Kwôlo Dôri wo Emen wo Ja kôl kwôli bô magtubu tori a
Kwôlo kôl kwôli magtubu to Ja li hen
Kwôlo Dôri wo Ja na, na magtubu to ôbi li biɲ bay ayê bôô ka Siri. Magtubu hende to hen, bay soderére tôŋ naɲ kini kwôlo bay kôl kôl men, gwosore to bay liɲ hen, kôba, yi gay dê naɲ gwosore to bay liɲ magtubu to Matiyé men, Mark men, Luk a a men hen. Ja ɗebu gaɲ na sa iyay kwôlo Jésu wo yi kini uwôbêri a hen men, ari lêri a a men.
Ayiɲ tôri sa sapitre 1-12 a na, kôl na kwôli ari lê Jésu ka jurgem ka ɗê kiriɲ hen. Bay a na giɲê wo gel wo Jésu ré na Kema Emen. Sapitre bi wo hen kôba, kôl kwôli uɲé wo si Jésu uwôɲiɲ naɲ ôbi sa Jubɲê wo pôni (Sapitre 3) hen men, naɲ iyore to Samari (Sapitre 4) hen men, naɲ bay ômɲare hen a men (Sapitre 5 naɲ 9). Perê kwôlê bi wo ôbi geliɲ ɓiɲé hen na, Jésu gel wo ɗiré yi môɲ kwô wo kwôni ré ôm ba, ré gôliɲ iyôŋ men, ɗiré yi môɲ ôbi abê gamgê wo dô tumô gawrê ôriɲ ligi Ibari Emen a iyôŋ men, ɗiré yi môɲ tare toɲ hendi peraŋgê kiriɲ sa terare a nà a men. Na hen iyôŋ a, Jésu ré yêge sa yiri geliɲ ɓiɲé hen.
Sapitre 13-21 a na, kôl na kwôli ɗé wo Jésu a ɗé sa terare nà aɲ belé herê ligi Ibari a hen. Ôbi dôriɲ bay tôri kwôlê men, ɓaŋji wô wulê wo ɗiré naɲê perêrji a (13-16) hen men, uwôl Ibari wô sarji (Sapitre 17) men, kwôli aŋga yi sa temay Jésu a (Sapitre 18-19).
Kwôli are bay ka yi gengiɲ sa temay Jésu hen na, geliɲ naɲ kwo si Matiyé naɲ Mark naɲ Luk kôl hen iyôŋ têj têj. Sapitre 20-21 a na, naɲ sa Pak, Jésu gel yiri geɲ na iyôŋ geliɲ bay tôri. Ôbi lê magtubu to Ja hende to hen kôl iyôŋ ba: «Ôbi li magtubu hende to hen iyôŋ bi ɓiɲé ka na gel Jésu ré hen na, bi bay kôba, ré biɲ bôrji sari a men.» (Sapitre 20: 29-31.)
Kwôlo Dôri wo Ja bi wo hen na, kôl kwôli Jubɲê kwôy kwôy mega ɓiɲé ka yi gay iyôŋ. Hena Jésu ré kôl kwôli Jubɲê ba, na Jubɲê kêm né. Niɲba, na ka kaɲ kwôlê wori hen ɗi. Perê bay ka kaɲêri bay ka hen na, kwônêrji ba, na bay sa Jubɲê. Jésu yiri na Jub men, bay tôri ka ôbi tôrji tumô hen kôba, na Jubɲê a men. Kiriɲa Ja kôl kwôlê aɲ ôm Jub, Jub ba, na wô sa ɓiɲé kaɲ Jub hen kêm mera ré niɲba, na wô sa ɓiɲé kêm ka kaɲ Jésu Krist hen.
Kwôlo Dôri wo Ja li bô magtubu tori a hen na, kôl kwôli yê Jésu ré men, kwôli ayê tô jé wori ré a men. Niɲba, ayê tô gelé wo Jésu ré na kwôlo Emen men, ôbi na ré mô naɲ Emen ca tumô yeŋ kwôy kemnêŋ. (Sapitre 1: 1-18.)
