7
7:1-53 Stephen Da Gekari.
Ava gido, fristi+ da giti jighariimi Stephen kena ategi usira, “E geka beká resera, ai? Ni God da Geka a Moses da Geka doyoro dae sise resesa, ai tefo?” Aminge setiri, Stephen minonda sisira, “Nanda nano namendi a nanda natofo, dengoro jave ningivu! Na geka itako sari dae erena. Namondeda abua Abraham reighi javo Heren aminda jo yae irise, nu Frovensi Mesopotemia aminda iriri, God usasa beká a gari durode ava numokena isagha etiri gosusira. Gosiri, God sisira, ‘Ninda oro a reighi dodo yasi, reighi eni mutono, aminda dighi anumbase!’ Aminge setiri, Abraham nu eredo nunda reighi Kaldia a Mesopotemia ava dodo, fira emboro soroda, Heren aminda didighusira. Dighido iriri, numamo ambiri, God numokena sekago yare dae setiri, Abraham eredo, namondeda reighi Israel eminda fusira. 5-7 Fira buviri, God enda ijuguse, mutari dae sedo beka gagojusira. Avata sifo aminda, enda o rejo eni jo mutaeri. Abraham noaro mandi sasingu jo fumbae iriri, God Abraham kena sisira, ‘Enda evia nindae mutono irari, amboda ninda sasingu siroraoro, ninda imemesirii barera,’ aminge sise, nu gekaé barago ijugusira, ‘Ninda imemesiri sifo amboda reighi emo dodo yama, reighi soka aminda sabua+ arera. Reighi da kokotofu saoro, ninda imemesiri saramana janjagu use irarera. Amingururoro, ghaeko 400 ava dadabarira. Dadabari ainda amboda, na reighi da kokotofu setena, ainda ari ekoko da mino mutono, ninda imemesiri saramana janjagu use irarera dodo, aminda ghe buvudo foa reighi eminda namokena banungarera.’ Aminge sedo, nu Abraham ghae tofo tofo beka gagojusera ainda tano futusira. Amo, Abraham nunda vika mendo anoso ava gafugare dae sisira. Aminge sisira aindae, Abraham da mandi Isaac siroretiri, sifo 8 dadabetiri, Abraham God da Geka ava kotedo, Isaac da vika mendo anoso ava gafugusira. Gafugetiri, Isaac baji evetu fitido, nunda mandi Jacob siroretiri gido, nunda vika mendo anoso gafugusira. Avori, Jacob nu baji evetu fitido, mandi sasingu siroretiri gido, nunda sasingu vide jamena isambu 12 amo, kau daba ava usira. Sasingu 12 resena emo, namondeda abuamaneri.
9-10 “Abuamane resena emo, jo tini dabako jo siroraeri. Joseph da koromane isambu 10, avata Joseph nu noi tini eniri. Ava sedo, Joseph da koromane ne, nu imboe edo eredo, nenda mandako Joseph sandido Egypt embokena mutero ruruse, ne moni ava mutero ruruseri. Bero, Egypt emboimi Joseph budo era setero, nenda saramana kato use irei. Aminguse iriri, God Joseph kaifa use, dara dombu eni dombu eni ainda jokáda sonembetiri jebugusira. Etiri, God dubo kotari mutiri bu jighiriri, Egypt embo da kini (king), ‘Pharaoh’ seraera, aghi etiri Joseph numokena ira teretiri, nunda dubo kotari a kasama teria ava gido, Pharaoh ivuga use setiri, nunda kambo, roera, a nunda natofo ava, Joseph kaifa edo ghusira. 11 Amingiri, namondeda reighi Israel eminda (o Keinan giti sedo ghuseri) a Egypt aminda baimara teria sirorusira. Bayau dadabari beká etiri itatamuse, evetu genembo dubo mema useri. Amingetero, namondeda abuamane da bayau barago dadabusira. 12 Egypt aminda bayau itako iriri ainda bino ava ningido, namondeda abua Jacob nunda sasingu ava dirigetiri, nenda gitida Egypt aminda bayau ombari dae iseri. Nunda sasingu isera amo, namondeda abuamaneri. 13 Era buvudo, bayau ombudo jovereghe fuseri. Ainda amboda, sekago iseri. Era buvero, Joseph nemokena sisira, ‘Na nenda mandakorasi, erama na buneove!’ aminge setiri, Pharaoh nu Joseph da natofo ava kasama usira. 14 Etiri, numamo a nunda natofo isambu 75 ava saoro, Egypt aminda yaore dae sedo, Joseph aghi mutiri iseri. 15 Era buvudo setero ningido, Jacob mane eredo, Egypt aminda iseri. Era buvudo, Jacob namondeda abuamane Joseph de dabade, Egypt aminda iriara sirivo useri. 16 Sirivo eoro, nenda sasingu nombuamane da tamo budo yama, reighi Sekem aminda furugedo ghuseri. Sekem resena aminda, Jacob da nombua Abraham anakora Hamor ondikena ofofo vasa amo, moniimi ofusira.
