OREKMA
Lun Mwet Sap
Tukakinyen Book In OREKMA Lun Mwet Sap
Book se inge, Orekma Lun Mwet Sap, tafweyenna sramsram ke Pweng Wo Ma Simla Sel Luke. Ma yohk ke book se inge pa in fahkak lah ke kolyuk lun Ngun Mutal, mwet su fahsr tukun Jesus in pacl oemeet ah elos tuh fahkelik Pweng Wo ke Jesus “in acn Jerusalem, ac in acn Judea nufon, oayapa Samaria, ac nu in mutunfacl nukewa fin faclu.” (1:8) Sramsram se inge fahkak ke ouiyen mutawauk lun moul in Christian yurin mwet Jew meet, na yokyokelik nwe ke mutunfacl nukewa wi lohng lah ma pac nu selos. Mwet se ma simusla book se inge tuh kena akkalemye nu sin mwet ma ac riti uh lah moul in Christian uh tia ma in lain Tokosrai lun acn Rome, ac tuh lulalfongi lun mwet Christian uh mwe akpwayeye wuleang lun God nu sin mwet Jew uh.
Book in Orekma kitakatelik nu ke ip yohk tolu in srumun ke lupan acn ma Pweng Wo ke Jesus Christ uh sulkakinyuk we, ac church lal uh oakwuki we: (1) Mutaweyen orekma lun mwet Christian in acn Jerusalem tukun Jesus el sowak nu lucng. (2) Fahsrelik nu in kutu pac acn in Palestine. (3) Sifilpa fahsrelik nu ke acn ma apunla Meoa Mediterranean nwe ke na sun acn Rome.
Sie ma yohk ke book in Orekma pa ke mukuikui lun Ngun Mutal, su tuku ke ku lulap nu fin mwet lulalfongi in acn Jerusalem ke len in Pentecost, ac oayapa ke el kol ac akkeye mwet in church ac mwet kol pac lalos ke ouiya nukewa ma fwackyak in book se inge. Mwe luti su mwet lulalfongi elos srumun in pacl sac arulana akkalemye koanon Pweng Wo uh. Ac mukuikui nukewa ma takinyukla in book se inge fahkak lupan ku lun kas inge in akkeye moul lun mwet lulalfongi oayapa sie sin sie lun church in pacl sac.
Takla Lun Koanon Book Se Inge
Akola in orek loh 1:1–26
a. Sap safla ac wulela safla lun Jesus 1:1–14
b. Mwet se in aolul Judas 1:15–26
Orek loh in Jerusalem 2:1—8:3
Orek loh in Judea ac Samaria 8:4—12:25
Luti lal Paul 13:1—28:31
a. Fahsr se meet lal Paul 13:1—14:28
b. Meeting in acn Jerusalem 15:1–35
c. Fahsr akluo lal Paul 15:36—18:22
d. Fahsr aktolu lal Paul 18:23—21:16
e. Paul el kapir in Jerusalem, Caesarea, ac Rome 21:17—28:31
1
Nu sum, Theophilus:
In book se luk meet ah, nga tuh simusla ma nukewa su Jesus el tuh oru ac luti nu sin mwet uh ke el mutawauk orekma lal nwe ke na sun len se ma tuh utukyak el nu inkusrao. Meet liki utukyak el, ke ku lun Ngun Mutal el sang kas lal nu sin mwet el tuh sulela in mwet sap lal. Ke lusen len angngaul tukun el misa, el tuh sikyang nu selos pacl na pus in ouiya su liksreni na akpwayei lah pwaye el sifil moulyak. Elos liyal, ac el kaskas nu selos ke Tokosrai lun God. Ac ke el srakna muta yorolos, el fahk sap soko inge nu selos: “Nimet som liki acn Jerusalem, a kowos in soano na mwe kite se su nga tuh fahk nu suwos, su Papa El wulela kac. John el tuh baptais ke kof, a in len ekasrna fahsru, kowos ac fah baptais ke Ngun Mutal.”
