1 Die wɩa Ŋmɩŋ kɩkaabɩtɩba jakʋʋrɩ die dɩ pɩasɩ Sitiiveni dɩ “Ka seŋ yiwo wusie?”

2 Sitiiveni die dɩ yiŋŋi a balɩ dɩ “N nɩmballɩ aŋaŋ n chʋalɩŋ, nɩ wʋmma mɩŋ, saŋŋa dieke tɩ chɔɔŋkʋʋŋ Abarahami dɩ yene bie Mesopotamia ma ta ye ka hagɩ ga Harani ma, ta hagɩrɩtieŋ Nabidie Ŋmɩŋ die dɩ nyɩŋ ʋ jigiŋ, 3 ta balɩ wa dɩ ‘Vaa fʋ deŋ aŋaŋ fʋ tɩŋgbaŋ ta ga tɩŋgbaŋ dieke n balla n dagɩ fʋ wa.’ 4 Die wɩa die ʋ nyɩŋ ʋ tɩŋgbaŋka ma a ga bie Harani ma. Ʋ chɔɔŋ wa kuŋ kʋaŋ chaaŋ, ta Ŋmɩŋ die dɩ vaa ʋ hagɩ a keŋ kalɩ tɩŋgbaŋka gie me jigidieke nɩ benne lele naa. 5 Ama Ŋmɩŋ die ka yɩ wa tɩŋgbaŋka halɩ bɩta gbaŋ dɩ ʋ sɩna, ama ta die yɩ wa nʋaŋ dɩ ʋ nan daansɩ nagɩ ka a yɩ wa, ta ka nan yi wʋnɩŋ aŋaŋ ʋ haagɩsɩ sɩɩtɩ. Saŋŋa dieke Ŋmɩŋ die dɩ yine nʋarɩ gie wo ta Abarahami die wo bʋa. 6 Naa die Ŋmɩŋ dɩ balɩ yɩ wa dɩ, ‘Fʋ haagɩsɩ nan daansɩ beri tɩŋgbaŋ gaaŋ ma, mi ba nan yi yɔŋɩsɩ, aŋ ba mugisi be pam bɩna kɔbɩsɩ-nɩɩsa. 7 Ama manɩŋ n nan daansɩ datɩ tɩŋgbaŋ dieke vuosi ba bala ba tʋŋ a yɩa wa tɩbɩŋ, ka kʋaŋ chaaŋ ba nan keŋ a nyɩŋ kanɩŋ tɩŋgbaŋka mi a keŋ tɩka gie me a jɩama mɩŋ.’ 8 Womi Ŋmɩŋ die yɩ Abarahami nʋaŋ, ta die dagɩ wa nʋarɩ dagɩtɩ, dɩ wʋnɩŋ aŋaŋ ʋ haagɩsɩ gobi ba kɔla. Die Abarahami dɩ keŋ mɩɩrɩ Aziki, ta die gobi ʋ kɔlɩ ka daraa nɩɩ daraaŋ. Ka kʋaŋ chaaŋ Aziki dɩaŋ dɩ mɩɩrɩ Jakobu ta gobi ʋ kɔlɩ, ta Jakobu dɩaŋ dɩ gobi ʋ ballɩ baŋ aŋaŋ bale die dɩ yine tɩ chɔɔŋkʋʋlɩkpɩɩma wa kɔla.

9 “Die Jakobu ballɩlɩ die dɩ keŋ haa ba nɩmbʋa Josefu ta die nagɩ wa a daa a yɩ vuosi bataŋ ba yaa wa ga Ijipiti tɩŋgbaŋ ma a bɩrɩŋ wa yɔmʋ. Ama Ŋmɩŋ die bie ʋ jigiŋ, 10 ta die vʋarɩ wa a nyɩŋ wumugisike mana ma, ta die dɩ yɩ wa yɩaŋ ta yi Ijipiti naaŋ wa Faro dɩ yaala ʋ wɩa ta yi wo jakʋʋŋ Ijipiti tɩŋgbaŋ ma, ta bɩ yi wo jakʋʋŋ ʋ tigiŋ me.