17 “Namondeda natofo Egypt aminda siroredo digarigo etero, sifo fira buvari dae iri, God nu beka gagojuse, Abraham kena enda mutari sisira ava, nu sekago kotisira. 18-19 Kotiri, sifo aminda oro eni ne kokotofu edo, nenda kini eni sirorusira. Siroredo, nu Joseph da bino a Joseph da natofo ava bunise, namondeda abuamane ava dederuse, nemokena fakarago edo ghusira. Aminguse katiyavara etiri, namondeda abuamane nenda sasingu vide jamena ava budo, isaghada fiteoro irise sirivo edo ghuseri. 20 Sifo aminda, mandi eni gari evevago sirorusira, nunda javo mo Moses ri. Moses siroretiri gido, noi numamo Pharaoh da geka aindae imboe edo, kamboda undéro tambuno etodaba naká dadabusira. 21 Dadabetiri, noi numamo bune jaredo, nenda kokoi budo isaghada fitero, Pharaoh da gagara fira, Moses tambudo budo ira, nunda mandidae sedo undiri babojusira. 22 Bajiri gido, ijuga kakato mendeni fera, Egypt embo da kasama, nenda kiki, a nenda kotari isambu ava ijugetero, Moses kasama usira. Kasama use, baji mindafu edo Moses nu bajari teria eni usira. Amingedo, geka bekáda bekáda sise, ari numo beká edo ghusira.
23 “Use, nunda ghaeko 40 ava dadabetiri, Moses nu eredo nunda nano namendi Israel embo, ava gari dae isira. 24 Ira buvudo, Egypt embo genembo eniimi namondeda abua eni ava doriri gido, ainda mino ari dae sedo, Moses nu Egypt embo genemboá detiri ambududurusira. 25 Amingiri gido, nu kotisira, ‘God setiri, na nanda natofo unumbe budo, namondeda reighida yari dae ojena ava, natofo kasama arera tano,’ ava kotisira. Avata nunda natofo ne jo kasama aeri. 26 Avori, sifo dabako dadabetiri ainda amboda, namonde Israel embo da abuamane etoto naká nengae tataya ero gido, Moses nemokena sisira, ‘Ningivu! Ne oro dabakori. Redae totofo tataya erevu?’ 27 Aminge setiri, genembo nu giti nunda komana dorusira aimi, eredo Moses jighi miminguse sisira, ‘Mave setiri, ni kotofu da geka resesi? 28 Ni Egypt embo sife doreso na gosumutani. Ava sedo, na erá dereose!’ 29 Aminge setiri, Moses geka ava ningido, oju edo sufusira. Sumbudo ira, reighi Midian aminda buvudo, evetu eni fitido nunda imboti atovode dabade irero, nunda vide jamena etoto naká siroruseri.
30 “Ghaeko 40 ava dadabetiri ainda amboda, Moses reighi uvu irae da vasa a doriri Sainai ainda dengesi aminda fetirise, orobu jokáda ika veveyako aminda, avaraka gambu avise bubura iri gosusira. Aneya bubura jokáda fetiriri gosusira. 31-32 Moses ava gi dudukughedo, ava indiro use gi gogoghombari dae sedo, ira utua usira. Utua edo, Bajari geka evia siri niningusira, ‘God nembuamane Abraham, Isaac, a Jacob de anakora endada irise tumonduse iriari, a kotugo oroko tumonduse irera amo, namori,’ aminge setiri, Moses ava ningido, ojuimi ungo ata dadaragarusira. Etiri, tumo darido fefetusira. 33 Fetiriri, God sekago numokena sisira, ‘Ninda ata anoso asuge fetiresa, ava kosughe! Reighi emo, vasa kakarari. 34 Nanda natofo da mema a nenda irari eko beká Egypt aminda ava eregosena. Nenda sorara ava ningido, nemo sonembari dae refena. Ni fu, nane dirigaono Egypt aminda yase!’ aminge sisira.
