JENESIS
Na sata Ꞌi Genesis neꞋe fadalana neꞋe Ꞌuri: Na safalilana ru ki taꞋifau. Na buka neꞋe alaꞋa sulia ru maꞋi ua Ꞌi naꞋo ki ana kaidaꞋi God saungaꞋinia ru ki taꞋifau saena magalia. Ma buka neꞋe ka alaꞋa logo sulia kaidaꞋi God nia saungaꞋinia na ngwae, faꞋinia na fulilana maꞋi taꞋangaꞋa saena magalia, ma kulu ka nonifii maꞋi saena taꞋangaꞋa leleka ka dao Ꞌi taꞋena.
Na buka neꞋe, nia ꞋaꞋemae maꞋi sulia fulilana na magalia neꞋe maꞋi Ꞌi naꞋo ma sulia logo neꞋe God ili Ꞌuana ꞋadoꞋa faꞋinia ngwae ma noaꞋa nia kasi mamalo faꞋasia faꞋarongoꞋa Ꞌania liana fuana ngwae nia ki. Genesis neꞋe toꞋo ana ro maꞋe alaꞋanga ꞋinotoꞋa ki. Etana faꞋi boꞋi alaꞋanga Ꞌita maꞋi ana bali buka taꞋi ru leleka ka sui ana bali buka akwala ma taꞋi ru. Nia alaꞋa sulia na kaidaꞋi God nia saungaꞋinia magalia faꞋinia na ngwae neꞋe kira eta tua saena na magalia. Nia alaꞋa logo sulia sa Adam faꞋinia Ꞌi Eve, sa Kein ma sa Abel, faꞋinia sa Noa ma na faka doe ba nia saungaꞋinia. Nia alaꞋa logo sulia na fera keta Ꞌato ba ngwae ki kira iliili Ꞌuana saungaꞋilana Ꞌi Babilon.
Ruana faꞋi boꞋi alaꞋanga ana na buka neꞋe nia Ꞌita ana bali buka akwala ma ro ru ka dao ana lima akwala ru Ꞌafu ki. Na bali buka neꞋe nia toꞋo ana ꞋaꞋemae sulia fuuꞋi ngwae neꞋe Ꞌi Israel ki, kira futa olitada. Na faꞋinaꞋonaꞋo kira neꞋe sa Abraham, na ngwae neꞋe na fitoꞋonga nia ana God ngasingasiꞋa liu. Ma nia ka roꞋosulia fatalana God. Buri Ꞌana nia ka ꞋaꞋemae laꞋu sulia ngela nia sa Aesak faꞋinia koꞋo nia sa Jakob neꞋe kira saea logo Ꞌani sa Israel. Ngwae neꞋe sa Jakob toꞋo ana akwala ngela ma ro ngela neꞋe na fuuꞋi ngwae Ꞌi Israel ki kira futa olitada.
Ana suilana na buka neꞋe, na ꞋaꞋemae alaꞋa naꞋa sulia sa Josef, ta ngela ana sa Jakob. Ru neꞋe fuli fuana sa Josef neꞋe kwaiꞋia tala fuana sa Jakob faꞋinia ngela nia ki ma na tuaꞋa nia kira ka leka Ꞌuana saena fanoa Ꞌi Ejipt.
Ru doe saena ꞋaꞋemae neꞋe ki neꞋe sulia ru neꞋe God nia fulia fuana fuuꞋi ngwae nia. Na etangilana buka neꞋe, ꞋaꞋemae sulia kaidaꞋi God nia saungaꞋinia magalia neꞋe, ma na suilana God ka fata alangaꞋi faꞋinia fuuꞋi ngwae nia ana kaidaꞋi ki taꞋifau neꞋe nia ke tagi leꞋa sulia fuuꞋi ngwae nia. Na ꞋaꞋemae saena na buka neꞋe ki ꞋidufaꞋi leka sulia God faꞋinia na ru neꞋe God nia fuliꞋi ki, ma ka alaꞋa logo sulia na kwai matalangaꞋi Ꞌanga God ana ru noaꞋa Ꞌiri saga ki. Ma God ka nangasia logo na fuuꞋi ngwae nia. God nia talaꞋia fuuꞋi ngwae nia, ma nia ka Ꞌafida logo. Ma nia ka faꞋataꞋinia logo na falafala leꞋa nia ki saena maurilada. Na buka neꞋe fulangaꞋinia faꞋamamanalana fuuꞋi ngwae Ꞌi Israel fuana Ꞌafilana na ngwae neꞋe kira futa Ꞌi burida ki fasi Ꞌiri faꞋamamanalada ke ngasi, ma ka teo tari ma noaꞋa kasi funu.
