Juañja Duwe Jesú zʉnekuane shalda gaune zʉñgajienapanaldiamak
Meja ai kalta gauwane: Duwe Jesúja 12 shaxaldixakuega aldéñ izhgajañguxa Juañja jalde kalta gauwane. Ega na Duwe Jesúja ají múldigaba guaxaldixa gaxanekue nañga agatsé. Duwe Jesú shuigueni, mokue izhgaldagueni jékaldaxa nitshigueni Juañki Duwe ipananekue aksaneka izhone. Dueba negueni jalde kalta gauwatshak 1 Juañ, 2 Juañ, 3 Juañ jiaga gauwane. Ekíga na, Duwe Jesúja auxa zexaldixa mu zʉñgisekuane xalte gauwane.
Mekuetshi kalta gauwane: Juañja aldéñ tunamak ne guashi jalde kaltaki asaná juldiúkue, axautshi saná galdiegu zukuakakue, azhi saldiñga nekue Duwe Jesú Jatetshi Asukuáki zʉnekuanamak ne shi kaxaldiyatshak namak ajañgualdiamak kagakauwane.
Jinak ai kalta gauwane: Juañja naldi jinak jalde kalta gauwane ekí guaklde: “ ‘Duwe Jesúki Jatetshi Asukuága, aldéñ zʉnekualdal zʉñgakaxaldixa guakldanega nzha’ mijañgualdiamak. Ekíga ‘Duwe Jesú nekuanamak shakldá’ jañgui mipanatshakna, aldéñ zhinik aldunaxa auxabé miñzukui izhoshiñga izhoxabipanaldiamak” (20.31). Juañjañki Duwe Jesúja axaxak naldi “me ne” guashi, awatuñshi izhoguéñ zhinik na ai naldiñga ne tuñshane nakldá.
Ji, ji shalda guashi jalde kalta gaune:
1. Duwe Jesúki me ne (1.1-18)
2. Juañ nik majaukshakueja Duwe Jesú shalda guaklde (1.19-34)
3. Kasak Duwe Jesú shagitiyapananekue (1.35-51)
4. Duwe Jesúki “me ne” awatuñshi atshane (2.1–11.57)
5. Duwe Jesú naki shuixaldiéñ guagatone (12.1–19.16)
6. Duwe Jesú shuigueni mokue izhgatene (19.17–21.25)
Juañja
Duwe Jesú zʉnekuane shalda gaune
1
Duwe Jesúki me ne
1 Duwe Jesúki Saldiñga netshi Jatetshi Asukuága, Jatetshi Múldigaba naldiñga ne nahamakga eja guaká zʉñwashekuxa. Nahamakga na, aldéñki kasakga ni ji jiaga naldagá nogueñga jiaga iteñga none. Aldéñga Jate nahamakga Ajate nañga izhoshiñga izhogatone.
2 Kasakgaki ni ji jiaga naldagá nogueñga jiaga Jate nañga izhoshiñga izhogatshak, 3 Jateja ek ga saldiñga jika na nahauxa gauwá guane. Ai zhinik na ni ji jiaga eñkáñ zhinik naldapanazhá guane naldakí nakldá.
4 Aldéñga na izhoxa aksuikue,✡1.4 Jñ 11.25; 14.6 muñshí zalda naldi na kágubak aldunaxa muñshí zʉnezguxa.✡1.4 Jñ 8.12; 9.5 Aldéñga abisajañ zʉnezhokshatshakna muñshí zʉnzukuxa. 5 Akze, ai muñshí zaldaki tuañ zaldi muñshí zukui na, tuañ zaldajañga ni mitsák jieldiksha guazhé.
6 Jatejañga ezua sigí Juañ axezhuka gagatshak, 7 muñshí zalda shalda namaklde zʉñmeyaldiamak naklde. Ekíki ek zhinik saldiñga kágubaja muñshí zalda namak jañgui iyapanaldiamak. 8 Naldatshak Juañki muñshí zʉnzukualdixaki naldazhé. Aldéñki e shalda namaklde zʉñmeyal za naklde. 9 Akze, muñshí zalda namaklde nahamakga saldiñga kágubak muñshí zʉnzukuxaki jai kagik katshekuekuek tuakualdiamake naki zʉñkizhañkaji me na guatoxá.
