‑Yusu a ‑tɩ, ‑tɛ
LUKU
‑mɔ ‑bɩ, ɛ nu la 'a 'cɩcrɩɩ
1
‑Tɩ ‑kɔ ‑tɩ Luku, ɛ 'crɩ 'crɩɛn ‑bʋ
1-2 ‑Na 'wio Teofilɩ. ‑Kɔ 'a yiyie, ‑ɛ mɔ, 'kɩ 'nɛ‑ ‑a mʋ 'nyɩ, ‑tɛblɩ ‑hʋɔhʋɩ mu 'lu ‑mɔ, 'kɩ 'ʋ ‑Yusu 'Klɩsʋ a ‑ta'. ‑Tɛblɩ a 'mʋ, ‑ɛ mu la 'lu ‑mɔ, nyibli ‑hʋɔhʋɩ 'ye la꞊a nɩ, 'ʋ ‑hɛɛ la nyibli ‑mʋ', 'kɩ bʋ pʋ Nyɩsʋa a ꞊haantitie, 'ʋ nɛ la꞊a ‑mɔ lɛ, 'kɩ 'ʋ nyibli yɩ. Ɛ kɔ nyibli ‑hʋɔhʋɩ ‑bɩ, 'ʋ yɩ꞊ɩ 'crɩ, ꞊wɩ yɩ, ‑tɛ nyibli a 'mʋ, ‑ʋ 'ye la ‑tɛblɩ a 'mʋ, ʋ nu la 'a hɩhla. 'A ‑tɩ, 'na 'mumu, 'n 'bɛti nɩ, ‑tɛ ‑tɛblɩ a 'mʋ, ɛ nu la 'lu‑mɔmumuo, kʋɛ 'ʋ 'a ‑wlu꞊tutuo 'yie bʋ. ‑Tɛ 'n 'bɛti ‑nɩ, ‑ɛ ‑bɩ 'n 'ye꞊e nɩ, ‑ɛ mɔ, ɛ nɔɔ 'ʋ lɛ, ‑tɛblɩ a 'mʋ, ‑tɛ ɛ nu yrɛkʋkʋɛlɛ kɔ, ‑tɛ ɛ nu 'lu‑mɔmumuo, ꞊bʋ 'crɩɩ ‑mʋ Teofilɩ ‑mɔ, ‑mɔ nyiblo gbagbʋ, 'mʋ꞊ʋ ‑mɔ lɛ na. 'N ni꞊e nɩ, tɔɔlɛ ‑mʋ', ʋ tɔɔ ‑mʋ, ꞊mʋ꞊ʋ yru, ‑ɛ mɔ, ɛ mɔ ‑tɩ a ‑tɛɛ ꞊nɩɔ. ‑Ɛ ‑bɩ dɛ, 'n 'crɩ, nɔ‑ ‑bʋ:
‑Tɛ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ hla la Saan Batisɩ a kʋkɔ‑tɩ
Ti ‑kɔ 'yri Helɔdɩ mɔ la Sudeblʋgba a 'kɩɩn, ɛ kɔ la Nyɩsʋa a ‑cɔhlʋnpinyɔ* ꞊dʋ. 'A 'nyrɛ mɔ Sakali. 'Kɩ ɛ nɩ la 'lɩ ‑cɔhlʋnpinyʋ a ꞊tumu ‑bɩ 'nyɩ, ‑ʋ ni ‑kʋan lɛ, 'kɩ 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ, 'kɩ 'lɩ Jrusrɛdɩɔ 'kwli. ꞊Tumu a 'mʋ, ʋ mɔ la ‑cɔhlʋnpinyɔ Abia a ꞊tumu ꞊nɩɔ. Sakali a nʋgba, 'a 'nyrɛ mɔ Elisabɛtɩ. 'Kɩ ɛ kɔ 'lɩ ‑cɔhlʋnpinyɔ Ayrɔ a ꞊tugba 'kwli. Sakali kɔ Elisabɛtɩ a 'mʋ 'hʋɛn‑, ʋ 'sii la 'ʋ yɩ, 'kɩ 'ʋ Nyɩsʋa ye', kɔ, 'ʋ ꞊tui la 'ʋ Nyɩsʋa a tete a pɛpɛ 'ʋ ‑tɛɛ, 'kɩ 'lɩ 'waa ꞊wlɩ a pɛpɛ kɩ. Kɛɛ, ʋ 'yɩ la 'yu ‑kɔ, ‑ɛ nu꞊o, Elisabɛtɩ 'yɛ la 'yukɔdɛ, 'tɩ‑ ʋ nɩ 'hʋɛn a 'mʋ, ʋ ku la nɩ dɩakɩ.
