RUTH
Di Kai o Ruth
Di haga modongoohia:
Di Kai o Ruth la ne hai i lodo di madagoaa o Di Beebaa o Digau Hai gabunga. Ruth la di ahina Moab, ne lodo gi tangada Israel. I muli di made o dono lodo, Ruth ga buni anga mo di manawa dahi ang gi tinana o dono lodo, mo dono dogi ang gi di God o Israel. Di hagaodi gi muli, gei mee gaa gida dono lodo hoou mai i nia gau o dono lodo i mua, gei mai hua i di haga hai lodo deenei dela ne hidi mai iei mee guu hai tinana madua ni David, dela go di king e kaedahi e aamua i nia king o Israel.
Nia kai i lodo Di Beebaa o Digau Hai gabunga le e hagi aga di haingadaa huaidu dela ne hai i di madagoaa nia daangada a God ne huli gi daha mo Mee. Di Kai o Ruth la ne haga modongoohia di hagahumalia dela ne hai gi tangada henua gee dela ne huli ang gi di God o Israel, gaa hai tangada e dau ang gi ana daangada manawa dahi.
Di hagahonu o di beebaa deenei:
Naomi e lahi a Ruth gi Bethlehem (1.1—1.22)
Ruth e heetugi gi Boaz (2.1—3.18)
Boaz e lodo gi Ruth (4.1—4.22)
1
Elimelech mo digau dono hale e hula gi Moab
1-2 I mua loo, i lodo nia laangi ala i mua Israel ne hai di nadau king, tau magamaga ne hai i tenua deelaa. Gei taane dono ingoo go Elimelech, tangada ni di madahaanau o Ephrath, nogo noho i Bethlehem i Judah, gaa hula ginaadou mo dono lodo go Naomi mo ana dama daane dogolua go Mahlon mo Chilion, belee noho haga dulii i tenua go Moab. Di madagoaa digaula nogo noho i golo, gei Elimelech gaa made, gei Naomi gaa dubu i golo mo ana dama daane dogolua. Meemaa gaa lodo gi nia dama ahina Moab go Orpah mo Ruth. Holongo nia ngadau e madangaholu nomuli, gei Mahlon mo Chilion gaa mmade labelaa, gei Naomi guu dubu i golo, dono lodo ai, mo ana dama daane ai.
Ruth e hana dalia Naomi gi Bethlehem
Nomuli, gei Naomi ga longono ia bolo Dimaadua la gu hagahumalia ana daangada, i dana hagahumalia nia meegai o nadau gowaa. Naomi ga hagatogomaalia belee hagatanga i Moab, ginaadou mo nia lodo o ana dama daane dogolua. Digaula ga hagatanga belee hula gi Judah, gei di nadau loo adu hua, gei Naomi ga helekai gi meemaa, “Hula gi di gulu guongo gi baahi gulu dinana. Dimaadua gi hagahumalia ina goolua be gulu hai humalia nogo hai mai gi di au mo ang gi meemaa ala guu mmade. Dimaadua gaa hai laa goolua gii mee di hai gulu lodo labelaa gaa hai gulu hale.”
Naomi gaa hongi meemaa ga hagaaloho gi meemaa, gei meemaa ga daamada ga tangitangi, 10 mo di helekai adu gi Naomi, “Deeai! Gimaua e hula hua i oo muli gi baahi o daangada.”
11 Naomi ga helekai, “Agu dama ahina nei, goolua e hai gii hula gi muli. Goolua e aha ala bolo goolua e loomoi i ogu muli? Goolua e hagabaubau bolo au e mee di hai labelaa agu dama daane e lodo adu gi goolua? 12 Hula gi muli gi baahi gulu gau, i di au gu madumadua gu deemee di hai labelaa dogu lodo. Gei dolomaa au gaa hai bolo au e mee hua di hai dogu lodo, ge gaa hai dogu lodo boo nei, ga haanau agu dama daane, 13 goolua e hiihai e tali loo meemaa gi mmaadua ga lodo laa gi meemaa? Di hai deenei e mee di daahi goolua gi hagalee lodo gi nnuai daangada? Agu dama ahina nei, deeai, goolua e iloo bolo ma e deemee di hai beenei. Dimaadua gu hai baahi mai gi di au, gei au gu manawa aloho huoloo i goolua.”
14 Meemaa gu tangitangi labelaa. Gei ogo Orpah ga hagaaloho gaa hongi tinana dono lodo gaa hana gi dono hale. Gei Ruth e duu hua igolo, bolo ia hagalee tanga gi daha mo Naomi. 15 Naomi ga helekai gi mee, “Ruth, do ehoo dauaga la guu hana gi muli gi baahi ono daangada mo ono god. Hana gi muli dalia a mee.”
16 Gei Ruth ga helekai, “Hudee hai mai bolo au gi diagia goe! Dugua au gii hana dalia goe. Au e hana gi di ingoo hua di gowaa dela e hana ginai goe. Di gowaa dela ga noho iei goe, e noho iei au. O daangada e hai ogu daangada, doo God e hai dogu God. 17 Di ingoo hua di gowaa dela e made iei goe, e made hogi iei au, ge deelaa di gowaa hogi e danu iei au. Di hagaduadua Dimaadua dela e kaedahi e huaidu la gi heia mai gi di au, be au e dumaalia gi tei mee la gii wwae gidaua! Deai di mee e mee di wwae gidaua ai, deelaa hua go di made!”
18 Di madagoaa Naomi ne iloo ia bolo Ruth la gu hagamodudahi bolo ia e hana hua i ono muli, geia gu hagalongo hua.
19 Meemaa ga lloo adu loo gi Bethlehem, gei di madagoaa meemaa ne dau i golo, nia daangada huogodoo o di waahale gu gologolo, gei nia ahina ala nogo i golo la ga helekai boloo, “Ma go Naomi donu hua deenei?”
20 Naomi ga helekai, “Hudee gahia au bolo Naomi, gahia hua au bolo Marah,*Di ingoo Naomi i nnelekai Hebrew le e hai dono hadinga bolo “e manawa lamalia”, ge di ingoo Marah le e hai dono hadinga bolo “e mmala” idimaa di God Koia e Aamua la guu hai dogu mouli gi haingadaa. 21 Dogu madagoaa ne hagatanga i ginei, gei au nogo hai mee gi nia mee e logo, gei Dimaadua ga laha mai au gi muli, agu mee ai. Hudee gahia au bolo Naomi, idimaa, Dimaadua di Gowaa Aamua la gu hagahuaidu au, gu gaamai ogu haingadaa.”
22 Deenei di hai ne hanimoi Naomi i Moab, ginaua mo Ruth, di ahina o Moab, go di lodo o dana dama daane. Di madagoaa meemaa ne dau i Bethlehem, gei tau gai o nia huwa laagau ‘barley’ la dela hua dogo daamada.

*1.20: Di ingoo Naomi i nnelekai Hebrew le e hai dono hadinga bolo “e manawa lamalia”, ge di ingoo Marah le e hai dono hadinga bolo “e mmala”