10 Naldiñki ek ga Jateja saldiñga gaune nalgué jiaga, káguba kenañ izhogatogatshak, “mega mizék” nuxa axajanane. 11 Aldéñga juldiúkue ají naldaldiamak kezhgakuxananekue kenañ kaxaldagatshak, ni aikueja jiaga iyapanazhá.
12 Guane ne, mieldekuañki “Aldéñki Jatejañga zʉnekualdal gaxanamak shakldá” alduna ishiji ipaná guañkaldek zʉnake Jatetshi sukuakue giemi nek guashi niuwi zʉñgé guane. 13 Amak Jatetshi sukuakue giemi negakualdiamake, nauwijatekuek zhinik, ni askuildek atshakuéñ zhinik, ni ezua sigíja sukua axaldaldana akzegéñ zhinik nuxa etshi negazhánazʉnaka. Ezuañgaba Jatega aldunaldi abisajañ zʉnakuksha guanéñ zhinik za na ají sukuakue giemi zʉnaldekshixa nakldá.
14 Akze, Jatetshi Múldigabaga na káguba naldi ixagabaldegueni nauwikenáñ izhogapanane. Amak zʉñkizhogatoguéñ, aldéñki auxaga namaklde nahamakga ne zʉñwashekui, zʉxaita atemajañ éegaba guañ zʉnajañguxa ne zʉnatuñshatone. Ekí zʉnatuñshatogatshakna, aldéñki Jatetshi Asukuá ezuamé nega Ajate akaldak akzamakga akzé tuatoñkalde nakldá.
15 Guatshak e shaldaga namaklde guagatuka na, Juañja Duwe tuatshak muldetua nukakualdiamak agatsaldi ekí guaklde: “E shalda na ekí guagukú:✡1.15 Jñ 1.27,30; Lk 3.16 ‘Ezua sigí zʉnekualdaldiamak nalduxañ nagatukaki kukagá nogukueñga izhoshiñga izhuka nahák, nazhakaldak akzé nakldá.’ ”
16 Ega na auxaga nahamakga, zʉxaita éegaba guañ zʉnajañguxa. Akna saldiñga e ipanañkaldekuañki amak guañ zaldaba zʉñkatshixaki ipanal za noxañkalduka. 17 Guatshak guiyaba jian izhoxaki nauwibama Muesék zhinik ipanañkaldane. Ekí ne, Duwe Jesú Zʉnekualkaja zʉnake namaklde zʉñwashekui na, atemajañ éegaba guañ zʉnajañguxa zʉñwashekuá guane.
18 Akze, Saldiñga netshi Jatega ni meja, ni mitsák ubak naldi atuazhé. Naldatshak Asukuá ezuamé nega Duwe Jesúki Jatega, Ajate na muldetua ishkaldaldi izhukaja za na Jate “me ne” muldetua zʉnatuñshatone nakldá.
Juañ nik majaukshakueja Duwe shalda guaklde
(Mt 3.11-12; Mlk 1.7-8; Lk 3.3-6,15-17)
19 Akze, Juañja káguba nik kajaukshatoguéñ, juldiú sanekakuejañki*1.19 Galdieguke “juldiúkue” Juañja guagatshake, aiki akldé “juldiú sanekakue” guashi guaklde. Jeldusaldéñka zhinik Jatek múldigaba agaskaitshixakue, ekuek agauneka Aldebí ldaxekue juizhi aldéñ muldetua “me ne” naldaka agazaldukaldiamak axaxaxá. Amak agazaldukatshak, aldéñ ekí namaklde guashi na, 20 naldagálde guak náaldaki muldetua kagajienakldegamak ekí guak:
—Jateja ezua zʉnekualdal gaxaldixa guakldane, naski ai naldazhúge nakldá.
21 Guake mokue agalduká:
—Guake, ¿me naldamildaka ne? ¿Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixa nane Eldiyaga shi maldá?†1.21 Mal 4.5. Jateja káguba ikualdal ezua gaxaldixa guakldane nagagáñga Eldiya misha mokue naxaldixa kakué.
Guake ekí kakiyó:
—Naski ni e jiaga naldazhúge nzha.
