BIBLE MUTAL
SU
WULEANG MATU AC WULEANG SASU
KE
LENG SASU KE KAS KOSRAE
Published by Bible Society of Micronesia
The text of this Bible translation is in the PUBLIC DOMAIN due to expiration of its copyright.
978–1–920714–23–9 Kosraean Bible Gold gilded
 
 
KAS IN AKETEYA SRIPA YOHK KE LENG SASU KE BIBLE IN KAS KOSRAE
Mwet su orekma ke leng sasu se inge ke Bible in kas Kosrae, elos lungse paing mwet Kosrae nukewa — mwet fusr ac mwet matu — ke Inen Jesus Christ. Mwe finsrak yohk lalos, tuh Leum God El ac fah akinsewowoye kowos ke kowos riti kais sie book in Bible uh.
Leng sasu se inge lengla ke Bible luo ma simla in kas English: “New Revised Standard Version,” ac oayapa “Good News Bible” (su pangpang pac “Today’s English Version”). Saya pac, mwet leng elos eis kalmac ke Wuleang Matu ke kas Hebrew (a),
(a) Biblia Hebraica Stuttgartensia 1977, and Biblia Hebraica 1937 ac oayapa Wuleang Sasu ke kas Greek (b).
(b) the Greek New Testament, 1983 Third corrected Edition, prepared by the United Bible Societies. Book inge pa matu ac suwohs ke Bible uh.
Book tolngoul eu ke Wuleang Matu tuh simla in kas Hebrew, sahp oasr yac tolu tausin (3,000) somla. Tukun fwil puspis tok, supuseni mwet kalem ke kas Hebrew. Ke sripa se inge, lungasyukla nu ke kas Greek, su in pacl sac mwet puspis kalem kac. Book longoul itkosr ke Wuleang Sasu tuh simla in kas Greek, sahp inmasrlon yac lumngaul nu ke siofok singoul tukun moul lun Christ. Na tok, ke mwet puspis tia sifil kalem ke kas Greek, sifil lengla nu ke kas Latin, ac tok nu ke kas German, na tok kutu nu ke kas English. Mwet in mutunfacl ma tia kalem ke kas ingan elos tia ku in wi riti Bible, na pa oasr mwet lungasla nu ke kas lun mutunfacl saya, ac Bible natusr Kosrae uh tuh wi lungasyukla inmasrlon yac 1862 nu ke 1926. Kut etu lah Bible matu se natusr inge wo leng kac uh, ac yohk kasru ma mwet Kosrae elos eis ke lusen pacl puspis ma oasr yorolos ah. Leng sasu se inge tia ma in tuh aolla Bible matu se ingan, a ma in akkalemyela kutena verse ma tia kalem in pacl inge.
Oasr oakwuk se lun United Bible Societies tuh Bible uh in aksasuyeyuk inmasrlon yac singoul nu ke yac singoul limekosr nukewa. Sripa uh pa kas lun kais sie mutunfacl oasr ekyek kac inmasrlon fwil nu ke fwil. Kutu sin kas matu uh tia sifil orekmakinyuk sin fwil sasu, oru upa nu selos in etu kalmeya. Sie pa ke Exodus 20:6 — kalmen “siu” pa “tausin,” ac tia “sie.” Oasr pac kas sasu orekmakinyuk su mwet in fwil se inge kalem na kac. Lumah se inge sikyak faclu nufon. Ouinge Bible uh sifil aksasuyeyuk in fal nu ke ekyek lun kas uh. Finne Bible English, oasr leng pus pac kac. Leng se meet ke Bible Kosrae orekla pus liki yac itngoul limekosr somla. Ke sripa se inge, mwet sropo uh ac mwet kol lun church fin acn Kosrae tuh insesela mu enenu in aksasuyeyuk Bible in kas Kosrae tuh kalmeyen kais sie verse ma lohsr in pacl inge in ku in kalem. Ouinge orekma ke leng se inge mutawauk srokakinyukla ke September 15, 1992. Mwet leng uh elos srike in orekmakin kas ma kalem sin mwet Kosrae nukewa in pacl inge. Wangin ekla ke kalmen mwe luti saok ke Bible uh ke leng sasu se inge. Finne ayaolla kutu kas ke leng se inge, tuh kalmac saok sac tiana ekla!
