1 Die ba kenne saŋ dɩ ba nagɩ Pɔɔli a ga Romi, Itali tɩŋ ma, die ba nagɩ wa aŋaŋ dansarɩka vuosi bataŋ a yɩ Romani sojasisi jakʋʋŋ wʋnyɩ nuuŋ me ba wasɩnana wa Julusi, die ʋ benne sojasisi chaakʋ die ba wasɩnana Naalɩba jakʋʋŋ Chaakʋ. 2 Tɩ mana die dɩ ga juu haarɩ dieke die dɩ nyɩna Adiramitiwomi, dama die haarɩkʋ die wɔŋ yi siri dɩ ka nyɩŋ Siisiria a ga Asia tɩŋgbaŋ ma tɩgɩ diekemba die dɩ gbɩgɩna mʋgɩkpɩɩrɩ. Ta Masedonia vuoŋ, Arisitakusi, vuodieke dɩ nyɩna Tesalonika die gʋtɩ wa tɩ ma. 3 Ka tʋnvʋʋsa die tɩ tʋgɩ Sidoni. Sojasisi jakʋʋŋ, Julusi die mɩŋŋɩ a pɔgɩlɩ Pɔɔli ta die yɩ wo sieŋ dɩ ʋ ga ʋ zʋalɩŋ jigiŋ aŋ ba yi wa ʋ nyɩŋyaalɩka. 4 Die tɩ nyɩna Sidoni ta bʋlɔgɩsɩŋ die dɩ nɩga a tuole tɩ, die wɩa die tɩ dɔŋ daagɩ Saapurusi tɩŋgbaŋ chaakʋ, ta tɩŋgbaŋka die dɩ kagɩ tɩ a nyɩŋ bʋlɔgɩsɩkʋ ma. 5 Die tɩ dɔŋ tɩaŋ ga Silisia aŋaŋ Pamifilia tɩŋgbaŋ chaakʋ ta ga tʋgɩ Mira tɩŋ, Lisia tɩŋgbaŋ mama, ta sʋʋŋ mi. 6 Mi die sojasisi jakʋʋrɩ die dɩ ye haarɩ dieke dɩ nyɩna Alekizandira a tɩaŋ a gara Itali tɩŋgbaŋ, ʋ vaa tɩ juu kanɩŋ.

7 Die tɩ dɔŋ sɔmm sɔmm daraa pam a keŋ paalɩ gbalɩgɩ ta ye keŋ tʋgɩ Kinidusi tɩŋ ma. Bʋlɔgɩsɩbʋ die dɩ faasɩ tuoli tɩ mi chaakʋ wɩa die tɩ ka bɩagɩ dɔŋ gara mi. Die wɩa die tɩ daagɩ ga Kireeti tɩŋgbaŋ lʋgɩŋ. Dama mi die bʋlɔgɩsɩbʋ die dɩ ka faasɩ hagɩrɩ, die tɩ keŋ gbigi Salimoni, Kireeti tɩŋgbaŋ ma, a ga. 8 Die tɩ dɔma sɔmm sɔmm mʋgɩkpɩɩrɩ kʋanʋaŋ ta die wa keŋ tʋgɩ jigidieke ba wasɩnana “Haarɩtɩ zielivɩɩnɩŋ jigiŋ” mi die ka yʋa aŋaŋ Lisia tɩŋ.