Guake:
—Ake, ¿Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixa ezua jiaktuañkaldukaga shi maldá?‡1.21 Dt 18.15-19; 34.10-12; Ajsh 3.22-23; 7.37. Nauwibama Mueséja ajanameñga Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixa mokue ezua naxaldixa guakldane kakué.
Guake:
—Miya. Ai jiaga naldazhúgega nzha.
22 Guñguák zʉnake ekí agalduká:
—Ake, ak zʉnake, ¿me namildaka maldúk? Guake, mikzʉzukal zʉnakaxanekuek kakbeyakualdiamake muldetua zʉñmeyakue migatsaldashá. Akna ¿me namildaka shi akuakbildaka na?
23 Guake Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixa Isaiyaja guakldanamak guashi✡1.23 Is 40.3 kakiyó:
—Nasga na zʉk zeñka izhoshi, naldukal naxaldakakue ekí jaldáñ kaxaldekuge: “Saldiñga netshi Sáñkaldaki naki miñkaldashi guapanakna, jian naxaldiamak jiúñgulda siyaxagauwakuamakbe aldunaxa jana akizhiktuwíñ” kaxaldekuge na nakú.
24 Guatshake axaxaxanekueki paldiseyukuejañga§1.24 Paldiseyukuejañki kauwijí guiyaba zʉxaita zalda atshakue ajañguxa. Akldé migajienaldiamak guageñka tuakue. gaxanekue. 25 Naldekueja ekí agazalduká:
—Guake, mañki ni Jateja ezua zʉnekualdal gaxaldixa guakldane, ni Eldiya, ni Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixa ezua jiaktuañkalduka jiaga naldabálde naldatshake, ¿jinak shi kágubakue nik kajaukshabaldók?
26 Guake ekí kakiyó:
—Naski kágubakue nik nuxa kajaukshikuge. Naldatshak ezua mimikenañga izhogaté nogatshak jiaga “me ne” miñsʉ́ñga nogashá. 27 E guana zʉnekualdaldiamak nalduxañ nagatuka, nazhakaldak akzé nak naski ni atabal nuxaki nakzaldagálde nakldá —na kakbeyá.
28 Guatshak Juañki nina Juldáñ ataba niñkauwañ Betania axezhogeñka kágubakue nik kajaukshatogueñka na ekí agazaldukatoxá.
Duwe Jesúki zʉnekualdi nauwitsaldí shuixal naklde
29 Guñguenik abokualdíki Juañja Duwe Jesú axaldagaté tuñguake ekí guak: “¡Tu guwíñ! Uñkuahí nagatukaki Jateja jubeju zhauwa jana nauwitsaldí shuixaldixa janazʉñgaktunega nagaté tiuwi.*1.29 Ex 12.1-13; Is 53.7-8,11; Eb 5.1. Juldiúkueki sha ajanashane Jateja kaxabetaldiamake, jubeju kauwitsaldí axakuagatonamakbeñga Duwe Jesú nauwitsaldí shuixaldixa shalda ekí guak. Eñki nauwitsaldí shuigatshakna káguba kagik katshekuauxa sha atshá zʉnguxaldixa nakldá. 30 E shaldaga na ekí guagukú: ‘Ezua sigí zʉnekualdaldiamak nalduxañ nagatukaki kukagá nogukueñga izhoshiñga izhuka nahák, nazhakaldak akzé nakldá.’
31 ”Akze, nas jiaga ubáñ meñki ‘e sha Jateja zʉnekualdal gaxaldixa guakldane na’ nakldegazháne. Ne jiaga, naski ají kuíbuldu Isayélkuañ ‘aiga nzha’ miñwashexaldiamak nik mimajaukshal naklduge.”
