná yáni pálak áturáng wawu yásurán hangga hánámá há yáni kuráng.
54-55 Ánutu yá táwi ilom náni me rina yánuk wa isutang
yáup nángánanggená Israel nán háláng námuk,
me pahán káman mená rina miuk wa naráng hátingga
Abraham bot ráulaná nán urák náni naruk.”
Maria yá me wáina meng háliuk.
56 Maria málám Elisabet yot yap kaláhu náut wáina átang sangga ku son itná hulá ya kuk.
Jon Umi Kuháng Yámámá watá tunggafiuk
57 Kulá Elisabet tá nangge tátáyan rámá yá há áwán du nanggená ámnaná táng tiuk. 58 Elisabet tán it hulá me sipmá kátu watá Táwi yá pahán ukuro táwi hánám wáina naráng mek ingga pingnga naruráng hára ku kámuk áwáng háláng imángga wata herongená táuráng.
59 Yáni wu árát kungga rám 8 hálendu kepmá mamaráya áwuráng ngáyá ku áwáng nangge wata kutná wu Sekaraia naning kutná wanyon imánin ingga táuráng, 60 enendu maming gá ing yánuk, “Muná! Kutná ku Jon mantáinemán.”
61 Wáina men nuknukngá watá inuráng, “Náula yot sándán hun me tombong háranan káman da kut ná kámá wáina muná.”
62 Wáina hálendu son naning ga ket tárák táng muráng, nangge wata kutná wa ni ing meinek ingga. 63 Kulá naning málám árong náut kámá káman kolem uyiyiyan da yánán táng imát uyiuk ku, “Kutná wu Jon,” ingga uyin kangga hárámutang nangnga yáni háuk. 64 Waháranyon du son mená me tángga Ánutu kutná meng tárut táuk. 65 Wáina tán kangga ku itná hulá watá nangnga yáni han pahán yáni kinan pikpiták táuráng, hang waháranyon pingnga watá ále yáilá isikikimo Judia kinan erek kung hálin narángga wáina wáina ingga mengga narángga kuráng. 66 Kulá ámna náráwa niyá pingnga wa naruráng watá ku hárámutang nanará yáup táwi tángga ku yáni meme táuráng, “Nangge wawu máriya ámna rinaná hánám háleinek?” Táwi yan háláng watá watyot átuk, wata ku wáina miuráng.
Sekaraia yan kap
67 Kulá Iruk Káungá watá nangge wata naning Sekaraia hára ep táwi tán du watá profet me ing miuk,
68 “Táwi Israel yan Ánutu wata kutná meng tárut tánin,
náuta watá áwáng ámna náráwaná son há ihinek.
69 Yáup nanggená Dewit tán tombong hára kungga ku
ámna hánghálángngá táwi káman háláng nánámáyan da námuk,
70 wawu uláp profet káungá milun yáni hára me miuk wanyon isutang háláng námángga kuinek.
71 Káyam ket yáni hára me rendá pahán ma námáráng
wata ket yáni hára son há náhinek,
72 wawu uláp tátáwi náni urák yáni narángga
pahán káman mená káungá hánám tiuk wa naráng hátingga isutang átkoek.
73 Me káto hánám málámba kutná háranyon mengga táwi náni Abraham inuk,
74-75 wawu káyam ket yáni háranan son nánáháya,
wáina tán du nándá rámá rámá málámba rahálá hára rongrongngá kándáng re átang
watán yáup tátáya, narángpak me pikpiták tángga átnát ta muná.
76 “Iná nanggena kák ku máriya Ánutu Árená Hánám watán profet ing mantáng kamineráng,
náuta ko kálak kungga ku Táwi yan kálu sareng mángga kuinelák.
77 Ko kátu náni sasa wahára kungga
son náhinek ingga nanará wa metá narinemán,
78 náuta Ánutu yá pahán yot ukuro naráng námángngátak,
wáina wata ku alek káin káe yá áráng hengga yamá wa man káwak káin nándán da háinek.
79 Yamá wa háinek wawu hang niyá páyung hára me kátkámut tán yongnga hára átaráng
wa átkuku yan kálu yálen wa isutang kuineráng.”
Sekaraia yá profet me wáina meng háliuk.
80 Kulá máriya ku nangge watá tihangga iruk hára káto hálengga kuk ngáyá ále komkomá ámálum re káin wa átkiuk. Átang kungga rámá hálendu áwángga Israel rahán yáni hára hiták háliuk.
*1:9: Pris yá kakarák satu ina wa tángngátaráng watá ku ámna táng tunggap tátáya. Wáina tátne ku Ánutu málámbáyon ámna táng tunggap táik ingga narángga tángngátaráng.