‑Nyrɔwɔ ꞊dʋ 'kɩ, ‑ɛ ‑bɩ Abia a ꞊tugba a ti nyre 'ʋ nɩ, 'kɩ bʋ nu ‑cɔhlʋnpi‑kʋan*, 'kɩ 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ. Ɛ nɔ‑ nu꞊o, Sakali, 'ɛ yɩ ‑cɔhlʋn pi, 'kɩ 'ʋ Nyɩsʋa ye', ꞊wɩ yɩ, ‑tɛ ‑cɔhlʋnpinyʋ ni꞊e lɛ, ꞊tumu ‑bɩ a ti 'bʋ nyre 'ʋ, 'ʋ pɩ 'wla, ‑cɔhlʋnpinyɔ ‑mʋ', 'wla yɩ di, nɔ‑ pʋɛ 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ, ‑ɛ di꞊e nu, ɛ 'mʋ hɩnhrʋnpʋ‑tɛblɩ nu, ɛ 'mʋ ‑cɔhlʋn pi, 'kɩ 'ʋ Nyɩsʋa ye'. Sakali a 'mʋ, nɔ‑ 'wla ‑di, 'kɩ bʋ pa 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ, ɛ 'mʋ hɩnhrʋnpʋ‑tɛblɩ a ‑cɔhlʋn pi. 10 Ti ‑kɔ 'yri ɛ ꞊tu ‑cɔhlʋn a pipie ‑wlu, 'kɩ nyibli ‑hʋɔhʋɩ 'wlɛ 'ʋ ‑patʋ' bʋ, 'ʋ dɛ Nyɩsʋa.
11 Sakali bʋ yɩ 'kɩ ‑cɔhlʋn nɩ pi, 'kɩ 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ, ‑ɛ ‑bɩ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ 'hrɩɩ 'ʋ꞊ʋ 'hʋɩ. 'Kɩ ɛ nɩ 'ʋ ‑tɛ ‑mʋ', Sakali yɩ 'ʋ ‑cɔhlʋn ‑pii ‑nɩ a diidɛkɩbɩa kɩ. 12 ‑Tɛ Sakali a 'mʋ, ɛ 'ye꞊e, ‑ɛ ‑bɩ ɛ ta 'ʋ bʋ, hʋannʋ 'ɛ ‑tʋa 'a nunuo. 13 Kɛɛ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ lee ꞊nɛ nɩ: «Sakali, ꞊nɩ 'pie 'lɩ hʋannʋ, ‑ɛ nu꞊o, Nyɩsʋa wɛn ‑na lɛnyaawin kɩ. ‑Na nʋgba Elisabɛtɩ di kɔɔ ‑mʋ 'yu nyɩbɛyu lɛ. 'Yu a 'mʋ, ꞊tue꞊e Saannyrɛ. 14 'Ba kɔ 'yu a 'mʋ, ‑di kɔ plɔ a bleelɛ dɩakɩ, kɔ, nyibli ‑hʋɔhʋɩ di nu dɔdʋ. 15 Ɛ di ‑hɛ nyiblo gbagbʋ, 'kɩ 'lɩ Nyɩsʋa 'yi. Ɛ 'yɩ yɩ ‑blɛɛ ‑nɩ, bʋ 'na nɔ, mɔ, ɛ 'yɩ yɩ ‑blɛɛ ‑nɩ ‑wɛ, bʋ 'na 'a ‑nɛ kɩklanyɔ ꞊dʋ. Nyɩsʋa a ‑Hihiu* di nɩ 'ʋ꞊ʋ ke', 'tɩ‑ ɛ 'mʋ ‑kʋɛ ‑nɩ. 16 Ɛ di꞊e 'nɩ nu, Yisraɛkʋɛ ‑hʋɔhʋɩ 'mʋ Kʋkɔnyɔ Nyɩsʋa ꞊wlʋ yɩ ‑kuo ‑nɩ de. 17 ‑Tɛ Nyɩsʋa a winwlɔn‑hanyɔ Eli nu la 'klɩ a kɩnɩnɩɩ, kɔ, ‑tɛ 'a 'klɔ nɩ la 'mʋ, kɛ‑ ɛ di 'mʋ nɩ ‑wɛ, ɛ 'mʋ nyibli ‑lee ‑nɩ, ‑ɛ mɔ, Wanyɔ ‑mʋ', Nyɩsʋa pʋ la lɛ, ɛ di la 'a dakɔ yɩ ya, ɛ di 'nɩ di. Ɛ di꞊e 'nɩ nu, Nyɩsʋa a dakɔ a 'mʋ, ʋ 'mʋ ‑mɔ ‑wɛ, 'tɩ‑ Wanyɔ a 'mʋ, ɛ mʋ di. Ɛ di꞊e 'nɩ nu, 'baɩnʋ kɔ 'waa 'yonʋ 'hʋɛn‑, ʋ 'mʋ win' lɛ 'wɩnwɩn ‑nɩ, ɛ 'mʋ꞊ʋ nu ‑wɛ, nyibli ‑mʋ', ‑ʋ 'yɛ nɩ ꞊tuu 'ʋ Nyɩsʋa 'ʋ, ʋ 'mʋ ꞊tɔ kɔ, 'tɩ‑ ʋ 'mʋ Nyɩsʋa ꞊wlʋ yɩ ‑kuo ‑nɩ.»