Utukyak Jesus Nu In Kusrao
Ke mwet sap elos tukeni nu yurin Jesus, elos siyuk sel, “Leum, ya kom ac folokonak tokosrai lun mwet Israel ke pacl se inge?”
Jesus el fahk nu selos, “Pacl uh, ac ma ac orek uh, oakwuk ke ku lun Papa tumuk, ac tia ma lowos in etu lah ma inge ac sikyak ngac. Tusruktu kowos ac fah eis ku ke Ngun Mutal ac tuku nu fowos, ac kowos ac fah mwet loh keik in acn Jerusalem, ac in acn Judea nufon, oayapa Samaria, ac nu in acn nukewa fin faclu.” Tukun el fahk ma inge tari, utukyak el nu inkusrao ye mutalos, na pukunyeng se kosralla lukelos.
10 Elos srakna suiya acn lucng ke utukyak el ah, na mwet luo sikme welulosyang, nukum nuknuk na fasrfasr 11 ac fahk, “Mwet Galilee, efu kowos tu nget na nu lucng? Jesus se ma utukla liki kowos nu inkusrao inge, ac fah sifilpa foloko in lumah se na ma kowos liye el som nu inkusrao kac ah.”
Mwet Se In Aolulla Judas
12 Na mwet sap elos folokla nu Jerusalem liki fineol Olive, su lusa oasr ke tafun mael. 13 Elos folokla nu in siti uh, ac utyak nu in lohm se elos muta we ah: Peter, John, James ac Andrew, Philip ac Thomas, Bartholomew ac Matthew, James wen natul Alphaeus, Simon mwet Zealot,*mwet Zealot: inen u se ma ngalkin acn Israel. ac Judas wen natul James. 14 Elos inge kwacna tukeni nu sie in pre, wi mutan uh, ac Mary nina kien Jesus, ac mukul wial ah. 15 In kutu len tok, un mwet lulalfongi elos toeni — sahp ac oasr mwet siofok longoul nufon — na Peter el tuyak in sramsram. 16 El fahk, “Mwet lili ac lulu, ac nuna akpwayeiyuk Ma Simusla se ma fahk ke Ngun Mutal tuh palye in kas lal David, ke ma ac sikyak kacl Judas, mwet se ma pwanulos su sruokilya Jesus ah. 17 Judas el tuh sie sesr, ke sripen solla el in wi ipeis ke orekma se inge.”
18 (Mani se ma Judas el tuh eis ke sripen ma koluk se ma el orala, el sang molela sie ipin acn. Acn sacna pa el tuh putatla ac misa we, ac sial fokelik ac koanonsial nufon raki. 19 Mwet nukewa su muta Jerusalem elos lohng ke ma inge, ouinge in kas lalos sifacna elos pangon ipin acn sac Akeldama, su kalmac pa “Acn Moulla ke Srah.”)
20 “Tuh simla in book in Psalm,
‘Lela lohm sel in pisinmala;
Ac in wangin mwet muta we,’
Oayapa simla mu,
‘Lela siena mwet in eis orekma lal.’
21 “Ke ma inge enenu na tuh sie sin mwet ma wi kut na fufahsryesr ke pacl Jesus el muta yorosr, 22 mutawauk na oe ke pacl ma John el tuh fahkak mwe luti lal ke baptais, nwe ke utukyak Jesus liki kut nu inkusrao. Mwet ouinge se pa enenu in wikutyang in orek loh ke moulyak lun Jesus Christ.”
23 Ouinge elos sulela mwet luo: Joseph (su pangpang pac Barsabbas ku Justus), ac Matthias. 24 Na elos pre ac fahk, “O Leum, kom etu nunak lun mwet nukewa. Ke ma inge, ikasla nu sesr lah su sin mwet luo inge kom sulela 25 in eis orekma lun mwet sap in aolul Judas, su som tari nu in acn fal nu sel.” 26 Tari na elos susfa ke mwet luo inge, ac oayang nu sel Matthias, su weang mwet sap singoul sie ah.

*1:13 mwet Zealot: inen u se ma ngalkin acn Israel.