୧୨
ଜୀସୁଇଁ ନିୟୁଁ ରୁବିନାୟି
(ମାତି ୨୬:୬-୧୩; ମାର୍କ ୧୪:୩-୯)
୧ ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ପିସ୍ପିଆ଼ନି ପାର୍ବୁତି ସ଼ ଦିନା ନ଼କେଏ ବେତନିୟାଁତା ୱା଼ତେସି; ଏମିନି ଲାଜରଇଁ ହା଼ତାରି ତା଼ଣାଟି ନିକ୍ହା ମାଚେସି, ଏ଼ୱାସି ଏ଼ ଟା଼ୟୁତା ମାଚେସି । ୨ ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣାକି ଏ଼ ଟା଼ୟୁତା ଲା଼ଆଁୟାଁ ର଼ ବ଼ଜି କିତେରି; ମାର୍ତା ବା଼ଟି କିହିମାଚେ, ଅ଼ଡ଼େ ଆମିନି ଗାଟାରି ଏ଼ୱାଣିତଲେ ତିଞ୍ଜାଲି କୁଗାମାଚେରି, ଲାଜର ଏ଼ୱାରି ବିତ୍ରାଟି ରଅସି ମାଚେସି ।
୩ ✡ଲୂକ ୭:୩୭,୩୮ଏଚିବେ଼ଲା ମରିୟମ ଆଦା ଗା଼ଜୁ ଗାନ୍ଦା ନିୟୁଁ ତାଚାନା ଜୀସୁ କଡାଣା ରୁବାନା ତାନି ତା଼ର୍ୟୁଁ ବା଼ଣାୟାଁ ତଲେ ତାନି କଡାଁଣି ଜେ଼ତେ, ଅ଼ଡ଼େ ବାରେ ଇଲୁତା ନିୟୁଁ ଗାନ୍ଦା ଆ଼ତେ । ୪ ସାମା ତାନି ସୀସୁୟାଁ ବିତ୍ରାଟି ଇସ୍କାରିୟତ ଜୀହୁଦା ଆମିନି ସୀସୁ ଜୀସୁଇଁ ସାତ୍ରୁୟାଁ କେୟୁତା ହେର୍ପାଲି ହାଜିମାଚେସି, ଏ଼ୱାସି ଏଲେଇଚେସି, ୫ “ଈ ନିୟୁଁ ତୀନି ୱାଞ୍ଜା ଟାକାୟାଁ ତାକି ପାର୍ପି ଆ଼ହାନା ଏ଼ନାଆଁତାକି କା଼କୁଲି ଗାଟାରାକି ହୀପ୍କି ଆ଼ଆତେ ?” ୬ ଏ଼ୱାସି କା଼କୁଲି ଗାଟାରାଇଁ ଅଣ୍ପିମାଚେସି ଇଞ୍ଜିଁ ଏଲେଇଚେସି, ଏ଼ଦି ଆ଼ଏ, ସାମା ଏ଼ୱାସି ର଼ ସ଼ରୁ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣା ଟାକାୟାଁ ମ଼ଣା ମାଚାକି, ଏମ୍ବାଆଁ ଏ଼ନା ଏ଼ନାଆଁ ଇଟ୍କି ଆ଼ହିମାଚେ, ଏ଼ଦାଆଁ ସ଼ରୁ କିହିମାଚେସି ।
୭ ସାମା ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, “ଈଦାଆଁ ପିହ୍ଦୁ, ଏ଼ନିକିଁ ନା଼ ମାଡ଼୍ହା ମୁହ୍ନି ଦିନାତାକି ଏ଼ଦି ଏ଼ଦାଆଁ ଇଟାଲି ଆ଼ଡିନେ । ୮ କା଼କୁଲି ଗାଟାରି ବାରେଦିନା ମୀ ତା଼ଣା ମାନେରି, ସାମା ନା଼ନୁ ବାରେବେ଼ଲା ମୀ ତଲେ ମାନଅଁ ।”
ଲାଜର କ଼ପାଟି ପାରୁ ପାରିନାୟି