18 'Tɩ‑ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ a 'mʋ, ɛ 'mʋ ‑yrɛ, ‑ɛ ‑bɩ kɛ‑ Sakali pɩ꞊ɩ yɩ: «‑Bɩ' 'n di 'a yiyie nu, ‑ɛ mɔ, ‑tɩ a 'mʋ, ‑hla, ɛ mɔ ꞊han‑tɩ ꞊nɩɔ 'lɩ? ‑Ɛ nu꞊o, 'n kɔ 'na nʋgba 'hʋɛn‑, ‑a ‑wɛ 'yi.» 19 ‑Ɛ ‑bɩ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ ꞊tu꞊o ꞊wɔn, ɛ wɛn: «'Na 'nyrɛ mɔ Gabriɛ. 'Kɩ 'n 'cibi 'ʋ Nyɩsʋa 'hʋɩ, 'nɩ ni 'a ‑kʋan. Nɔ‑ le 'nɛ‑ 'mʋ ‑mʋ ‑mɔ, 'kɩ ꞊bʋ pʋ ‑mʋ ꞊haantitie ‑bʋ. 20 Kɛɛ, ꞊yɩ 'na win ꞊haan‑tɩ ‑pʋ. Nɔ‑ di꞊e nu, 'kɩ ‑nɩ 'yɛ nɩ di 'plɛlɛ nɩ yi, ɛ 'mʋ꞊ʋ gba ‑gbagba, ‑tɩ ‑bʋ, 'n ‑hla, ɛ 'mʋ ‑nue ‑nɩ, ti ‑mʋ', Nyɩsʋa di 'ʋ꞊ʋ ‑hʋa ‑nɩ.»
21 Ti nɩ ‑do a 'mʋ ‑kɔ 'yri Nyɩsʋa a lɛlenyɔ kɔ Sakali 'hʋɛn‑, ʋ pɩpɩ win wlɔn blɛ, nyibli ‑hʋɔhʋɩ ꞊wlɛ 'ʋ ‑patʋ' bʋ, 'ʋ yɩ Sakali ‑ple, 'ɛ kɛɛ ꞊nʋ lɛ, ‑tɛ ɛ ‑nu, 'ɛ ‑wlɛn 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ. 22 'Tɩ‑ ɛ 'mʋ 'hrɩ, ɛ 'yɩ 'lɩ nyibli a ‑mɔhleelɛ 'lɩ ‑wɛ. Dabʋɩ nɩ ‑do, ɛ pɩ, 'ɛ 'yɩ 'lɩ 'pʋplɛ ‑wɛ. Ɛ nɔ‑ nu꞊o, nyibli 'ʋ yru꞊o, ‑ɛ mɔ, ɛ 'ye ꞊dedede, ‑ɛ mu 'lu ‑mɔ, 'kɩ 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ. 23 ‑Tɛ dɛ a 'mʋ, ɛ ‑hi, ɛ nu 'ʋ ‑nyrɔwɩ gbi ‑bɩ, ‑ɛ di꞊e nu, ‑kʋan ‑mʋ', ɛ blɛɛ yɩ bʋ nu, 'kɩ 'lɩ Nyɩsʋa a 'kagbaʋ bʋ, ɛ 'mʋ꞊ʋ ‑mɔ ‑wɛ. ‑Tɛ 'a ‑nyrɔwɩ a 'mʋ, ɛ ‑yrɛ 'lu, ‑ɛ ‑bɩ ɛ mu 'lɩ 'waa 'dɩɔ 'kwli.
24 Ti gbi bʋ ‑hi, ‑ɛ ‑bɩ 'a nʋgba Elisabɛtɩ nɩ 'kwli. Ɛ 'nɩ 'hrɩ꞊ɩ lɩ, ‑ɛ di꞊e nu, nyibli 'nɩ ꞊ha꞊a 'ye, 'ɛ nu ꞊hɔnpʋɩ nɩ ꞊hun. Kɛ‑ ɛ pɩ: 25 «Nyɩsʋa pʋ 'na ‑tɩ ꞊wlɩ ‑mɔ lɛ, 'ɛ nu꞊o, 'kɩ nyibli 'yɛ nɩ di 'mʋ nɩ 'caa ‑nɩ de, 'kɩ ꞊bʋ 'yɛ nɩ di 'yu nɩ kɔ a ‑tɩ.»