32 Guñgueni aldéñ tunamak ekí zʉñmeyá: “Nas naldi Jatetshi Aldunaki aldéñ na izhoxaldiamak alnobaxa zhinik shamíjañ ek axagatanaté tunuge.✡1.32-33 Is 11.1-2; 42.1; 61.1 33 Guatshak ubáñ meñki nas jiaga ‘ega nzha’ nakldegazhá guane. Naldatshak nik mimajaukshal nakaxanejañga zʉnekualdaldiamak nagatuka shalda ekí nakbenane: ‘Mielde nají Alduna aldéñ na izhoxaldiamak axagatanaté matualdiake, e na nají Aldunakga mimajaukshixa✡1.33 1Kt 12.13 matualdixa niyó. Ekí mimajaukshi na, nají Alduna maiñldi auxaga miñkaldaldaldiamak miñgexaldixa.’ Ekí nakbene nalgué, 34 amak zegaté tunugéñ zhinik na tunugamak guashiñga, ‘eñki Saldiñga netshi Jatetshi Asukuá giemiga nakldá’ na miñmeyatokú.”
Kasak Duwe Jesúk shagitiyapánañkaldekuañ
35 Juañ nik majaukshakueja ekí guagatoguenik jiak abokualdike exaga mozhua aldéñ shi kagitixakuañ†1.35 Juañ Duwe shagitixaja kalta gauwatshak, miyagaba aldéñ shalda guagatshak “nas” guagazhá. Guatshak kaugiañ zʉxaitshatshak kágabaja guagakldegamake aldéñ shalda guageñki “nas” guaka. na izhoguéñ, 36 Duwe Jesú zʉxaitaté tuatshakna ekí zʉñmeyá:
—¡Tu guwíñ! Uñkuahí zʉxaitapankáki Jateja jubeju zhauwa jana nauwitsaldí shuixaldixa janazʉñgaktunega na zʉxaitapán.
37 Ekí kaldukañguake nasʉñ mozhua kaldekuañki ubañga Duwe Jesúk agapa neyaldá. 38 Kakuñguake Duwe zʉñkizhikbateguenik agapa neyaté zʉnatuñguake, ekí zʉñnuká:
—Naldé, ¿ji miñgajuezhé?
Zʉñnukañguake:
—Aldabí, ¿mashi mizhuka sha?
Guatshak “Aldabí” kaxaldegatshak, “Shi maldazʉñkaldixá” guashi.
39 Kakldukajake ekí zʉñkaldék:
—Ake, tuatak guwíñ.
Zʉñmeñguake amak tual agapa kaldeñguenik, niuwimaldá‡1.39 “4:00 pm” zhinik e na izhoshi, exaga tuañ zʉnzék.
40 Guatshak amak Juañja Duwe shalda zʉñmeñguake agapa neyapánañkaldekuañki, ezuañki Andaldé. Eñki Simóñ Péguldutshi aldani 41 naldakna, ubáñ niyal neñguenik akzaldatshak ekí akbeyá:
—¡Mesiya tu ni gakú!
Guatshak “Mesiya” guagatshake, “Jateja ezua zʉnekualdal gaxaldixa guakldane” guashi.
42 Ekí akbeñgueniki Duwe Jesúk akuldák. Guake Duweja tuaté noshi ekí axaldék:
—Mañki Simóñ, Juañ§1.42 Jalde Juañ na Junás jiaga akuaka. tsukua maldé. Naldatshak Sepa axamizhoxaldixa nzha.
Guatshak Sepaki galdieguke Péguldu.*1.42 Mozhuañga axezhuka “jagi” guashi.
43 Guatoguenik jiak abokualdike Duwe Jesú Galdildeya baxe neyaldixa akldeguenik Pildipi akzalguake ekí akbeyá:
—Shi maldagitiyaldixa nak nagapa kuizaldi.
44 Guatshak Pildipiki kuíbuldu Betsaildaxa zalda. Exaga na Andaldé, Péguldutshi jiaga na naldá. 45 Naldé na, Pildipijañki Natanahél akzalguake ekí akbeyá:
—¡Jateja ezua zʉnekualdal gaxaldixa guakldane tu ni gakú! E shaldaga na nauwibama Mueséja guiyaba xaltek gauwane,✡1.45 Gn 3.15; Dt 18.15 Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixakueja jiaga kaltak axauwanega.✡1.45 Is 7.14; 9.6; 53.1-12; Ez 34.23 Ega na Jesú, Jusétshi asukuá, Nasaldé zalda nzhaldá.
46 Akbeñguake Natanahélja:
—¿Ne, Nasaldéxa zhinik jiaga ezua zauwaka akzʉxaitañga mi guakldék?