35 “Genembo Moses setena ava, Israel emboi ighagha useri. Nu ighagha use, eminge siseri, ‘Mave setiri, ni kotofu da geka resesi?’ Namondeda abuamane Moses ighagha usera avata, God setiri, Moses nune daba aimi kotofuko edo, natofo sonembari dae sedo jovereghe nemokena Egypt aminda isira. Aneya mo avaraka buburaghae ika jokáda avíri Moses gosusira ainda sonembaimi, God setiri Moses amingusira. 36 Ira buvudo, namondeda natofo unumbedo emboro ijuguse, nune giti budo Egypt ghedo iseri. Amo, Moses nu Egypt aminda tuturo edo, tano a ari mendeni mendeni udo fusira. Aminguse, esuru eni javo ‘Kokoigo’ aminda, a kotugo reighi tomanako uvu irae da vasa aminda, nu tano a ari mendeni mendeni eari, namondeda natofo ne jo gae iriara ava, nenda gitida siroreari gi dudukughedo ghuseri. Vasa daba aminda deinghero ghaeko 40 dadabusira. 37 Moses resena eimi sisira, ‘God nunda feroveta eni namongoá, dirigari yama namondeda natofo jokáda sirorarira.’ 38 Kotugo Moses daba aimi, namondeda abuamanede dabade reighi tomanako uvu irae da vasa aminda irise, nu doriri Sainai viti ya aminda, aneya da geka ningido, a God da Geka evovodae irarira ava ningido, namonde baoro dae sedo gefusira. 39-40 Gefusira avata, natofo Moses da Geka jo ningae useri. Ne Moses ighagha edo eredo, Egypt aminda jovereghe yari dae use, Moses da koro Aaron kena siseri, ‘Moses nu God ghae geka sise jo furae irira. Nu furarira, ai? Jo furae arira? Ava sedo, namonde God doyore! Ni aurii namondeda ove keve simbugaso, namondeda gode eni siroredo, nu namondeda giti jijighururari yaore!’ aminge siseri. 41 Sifo aminda, ne ove keve simbugetero, roera eni burumakava mandi (calf) da kaugo ava etero sirorusira. Siroredo, natofo da kotofu usira. Etiri, evetu genembo nenda kotofu, ava sedo nenda godekena, joba futuse, sino fuka de oje dungedo kirumo useri. 42 Amingetero, God namondeda abuamane gukai futuse, ne ighagha edo, ne utu da damana ava tumonde bainghaoro dae sedo dotutusira. God setiri nunda feroveta eni namondeda abuamane da ari aindae, eminge gefusira:
‘Israel embo, ningivu! Ghaeko 40 ava, reighi tomanako uvu irae da vasa aminda irise,
sino fuka de oje dungedo ghuseva amo, jo namokena joba futuse ae edo ghusevu.
43 Ne nenda gode eni javo Moloch seraera, ainda kau ava nenda yeyedae simbugedo, bu deinghuse tumondedo ghusevu.
A kotugo, nenda gode eni javo Rephan seraera, ainda dangio kau damana avavaga ava,
nenda yeyedae bu deinghuse, tumondedo ghusevu.
Amo, ne roera nene totofo ungoi useva ava, ne kakara edo ghusevu.
Ava sedo na saono, nenda gitofu ya ne bundedo budo yama, Babylon darigedo ambokena aminda fitarera,’
God setiri aminge gefusira.