11 “Ka kʋaŋ chaaŋ kɔŋkpɩɩŋ die dɩ keŋ nan Ijipiti aŋaŋ Keenani tɩŋgbaŋɩsɩ mana ma, die ba dii wahala pam, ta tɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die ka ye nyindiike. 12 Die wɩa die Jakobu dɩ wʋnna dɩ nyindiike bie Ijipiti ma wa die ʋ tʋŋ ʋ ballɩlɩ, tɩ chɔɔŋkʋʋlɩba mi, die ba bʋmbʋŋaŋ garɩŋ wonde. 13 Die ba garɩŋ bule wo ma wa Josefu die dɩ nagɩ ʋ gbaŋ a dagɩ ʋ nɩmballɩlɩ, mi Faro die dɩ mɩŋŋɩ Josefu deŋ. 14 Ka kʋaŋ chaaŋ Josefu die dɩ tʋŋ a wa ʋ chɔɔŋ Jakobu aŋaŋ ʋ deŋ mana dɩ ba keŋ Ijipiti ma; die ba mana die yiwo vuosi baŋɩsɩ-yʋpɔyɩ aŋaŋ banʋ. 15 Die wɩa Jakobu aŋaŋ ʋ dembe mana die dɩ hagɩ a ga Ijipiti, mi die wʋnɩŋ aŋaŋ ʋ ballɩ dembisi die dɩ kpi. 16 Die ba nagɩ ba nyɩŋgbanɩŋ a yiŋŋi a ga Saakemi a ga guu vɔrɩŋ dieke Abarahami die dɩ dana a nyɩŋ Hamori buuriŋ jigiŋ ma.

17 “Die dɩ wana a gbigi dɩ Ŋmɩŋ yi suuli ʋ nʋarɩ die ʋ yɩna Abarahami wa, die tɩ vuosisi die dɩ benne Ijipiti ma wa die dɩ wa faasɩ dala pam. 18 Ka kʋaŋ chaaŋ vuoŋ wʋnyɩ die dɩ keŋ dii Ijipiti naarɩ, ama wʋnɩŋ die ʋ ka sɩba Josefu wɩa. 19 Die naaŋ wa die dɩ pɔgɩlɩ tɩ vuosi aŋaŋ bɩaŋ, ta die mugise be dɩ ba vʋarɩ ba ballɩnyaalɩsɩ ba tige me a taaŋ aŋ ba kpi.

20 “Die ba keŋ mɩɩrɩ Mosisi, ta die ʋ vɩɩna pam, ta Ŋmɩŋ nine die dɩ suuli wo. Die ʋ bie wo ʋ chɔɔŋ tigiŋ me chɩɩtɩ ataa, 21 die ba kenne nagɩ wa a nyɩŋ ba tigiri me saŋŋa dieke wo, die naaŋ wa hɔgʋlɩa die dɩ keŋ a nagɩ wa a wubi wo, ta yiwo ʋ gbaŋ gbaŋ ʋ bʋa. 22 Die ba dagɩ Mosisi yɩaŋ dieke mana Ijipiti vuosisi dɩ yalla, die ʋ keŋ bɩrɩŋ vuodieke dɩ sɩbɩna wʋbalɩka ta tʋma hagɩrɩŋ tʋʋma.