Kut kalem kac lah orekma ke leng uh ma na upa se. Kutena mwet ma orekma ke leng uh, enenu in arulana oaru in lumah luo: (1) Elos enenu in suk kalmen kas nukewa ma mwet simusla book sac el orekmakin in akkalemye nunak yohk lal. (2) Elos enenu in sulela kas su mwet ma ac riti uh ac ku in sifacna kalem kac. Kutu pacl uh wanginna kas fal na pwaye nu ke lungasyen kas se ma simla ah. Na pa oasr mwe kasru nu ke kain in kas ouinge. Sie pangpang “footnote”. Fin oasr leta srisrik se sisken sie kas ke sie verse, na ac oasr kas in akkalemye ke acn ten ke sra book sacna. Oasr pac acn se ke saflaiyen book uh pangpang “Kalmen Kutu Kas In Bible” (Glossary) in akyokye akketeyen kas sasu ku kas upa uh.
Mwet leng elos fin srike in takunla kas lalos tuh in oapana takla lun kas ke book elos lungasla uh, ac ku in tafongla leng sac, mweyen oakwuk nu ke sramsram ke kain in kas luo tia oana sie.
Kalmac se ma suwohs uh pa saok, liki na takinyen kais sie kas. Pa inge sripa se oasr ekla lun kutu kas uh liki leng meet ah. Sie pa inge: mwet Israel elos luma facl se su God El ac kololos nu we mu “sie facl su milk ac unni soror we” (Exodus 3:8). Tusruktu ke elos fahk ouinge, kalmeya selos pa arulana pukanten mwe mongo kapak ke fohk wowo ma oasr we. Na pa leng se inge fahk ouinge: “sie facl mut ac kasrup fohk we”.
Sie pac ekla ma sikyak ke leng sasu se inge pa ke kas se inge “Jeova” (Jehovah) — su inge ekla nu ke “LEUM GOD.” Oasr sripa yohk akosr pa sis ayaol se inge orekla.
(1) In pacl meet ah, mwet Israel elos simis Inen God lalos uh ke leta akosr na: YHWH. Ke pacl ma elos ac riti Bible natulos ac fin sun ine se inge “YHWH” elos ac tia fahk ke pusraclos, ke sripen elos arulana oalkin in fahk Inen God lalos. Elos ac fahk “Adonai” in sang aol “YHWH.” Kalmen “Adonai” pa “Leum.” Wangin pacl mwet Israel fahkla “Jeova” nu ke Inen God lalos.
(2) Na fuka tuh in sikyak ine se inge “Jehovah” in Bible? Oasr mukul Catholic priest se, inel pa Petrus Galatinus, su orekma arulana fototo nu sel Pope Leo Aksingoul. El pa mutawauk orekmakin “Jehovah” in yac 1,518 A. D. El ekulla ine mutal “YHWH” nu ke leta akosr in kas Latin “JHVH,” ac isongang “vowel” ke “Adonai” sang orala kas sasu se inge “Jahovah.” Ke pacl se mutawauk in orekmakinyuk ine se inge, pus mwet Christian arulana lain, tuh tukun yac pus na ine se inge “Jehovah” orekmakinyuk ke leng Latin, ac tok ke leng English. Ke pacl simla “King James Version” in 1611, “Jehovah” sikyak ke “verse” na tolu, tusruktu in Bible Hebrew “YHWH” sikyak pus liki pacl onkosr tausin (6,000).
(3) Inmasrlon yac siofok lumngaul somla, mwet lutlut ke Bible elos lutlut yohk ke kas Hebrew ac etu yohk ke Bible Hebrew. Elos fahk lah tia suwohs ke mwet uh fahk inen God lun mwet Israel mu “Jehovah.” Ac fal in fahk mu “Yahweh” liki in fahk “Jeova.”