‑Tɛ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ le la Mari, ‑ɛ mɔ, ɛ di kɔ la 'yu, ‑ɛ kɔ 'nyrɛ ‑mɔ ‑Yusu
26 ‑Tɛ Elisabɛtɩ a 'kwli kɔ ꞊hɔnpʋɩ nɩ ꞊hlon‑do, ‑ɛ ‑bɩ Nyɩsʋa tɛ 'a lɛlenyɔ Gabriɛ bʋ, 'kɩ bʋ mu la 'lɩ Galileblʋgba a 'dɩɔ ‑bɩ 'kwli, ‑ɛ kɔ 'nyrɛ ‑mɔ Nasalɛtɩ. 27 'Dɩɔ a 'mʋ 'kwli, 'kɩ 'yu nyrɔyu ꞊dʋ nɩ 'lɩ. 'A 'nyrɛ mɔ Mari. Ɛ 'yɩ nyɩbɛdɛ ‑yi. Kɛɛ, nyɩbɛyu ꞊dʋ nɩ 'ʋ, 'ʋ dɛɛ ꞊nɛ Sosɛfʋ. 'A 'baɩ gbagbʋ, nɔ‑ mɔ la bodɩɔ Dafidɩ. Sosɛfʋ a 'mʋ, nɔ‑ di꞊e kɔ. ‑Ɛ ‑bɩ Mari a 'mʋ, nɔ‑ kɔ ‑mɔ Nyɩsʋa tɛ la 'lɩ 'a lɛlenyɔ. 28 ‑Tɛ ɛ pa 'lɩ Mari a ‑tɛ, ‑ɛ ‑bɩ ɛ wɛn: «Mari, ‑mɔ 'n ‑yɛ. Kɔ plɔ a bleelɛ. ‑Mɔ ‑bʋ Kʋkɔnyɔ Nyɩsʋa ‑ha, 'kɩ 'ʋ 'a ‑kʋan a ‑ta'. Ɛ ꞊tui ‑mʋ 'yie.» 29 'Tɩ‑ ɛ 'mʋ wuntɔbʋdʋ a 'mʋ 'wɩn mɔ mu, ‑ɛ ‑bɩ ɛ 'ta 'ʋ bʋ, 'ɛ ‑tʋa 'lulɛ‑hihie, dɛ‑ wuntɔbʋdʋ a 'mʋ, bʋ di 'nyrɛ ꞊hɛn. 30 ‑Ɛ ‑bɩ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ yɩ꞊ɩ 'nɩ ‑lee ‑nɩ, ɛ wɛn: «Mari, ꞊nɩ 'pie 'lɩ hʋannʋ. Nyɩsʋa tʋɛ ‑mʋ 'a nʋɛlɛ yɩ. 31 Ɛ nɔ‑ mɔ, ‑di nɩ 'kwli, ꞊mʋ 'yu nyɩbɛyu kɔ. 'Yu a 'mʋ, ‑di kɔ, ‑di daa ꞊nɛ ‑Yusu. 32 Ɛ di kɔ ‑tɩ a 'yi'bʋbʋa, ɛ kɔ, ɛ di mɔ ‑Tɩ'yi'bʋanyɩsʋa a 'Yu, 'tɩ‑ Kʋkɔnyɔ Nyɩsʋa a ꞊gbɛtʋ, ɛ di꞊e 'nɩ nu, 'yu a 'mʋ, ɛ 'mʋ bodɩɔ ‑hɛ, ꞊wɩ yɩ, ‑tɛ 'a 'baɩ gbagbʋ bodɩɔ Dafidɩ nɩ la 'mʋ. 33 Ɛ di mɔ Yisraɛkʋɛ a bodɩɔ, ‑tɛ ti tɛ yɩ bʋ. 'A bodɩɔdɛ 'yɩ 'lɩ꞊ɩ 'lɩ ‑wɛ, bʋ kɔ 'lu‑yrɛɛlɛ.» 