44 “God nu nange nange evovodae irise, evetu genembo kaifa eraira ava, ijugari kasama aoro dae sedo, nu namonde dobo44Dobo mo, tamo foyago ne ‘tent’ seraera. Dobo da gima mo, ika budo aimi keve simbuguseri. O nunda sisoro a botou mo, embo a sino fuka da anoso aimi fire fifituseri. itoro dae sisira. Dobo da kau a nunda mindafu ava, Moses kena ijuge gogoghombusira. Etiri ningido, dobo amo, embo boka aimi firedo simbuguseri. Simbugedo, reighi tomanako a uvu irae da vasa aminda bu deinghedo ghuseri. Ne amingusera da beká mo: God nu nemonde dabade irá gheraira ava kasama ari dae sedo useri. 45 Ainda amboda, namondeda abuamane ambeoro, nenda sasingu a nenda imemesiri doboá budo Moses da ambo jimbi Joshua de dabade fera namondeda reighi eminda teteruseri. Teretero, God sonembetiri, namondeda afamanei gitofu mendeni ava detero sirivo ero, mendeni oju sufuseri. Sumbero, reighi emo abuamane budo, dighi anumbuseri. Anumbedo, dobo amo sekago itutuseri. Itero, dobo vasa daba aminda sifo ghousa ambari ava iriri, David sirorusira. 46 Siroretiri, God nu David da irari a nunda tumondari ava gido, David dubo bu gogoghombusira. Amo God nombua Jacob tumondedo ghusira daba aindae resena. God ‘avori’ sari ningido, David nunda kambo beká ava itari dae benunu sisira. 47 Avata erá David nune kambo iteure dae, God imboe usira. Etiri, David da mandi Solomon nune itutusira. 48 Itutusira avata, God iká bekáda irira amo, jo evetu genembo kambo ungoi itari aminda irari da kaugo iraeri. Ava kotise, God da feroveta eni eminge gefusira:
49-50 ‘Utu eregoseva? Nanda avo anumba vasa oviri. O enda mo, nanda ata fitari vasari.
Givu! Enda, utu isambu nane eteno sirorusira. Ava sedo, nanda kambo kau nange itarevu? O ne nanda avari vasa reda simbugarevu?’
aminge gefusira.
51 “Nemo, ne isambu gogore kakatori! Ne gitofu da kakaugo use, God jo tumondae a nunda geka jo ningae eraeva. Namondeda abuamane kau nange nange God buregedo ghuseri, ne kau daba aminga ava, Asisi Kakara buregeraeva. 52 Nenda abuamane God da feroveta isambukena fakarago eoro, feroveta mendeni, God nunda Genembo eveva beká ava dirigari furariá sedo ghusera, nembarago detero sirivo useri. Nenda abuamane ferovetakena amingedo ghusera, a ne kau daba aminga ava use, God da Genembo Eveva ava, namondeda gitofukena mutevo budo detero ambududurusira. 53 God nunda Agho Dari setiri, aneya ai budo fera mutero, namondeda natofo ruruseri. Kotugo namonde barago ruruseri. Rurusera avata, ne God da Geka amo jo ningae eraeva,” Stephen nu geka aminge sisira.
7:54-60 Stephen Ghamanai Detero Ambududurusira.
54 Babojegari totorugusera amo, Stephen da geka nininguse, janje ekoko useri. Edo, dika ghininji ghananja ghuseri. 55 Amingusera avata, Asisi Kakara Stephen kena vose asugari beká etiri, diti fainghedo, God da usasa, a Iesu God da ungo gimandukena fetiriri gosusira. 56 Gido, sisira, “Givu! Utu afigetiri, na Evetu Genembo da Koro,+ God da ungo gimandukena fetiriri eregosena,” aminge setiri, 57-60 ne nunda geka imboe use koko sise, nenda dengoro ungoi gajedo sumbu nu sanduduseri. Sandi budo era, reighi Jerusalem isaghada buvudo, aminda fetedo Stephen fugetero endada dudurusira. Duriri, gegenembo aji sisera aimi, nenda tamo asugari kosedo, gimasa eninda ata duruda dabade useri. Gimasa resena einda javo mo Saul ri. Amingedo, Stephen ghamanai doruseri. Dorero, Stephen sisira, “Bajari Iesu, nanda asisi bu yasi!” aminge sedo, nu kauboi dadariguse beka mindafu sisira, “Bajari, ari eko oroko namokena erera emo, kote do!” aminge sedo nu ambududurusira.

447:44: Dobo mo, tamo foyago ne ‘tent’ seraera. Dobo da gima mo, ika budo aimi keve simbuguseri. O nunda sisoro a botou mo, embo a sino fuka da anoso aimi fire fifituseri.