୯ ଏଚେଟିଏ ହା଼ରେକା ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁ ଏ଼ୱାସି ଏମ୍ବାଆଁ ମାନେସି ଇଞ୍ଜିଁ ପୁଞ୍ଜାନା ୱାର୍ଇ ଜୀସୁ ତାକି ଆ଼ଏ, ସାମା ଏମିନି ଲାଜରଇଁ ଏ଼ୱାସି ହା଼କିଟି ନିକ୍ହା ମାଚେସି, ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମେସାଲି ୱା଼ତେରି । ୧୦ ସାମା ଲାଜରଇଁ ଜିକେଏ ପା଼ୟାଲି କାଜା ପୂଜେରାଙ୍ଗା ପାରୁ ପାରିତେରି, ୧୧ ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାଣି ତାକି ଜୀହୁଦିୟାଁ ବିତ୍ରାଟି ହା଼ରେକା ହାଜାନା ଜୀସୁ ତା଼ଣା ନାମି ମାଚେରି ।
ଜୀସୁ ଜିରୁସାଲମତା ରା଼ହାଁଟି ହ଼ଡ଼୍ନାୟି
(ମାତି ୨୧:୧-୧୧; ମାର୍କ ୧୧:୧-୧୧; ଲୂକ ୧୯:୨୮-୪୦)
୧୨ ତାନି ଅ଼ର ଦିନା ପାର୍ବୁତା ୱା଼ହାମାନି ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ ଜୀସୁ ଜିରୁସାଲମତା ୱା଼ହାମାନେସି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେଚେରି ୧୩ ଇଞ୍ଜାଁ କାଜୁରି ମାଟାୟାଁ ଆସାନା ଜୀସୁଇଁ ବେଟାଆ଼ହାଲି ୱା଼ତେରି ଅ଼ଡ଼େ କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଏଲେଇଚେରି, “ହ଼ସାନା । ପ୍ରବୁତି ଦ଼ରୁତଲେ ଆମ୍ବାଆସି ୱା଼ହିମାନେସି, ଏ଼ୱାସି ନେହେଁ; ଇସ୍ରାୟେଲତି ରାଜାଇଁ ମାହାପୂରୁ ବ଼ର ହୀପାସି ।”
୧୪ ଜୀସୁ ର଼ ଗା଼ଡ଼୍ଦେ ଡା଼ଲୁ ଲାକ କୁଗାନା ୱା଼ହିମାଚେସି, ଏ଼ନିକିଁ ରା଼ସ୍କି ଆ଼ହାମାନେ,
୧୫ “ଆକେ ସିୟନତି ମା଼ସ୍କା, ଆଜାଆଦୁ
ମେହ୍ଦୁ ମୀ ରାଜା ୱା଼ହିମାନେସି,
ଏ଼ୱାସି ଗା଼ଡ଼୍ଦେ ଡା଼ଲୁ ଲାକ କୁଗାନା ୱା଼ହିମାନେସି ।”
୧୬ ଏଚିବେ଼ଲା ସୀସୁୟାଁ ଏ଼ଦାନି କାତା ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡାଆତେରି, ସାମା ଜୀସୁ ଗାୱୁରମିଟି ୱେଣ୍ତେ ନିଙ୍ଗାଲିଏ ଏ଼ୱାରି ଅଣ୍ପୁତା ୱା଼ତେ, ଈ ବାରେ କାତା ସା଼ସ୍ତେରିତା ରା଼ସ୍କି ଆ଼ହାମାନେ, ଇଚିହିଁ ଏଲେକିହିଁଏ ଏ଼ୱାରି କାମା କିହାମାଚେରି ।