Jésu wo na kwôlo Emen hen na, era sa terare a nà sa mô naɲ gawrê. Ôbi a, bay ré nêmê yiɲ kam Emen hen. Wulê wo Jésu na baɲ sa terare a nà tô hen na, ôbi na biɲ naɲ Ibari dô men, ôbi na ôbi jé wori a men.
Ɓiɲé kêm ka woge Emen naɲ bôô pôn hen na, bay a henêri naɲ geré wo Kemari.
1
Jésu Krist na Kwôlo men, kiriɲ ka peraŋgi men, merê tu geɲ a men
(1 Ja 1: 1-3,5-10)
1 Pa dema, Emen ré ayiɲ tô ɗé are tô na, Gawra wo bay uwôgeri Kwôlê hen, na ya niɲ, ôbi na mô naɲ Emen ca yeŋ men, Kwôlê bi wo hen na na Emen a men. 2 Kwôlê bi wo hen, na mô naɲ Emen pa dema, ôbi na ré ayiɲ tô ɗé are. 3 Aɲ are kêm ka na ɗiɲ hen na, na na naɲ geré wo Kwôlê bi wo hen men, are bay ka kêm hen, ka ôbi ré baa lêreji ba, naɲ. 4 Na Kwôlê bi a, merê tu geɲ ré yi bôri a men, merê tu geɲ bi wo hen, a na kiriɲ ka peraŋgi ka ɓiɲé ka sa terare a nà a men. 5 Kiriɲ ka peraŋgi bay ka hen, peraŋge bô dilemne a, niɲba, dilemne kaɲ kiriɲ ka peraŋgi bay ka hen.
6 Menba, Emen jé gawra wo bay uwôgeri Ja. 7 Ôbi era na wô derê kwôli Kiriɲ ka Peraŋgi bay ka hen, aɲ bi ɓiɲé ré bi bôrji sarji a, sa kibi kwôlê wo ɗiré dô hen a men. 8 Ôbi na Kiriɲ ka Peraŋgi bay ka hen né, niɲba, ôbi era na wô kelê kwôliji ɗi. 9 Kiriɲ ka Peraŋgi bay ka hen na, na kaɲ tiri, ka era sa terare a nà, aɲ peraŋge kiriɲ aɲ ɓiɲé kêm gel kiriɲ.
10 Gawra bi wo na Kwôlê hen na, sa mô sa terare a nà ya, aɲ ná sa kibri aɲa Emen na ré ɗiɲ terare naɲ are kêm ka yi sara hen, menba, gawrê bay ka sa terare a nà, tirji jôriɲ sari a ré. 11 Ôbi era sa iyére tori a niɲba, kari kaɲ ɗéɲ ɗéɲ bay ka hen kaɲni. 12 Niɲba, ka pôni perê ka geyri aɲ bi bôrji sari a hen na, ôbi biji geré bi bay ré biliɲ yi kam Emen. 13 Ɓiɲé bay ka hen yi kam Emen na, mega wo gawra yêɲ kamni hen iyôŋ né men, na naɲ bô geyé wo gawra wôni ré a men, niɲba, na Emen a beléji a, bay ré yiɲ kamni hen.
14 Men, Kwôlê bi wo hen biliɲ yi gawra aɲ sa mô perêrna nà, aɲ bô derê naɲ tu kwôlê yi yiri damaŋ men, nana gel damɲare tori a men, damɲare tori hende to hen, na to Iba Kema a biɲ Kemari wo pôn nêŋ nêŋ hen. 15 Ja na kôl kwôli kaŋ a ta kôl iyôŋ ba: «Na wô sari ôbi aɲa na ené kelêŋge iyôŋ ba: ‹Ôbi ré era cêgen a hen ya men, damɲare tori ré gôliɲ tiɲê a men hen›, wôsa ôbi na mô ca tumôn yeŋ.»
16 Sa kibi bô derê wori aɲa nana uwôɲ terê kibi wo gay gay hen. 17 Ca ba, Emen na bi *Moyis a na geléna tôô, niɲba, bô derê naɲ tu kwôlê na, na Jésu Krist a saɲ béna. 18 Wôsa kwôni wo gel Emen ba, naɲ tô, niɲba, na Kemari wo pôn nêŋ nêŋ wo na Emen wo mô naɲ Ibari hen, a gelénari aɲa nana hôni hen.