9 Die tɩ yʋasɩna mi wɩa die saŋŋa dieke mʋgɩkpɩɩrɩ haarɩŋ dɔmɩŋ dɩ faasɩna yaa daanpɔyɩ dɩ wone keŋ tʋgɩ. Saŋka dɩaŋ ta Juu vuosi dʋʋga daakpeŋkpɩɩŋ dieke die ba kaabɩna ba wʋbɩatɩ naa chaala die tɩanya mɩŋ. Die wɩa Pɔɔli die dɩ kpaaŋ ba dɩ, 10 “N zʋalɩŋ, n sɩba a baarɩ tɩ sieku gie nan yi daanpɔyɩ, tɩ chiititi aŋaŋ tɩ haarɩkʋ nan chʋʋsɩ ta vuosi bataŋ nan waarɩ ba mɩsɩ gbaŋ.” 11 Ama die sojasi jakʋʋrɩ baga die wo wudieke Pɔɔli die dɩ bala wa ma dama die ʋ wʋmma yie haarɩkʋ jakʋʋrɩ aŋaŋ ka tieŋ wo. 12 Die haarɩsɩ jigizielikiri die ka vɩɩna aŋaŋ ba zie mi tafaaŋ saŋŋa, die wɩa ba jusu die baarɩ dɩ ba hagɩ mi a gamma Fonisi. Mi die yiwo Kireeti tɩŋgbaŋ tɩŋ ta haarɩsɩ jigizielikiri die dɩ bie mi a tuoli ŋmɩŋ jʋʋkɩŋ chaaŋ, ta die ba yaala ba bemme mi tafaaŋ saŋŋa.

13 Saŋŋa mi die ba ye bʋlɔgɩsɩŋ dɩ nɩgɩnana nyɩna ba nuugalɩ chaaŋ a kieŋ sɔmm sɔmm, ta die ba yile dɩ ka yi wo bʋlɔgɩsɩvɩɩnɩŋ wudieke dɩ baaŋ nan suŋŋine be sɩba ba sanna die wo. Die wɩa die ba datɩ kʋʋdʋnsɩ dieke dɩ yigine haarɩkʋ dɩ zie wo a yi haarɩkʋ sʋŋ a dɔma gbige Kireeti mʋgɩkpɩɩrɩ kʋanʋaŋ. 14 Ama die dɩ ka yʋasɩya ta bʋlɔgɩsɩkpeŋkpɩɩŋ die dɩ nɩga nyɩna ŋmɩŋ pɔsɩŋ chaaŋ a keŋ sʋʋna mʋgɩkpɩɩrɩ sʋŋ. 15 Die bʋlɔgɩsɩbʋ die dɩ keŋ hʋbʋbʋ haarɩkʋ ma, ta die dɩ hagɩrɩ pam aŋaŋ vuoŋ dɩ baaŋ nan bɩagɩ dɔŋ haarɩkʋ a tuolibu, die wɩa die tɩ vaa mɩsɩ ta vaa bʋlɔgɩsɩbʋ dɩ yaa haarɩkʋ chʋŋ gara. 16 Die bʋlɔgɩsɩbʋ die dɩ yaa tɩ ga tɩaŋ tɩgɩbɩŋ dieke ba wasɩnana Kɔda wa jigiŋ. Die tɩ tɩannana die tɩgɩbɩka die dɩ kagɩ bʋlɔgɩsɩbʋ die dɩ wa kpɩa. Die tɩ mɩɩ a bɩagɩ a yigi haarɩbike dieke dɩ taasɩna haarɩkpɩɩkʋ ma wa. 17 Die ba datɩ ka a juu haarɩkpɩɩkʋ ma a nagɩ guune a mɩŋŋɩ bɔbɩ giliŋ haarɩkpɩɩkʋ keŋ keŋ. Die ba chɩga ŋmaamɩŋ dɩ ba nan ga gbigi Libia tɩŋgbaŋ ma, jigidieke nyaabʋ dɩ kana ka goli wo. Die wɩa die ba datɩ haarɩkʋ garɩkʋ a sʋʋŋ ta vaa bʋlɔgɩsɩbʋ dɩ bɩ yaa haarɩkʋ chʋŋ. 18 Die bʋlɔgɩsɩkpɩɩbʋ dɩ ye ko nɩga, die wɩa ka tʋnvʋʋsa die ba piili a vʋara haarɩkʋ chiititi a taana. 19 Die ka tʋnvʋʋsa bɩbra ba vʋarɩ haarɩkʋ gbaŋ gbaŋ nyintiti aŋaŋ ba nuusi a vigi taana nyaabʋ sʋŋ. 20 Die dɩ yi daraa pam ta tɩ ka yese ŋmɩnnɩ yaa chɩŋmarɩsɩsɩ, nɩɩŋmara die dɩ ligine ŋmɩŋsikpeŋ wɩa. Ta bʋlɔgɩsɩbʋ die ye ko faasɩ nɩga ta die tɩ bɩ wo tama dɩ tɩ nan ye gbatɩtaanɩŋ.

