12
Sagesum̃an naFarisi gail
(Mat 10.26-27)
Nǝboŋ naluṽoh lotogǝm b̃onb̃on, lusob̃ur masuṽ, loririhit palpal rielito, ale aYesu etub̃at hǝn b̃isor mai ahai susur san gail bai, ike, “Mǝtelǝlǝgau! NaFarisi gail lohum nayis, nap̃usanan salito iperŋan nǝvanuan p̃isi be galit gabag lǝsagol nǝsa lotokele. Natit p̃isi nǝvanuan gail lotokabut gole, dereh aGot tevuhe. Natit p̃isi lotosusuani, dereh tevǝhoti. Imaienan, nǝsa mǝttokele len nǝmargobut, dereh tegǝm len nam̃ial, ale nǝsa mǝttosor lahlah hǝni lohoim, dereh tevivile, nǝvanuan p̃isi lesǝsǝloŋ hǝni.
Mǝtemǝtahw len aGot ŋai
(Mat 10.28-31)
“Nabubur sagw gail, nukel mai gamit ke, samtemǝtahw len alat lotogol nibemit b̃imat. Nǝboŋ lotogole tonoŋ lodǝdas lǝb̃igol natideh am. Avil dereh neṽusan gamito hǝn ase m̃au mǝtb̃emǝtahw lan: Mǝtemǝtahw len atenan togol nibemit b̃imat mai tokad nǝdaŋan hǝn b̃ibar hǝn gamito vi lan nǝhab nǝmatan. Nokitin, mǝtemǝtahw lan! Mǝtolǝboi mǝtb̃eṽur nǝsparo* Nǝsparo evi natuhman namǝsav. erim hǝn nǝvat tokǝkereh toru a? Be nǝlon aGot saboŋboŋ hǝn ideh. AGot ep̃uruŋ gat nasivur ṽisusua len nǝkadumito. Samtemǝtahw, len nǝnauan siGot mǝtosǝhor masuṽ hǝn nǝsparo tosob̃ur.
Sagemǝmau hǝn aYesu
(Mat 10.32-33, 12.32, 10.19-20)
“Nukel mai gamito, avan ideh tokel uri ke tovi esagw len nǝhon nǝvanuan gail, aNatun Nǝvanuan dereh tikel uri ke tovi hai susur sagw kitin len nǝhon aŋel siGot gail. Be avan ideh tokel uri ke savi esagw mai nǝvanuan gail, dereh nikel uri ke savi esagw len nǝhon aŋel siGot gail.* 2Tim 2.12 10 Avan ideh tosor tas aNatun Nǝvanuan, nǝsaan san dereh timarub̃at dani. Avil nǝvanuan tosor mǝdas aNunun aGot, aGot asike erub̃at nǝsaan enan dani.
11 “Nǝboŋ lǝb̃esǝhar gamito a m̃o hǝn nab̃onb̃onan o alat lotoil a m̃o o nǝvanuan totibau gail, samtinau masuṽ ke mitisor kitin mabe husur gamito o mitikel nǝsa, 12 bathut len nǝboŋ enan ŋai aNunun aGot dereh teṽusan gamito hǝn nǝsa m̃au mǝtb̃ikele.”
Amelmel sua topul hǝn natit p̃isi
13 Beti sua len naluṽoh ikel mai aYesu ke, “Hai p̃usan, kel mai aṽagw ke tepǝpehun nasugurun atǝmanamǝr tomat mai ginau.” 14 Be aYesu ikel maii ke, “Tegai, ase itabtabuh len ginau hǝn nǝb̃isab̃ sǝhot nǝsa b̃inor hǝn gamǝru? Sǝpat len ginau.” 15 Beti ikel mai naluṽoh ke, “Mǝtelǝlǝgau! Kǝtkǝta kǝkol hǝn gamito ke na-lǝŋon-tǝmǝhav-hǝni-an tiltile gail salibar gamito: husur nǝkadun nǝmauran sinǝvanuan sǝpat len natit tosob̃ur tokade.”