23 “Die Mosisi die dɩ tʋgɩ bɩna baŋɩsɩ-nɩɩsa Ijipiti vuosi jigiŋ, die ʋ yile daaŋ kaanɩ dɩ ʋ ga a waasɩ ʋ gbaŋ gbaŋ buuriŋ Izara vuosisi. 24 Die ʋ ganana wa die ʋ ye Ijipiti vuoŋ dɩ mugisinene Izara vuoŋ, die ʋ ga dɩ ʋ gbatɩ wa a taaŋ, ta die a kʋʋ Ijipiti vuoke. 25 Die ʋ yile sɩba ʋ gbaŋ gbaŋ ʋ vuosi nan mɩŋŋɩ sɩba Ŋmɩŋ baa ʋ nagɩ wa wʋnɩŋ a tʋŋ a gbatɩ ba a taaŋ, ama die ba ka mɩŋŋɩ die. 26 Ka tʋnvʋʋsa, Mosisi die dɩ bɩ ye Izara vuosi bale dɩ wagɩnana, die ʋ yaala ʋ wʋnsɩ ba sʋnsʋŋ, ta balɩ ba dɩ, ‘N zʋamba, nɩ yiwo nɩmballɩ, bɩa nɩ waga taŋ die?’ 27 Ama vuodieke die dɩ yaala waagɩbʋ die dɩ kpaŋŋɩ Mosisi a taaŋ lʋgɩŋ, ta die a pɩasɩ wa dɩ ‘Mɩnɩa yine fʋ tɩ jakʋʋŋ aŋaŋ tɩ sarɩyadiiru?’ 28 ‘Fʋnɩŋ fʋ yaala fʋ kʋʋ mɩŋ mɩŋ sɩba diene wo fʋ kʋna Ijipiti vuoke?’ 29 Mosisi die dɩ wʋnna naa, die ʋ chɩgɩ a nyɩŋ Ijipiti tɩŋgbaŋ ma a ga bie Midiani tɩŋgbaŋ ma, ta die dɩ keŋ faarɩ hɔgʋ a mɩɩrɩ ballɩ dembisi bale mi.

30 “Bɩna baŋɩsɩ-nɩɩsa kʋaŋ chaaŋ, die ʋ ga haagɩŋ daaŋ kaanɩ a ga tʋgɩ Sanayi kunkogiŋ jigiŋ ta ye bolinyaaŋ dɩ dinene haŋgɔɔsɩ tɩɩŋ, ta Ŋmɩŋ malaka die dɩ nyɩŋ bolibu sʋŋ.

31 “Die ʋ yene die wo, die dɩ yiwo mamachi, die ʋ chʋŋ a ga gbigi dɩ ʋ mɩŋŋɩ a daansɩ ka, ta die a wʋŋ tɩ Yɔmʋtieŋ Ŋmɩŋ lɔlɩŋ, ta ka bala wa dɩ; 32 ‘Manɩŋ n yiwo Ŋmɩŋ dieke fʋ chɔɔŋkʋʋlɩŋ dɩ jɩanna, Abarahami aŋaŋ Aziki aŋaŋ Jakobu Ŋmɩŋ.’ Mosisi die dɩ wʋnna naa, die ʋ cheeli aŋaŋ ŋmaamɩŋ ta ka bɩ yaala ʋ daansɩ mi.

33 “Ta tɩ Yɔmʋtieŋ Nabidie Ŋmɩŋ die dɩ balɩ a yɩ wa dɩ ‘Vʋarɩ fʋ nɩɩraha, dama jigidieke fʋ zene wo yiwo jigikasɩ. 34 Wusie, manɩŋ n yeye mɩŋ n vuosisi dɩ dinene wahala die Ijipiti me, ta wʋŋ ba kpaŋ. Die wɩa maŋ a keŋ sʋʋŋ dɩ n gbatɩ ba a taaŋ. Die wɩa n nan yiŋŋi tʋŋ fʋ Ijipiti me.’