34 ‑Ɛ ‑bɩ Mari wɛn: «‑Tɛ 'n 'yɩ nyɩbɛdɛ ‑yi, ‑bɩ' 'n ‑wɛ 'lɩ ꞊bʋ nu 'kɩ 'kwli a nɩnɩɩ 'lɩ?» 35 ‑Ɛ ‑bɩ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ wɛn: «Nyɩsʋa a ‑Hihiu* di 'lɩ ‑mʋ 'nɩ ꞊tɩɩ ‑nɩ. ‑Tɩ'yi'bʋanyɩsʋa a ꞊gbɛtʋ, ɛ di nɩ ‑tuo kɩ, 'tɩ‑ 'a 'klɩ 'mʋ꞊ʋ nu, 'kɩ 'lɩ wlɔnlɛmaadɛ 'kwli, ꞊mʋ 'kwli nɩ. Nɔ‑ kɔ ‑tɩ 'yu a 'mʋ, ‑di kɔ, Nyɩsʋa di꞊e 'nɩ ‑ha, 'kɩ 'ʋ 'a ‑kʋan a ‑ta', kɔ, ɛ di mɔ Nyɩsʋa a 'Yu. 36 'Ye kɛ, ‑na 'dɩayɩ nyrɔyu Elisabɛtɩ, ꞊han‑tɩ, 'ɛ ‑wɛ 'yi, kɛɛ, ‑tɛ ɛ nɩ mɔ 'kwli, 'a ꞊hɔnpʋɩ nɩ ꞊hlon‑do a ꞊hɔnpʋ, nɔ‑ ‑bʋ, kɛɛ, ‑tonyibli wɛn 'nɩ, ɛ 'yɩ la 'yukɔdɛ. 37 Kɛɛ, 'a ‑nɛ ꞊dedede, Nyɩsʋa ‑wɛ 'lɩ bʋ nu꞊o nɩ.» 38 ‑Ɛ ‑bɩ Mari wɛn: «‑Aa, 'mɔ Kʋkɔnyɔ Nyɩsʋa a ‑kʋannunʋgba ꞊nɩɔ. Dɛ ‑bʋ, ɛ ‑hʋɛ, 'na 'mumu, 'n ‑hʋɛ꞊ɛ nɩ ‑wɛ. ‑Tɛ ‑nu 'pʋplɛ, kɛ‑ bʋ nu 'lu‑mɔmumuo.» ‑Ɛ ‑bɩ Nyɩsʋa a lɛlenyɔ a 'mʋ, ɛ mu nɩ.
‑Tɛ Mari mu la 'lɩ Elisabɛtɩ ‑mɔ
39 Ti nɩ ‑do a 'mʋ 'yri, ‑ɛ ‑bɩ Mari bi 'hru wlɔn, 'ɛ 'kɩka ‑nɩ, 'ɛ mu 'lɩ 'dɩɔ ‑mʋ' ‑kɔ 'kwli Sakali kɔ Elisabɛtɩ 'hʋɛn‑, ʋ 'ti 'lɩ. 'Dɩɔ a 'mʋ, 'kɩ ɛ nɩ 'lɩ Sudeblʋgba a dʋgbɩ 'nyɩ. 40 ‑Tɛ ɛ nyre 'lɩ, 'kɩ ɛ pa 'lɩ Sakali a 'kayu bʋ, 'ɛ pʋ Elisabɛtɩ 'wio. 41 Ti nɩ ‑do a ti 'yri, 'tɩ‑ Elisabɛtɩ 'mʋ Mari a win 'wɩn, ‑ɛ ‑bɩ 'a 'yu ‑mʋ', ‑ɛ nɩ 'lɩ꞊ɩ 'kwli, ɛ ‑tʋa susue, Nyɩsʋa a ‑Hihiu* 'ɛ bi 'ʋ Elisabɛtɩ ke', 'ɛ nu꞊o, 42 'ɛ 'yaa 'lɩ win, ɛ wɛn: «Nyɩsʋa nu ‑mʋ ꞊haandɛ ‑mɔ, 'ɛ ‑hi 'ʋ nʋgbɩ a pɛpɛ 'ʋ, kɔ, 'yu ‑bʋ, ‑di kɔ, ɛ 'mʋ꞊ʋ ꞊haandɛ ‑mɔ nu ‑wɛ. 43 'Mɔ ‑bʋ, ‑ɛ 'yɩ nyiblo ꞊dʋ 'pa‑, 'tɩ‑ 'na Kʋkɔnyɔ a 'dii, bʋ di 'nɛ‑ 'na 'kayu bʋ di, ɛ kɛɛ 'mʋ lɛ. 44 'Ye kɛ, ‑tɛ ‑pa 'kayu bʋ, 'tɩ‑ 'mʋ ‑na win 'wɩn, dɔdʋ nu꞊o nɩ, 'yu ‑bʋ, ‑ɛ nɩ 'lɩ 'mʋ 'kwli, 'ɛ ‑tʋa susue. 45 Dɛ a 'mʋ, Nyɩsʋa pʋ la lɛ, ɛ di la nu, ‑kuo ꞊nɛ ꞊wlʋ yɩ, ‑ɛ mɔ, ɛ di꞊e 'nɩ nu. Nɔ‑ nu꞊o, ꞊nɩ kɔ plɔ a bleelɛ.»