16 Ep̃usan, ib̃ol mai galit ke, “Ikad avan sua topul hǝn nǝvat, nǝtan san topul masuṽ hǝn nǝhanian, 17 ale gai sǝb̃on inau ke, ‘Nigol nǝsa? Nǝsǝkad naut ideh hǝn nǝb̃etuan nǝhanian hagw b̃esuh lan.’ 18 Beti ike, ‘Nigol maieg hǝni. Dereh nitohtoh naim nǝhanian sagw gail ale neum hǝn ideh lǝb̃etibau am. Ale dereh netuan namisurhut gail, nǝhanian mai natit p̃isi sagw gail lan. 19 Ale dereh nisor gabag len ginau ke, “Gukad natit tovoi isob̃ur lǝb̃esuh tebǝlav, nasihau tisob̃ur. Giŋavŋav ŋai! Han, mun vahǝhaṽur.” ’ 20 Avil aGot ikel maii ke, ‘Gumelmel! Len mariug damǝŋai gimaslav tǝlmam hǝn nǝmauran sam̃! Ale ase tikad natgalenan gotoutaut hǝni m̃os gaiug?’
21 “Dereh timaienan hǝn avan ideh tosah tuan natite m̃os gai gabag, be sǝkad nǝsa aGot tolǝŋoni.”
Sa-nauan sam̃ tetuhatuh
(Mat 6.25-34)
22 Beti aYesu isor mai ahai susur san gail ke, “Nukel mai gamit ke, samtinau tuhatuh hǝn nǝmauran samito, nǝsa mǝtb̃ihani; samtinau masuṽ hǝn nibemito mai nǝsa mǝtb̃esuni. 23 Nǝmauran esǝhor nǝhanian, ale nibemito esǝhor nahurabat gail. 24 Mitinau nǝman sua, nareven Nareven evi nǝman tomermer sua tohanhan namisurhutite.: lǝsǝmabul natideh, lǝsǝlav kukuv nǝhanian, lǝsatuan nǝhanian sasuh lohoim, avil aGot evǝŋan galito. Mǝtosǝhor masuṽ hǝn nǝman gail! 25 Mǝtolǝboi mǝtb̃igol nǝmauran samit tebǝlav am len nǝ-nau-masuṽ-hǝni-an samito a? Aoa, sǝmagenan! 26 Mǝtb̃edǝdas mǝtb̃igol natit tokǝkereh maienan, imab mǝtunau tuhatuh hǝn natit p̃isi am? 27 Mitinau napusihai mai naṽide hǝn natovan han. Saum, sasod nahurabat. Be nukel mai gamit ke napǝhasan hǝn napusihai enan esǝhor napǝhasan siSolomon len nahurabat bilbil san.* 1Ki 10.4-7 28 AGot b̃igol napusihai naliol b̃epǝhas maienan, naut kǝmas topus damǝŋai ale pelan topaŋ len naoven; a mǝhat hǝn natenan, tikol nahurabat gail len gamit tabtab. Wereh! Nadǝlomian samit ekǝkereh! 29 Gamito, samtinau tabtab hǝn nǝsa mǝtb̃ihani mai nǝsa mǝtb̃emuni, samtinau tuhatuh hǝni! 30 Samtehum naluṽoh hǝn nametb̃os len navile a pan lotoumum m̃os natgalenan. ATǝmamit len nǝmav elǝboii tia ke mǝtumaur len natgalenan. 31 Avil mǝtelǝŋon nǝsa aGot tolǝŋoni len natohan pipihabǝlan, ale dereh natgalenan am legǝm hǝn gamito.
Samteriŋ nǝlomito len nǝvat
(Mat 6.19-21)