35 “Mosisi wo gie die yine vuodieke Izara vuosisi die dɩ zetine wo, ta die pɩasɩ wa dɩ ‘Mɩnɩa yine fʋ tɩ jakʋʋŋ aŋaŋ tɩ sarɩyadiiru?’ Ama wʋnɩŋ Ŋmɩŋ die dɩ vʋarɩ dɩ ʋ yi ba nɩŋŋandɩɩsɩrʋ ta gbatɩ ba taaŋ, ta malaka dieke dɩ nyɩna wʋnɩŋ Mosisi jigiri bolinyaabʋ ma haŋgɔɔsɩ tɩɩka jigiri die suŋŋi wo. 36 Die wʋnɩŋ Mosisi die yine vuodieke die dɩ vʋarɩna ba a nyɩŋ Ijipiti tɩŋgbaŋ ma, die ʋ bɩ tʋŋ mamachi tʋnkpɩɩma Ijipiti tɩŋgbaŋ ma aŋaŋ saŋŋa dieke die ba gana a garɩsɩ Mʋgɩkpɩɩŋmɩnbʋ wa, aŋaŋ saŋŋa dieke die ba benne haagɩŋ ma wa bɩna baŋɩsɩ-nɩɩsa wa. 37 Mosisi wo gie die bala a yɩ Izara vuosisi dɩ, ‘Ŋmɩŋ nan daansɩ tʋŋ nɩ jigiŋ ʋ naazʋa wʋnyɩ sɩba ʋ tʋnna mɩŋ, ʋ nan yi nɩ gbaŋ gbaŋ nɩ buuriŋ.’ 38 Wʋnɩŋ Mosisi wo gie die dɩ benne aŋaŋ tɩ Izara vuosisi lagɩŋkʋ ma haagɩŋ ma. Die ʋ bie wo aŋaŋ tɩ chɔɔŋkʋʋlɩba aŋaŋ malaka dieke die dɩ bala wɩa a yɩ wa kunkogiŋ dieke ba wasɩna Sinayi wa. Mi die ʋ tuo Ŋmɩŋ miivoli wʋbalɩkaha dɩ ʋ nagɩ a yɩ tɩ chɔɔŋkʋʋlɩŋ aŋaŋ tɩ.

39 “Ama die tɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die dɩ zeti ta ka dɩ wa dama ba sʋŋanyile die yiŋŋi ga wa Ijipiti me, 40 die wɩa die ba balɩ a yi Arɔni dɩ ‘Mɩɩ ŋmɩŋ a yɩ tɩ aŋ ka dɩa tɩ nɩŋŋa. Tɩnɩŋ tɩ ka sɩba wudieke dɩ yine Mosisi, vuodieke dɩ nagɩna tɩ a nyɩŋ Ijipiti ma wa.’ 41 Saŋka mi die ba mɩɩ buuŋ sɩba naraabɩŋ, a kaaba a yɩa ka, ta die die dʋʋga ta bɩra jadieke ba gbaŋ gbaŋ ba mɩna wa aŋaŋ nuusisi. 42 Die wɩa Ŋmɩŋ die dɩ vaa ba a taaŋ dɩ ba jɩama chɩŋmarɩsɩ, sɩba die dɩ maagɩna die wo Ŋmɩŋ naazʋalɩba gbaŋkʋ ma wa, dɩ Ŋmɩŋ baarɩ dɩ:

44 “Tɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die kpi wo Ŋmɩŋ vɩɩŋ haagɩrɩ ma ta die daga dɩ Ŋmɩŋ bie ba jigiŋ. Die ba wʋnsɩ ka mɩŋ sɩba Ŋmɩŋ die dɩ balla Mosisi die wo. Die ka sɩɩ sɩba Ŋmɩŋ die dɩ vana Mosisi die dɩ yene ke die wo. 45 Ka kʋaŋ chaaŋ die tɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die dɩ keŋ nagɩ vɩɩkʋ a yɩ ba ballɩ, ta ba tuo ke a yaa ka gara, ta banɩŋ aŋaŋ Josua die dɩ keŋ keŋ gie ta gbatɩ tɩŋgbaŋ diekemba die buuri gaasɩ die dɩ sɩna. Ŋmɩŋ die dɩ benne ba nɩŋŋa a yagɩ vuosisi a taaŋ wa ta die viiku bie gie deŋ deŋ a keŋ tʋgɩ Davidi saŋŋa. 46 Davidi beriŋ die dɩ suuli Ŋmɩŋ nine, ta die keŋ jʋʋsɩ dɩ ʋ vaa ʋ mɩɩ tigiŋ a yɩ wʋnɩŋ Ŋmɩŋ vuodieke die dɩ ʋ chɔɔŋkʋʋŋ Jakobu Ŋmɩnnɩ. 47 Ama wʋnɩŋ Davidi bʋadembiŋ Solomoni die dɩ keŋ mɩɩ die tigiri.

