2
Ŋmɩŋ Halɩkasɩka keniŋ wɩa
1 Die dʋʋga dieke ba wasɩnana Pentikosi wa dɩ tʋgɩna Yisa kʋaŋandɩɩsɩrɩŋ mana die dɩ lagɩsɩ taŋ jigibalɩmɩŋ. 2 Womi die watɩ dɩ nyɩŋ ŋmɩŋsikpeŋ a dɔma sɩba bʋlɔgɩsɩ kpeŋkpɩɩŋ dɩ nɩgɩnana ta die keŋ suuli juodieke ba kala wa mana. 3 Ta die ba ye jaaŋ sɩba bolinyaatɩ dɩ nyɩna a keŋ a kalɩ ba wʋnyɩ mana sikpeŋ me, 4 ta die Ŋmɩŋ Halɩkasɩka die dɩ suuli ba mana, die ba piili a bala wʋbalɩkɩ gaasɩ diekemba ba kana ka wʋma sɩba Ŋmɩŋ Halɩkasɩka dɩ dagɩna ba dene.
5 Die Juu vuosi die dɩ dɩna Ŋmɩŋ die dɩ bie Jerusalemi saŋka mi, die ba nyɩŋ wa tɩgɩsɩ mana dʋnɩa ma a keŋ mi. 6 Die ba wʋnna watɩ gie die wo, die kpɩkpaaŋ dɩ lagɩsɩ mi, die dɩ yi ba mana mamachi dama die Yisa kʋaŋandɩɩsɩrɩba die bala wʋbalɩkɩ gaasɩ, ba wʋnyɩ mana dɩ wʋmma ʋ jabalɩkɩŋ ma. 7 Die dɩ yi be mamachi pam die ba pɩasɩ taŋ dɩ, “Vuosisi gie dɩ balala naa, ntaa ba mana yiwo Galili vuosi? 8 Ta bɩa yine tɩ wʋnyɩ mana dɩ wʋmma ba ʋ gbaŋ gbaŋ ʋ wʋbalɩka ma? 9 Tɩ bataŋ nyɩŋ wa Patia aŋaŋ Midia aŋaŋ Elami aŋaŋ Mesopotamia aŋaŋ Judia aŋaŋ Kapadosia aŋaŋ Pontusi aŋaŋ Asia, 10 aŋaŋ Firigia, aŋaŋ Pamifilia aŋaŋ Ijipiti aŋaŋ Libia chaakʋ tɩgɩsɩ dɩ gbigine Sayireni; ta tɩ bataŋ dɩaŋ dɩ nyɩŋ Romi, 11 ta tɩ bataŋ Juu vuosi, ta bataŋ dɩaŋ dɩ yi buurigaasɩ diekemba dɩ tarɩgɩna ba jɩamɩŋ ta dɩ Juu vuosi Ŋmɩŋ, ta tɩ bataŋ dɩaŋ dɩ nyɩŋ Kireeti aŋaŋ Arabia, ama tɩ mana wʋmma ba balala tɩ gbaŋ gbaŋ tɩ jabalɩkɩŋ ma, ta bɩra Ŋmɩŋ yaa gamma mamachi wʋkpɩɩma ʋ yine.” 12 Die dɩ yi be mamachi pam die ba ko pɩasa taŋ dɩ, “Wɩɩrɩ gie chɩaŋ yiwo bɩa?”