32 “Samtemǝtahw, ahai susur sagw mǝttohum natuhvǝshǝsipsip. ATǝmamito ehǝhaṽur hǝn b̃eviol hǝn natohan pipihabǝlan mai gamito. 33-34 Mǝtb̃elǝŋon nǝsa aGot tolǝŋoni, ehum mǝttoum hǝn nǝpaus m̃os gamito len nǝmav hǝn asike emǝtartar be topul hǝn nakontit gail. Nakontit galenan, asike eb̃uer, nǝvanuan vǝnvǝnah asike evǝnohi, nǝbarm̃om asike emǝdasi. Len naut susus nǝbarm̃om ikat tǝtar nahurabat gail. Bathut ke, naut nakontit sam̃ gail lotopat lan, dereh nǝlom̃ tu tipat tabtab lan. Imaienan mǝtep̃ur hǝn natit samit gail, ale viol hǝn nǝvat han mai namǝsal gail.”
Utaut tabtab
35 AYesu isor am ke, “Mǝtesun nahurabat, utaut vir nauman, gol nam̃ial samit tipaŋ tabtab. 36 Mǝtesum̃an nǝvanuan nauman gail lototoh vir amasta salito b̃etǝlmam dan nǝhanan hǝn nǝlahan. Beti nǝboŋ b̃etǝlmam, b̃ideldel, vǝha-sua ŋai lesǝŋav hǝn nabopita m̃os gai. 37 Navoian tipat len slev gail nǝboŋ amasta b̃etǝlmam, b̃eris lǝboii ke lotolele, lotoutaut viri. Nokitin, gai tesun nahurabat nauman, ale tikel mai galit ke lebǝtah garu len natev, ale dereh tepǝpehun nǝhanian van hǝn galito. 38 Navoian tivan hǝn naslev gail lǝb̃eutaut hǝn nagǝmaian simasta salito naut kǝmas b̃egǝm tub̃loh len mariug o nǝboŋ nǝman b̃ekǝkǝraiko.” 39 Ale aYesu ike, “Be mitinau nategai ke: amahean naim talǝboi namityal nǝvanuan vǝnvǝnah tagǝmai, tautaut hǝn atenan asike tab̃ur naim vi lohoim. 40 Gamit am, mitimasutaut, husur aNatun Nǝvanuan dereh tegǝm len namityal mǝtsǝvatvat viri.”
Nǝvanuan nauman tovoi
(Mat 24.45-51)
41 Beti aPita eusi ke, “Nasub̃, nǝb̃ol p̃usan enan, gukele mai ginamit ŋai o mai nǝvanuan p̃isi am?” 42 Nasub̃ isor vari maiegai ke, “Ase evi nǝvanuan nauman tokad nǝkadun mai namitisau hǝn na-il-a-m̃o-an amasta san toriŋi ke teil a m̃o hǝn nǝvanuan nauman p̃isi, toke tepǝpehun nǝhanian halito len namityal nǝhanan? 43 Amasta b̃ivahim, b̃isab̃ naslev enan togol nauman san, aslev enan dereh tehǝhaṽur habat. 44 Nokitin ke, amasta dereh titabtabuh len naslev enan hǝn b̃ekǝtkǝta tǝban natit p̃isi san. 45 Avil naslev en b̃ikel mai gai gabag ke, ‘Amasta sagw evǝlo hǝn b̃egǝmai,’ ale b̃etub̃at ṽas alalum̃an mai alatpǝhaṽut nauman, b̃ihan, b̃emun vatǝrog, gai timabe? 46 Amasta san dereh tetǝlmam len nǝmariboŋ naslev enan sǝvatvat viri, mai namityal naslev salǝboii. Amasta tita kotovi ale riŋi mai alat lǝsǝkad nadǝlomian. 47 Naslev tolǝboi nalǝŋonian simasta san be sautaut, mai sagol husur nǝsa tokele, dereh amasta tiṽas masuṽ hǝni. 48 Be naslev salǝboi nalǝŋonian simasta san ale sagol nǝsa tolǝŋoni, dereh amasta tiṽasi be savi vǝha-sob̃sob̃ur. Avan ideh aGot tolav tosob̃ur maii, aGot ike tilav tǝlmam hǝn tisob̃ur. Mai avan ideh aGot toriŋ tosob̃ur len navǝlan, aGot ike tilav tǝlmam hǝn tisob̃ur am tǝban.