21 Die dɩ faasɩna a yʋasɩ ta vuosisi die ka dii jaaŋ, ta Pɔɔli dɩ hagɩ zie ba nɩŋŋa a baarɩ dɩ, “N zʋalɩŋ, dɩ tɩŋ mʋ nɩ tuo n nʋarɩ ta da dɔŋ nyɩŋ Kireeti, tɩ tɩŋ kaaŋ juu daanpɔyɩ aŋaŋ wahala ka gie me. 22 Ama lele n wa jʋʋsa nɩ dɩ nɩ yigi sikimiŋ ta nɩ wʋnyɩ mana kaaŋ waarɩ ʋ mɩsɩ; ama haarɩkʋ nyɩɩna bala ka chʋʋsɩ. 23 Dama dienewo yuku Ŋmɩŋ dieke dɩ sɩna mɩŋ ta maŋ jɩama wa malaka die keŋ wo n jigiŋ, 24 a keŋ balɩ mɩŋ dɩ, ‘Pɔɔli, da vaa ŋmaamɩŋ yalla fʋ. Sie ba nagɩ fʋ a ga zie naalɩba jakʋʋŋ Siiza jigiŋ aŋ ʋ dii fʋ sarɩya; fʋ wɩa Ŋmɩŋ baa ʋ gbatɩ wa vuodiekemba dɩ benne haarɩkʋ gie me a taaŋ.’ 25 Die wɩa n zʋalɩŋ, nɩ dii sikimiŋ, dama n yi Ŋmɩŋ yada mɩŋ dɩ wudieke ʋ bala mɩŋ wa nan seŋ yi. 26 Ama bʋlɔgɩsɩbʋ nan kpaŋŋɩ tɩ a ga zieŋ tɩŋgbaŋ gaaŋ ta nyaaŋ dɩ giline kʋanʋaŋ.” 27 Die ka yugiti baŋ-anɩɩsa die wonde ta bʋlɔgɩsɩbʋ die ye ko kpaŋŋa tɩ chʋŋ Miditerana mʋgɩkpɩɩrɩ sʋŋ. Ama yaa gamma ka tanseese haarɩ dɔntɩba dɩ mɩŋŋɩ dɩ tɩ gbige gaaŋ. 28 Die wɩa die ba nagɩ jamagɩsɩŋ a magɩsɩ nyaabʋgoliŋ a die ye ta nyaabʋ goliŋ yiwo sɩba naŋ magɩsa kobɩga aŋaŋ baŋɩsɩ-le: die dɩ bɩ yi sʋaa die ba bɩ yi die gbaŋ gbaŋ ta ye ta bʋ goli yiwo naŋ magɩsɩŋ baŋɩsɩ-wayɩ. 29 Ŋmaamɩŋ die dɩ yigi be dama die ba yile dɩ ba haarɩkʋ nan keŋ jʋalɩ tana. Die wɩa die ba nagɩ kʋʋdʋnsa anɩɩsa dieke dɩ datɩnana haarɩkʋ dɩ ziele wo a yi nyaaŋ sʋŋ haarɩkʋ kʋaŋ ta die jʋʋsa Ŋmɩŋ dɩ tʋnvʋŋ. 30 Die haarɩ dɔntɩba die dɩ yaala ba chɩgɩ ta vaa haarɩkʋ die wɩa die ba vʋarɩ haarɩbike a yi nyaabʋ sʋŋ ta paalɩ yie sɩba ba baa ba ga vʋarɩ wa kʋʋdʋnsɩha a taŋ taaŋ nyaabʋ sʋŋ haarɩkʋ nɩŋŋa. 31 Ama Pɔɔli die dɩ balɩ sojasisi jakʋʋrɩ aŋaŋ sojasisi dɩ, “Dɩɩ yi haarɩ dɔntɩba gie dɩ ka wɩarɩ kalɩ haarɩkʋ sʋŋ, nɩ wʋnyɩ mana kaaŋ ye gbatɩtaanɩŋ.” 32 Die wɩa die sojasisi die dɩ gobi gobi guuŋ dieke dɩ bɔbɩna haarɩbike a yallɩ wa ta vaa ka nan nyaabʋ sʋŋ.