Na ꞋaꞋemae saena na buka neꞋe ki niꞋi Ꞌuri:
God neꞋe saungaꞋinia na magalia neꞋe faꞋinia na ru ki taꞋifau saena. 1:1-2:15
Na taꞋangaꞋa nia eta fuli maꞋi saena magalia neꞋe ma na ngwae ki taꞋifau kira ka nonifii. 3:1-24.
Na isuisuꞋa sulia sa Adam leleka dao ana sa Noa. 4:1-5:52
Na ꞋaꞋemae sulia sa Noa faꞋinia na faꞋi asi doe ba kurua fanoa ki taꞋifau. 6:1-10:32
Na faꞋi lalafe keta liu ngwae ki saungaꞋinia Ꞌi Babilon. 11:1-9.
Na ꞋaꞋemae sulia ngwae ki Ꞌita ana sa Siem leleka ka dao ana sa Abraham. 11:10-32
Na ꞋaꞋemae sulia uulu koꞋo bora kulu ki sa Abraham, sa Aesak, ma sa Jakob. 12:1-35:29.
Na ꞋaꞋemae sulia fuuꞋi ngwae sa Esau na ngela Ꞌi naꞋo sa Aesak. 36:1-43.
Na ꞋaꞋemae sulia sa Josef faꞋinia ngwae futa nia ki. 37:1—45:28
Sa Jakob faꞋinia ngwaꞋi ngela nia kira tua Ꞌi Ejipt 46:1—55:26.
1
God saungaꞋinia na magalia
1 Ana etangilana, God saungaꞋinia Ꞌafutana na magalia ma na mamanga. 2 Na magalia nia fioroꞋa, ma na kafo doe ka fungu fafia, ma maꞋe rodo ka buta fafia. Ma na Mangona God tua ma ka Ꞌasua fafona na kafo neꞋeri.* nama Ꞌoko saiana rokisilana Ꞌuri: Ana etangilana, kaidaꞋi God talaꞋae fuana saungaꞋinia Ꞌafutana na magalia ma na mamanga, na magalia nia fioroꞋa, ma na kafo doe ka fungu fafia, ma maꞋe rodo ka buta fafia. Ma na Mangona God tua ma ka Ꞌasua fafona na kafo neꞋeri.
Na etana asoa
3 Ma God ka fata Ꞌuri, “MadakolaꞋanga ke dao naꞋa maꞋi.” ꞋUnaꞋeri goꞋo na madakolaꞋanga ka fuli naꞋa diꞋia nama neꞋe nia saea. 4 Ma God ka saeleꞋa faꞋinia na madakolaꞋanga, ma nia ka alua naꞋa na dangi ma na rodo kera ka tua matali. 5 Ma nia ka faꞋasata na madakolaꞋanga neꞋeri Ꞌani na Asoa, ma nia ka saea na maꞋerodo neꞋeri Ꞌani na Rodo. Ma na asoa neꞋeri ka sui naꞋa. Ma na asoa neꞋeri naꞋa neꞋe na etana asoa ana na magalia.
Na ruana asoa
6-7 Ma God ka fata laꞋu Ꞌuri, “Alua ta kula ke teo Ꞌi safitana na kafo neꞋeri Ꞌiri ke daroꞋia na kafo ka teo Ꞌi lifua ma na kafo ka teo Ꞌi olofa.” Ma na kula neꞋeri ka raꞋe maꞋi diꞋia God nia oga. Na kula neꞋeri nia fulia ma kafo ka daroꞋia ta kafo ka teo Ꞌi lifua ma ta kula ka teo Ꞌi olofa. 8 Ma nia ka faꞋasata kula neꞋeri Ꞌani na mamanga. Ma na asoa neꞋeri ka sui, na ruana asoa ana magalia.
Na uula asoa
9 Ma God ka fata laꞋu Ꞌuri, “Kafo loꞋoko teo Ꞌi olofana mamanga, muke fiku taꞋifau fasi Ꞌiri kula langa langa ke raꞋe maꞋi,” ma na ru neꞋeri ka fuli diꞋia nama ba nia saea. 10 Ma nia ka saea na kula langa langa neꞋeri Ꞌania Ano, ma nia ka saea na kafo neꞋeri Ꞌania na Asi. Ma God ka lisia na raoꞋa nia ma nia ka saeleꞋa faꞋinia.