‑Tɛ Mari pʋ la Nyɩsʋa 'nyrɛ lɛ, 'kɩ 'lɩ ‑wla a bible 'kwli
46 ‑Ɛ ‑bɩ Mari wɛn:
«'Kɩ 'lɩ 'na ꞊wlʋ a pɛpɛ kɩ,
'n 'bʋɛ Kʋkɔnyɔ a ‑tɩ 'yi.
47 'N kɔ plɔ a bleelɛ, 'kɩ 'ʋ Nyɩsʋa a ‑ta',
‑ɛ mɔ 'na Wanyɔ,
48 ‑ɛ nu꞊o, 'mɔ ‑bʋ, ‑ɛ mɔ 'a ‑kʋannunyɔ,
'ye ꞊bɩɩ 'n 'yɩ nyiblo ꞊dʋ 'pa‑,
ɛ pʋ 'na ‑tɩ ꞊wlɩ ‑mɔ lɛ.
'Ɛ mɔ ꞊han‑tɩ, kʋɛ kɛ 'kɩ mɔ bʋ,
nyibli a ꞊hrɩn a ꞊hrɩn di꞊e 'nɩ hla,
‑ɛ mɔ, 'mɔ ‑mɔ nʋgba ‑mʋ', ‑ɛ kɔ plɔ a bleelɛ,
49 ‑ɛ nu꞊o, 'Klɩkɩnɩnyɩsʋa nu 'mʋ ꞊haan‑tɛblɩ gbagbɩ ‑mɔ.
Nɔ‑ mɔ Nyɩsʋa.
50 Nyibli a ꞊hrɩn a ꞊hrɩn ‑mʋ', ‑ʋ yɩ꞊ɩ pie,
'tɩ‑, ‑ʋ ꞊tui 'ʋ꞊ʋ, ɛ di yru 'waa nyaɩ.
51 Ɛ kɔ 'klɩ, 'kɩ bʋ nu ‑tɛblɩ gbagbɩ:
Nyibli ‑mʋ', ‑ʋ 'yaa 'lɩ 'waa dɩɔnʋ,
Nyɩsʋa ‑gba ꞊nʋ lɛ.
52 'Kɩɩnpʋ kɔ bodɩɔpʋ 'hʋɛn‑, ɛ ‑ha ꞊nʋ gbatɩ klɛ,
kɛɛ, nyibli ‑mʋ', ‑ʋ 'yɩ nyibli ꞊dʋ 'pa‑,
ʋ nʋ‑ ɛ pʋ gbatɩ klɛ.
53 Nyibli ‑mʋ', 'kanʋ ni,
ɛ ‑ha 'lɩ ꞊haan‑tɛblɩ, 'ɛ ‑nyi ꞊nʋ꞊ʋ.
Dɛkɔnyibli ‑mɔ ‑bɩ, ɛ ‑ha ꞊nʋ ‑tɛblɩ a pɛpɛ ꞊jrɛ, 'ɛ bla ꞊nʋ lɛ.
54-55 'Tɩ‑, 'ɛ lee la ‑aan 'baɩnʋ,
‑ɛ mɔ, ɛ di nu la 'a dakɔ Yisraɛkʋɛ ꞊haandɛ ‑mɔ,
‑tɛ 'klɔ tɛ yɩ bʋ.
Kɛ‑ ɛ nu la Abrahamʋ kɔ 'a 'yonʋ a 'yonʋ a leelɛ.
'Lɩpʋʋdɛ a 'mʋ, ɛ 'yɩ꞊ɩ ‑mɔ ‑hru,
'ɛ dii nɛ 'a dakɔ kɩ.»
Kɛ‑ Mari nu Nyɩsʋa a 'nyrɛ a lɛpʋpʋʋ. 56 ‑Tɛ dɛ a 'mʋ, ɛ ‑hi, ti Mari ‑hi 'lɩ Elisabɛtɩ ‑mɔ, ɛ ‑wɛ 'lɩ ꞊hɔnpʋɩ nɩ ta nɩ, 'tɩ‑ 'ɛ ꞊hɩan ‑mɔ, 'ɛ mu 'lɩ 'a 'dɩɔ 'kwli.