13 Ama ta bataŋ die dɩ laa ba ta vʋarɩ ba fala a baarɩ dɩ, “Ba nyuu wo daaŋ a bugi.”
Piita wʋbalɩka wɩa
14 Womi Piita die dɩ hagɩ ʋ chanchaalɩba baŋ aŋaŋ kaanɩ wa sʋnsʋŋ a zie kpɩkpaakʋ nɩŋŋa; ta die a balɩ aŋaŋ lɔlɩkpɩɩŋ a yɩa kpɩkpaakʋ dɩ, “N chanchaalɩŋ Juu vuosi aŋaŋ nɩ vuodiekemba mana dɩ benne Jerusalemi, nɩ wʋmma mɩŋ ta vaa n bala nɩ wɩɩrɩ gie chɩaŋ. 15 Nɩ yile dɩ vuosi gie bugiye mɩŋ, ama ba ka bugiye, dama dɩ ye yiwo sʋkʋʋŋ hawasɩ awayɩ saŋŋa. 16 Ama wudieke nɩ yene wo yiwo wudieke Ŋmɩŋ naazʋa Joweli die dɩ balɩ dɩ ka nan keŋ yi, dɩ,
17 ‘Ŋmɩŋ baarɩ dɩ; Dʋnɩa kpatɩŋ saŋŋa, naa maŋ nan yi:
n nan daansɩ vaa n Haalɩbʋ sʋʋŋ vuoŋ mana ma;
ta nɩ dembibisi aŋaŋ nɩ hɔgʋlɩasɩ nan bʋgɩ balɩ manɩŋ Ŋmɩŋ wʋbalɩka,
ta nɩ nahaalɩŋ aŋaŋ daa nyɩŋkʋra nan sɩba wusie yaa gamma Ŋmɩŋ wɩa ba daansa ma.
18 Saŋka mi n nan tʋŋ n Haalɩbʋ
vuodiekemba dɩ tʋnnana wudieke n yaalala ma, dembisi aŋaŋ hɔgʋba mana,
ta ba gbaŋ nan daansɩ bʋgɩ balɩ n wʋbalɩkaha.
19 N nan keŋ tʋŋ tʋnkpɩɩma ŋmɩŋsikpeŋ
aŋaŋ mamachi dagɩtɩ tɩŋgbaŋka gie me,
ta zɩŋ aŋaŋ boliŋ aŋaŋ nyusi nan daansɩ beri,
20 saŋka mi Ŋmɩŋ nan sɩbɩ,
ta chɩɩkʋ dɩaŋ nan tarɩgɩ a ŋmɩntɩ sɩba zɩŋ,
naa nan yi ta tɩ Yɔmʋtieŋ ye yiŋŋi keŋ tɩŋgbaŋka gie me
a dii vuosi sarɩya;
ta ʋ yiŋŋi keniŋ daraaŋ nan yi daakpeŋkpɩɩŋ;
21 ta vuodieke mana dɩ keŋ jʋʋsɩ wa ʋ saaŋ ma nan ye gbatɩtaanɩŋ.’ ”
22 Die Piita dɩ bɩ baarɩ dɩ, “Nɩnɩŋ Izara vuosi, nɩ wʋmma wudieke n yaala n balɩ nɩ yaa gamma Yisa vuodieke dɩ yine Nazeriti vuoke wɩa; nɩ gbaŋ gbaŋ nɩ sɩba a baarɩ Ŋmɩŋ die vana die ʋ tʋma mamachi tʋnkpɩɩma aŋaŋ dagɩtɩ mi nɩ jigiŋ, ta a dagɩ sɩba Ŋmɩŋ die tʋnna wa. 23 Ama Ŋmɩŋ gbaŋ gbaŋ die sɩba wudieke dɩ bala ka yi, ta die a saŋ a nagɩ Yisa a yɩ nɩ nuusi me, ta yi nɩ vuobɩatɩ dɩ kpaasɩ wa a dɩɩsɩ dagarɩkʋ ma a kʋʋ wa, ka dagɩ sɩba nɩnɩŋ nɩ senne kʋʋ wa. 24 Ama die ʋ kpine wo ta ye bie kuŋ nuusi me wo, ta Ŋmɩŋ die dɩ gbatɩ wa a nyɩŋ kuŋ nuusi me, dama kuŋ die wo hagɩrɩŋ dɩ ka pɔgɩlɩ wa. 25 Dama Davidi die balɩ wɩa yaa gamma ʋ ma dɩ,
‘N sɩba a baarɩ dɩ n Yɔmʋtieŋ Ŋmɩŋ beri aŋaŋ mɩŋ saŋŋa mana,
ta bɩ zie n kʋaŋ ta suŋŋe mɩŋ amʋ n kaaŋ ye daŋŋa.