11 Ma God ka fata laꞋu Ꞌuri, “Ru matamata marako toꞋo toꞋo ki taꞋifau, muke bulao ana ano neꞋe. Ma na ano ka toꞋo nama ana ru matamata marako toꞋo toꞋo ki taꞋifau faꞋinia maga ru kira ki. Ma na maga ru neꞋeri ki ke alu laꞋu na ru neꞋe kira leka faꞋasia.” Ma ru neꞋeri ki ka fuli nama diꞋia neꞋe nia saea. 12 Na ru matamata marako Ꞌoro ki neꞋe taꞋe maꞋi ma ka bulao maꞋi na ano neꞋe, ma na maga ru kira ki ka alu laꞋu na ru neꞋe kira leka faꞋasia. Ma God ka lisia na raoꞋa nia ma nia ka saeleꞋa faꞋinia. 13 ꞋIu na asoa neꞋeri ka sui naꞋa, na uula asoa ana magalia neꞋeriꞋa.
Na faina asoa
14 Ma God ka fata laꞋu Ꞌuri, “MadakolaꞋanga ki muke raꞋe maꞋi Ꞌi lofana mamanga Ꞌiri muke daroꞋia na dangi ma na rodo. Na ru neꞋe ki fuana faꞋataꞋilana asoa ki, ma faꞋi ngali ki, ma na kaidaꞋi ki.† nama kaidaꞋi ana fangaꞋa ki 15 Na ru neꞋe ki ke baꞋa teo Ꞌi lifua saena na mamanga ma kike rara maꞋi Ꞌi ano fasi Ꞌiri ka toꞋo ana madakolaꞋanga.” Ma na madakolaꞋanga neꞋeri ki ke fuli nama diꞋia nia saea naꞋa. 16 Nia ka saungaꞋinia madaꞋafi ka sina ngasingasiꞋa fasi Ꞌiri ka sina ana asoa ki. Ma nia ka saungaꞋinia na madamo neꞋe nia noaꞋa kasi sina ngasingasiꞋa diꞋia na madaꞋafi, fasi Ꞌiri ke sina ana rodo. Ma nia ka saungaꞋinia laꞋu goꞋo na bulubulu ki. 17 ꞋIu God aluda kira ka tua saena na mamanga ma kira ka rara maꞋi Ꞌi ano fasi Ꞌiri ke toꞋo ana madakolaꞋanga. 18 ꞋIu na madaꞋafi inaꞋu ana sinaꞋa ana na asoa, ma na madamo ka inaꞋu ana sinaꞋa ana rodo. Ma kera ka toꞋolangaꞋinia dangi ka matali faꞋasia na rodo. Ma God ka lisia na raoꞋa nia ma nia ka saeleꞋa faꞋinia. 19 ꞋIu ma asoa neꞋeri ka sui, ma na faina asoa ana magalia neꞋeriꞋa.
Na limana asoa
20 Ma God ka fata laꞋu Ꞌuri, “Na iꞋa matamata toꞋotoꞋo ki, muke tua saena asi ma muka faꞋafungua. Ma na faꞋi noꞋo matamata toꞋotoꞋo, muke tua muka lofo kwailiu saena na mamanga.” 21 Nia ka saungaꞋinia iꞋa doe ki saena asi, ma gwaꞋi iꞋa matamata toꞋotoꞋo ki logo neꞋe kira faꞋafungua na asi. Ma nia ka saungaꞋinia na faꞋi noꞋo matamata toꞋotoꞋo ki. Ma God ka lisia na raoꞋa nia ma nia ka saeleꞋa faꞋinia. 22 Ma nia ka faꞋaleꞋada ma ka fata Ꞌuri ada, “Na gwaꞋi iꞋa ki, nia leꞋa fuamuꞋa muke alu ngela Ꞌoro ꞋamuꞋa fasi Ꞌiri kamu ke faꞋafungua asi neꞋe. Ma na faꞋi noꞋo ki logo, nia leꞋa fuamuꞋa muke toꞋo ana ngela Ꞌoro ki, fasi Ꞌiri muke baꞋa Ꞌoro laꞋu.” 23 ꞋIu ma asoa neꞋeri ka sui, niaꞋa na limana asoa ana magalia.