Guñguake Pildipija:
—Egaba tuatak guwá.
47 Akbeñguake Natanahél nagaté Duwe Jesúja tuatshak ekí zʉñmeyá:
—¡Tu guwíñ! Uñkuahí naká na nauwisaná Isayél ldaxe naldi guxa naldakuamak ne. E na naldagálde zukuak atshagálde, jian ne tiuwi.
48 Ekí zʉñmeyaté nukatshakna Natanahélja ekí aklduká:
—Duwe, ¿mashi maldatuñka nak shi me naugé mikualkú?
Akldukañguake:
—Akze, Pildipi maldiyagá noxeñga, kaldi zhenká†1.48 “higuera” Akldé migajienaldiamak guageñka tuakue. stak ité matú guashalgukú.
49 Guake ekí akbeyá:
—Shi maldazʉñkaldixa, mañki Saldiñga netshi Jatetshi Asukuá matiuwi. Mañki nauwisaná Isayéltshi Sáñkalda akaldak akzé matiuwi.
50 Guñguake Duweja ekí akiyó:
—¿Kaldi zhenká staxa ité matunuge mikbeñkugák nuxa shi namaklde naugé maldajañgú? Akze, akldeñga atemajañ jiaga atshaté maldatualdixaga nakldá.
51 Guñgueniki ekí zʉñmeyá:
—Namakgaba miñmeyaldikue: Alnoba akpezhane te mituatshak Jateja guaklde uldeñkakue nas Asukuága ixagabaldekldugek✡1.51 Dn 7.13-14 zhinik nitshixal, zabal mitualdixa nakldá.‡1.51 Gn 28.12-19. Aldéñ zhinik za na jiúñgulda jana Jatek axaldenazʉnaka guashi naldaka.
✡1:4 1.4 Jñ 11.25; 14.6
✡1:4 1.4 Jñ 8.12; 9.5
✡1:15 1.15 Jñ 1.27,30; Lk 3.16
*1:19 1.19 Galdieguke “juldiúkue” Juañja guagatshake, aiki akldé “juldiú sanekakue” guashi guaklde.
†1:21 1.21 Mal 4.5. Jateja káguba ikualdal ezua gaxaldixa guakldane nagagáñga Eldiya misha mokue naxaldixa kakué.
‡1:21 1.21 Dt 18.15-19; 34.10-12; Ajsh 3.22-23; 7.37. Nauwibama Mueséja ajanameñga Jatetshi múldigaba naldiñga zʉxaitshixa mokue ezua naxaldixa guakldane kakué.
✡1:23 1.23 Is 40.3
§1:24 1.24 Paldiseyukuejañki kauwijí guiyaba zʉxaita zalda atshakue ajañguxa. Akldé migajienaldiamak guageñka tuakue.
*1:29 1.29 Ex 12.1-13; Is 53.7-8,11; Eb 5.1. Juldiúkueki sha ajanashane Jateja kaxabetaldiamake, jubeju kauwitsaldí axakuagatonamakbeñga Duwe Jesú nauwitsaldí shuixaldixa shalda ekí guak.
✡1:32 1.32-33 Is 11.1-2; 42.1; 61.1
✡1:33 1.33 1Kt 12.13
†1:35 1.35 Juañ Duwe shagitixaja kalta gauwatshak, miyagaba aldéñ shalda guagatshak “nas” guagazhá. Guatshak kaugiañ zʉxaitshatshak kágabaja guagakldegamake aldéñ shalda guageñki “nas” guaka.
‡1:39 1.39 “4:00 pm”
§1:42 1.42 Jalde Juañ na Junás jiaga akuaka.
*1:42 1.42 Mozhuañga axezhuka “jagi” guashi.
✡1:45 1.45 Gn 3.15; Dt 18.15
✡1:45 1.45 Is 7.14; 9.6; 53.1-12; Ez 34.23
†1:48 1.48 “higuera” Akldé migajienaldiamak guageñka tuakue.
✡1:51 1.51 Dn 7.13-14
‡1:51 1.51 Gn 28.12-19. Aldéñ zhinik za na jiúñgulda jana Jatek axaldenazʉnaka guashi naldaka.