26 Naa chɩaŋ ma n yaa sʋgɩfɩalɩŋ
ta bala sʋgɩfɩalɩ wʋbalɩka.
Maŋ keŋ kpi gbaŋ,
ama n nan dɩ yaa tama Ŋmɩŋ dɩ balla ʋ yi wudieke a yɩ mɩŋ wɩa,
27 dama ʋ kaaŋ vaa n haalɩbʋ wɩarɩ kpiiliŋ tigiŋ.
N yiwo ʋ vuovʋarɩkɩŋ, ta ʋ kaaŋ saagɩ aŋ n nyɩŋgbanɩŋ keŋ hʋʋgɩ vɔrɩŋ ma.
28 Ta bɩ dagɩ mɩŋ miivoli sieti,
ta fʋ benne n jigiri dɩaŋ dɩ yɩa mɩŋ sʋgɩfɩalɩŋ pam.’ ”
29 Ta Piita dɩ bɩ balɩ dɩ, “N nɩmballɩ, n baa n balɩ yuori nɩ mɩŋ, yaa gamma tɩ chɔɔŋkʋʋŋ Davidi wɩa. Die ʋ kpiye mɩŋ ba guu wo, ta ʋ vɔrɩŋ dɩ ye bie giena a keŋ tʋgɩ jinne. 30 Die ʋ yiwo Ŋmɩŋ naazʋa, ta die sɩba dɩ Ŋmɩŋ yɩ wa nʋaŋ dɩ, dɩɩ yi ʋ kpi, ʋ nan daansɩ vʋarɩ ʋ haagɩsɩ wʋnyɩ aŋ ʋ kala ʋ naagbaŋtɩ ma. 31 Davidi die sɩba wudieke Ŋmɩŋ die dɩ balla ʋ yi, ta die balɩ wɩa yaa gamma Ŋmɩŋ Vuovʋarɩkɩrɩ Masia wa kuŋ hagɩŋ wɩa, dɩ:
‘Ŋmɩŋ Vuovʋarɩkɩrɩ kaaŋ daansɩ wɩarɩ kpiiliŋ tigiŋ;
ta ʋ nyɩŋgbanɩŋ dɩaŋ kaaŋ hʋʋgɩ vɔrɩŋ ma.’ ”
32 Ta Piita dɩ bɩ baarɩ dɩ, “Yisa wa gie Ŋmɩŋ die dɩ va ʋ hagɩ kuŋ me, ta tɩ mana dɩ yi ʋ kumbu hagɩŋ daansɩatieliŋ. 33 Ta Ŋmɩŋ dɩ bɩ kɔtɩ wa ʋ jʋalɩ kalɩ ʋ nuudiigiŋ chaaŋ, ʋ kala wa Ŋmɩŋ dɩ yɩ wa ʋ Halɩkasɩka die ʋ yɩna nʋaŋ dɩ ʋ nan yɩ tɩ wa ʋ vaa bʋ keŋ sʋʋŋ tɩ ma. Lele dɩ yiwo Halɩkasɩka nɩ yese ta wʋmma tɩ jigiŋ dene. 34 Die Davidi dɩ kpine wo, die ʋ ka jʋalɩ ga arɩzanna ma aŋaŋ nyɩŋgbanɩŋ: ama ta die ʋ baarɩ dɩ;
‘Tɩ Yɔmʋtieŋ Nabidie Ŋmɩŋ balɩ a yɩ n Yɔmʋtieŋ dɩ:
Kala n nuudiigiŋ chaaŋ
35 a ga tʋgɩ saŋŋa dieke n baaŋ nagɩ fʋ dataasɩ a yi fʋ nuusi me.’
36 “Die wɩa dɩ vɩɩna ta nɩnɩŋ Izara vuosi mana sɩmma dɩ Yisa wa gie, die nɩ vana ba kpaasɩ dagarɩkʋ ma wa, wʋnɩŋ ta Nabidie Ŋmɩŋ dɩ dagɩ dɩ wʋnɩŋ ʋ yine Vuovʋarɩkɩŋ Masia wa, ta bɩ yi tɩ Yɔmʋtieŋ.”