Na onona asoa
24 Ma God ka fata laꞋu Ꞌuri, “Na ru mauri ki, kamu ke tua saena ano neꞋe. Nia ke toꞋo nama ana ru ꞋaeꞋaela ki Ꞌi fanoa, ma na ru ꞋaeꞋaela doe ki ma na ru ꞋaeꞋaela tiꞋitiꞋi ki saena masuꞋua.” Ma na ru neꞋeri ki ka taꞋe maꞋi ka diꞋia nama neꞋe nia saea. 25 Nia ka saungaꞋinia ru matamata ki neꞋe kira toꞋo ana mauriꞋa neꞋe kira tua saena ano neꞋe. Nia ka saungaꞋinia ru ꞋaeꞋaela Ꞌi fanoa ki, ma na ru ꞋaeꞋaela doe ki ma na ru ꞋaeꞋaela tiꞋitiꞋi ki saena masuꞋua. Ma God ka lisia na raoꞋa nia ma nia ka saeleꞋa faꞋinia.
26 Ma God ka fata laꞋu Ꞌuri, “Nia leꞋa fuana kuke saungaꞋinia ngwae ki fasi Ꞌiri kira ka diꞋia logo kuluꞋa, ma kira usulia kuluꞋa taꞋifau naꞋa. Kira ke baꞋa gwaungaꞋi fafia na iꞋa ki, faꞋinia faꞋi noꞋo ki, ma na ru ꞋaeꞋaela Ꞌi fanoa ki, ma ma na ru ꞋaeꞋaela doe ki ma na ru ꞋaeꞋaela tiꞋitiꞋi ki saena masuꞋua.”‡ Ana kaidaꞋi neꞋe God saungaꞋinia na ngwae, nia saungaꞋinia fuana ngalilana na falafala nia ki talana. 27 ꞋUnaꞋeri God ka saungaꞋinia na ngwae ki fasi Ꞌiri kira ka diꞋia logo niaꞋa, ma kira usulia niaꞋa taꞋifau naꞋa. God nia saungaꞋinia ngwae ki Ꞌania ngwangwane ma na kini.
28 Ma God ka faꞋaleꞋadaroꞋo ma ka fata Ꞌuri fuadaroꞋo, “Nia leꞋa fuana koroꞋo ke toꞋo ana ngela Ꞌoro ki Ꞌiri kike baꞋa tua ana kula ki taꞋifau saena magalia. Ma moke ꞋaꞋana fafia ru ki taꞋifau saena magalia. Nau ku alu koroꞋo ke gwaungaꞋi fafia na iꞋa ki, faꞋinia na faꞋi noꞋo ki, ma ru ki taꞋifau neꞋe kira mauri ma kika tua saena na magalia neꞋe.”
29 Sui God ka fata laꞋu Ꞌuri, “Rongoa basi, ru matamata marako toꞋo toꞋo ki taꞋifau faꞋinia maga ru kira ki ma na fuaꞋi ru kira ki, nau ku aluda taꞋifau naꞋa fuamuroꞋo. Na ru neꞋeri ki, kike kwatea fanga fuamuroꞋo. 30 Bore ma nau ku alua ru matamata marako toꞋo toꞋo ki taꞋifau niꞋi fanga fuana na ru mauri ki taꞋifau saena ano neꞋe: na ru ꞋaeꞋae ki, na faꞋi noꞋo ki, ma na ru ꞋaeꞋaela tiꞋitiꞋi ki saena masuꞋua.” ꞋIu na ru neꞋeri ki fuli ka diꞋia nama ba nia saea. 31 Ma God ka lisia na raoꞋa nia ki taꞋifau ma nia ka saeleꞋa liu faꞋinia. Na onona asoa ana magalia naꞋa neꞋeriꞋa.
*1:2 nama Ꞌoko saiana rokisilana Ꞌuri: Ana etangilana, kaidaꞋi God talaꞋae fuana saungaꞋinia Ꞌafutana na magalia ma na mamanga, na magalia nia fioroꞋa, ma na kafo doe ka fungu fafia, ma maꞋe rodo ka buta fafia. Ma na Mangona God tua ma ka Ꞌasua fafona na kafo neꞋeri.
†1:14 nama kaidaꞋi ana fangaꞋa ki
‡1:26 Ana kaidaꞋi neꞋe God saungaꞋinia na ngwae, nia saungaꞋinia fuana ngalilana na falafala nia ki talana.