‑Tɛ ʋ kɔ la Saan Batisɩ
57 Ti ‑mʋ' ‑kɔ 'yri, Elisabɛtɩ di 'ʋ ꞊gblaa ‑nɩ, ɛ nyre 'ʋ nɩ, 'ɛ kɔ 'yu nyɩbɛhɩan. 58 'Waa 'dɩɔ a nyibli kɔ 'a ꞊tugba a nyibli 'wɩn nɩ, ‑ɛ mɔ, Nyɩsʋa yru 'a nyaɩ nɩ, 'ɛ nu꞊o ꞊haandɛ gbagbʋ ‑mɔ. Nɔ‑ nu꞊o, ɛ kɔ ꞊nʋ 'hʋɛn‑, 'ʋ bibi kɩ, 'ʋ ni dɔdʋ. 59 ‑Tɛ 'yu kɔ 'wee, ‑ɛ ‑bɩ ʋ di nɩ, ‑ɛ di꞊e nu, ʋ 'mʋ꞊ʋ yɩ 'bɛ. ‑Ɛ ‑bɩ ʋ ‑hʋɛ bʋ ꞊tue꞊e 'a 'baɩ Sakali a 'nyrɛ. 60 Kɛɛ, ‑ɛ ‑bɩ 'a 'dii wɛn: «'Ʋʋn‑, 'a 'nyrɛ mɔ Saan.» 61 ‑Ɛ ‑bɩ nyibli ‑mʋ', ‑ʋ nɩ ‑tuo kɩ, ʋ wɛn: «Dɛ‑ kɔ 'kɩ Saannyrɛ 'lɩ, ‑ɛ nu꞊o, nyiblo ꞊dʋ 'yɩ 'lɩ ‑na ꞊tugba 'kwli ‑nɩ, ‑bʋ kɔ Saannyrɛ?» 62 'ʋ pʋ dabʋ, 'ʋ 'bɛti 'a 'baɩ Sakali, 'nyrɛ ɛ ‑hʋɛ bʋ ꞊tue 'a 'yu. 63 ‑Ɛ ‑bɩ Sakali a 'mʋ, ɛ ‑hʋa 'plaɩnkɩbɩa gbe, ʋ ‑wɛ 'lɩ bʋ 'crɩɩ 'ʋ kɩ. ‑Tɛ ʋ ‑nyi ꞊nɛ꞊ɛ, ‑ɛ ‑bɩ ɛ 'crɩɩ 'ʋ: «'A 'nyrɛ mɔ Saan.» 64 ‑Tɛ nyibli ‑hre dɛ a 'mʋ, ɛ 'crɩ, ‑ɛ ‑bɩ ɛ kɛɛ 'waa pɛpɛ lɛ. Ti nɩ ‑do a ti 'yri, Sakali a mɛ ꞊wlɛ nɩ, 'ɛ ‑tʋa 'pʋplɛ, 'ɛ 'yaa 'lɩ win, 'ɛ ‑tʋa Nyɩsʋa a 'nyrɛlɛpʋpʋʋ. 65 Dɛ a 'mʋ, ‑ɛ mu 'lu ‑mɔ, ɛ kɛɛ 'waa 'dɩɔ a nyibli lɛ, kɔ, nyibli ‑mʋ', ‑ʋ ‑hɔn 'lɩ Sudeblʋgba a dʋgbɩ 'nyɩ, 'ʋ nɛ꞊ɛ ‑mɔ lɛ. 66 Nyibli a pɛpɛ, ‑ʋ yɩ 'wɩn, ʋ yɩ ‑hie꞊e 'lu ‑mɔ lɛ, ʋ wɛn: «'Yu gbe ‑bʋ, ɛ di ‑hɛ nyiblo gbagbʋ.» Ɛ mɔ ꞊han‑tɩ, Nyɩsʋa a 'mʋ, nɔ‑ ꞊tui꞊e 'yie.
Sakali, nɔ‑ yɩ la Nyɩsʋa a win wlɔn ‑hɛ, 'kɩ 'ʋ ‑kʋan ‑mʋ', Saan Batisɩ di la nu a ‑ta'
67 ‑Tɛ dɛ a 'mʋ, ɛ ‑hi, ‑ɛ ‑bɩ 'yu a 'mʋ, 'a 'baɩ Sakali, Nyɩsʋa a ‑Hihiu* bi 'ʋ꞊ʋ ke', Sakali a 'mʋ 'ɛ ‑tʋa Nyɩsʋa a win a wlɔn‑hɩhɩɛ, ɛ wɛn:
68 «Nyibli a pɛpɛ, bʋ pʋ ‑aan Kʋkɔnyɔ,
‑ɛ mɔ Yisraɛkʋɛ a Nyɩsʋa 'nyrɛ lɛ,
‑ɛ nu꞊o, ‑a mʋ ‑bʋ, ‑ʋ mɔ 'a dakɔ,
ɛ kɔ 'lɩ ‑aan dɛ ‑mɔ.