Kwôlo Ja ôbi lê batêm dô
(Mt 3: 1-12, Mk 1: 1-8, Lk 3: 15-18, Ja 5: 33-36)
19 Bay sa Jubɲê ka Jérusalêm jéji bay bê kwôbe naɲ kam *Lébi ligi Ja a eŋgeri iyôŋ ba: «Jôbi ju na i ba?»
20 Menba, ôbi uwôsirji ré, aɲ kôlji waŋ ta kôl iyôŋ ba: «Na nôbi a na *Krist, kwo Emen dôri hen, bi ré tô.»
21 Menba, bay eŋgeriri iyôŋ ba: «Niɲba, ju na i ɗi ba? Ju na *Eli *ôbi kibi Emen laba?» Menba, Ja uwôlji sara iyôŋ ba: «Ena ôbi ré.» Menba, bay hô eŋgeriri iyôŋ ba: «Niɲba, ju na ôbi kibi Emen wo bay na kôl kwôli hen ɗê?» Menba, Ja kôlji iyôŋ ba: «Ena ôbi ré tô a men.»
22 Menba, bay hô eŋgeriri iyôŋ ba: «A nà niɲba, ju na i ɗi a jeré kelêni kwôlo gengiɲ sam ba, niɲa herê ô kôliɲ ka joni hen ré ba?»
23 Menba, Ja uwôlji sara iyôŋ ba: «Ena tôô kwo ôm derô gwôlê aɲ kôl iyôŋ ba: ‹Ɲanêŋge geré wo Kelma bi ô derôre.› Na mega wo ôbi kibi Emen *Esay na kôl hen iyôŋ1: 23 Esay 40: 3.»
24 Perê ɓiɲé ka bay jéji yi Ja a hen na, Parisiɲêɲê kôba ya men. 25 Aɲ bay eŋgeriri iyôŋ ba: «Ju na Krist, kwo Emen dôri hen ré men, *Eli ré men, ôbi kibi Emen ré a men menba, wô mi a jeré liɲ ɓiɲé batêm ɗi ba?»
26 Menba, Ja hô uwôlji sara iyôŋ ba: «Nôbi ba, en lêŋge batêm na naɲ kam, niɲba, gawra wo pôni mô perêrŋge a hen ya, wo ken hôni ré. 27 Ôbi era cêgena hen ya aɲ ena ani wo na beseré gaŋgi garbê kari ré.»
28 Are bay ka kêm hen liɲ na sa iyé Bétani a, cêgi cér wo Jurdê kiriɲ ka Ja liɲ ɓiɲé batêm ya hen.
Jésu Kema Kwormo wo Emen
29 Wulê pôn cêgê menba, Ja gel Jésu era ligiri a, menba, ôbi kôl iyôŋ ba: «Geléŋge na Kema Kwormo wo Emen wo dô têriɲ sa ɓiɲé ka sa terare a nà bi a na. 30 Na ôbi á, na ené kôl kwôli kôl iyôŋ ba: ‹Gawra wo pôni era cêgena hen na, damɲare tori gôliɲ tiɲê wôsa ôbi na mô ya ca tumôn yeŋ a men.› 31 Na en hôn mega ôbi a ré na Kema Kwormo wo Emen né. Aɲ en liɲ ɓiɲé batêm naɲ kam aɲ bi kam *Israyêl ré hôniɲni.»
32 Ja dô kwôli kôl iyôŋ ba: «En gel Tini Emen herbo ta derômaraŋ a mega derare iyôŋ sari a. 33 Na en hôn wo ôbi ré na i ba, ré niɲba, na Emen wo na joon bi ené liɲ ɓiɲé batêm naɲ kam hen na, na ôbi a kôlen iyôŋ ba: ‹Kwôni wo já gelé Tunu herbe aɲ ɗebe sari a hen na, na ôbi a liɲ ɓiɲé batêm naɲ Tunu toɲ hendi bô bôrê.› 34 Ôbi a, kiriɲa ené gel hen iyôŋ menba, en kôl ôbi ré na Kema Emen bi hen.»