(4) Sifilpa aksasuyeyukla leng ke “King James Version” in 1881 in acn England, ac pangpang Bible sacn “Revised Version.” Na in 1901 mwet lutlut ke Bible in acn America elos sifilpa aksasuyela “King James Version” ac elos pangon leng sac “American Standard Version.” Pa ingan Bible se ma mutawauk orekmakinyuk ine se inge “Jehovah,” ac pa Bible natusr Kosrae
uh lengla nu kac uh. In pacl sac me, leng sasu nukewa in kas English orekmakin “LORD” in sang lungasla “YHWH,” sayen leng sefanna lun mwet Catholic pangpang “Jerusalem Bible.”
Ke sripen “Jehovah” tia fal in sang aol “YHWH,” oayapa ke sripen mwet Israel sifacna elos tia wi fahk “Jehovah” a elos fahk “Adonai,” ouinge pusiyen Bible English orekmakin “LORD” in aol “YHWH.” Mwet ma oru leng sasu ke Bible nu ke kas Kosrae misenge elos sulela in orekmakin “LEUM GOD” ke verse nukewa ma oasr “YHWH” in Wuleang Matu. Elos tia orekmakin “LEUM” mukena nu ke Inen God, mweyen wal se inge “Leum” orekmakinyuk pac ke mwet leum fahlu.
Fal pac in oasr aketeya ke ekla lun sipel ke leng sasu se inge. Mwet nukewa kalem kac lah oasr sipel luo orekmakinyuk fin acn Kosrae misenge. Sipel matu uh pa mwet puspis pahla kac, tusruktu sipel sasu pa lutiyuk nu sin tulik lutlut uh. Sipel luo inge kewa wo, tusruk oasr pac fohs kac. Ouinge mwet leng uh sulela in orekmakin kewana sipel matu ac sipel sasu. Kutena kas ma apkuran in oana sie (oana “pa,” “pac” ac “pah”) — kain in kas inge mukena ac fah orekmakin sipel sasu nu kac. Kas ma wangin sie kas fototo nu kac, ac fah wangin ekla kac ke leng se inge. Finsrak tuh mwet Kosrae nukewa su riti kas inge in ku in kalem kac ac tia fohsak kac.
Kut finsrak ac pre tuh Leum God El fah arulana akinsewowoye kowos, mwet Kosrae nukewa su riti kas in Bible ke leng se inge, ac nunku kac. Oayapa tuh kas inge in akkeye lulalfongi lowos in God Fulatlana, su God lun kulang ac pakoten, ac su ase Pweng Wo inge, su ma nu sin mwet fahlu nufon.
BOOK IN WULEANG MATU
Genesis Gen.
Exodus Exo.
Leviticus Lev.
Oekyuk Oek.
Deuteronomy Dut.
Joshua Jos.
Mwet Nununku Mwet Nun.
Ruth Rut.
Sie Samuel 1 Sam.
Luo Samuel 2 Sam.
Sie Tokosra 1 Tok.
Luo Tokosra 2 Tok.
Sie Chronicle 1 Chr.
Luo Chronicle 2 Chr.
Ezra Ezr.
Nehemiah Neh.
Esther Est.
Job Job
Psalm Psa.
Soakas Soa.
Ecclesiastes Ecc.
On Lal Solomon Ols.
Isaiah Isa.
Jeremiah Jer.
Eoksra Eok.
Ezekiel Ezk.
Daniel Dan.
Hosea Hos.
Joel Jol.
Amos Amo.
Obadiah Oba.
Jonah Jna.
Micah Mic.
Nahum Nah.
Habakkuk Hab.
Zephaniah Zep.
Haggai Hag.
Zechariah Zec.
Malachi Mal.
BOOK IN WULEANG SASU
Matthew Mt.
Mark Mk.
Luke Lk.
John Jn.
Orekma Orek.
Rome Rom.
Sie Corinth 1 Cor.
Luo Corinth 2 Cor.
Galatia Gal.
Ephesus Eph.
Philippi Php.
Colossae Col.
Sie Thessalonica 1 Thes.
Luo Thessalonica 2 Thes.
Sie Timothy 1 Tim.
Luo Timothy 2 Tim.
Titus Tit.
Philemon Phm.
Hebrew Heb.
James Jas.
Sie Peter 1 Pet.
Luo Peter 2 Pet.
Sie John 1 Jn.
Luo John 2 Jn.
Tolu John 3 Jn.
Jude Jud.
Fwackyuk Fwack.
Kalmen Kutu Kas In Bible