Ɛ nɔ‑ nu꞊o, 'ɛ di ‑a mʋ ꞊gblɛ ‑mɔ.
69 'Kɩ 'lɩ 'a ‑kʋannunyɔ bodɩɔ Dafidɩ a 'yonʋ a 'yonʋ 'nyɩ,
ɛ ‑ha 'lɩ Wanyɔ, ‑ɛ nɩ 'klɩ kɩ, 'ɛ ya ‑a mɔ꞊ɔ yɩ.
70 ‑Tɩ a 'mʋ, 'a winwlɔn‑hanyʋ* hla la꞊a nɩ,
ti ‑hi la a ti 'yri.
71 Wanyɔ a 'mʋ, ɛ nɔ‑ di 'lɩ ‑a mʋ nyibli ‑mʋ',
‑ʋ ‑wɛn ‑a mʋ yɩ, kɔ, ‑ʋ yraa nɛ ‑a mʋ a 'klɩ bʋ ‑ha.
72 Ɛ yru ‑aan 'baɩnʋ a nyaɩ, ɛ kɔ, 'yrɩ ‑mʋ',
ɛ ꞊tu la, ɛ kɔ ‑aan 'baɩnʋ 'hʋɛn‑,
ɛ ꞊tui 'ʋ꞊ʋ nɩ.
73 Ɛ 'sʋʋ la꞊a nɩ, 'kɩ 'ʋ ‑aan 'baɩ Abrahamʋ ye',
74 ‑ɛ mɔ, ɛ di ‑a mʋ 'nɩ ꞊gblɛ,
'kɩ 'lɩ ‑aan yraanyibli a 'klɩ bʋ,
‑ɛ di꞊e nu, ꞊ba yɩ 'a ‑kʋan nɩ ni, ‑a 'nɩ ꞊ha hʋannʋ pie,
75 kɔ, ‑a 'mʋ 'a ‑kʋan nu ‑tɛɛ,
ti a pɛpɛ, ‑a di 'nɛ‑ 'klɔ kɩ ‑hi,
꞊wɩ yɩ, nyibli ‑mʋ', ɛ kɔɔ win kɩ.
76 ‑Mɔ ‑bʋ, ‑ɛ mɔ 'na 'yu gbe, ʋ di daa ‑mʋ ‑Tɩ'yi'bʋanyɩsʋa a winwlɔn‑hanyɔ,
‑ɛ nu꞊o, ‑mɔ di 'hru 'nyɛɛ ‑nɩ, ꞊mʋ 'hru yɩ kla,
‑tonyibli a ꞊wlɩ 'mʋ ‑mɔ ‑wɛ,
'tɩ‑ Kʋkɔnyɔ a 'mʋ, ɛ 'mʋ di,
77 ꞊mʋ Nyɩsʋa a dakɔ ‑lee ‑nɩ, ‑ɛ mɔ,
Nyɩsʋa di 'wʋwla 'waa ‑tɛblɩ 'kukui, ɛ 'mʋ ꞊nʋ wa,
78 ‑ɛ nu꞊o, Nyɩsʋa a ꞊wlʋ nɔ yɩ, ɛ kɔ,
'ɛ yrui nyibli a nyaɩ.
Ɛ yɩ ‑nyi ‑a mʋ ‑nyrɛ, ‑ɛ ‑hʋɛn 'lɩ yakɔ 'kwli,
79 ‑nyrɛ a 'mʋ, ɛ 'mʋ꞊ʋ nu, nyibli ‑mʋ',
‑ʋ nɩ 'lɩ halɔ 'nyɩ,
ɛ kɔ, ‑ʋ yɩ 'kʋkʋʋ a hʋannʋ pie,
ʋ 'mʋ lɛ yru,
ɛ 'mʋ꞊ʋ nu ‑wɛ, kɩbʋwɛɛnlɛ 'mʋ 'nɛ‑ ‑a mʋ 'nyɩ nɩ.»
Ɛ nɔ‑ mɔ Sakali a ‑wla a win.
80 'Yu a 'mʋ, ‑ɛ mɔ Saan, ɛ kui nɩ. 'A Nyɩsʋa a nʋɛlɛ yɩ bii la klɛ. ‑Tɛ ɛ ‑ku 'kɩ, 'kɩ ɛ 'ti 'lɩ ‑tɩtɛ ‑mʋ', nyibli 'yɩ 'lɩ 'ti. 'Kɩ ɛ nɩ 'lɩ ‑nɩnɩ, ti 'ɛ nyre 'ʋ, 'kɩ bʋ ‑tʋa 'a ‑kʋan a nunuo, 'kɩ 'lɩ Yisraɛkʋɛ 'nyɩ.