Bay tô Jésu ka tumô
(Mt 4: 18-22)
35 Wulê pôn cêgê menba, Ja naɲ bay tôri ka wôô hen hô heraji kiriɲ bay ka hen. 36 Aɲ kiriɲa ôbi gel Jésu wo ô hen menba, ôbi kôl iyôŋ ba: «Geléŋge na Kema Kwormo wo Emen bi a nà.»
37 Kiriɲa bay tô Ja bay ka wôô hen, toy kwôlo ôbi kôl hen menba, bay ô tô Jésu a. 38 Kiriɲa Jésu bare cêgeri gelji wo bay era tôri a menba, ôbi kôlji iyôŋ ba: «Ken woge na mi ba?» Menba, bay eŋgereri iyôŋ ba: «*Rabi, (hini bi wo hen bôri ôbi geliɲ ɓiɲé are) iyére tom na yôŋ ba?»
39 Menba, ôbi kôlji iyôŋ ba: «Eraŋge ka sa gelé» menba, bay ô, ô gelé kiriɲ ka ôbi môriɲ ya hen, menba, bay mô naɲ ɗi sem. Kiriɲa tare pôô niɲ menba, bay ô ta.
40 André woɲ yêni Simô Piyêr na kwo pôni perê bay tô Ja bay ka wôô ka na toy kwôlo Ja aɲ na ô tô Jésu a hen. 41 Na André bi a erê uɲé yêni Simô tumô aɲ kôli iyôŋ ba: «Nini uɲa *Mési» (hini bi wo hen bôri na Krist, kwo Emen dôri hen).
42 Menba, ôbi ôriɲ naɲ Simô ligi Jésu a, Jésu bô Simô aɲ kôli iyôŋ ba: «Ju na Simô kema Jonas, niɲba, haw hen bay uwôgem Képas.» (Bôri na «keram.»)
Jésu uwôge Pilip men, Nataniyêl men
43 Wulê pôn cêgê menba, Jésu genge ɗiré erê Galilé. Ôbi uwôɲ Pilip aɲ kôli iyôŋ ba: «Era tôn a.»
44 Pilip na kwôni wo Bêtsayda mega si André naɲ yêni Piyêr hen iyôŋ men. 45 Pilip uwôɲ Nataniyêl aɲ kôli iyôŋ ba: «Nini uwôɲ kwo Moyis na kôl kwôli bô magtubu tôô a hen men, bay kibi Emen kôba, na kôl kwôli bô magtubu toji a hen men. Na Jésu wo Najarêt woɲ kema Josêp.»
46 Menba, Nataniyêl kôli iyôŋ ba: «Sa iyé Najarêt a ba, ani ka dôri a hena ya pa pa ba?» Menba, Pilip kôli iyôŋ ba: «Era já sa erê gelé hen tô.»
47 Kiriɲa Jésu gel Nataniyêl era ligiri a menba, ôbi kôl iyôŋ ba: «Gel, na Israyêl woɲ ɗéɲ wo ermé wôni wo habiɲ naɲ bôri a.»
48 Menba, Nataniyêl eŋgereri iyôŋ ba: «Ju hônen na yôŋ ba?» Menba, Jésu uwôli sara iyôŋ ba: «Pa dema, Pilip ré uwôgem tô na, en gelem kiriɲa ju môriɲ tô tôgôre a hen.»
49 Menba, Nataniyêl uwôli sara iyôŋ ba: «Rabi, ju na Kema Emen, ju na Kelma wo Israyêl.»
50 Jésu kôli iyôŋ ba: «Wô wo en kôlem ené gelem tô tôgôre a bi a, jeré bi bôm sara hen ba? Já gelé aŋga dami ka ɗê ka hen aɲ tô.»
51 Menba, Jésu kôlji iyôŋ ba: «Na tu kwôlê a ené kelêŋge hen, haw hen ka gelé derômaraŋ a bôliɲ aɲ manê ka Emen a herbé men, ɗayê herê men, san nôbi *Kema Gawra a.»