33 Die tuŋ bɩlla vʋʋnɩŋ ta die Pɔɔli die dɩ jʋʋsɩ ba mana dɩ ba dii nyindiike, die ʋ baarɩ dɩ, “Daraa baŋ anɩɩsa wʋnna ŋmaamɩŋ dɩ yallɩ nɩ ta nɩ ka dii jaaŋ mana. 34 Die wɩa n wa jʋʋsa nɩ ko dii nyindiike, dama ka yiwo jadieke dɩ baaŋ nan yi nɩ hagɩrɩŋ. Nɩ wʋnyɩ kaaŋ wɔŋ ye daŋŋa.” 35 Pɔɔli dɩ bala naa kpatɩ kʋaŋ chaaŋ die ʋ nagɩ paanʋ a bɩrɩ Ŋmɩŋ ba mana nɩŋŋa a yi ke gbieri a piili ŋɔba. 36 Die ba dii sikimiŋ ta wa dii nyindiike. 37 Die tɩ mana die yiwo vuosi kɔbɩsɩ-le aŋaŋ baŋɩsɩ-yʋpɔyɩ aŋaŋ ba yʋaba a bie haarɩkʋ sʋŋ. 38 Die vuoŋ mana dɩ dine a chagɩ kʋaŋ chaaŋ die ba vʋarɩ paanʋ zaa tɩalɩkaha a taaŋ nyaabʋ sʋŋ amʋ haarɩkʋ da dʋnsɩma.

39 Die tʋŋ dɩ vʋʋŋ, haarɩ dɔntɩba die dɩ ye tɩŋgbaŋka ama ta ka mɩŋŋɩ mi, ama ta ye gbagɩŋ kaanɩ mʋgɩkpɩɩrɩ lʋgɩŋ ta ka yallɩ gaaŋ ba yile dɩ ba tɩŋ nan bɩagɩ ba yi haarɩkʋ ga mi a ga fɩrɩ tambʋsɩkʋ me. 40 Die wɩa die ba chɩa gobi kʋʋdʋnsaha guune a vaa ha a sʋʋŋ ga nyaabʋ chɩaŋ, ta bɩ forisi guuŋ diekemba dɩ bɔbɩna daa diekemba ba yalla a dɔma wa ta die kɔtɩ garɩ dieke dɩ benne haarɩkʋ nɩŋka amʋ bʋlɔgɩsɩbʋ nan dɩ nɩga a kpaŋŋa haarɩkʋ a gara nɩŋŋa. Die ba keŋ gbigi mʋgɩrɩ kʋanʋaŋ. 41 Ama haarɩkʋ nɩŋŋa die dɩ ga gbeŋ tambʋsɩbʋ ta faasɩ fɩrɩ ta nyapoŋiku dɩ keŋ a nɩgɩ ka kʋaka a ŋmʋʋrɩ ŋmʋʋrɩ.

42 Tɔ, sojasisi die dɩ saŋ dɩ ba kʋʋ dansarɩka jujuribe amʋ ba wʋnyɩ gbaŋ kaaŋ suo jʋalɩ gaaŋ a chɩgɩ bɩa. 43 Ama sojasisi jakʋʋrɩ die yaala ʋ gbatɩ Pɔɔli a taaŋ. Die wɩa die ʋ kagɩ ba dɩ ba daa yi die. Ama die ʋ yɩ nʋaŋ dɩ vuodiekemba mana dɩ sɩbɩna suolehe nan nyaabʋ ma a suo jʋalɩ gaaŋ; 44 Ta vuo tɩalɩkaha dɩ kana ka sɩba suolehe yigi haarɩkʋ daatɩtɩ a jʋalɩ. Naa die tɩ yi tɩ mana dɩ jʋalɩ gaaŋ ta wɩɩŋ dɩ ka yi tɩ.