48 “Tɩ sɩba a baarɩ Nabidie Ŋmɩŋ ka bie tige diekemba vuota dɩ mɩna. Naa sɩɩ sɩba Ŋmɩŋ naazʋa die dɩ bala dɩ

51 “Nɩnɩŋ nɩ yiwo tɩbɩhagɩrɩtieliŋ, ta nɩ sʋŋanyile dɩ yʋa aŋaŋ Ŋmɩŋ pam ta nɩ ka saaga dɩ nɩ wʋŋ Ŋmɩŋ wɩa. Nɩnɩŋ nɩ zetine Ŋmɩŋ Haalɩbʋ sɩba nɩ chɔɔŋkʋʋlɩba die dɩ zetine die wo. 52 Ŋmɩŋ naazʋa wʋnyɩ die wori ta nɩ chɔɔŋkʋʋlɩŋ dɩ ka mugisiye. Ta bɩ kʋʋ Ŋmɩŋ tʋntʋntɩba diekemba die dɩ bʋgɩna balɩ Ŋmɩŋ Vuokasɩka Masia wa keniŋ wɩa. Ta lele nɩ yine vuodiekemba dɩ posine ʋ chɩaŋ ta kʋʋ wa. 53 Nɩnɩŋ nɩ yine vuodiekemba die dɩ tuone Ŋmɩŋ mɩraha a nyɩŋ malakasisi jigiŋ, ama ta ka saaga a dɩa ha.”

54 Die lagɩŋkʋ vuosi die dɩ wʋnna Sitiiveni balɩkʋ die ba jɩɩ sɩnyɩɩrɩŋ pam ta ŋɔba ba nyɩna. 55 Ama die Ŋmɩŋ Halɩkasɩka die dɩ suuli Sitiiveni, ʋ kɔtɩ ʋ sikpeŋ a daansɩ ŋmɩŋsikpeŋ a ye Ŋmɩŋ chuulikpeŋkpɩɩŋ ta ye Yisa dɩ zene Ŋmɩŋ nuudiigiŋ chaaŋ. 56 Die ʋ baarɩ dɩ, “Ye, n ye arɩzanna sanʋaŋ dɩ yuorine ta vuota Bʋa wa dɩ zie Ŋmɩŋ nuudiigiŋ chaaŋ.”

57 Die ba wʋnna na ba keesi aŋaŋ lɔlɩkpɩɩŋ, ta nagɩ ba nuusi a ligi ba tɩba. Womi ba mana die dɩ chɩgɩ a keŋ taaŋ a giliŋ wo bʋnyɩ, 58 a datɩ wa nyɩŋ tɩka lʋgɩŋ a piili a taa wa tana. Die vuodiekemba die dɩ taana wa tana wa die dɩ vʋarɩ ba nyinyeeke dʋaŋ dalʋakɩŋ wʋnyɩ die dɩ dine Sɔɔli dɩ ʋ daansɩma ha. 59 Die ba taanana wa die ta die ʋ keŋ wa tɩ Yɔmʋtieŋ dɩ, “N Yɔmʋtieŋ Yisa, tuo n haalɩŋ!” 60 Ta sʋʋŋ gbirigi ta keesi aŋaŋ lɔlɩkpɩɩŋ dɩ, “N Yɔmʋtieŋ, da keŋ nagɩ ba taalɩ gie a chʋʋsɩ ba.” Die ʋ balɩ wa naa ta kpi.