Vuosi tuse ataa die dɩ yi Yisa yada dene
37 Die vuosi gie dɩ wʋnna naa wa die ba sʋgɩtɩ dɩ faasɩ chʋʋsɩ pam. Die wɩa ba pɩasɩ Piita aŋaŋ ʋ chanchaalɩba dɩ, “Tɩ nɩmballɩ, bɩa tɩ baa tɩ yi?”
38 Piita die dɩ balɩ a yɩ ba dɩ, “Sie nɩ mana vaa nɩ tʋmbɩatɩ, aŋ tɩ sɩɩ nɩ Ŋmɩŋ nyaabʋ Yisa Masia saaŋ ma, amʋ Ŋmɩŋ nagɩ nɩ tʋmbɩatɩ a chaa nɩ, ta ʋ yɩ nɩ ʋ piini dieke dɩ yine Ŋmɩŋ Halɩkasɩka. 39 Dama Ŋmɩŋ die yɩ nʋaŋ dɩ ʋ nan nagɩ ʋ Halɩkasɩ a yɩ nɩnɩŋ aŋaŋ nɩ ballɩ, aŋaŋ vuodiekemba dɩ benne saasaa, aŋaŋ vuodiekemba mana tɩ Yɔmʋtieŋ Nabidie Ŋmɩŋ dɩ baaŋ wa aŋ ba tuo ʋ nʋaŋ.”
40 Ka kʋaŋ chaaŋ, Piita die dɩ balɩ ba wɩa pam ta kpaaŋ ba aŋaŋ nɩŋŋmɩna dɩ, “Nɩ vʋarɩ nɩ gbaŋ a nyɩŋ Ŋmɩŋ tɩbɩdatɩ dieke dɩ kienene lele gie vuobɩatɩ gie ma wa.” 41 Die ba pam die dɩ tuo Piita wʋbalɩkaha a dii, die ba yiwo sɩba vuosi tuse ataa, ta ba sɩɩ ba Ŋmɩŋ nyaabʋ, ta ba gʋtɩ ba ma. 42 Die saŋŋa mana ba ŋaaŋ bʋgɩra a nyɩna tʋntʋntɩba jigiŋ, ta die a lagɩma a pɔgɩla taŋ aŋaŋ nʋabalɩmɩŋ, ta lagɩma die nyindiike, ta bɩ lagɩma a jʋʋsa Ŋmɩŋ.
Yisa kʋaŋanvuosi beriŋ
43 Ta ŋmaamɩŋ die dɩ yallɩ vuoŋ mana; tʋntʋntɩba die dɩ yi mamachi tʋnkpɩɩma pam aŋaŋ Ŋmɩŋ hagɩrɩŋ wa. 44 Die Yisa kʋaŋanvuosi mana die dɩ pɔgɩlɩ taŋ aŋaŋ nʋabalɩmɩŋ ta tɩa ba nyinti a yɩa taŋ. 45 Ta die a naga ba faarɩ a daa a naga ligirehe a tɩa a yɩa taŋ, dɩ mʋna vuoŋ mana tuo die. 46 Daaŋ mana ba ko lagɩma taŋ Ŋmɩŋ jɩamɩŋ juokpeŋkpɩɩkʋ ma a jɩama Ŋmɩŋ ama ba nyɩŋ mi, ba ŋaaŋ gara taŋ tige a lagɩŋ die nyindiike aŋaŋ sʋgɩfɩalɩŋ aŋaŋ sʋgɩyɩalɩŋ aŋaŋ taŋ. 47 Ta saŋŋa mana ba ŋaaŋ bɩra Ŋmɩŋ, ta vuoŋ mana die dɩ yallɩ sʋgɩfɩalɩŋ aŋaŋ ba. Ta daaŋ mana tɩ Yɔmʋtieŋ ŋaaŋ vasa vuosi dɩ yese gbatɩtaanɩŋ ta gʋta ba ma.