AYesu igol nǝvanuan lopǝpehw
(Mat 10.34-36)
49 “Ginau nogǝm hǝn nǝb̃epǝŋas navile a pan; nolǝŋon buni ke tatub̃at paŋ ma tia. 50 Ikad nǝbaptaisan§ Gegai aYesu isor husur na-lǝŋon-isa-vǝsa-an mai nǝmatan san b̃imasvi lan. hǝn nǝb̃ibaptais lan; ale nolǝŋon isa masuṽ vir nanoŋan han. 51 Mǝtunau ke notogǝm hǝn nǝb̃ilav natǝm̃at gǝm vi lan navile a pan? Ao! Nukel mai gamito, nulav napǝpehwan. 52 Damǝŋ van tikad erim len nǝbathudud lǝb̃epǝpehw dan galit gabag, eru arib̃al mai itor, itor lib̃al mai eru. 53 Bathut len ginau, alatmitǝman lepǝpehw, atǝman tib̃al mai anatun ulum̃an, anatun ulum̃an tib̃al mai atǝman; anan tib̃al mai anatvavin, anatvavin tib̃al mai anan; avilah tib̃al mai avuŋon pǝhaṽut, avuŋon pǝhaṽut tib̃al mai avilah san.”* Mic 7.6
Ris lǝboii ke timabe
(Mat 16.2-3)
54 Isor tǝtas mai naluṽoh ke, “Nǝboŋ mǝttoris nǝmarigw topit vi mǝhat len nawes, vǝha-sua ŋai mǝtuke, ‘Dereh teus,’ ale imaienan. 55 Mai nǝboŋ nǝlan toṽuv len nasaut** Len naut a Israel, nǝlan len nasaut igol ke naut epud masuṽ. mǝtuke, ‘Dereh naut tepud,’ ale imaienan. 56 Vanuan nagǝgǝrasan gail! Mǝtokǝta lǝboi nǝtan mai nǝmav ke dereh naut timabe, imabe mǝtodǝdas mǝtb̃ekǝta lǝboi nǝsa tovisi gagai?†† Namilen ke nǝsa aYesu togole len nǝboŋ nauman san gail.
Gol natǝm̃at mai aenemi sam̃ gail
(Mat 5.25-26)
57 “Imabe mǝtodǝdas mǝtb̃elǝboi nǝsa tonor? 58 Nǝboŋ gotovi lan nakotan mai atenan tosor tas gaiug, len nap̃isal len nǝyaran samǝru gehisi ke mirikad natǝm̃at tǝtas. Asike gǝb̃igole, dereh teliv gargar gaiug vi lan nǝmatsistret, ale nǝmatsistret teriŋ gaiug len navǝlan nalipah, ale nalipah tibar hǝn gaiug len naim bǝbaŋis. 59 Nukel mai gaiug ke, asike govivile dani vǝbar gǝb̃eṽur p̃is nǝvat hǝn nǝpain nǝmatsistret toriŋi. Len naṽide tomaienan, gimasgol natǝm̃at mai aGot tutut, hǝn asike gǝb̃ipanis.”

*12:6: Nǝsparo evi natuhman namǝsav.

*12:9: 2Tim 2.12

12:24: Nareven evi nǝman tomermer sua tohanhan namisurhutite.

*12:27: 1Ki 10.4-7

12:33-34: Len naut susus nǝbarm̃om ikat tǝtar nahurabat gail.

§12:50: Gegai aYesu isor husur na-lǝŋon-isa-vǝsa-an mai nǝmatan san b̃imasvi lan.

*12:53: Mic 7.6

**12:55: Len naut a Israel, nǝlan len nasaut igol ke naut epud masuṽ.

††12:56: Namilen ke nǝsa aYesu togole len nǝboŋ nauman san gail.