୧୭ ଜୀସୁ ହା଼ତି ଲାଜରଇଁ ମାହ୍ଣି ମାଣ୍ତାଟି ହା଼ଟାନା ନିକ୍ହାମାଚି ବେ଼ଲାତା ଏମିନିଗାଟାରି ଏ଼ୱାଣିତଲେ ମାଚେରି, ଏ଼ୱାରି ଈ ବାରେ କାତା ସା଼ରିୱାକି ୱେ଼କ୍ହା ମାଚେରି । ୧୮ ଈଦାଆଁତାକି ଲ଼କୁ ବାରେ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ବେଟାଆ଼ହାଲି ହାଜାମାଚେରି, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ଈ କାବାଆ଼ନି କାମା କିହାମାଚେସି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେଞ୍ଜାମାଚେରି । ୧୯ ଈଦାଆଁ ମେସାନା ପାରୁସିୟାଁ ତାମି ବିତ୍ରା କାତା ଆ଼ତେରି, “ମେସିମାଞ୍ଜେରି ମା଼ର ଏ଼ନାଆଁ କିହାଲି ଆ଼ଡିହିଲାଆୟି; ଦାର୍ତିତି ବାରେ ଲ଼କୁ ଏ଼ୱାଣି ଜେ଼ଚ ହାଜିମାନେରି ।”
ଏଚେକା ଗ୍ରିକ୍ ଲ଼କୁ ଜୀସୁଇଁ ପାରିନାୟି
୨୦ ପାର୍ବୁ ବେ଼ଲାତା ପ୍ରା଼ତାନା କିହାଲି ଜିରୁସାଲମତା ୱା଼ହାମାନି ଲ଼କୁ ବିତ୍ରା ଏଚେକା ଗ୍ରିକ୍ ଲ଼କୁ ମାଚେରି । ୨୧ ଏ଼ୱାରି ଗାଲିଲିତି ବେତ୍ସାୟିଦାତି ପିଲିପ ତା଼ଣା ୱା଼ହାନା ବାତିମା଼ଲିହିଁ ଏଲେଇଚେରି, “ବା଼ବୁ, ମା଼ମ୍ବୁ ଜୀସୁଇଁ ମେସାଲି ଅଣ୍ପିମାନମି ।”
୨୨ ପିଲିପ ହାଜାନା ଆନ୍ଦ୍ରିୟଇଁ କାବ୍ରୁ ହୀତେସି ଅ଼ଡ଼େ ରିଆରି ହାଜାନା ଜୀସୁଇଁ ୱେସ୍ତେରି । ୨୩ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ଗାୱୁରମି ଆ଼ନି ବେ଼ଲା ୱା଼ହାମାନେ । ୨୪ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ ଗ଼ହଁ ପା଼ଡ଼େୟି ବୂମିତା ରିହାନା ହା଼ନି ପାତେକା ଏ଼ଦି ରଣ୍ତିଏ ପା଼ଡ଼େୟି ଆ଼ହାନା ଡ଼ୟିନେ, ସାମା ଏ଼ଦି ହା଼ତିସାରେ ଏମ୍ବାଟି ହା଼ରେକା ପା଼ଡ଼େୟିକା ଆ଼ନୁ । ୨୫ ✡ମାତି ୧୦:୩୯; ୧୬:୨୫; ମାର୍କ ୮:୩୫; ଲୂକ ୯:୨୪; ୧୭:୩୩ଆମ୍ବାଆସି ଜାହାରା ଜୀୱୁତି ଜୀୱୁ ନ଼ନେସି, ଏ଼ୱାସି ଏ଼ଦାଆଁ ହା଼ରୱି କିନେସି, ଆମ୍ବାଆସି ଜାହାରା ଜୀୱୁତି ଈ ଦାର୍ତିତା ଅ଼ପଅସି, ଏ଼ୱାସି ଏ଼ଦାଆଁ କା଼ଲାକା଼ଲା ତାକି ଗେଲ୍ପିନେସି । ୨୬ ଆମ୍ବାଆସି ନା଼ ସେ଼ବା କାମାକିନାସି ଆ଼ନେସି, ଆତିହିଁ ଏ଼ୱାସି ନା଼ ଜେ଼ଚ ୱା଼ପେସି; ଅ଼ଡ଼େ ନା଼ନୁ ଆମ୍ବିୟା ଡ଼ୟିଇଁ, ନା଼ ସେ଼ବା କାମାକିନାସି ଜିକେଏ ଏମ୍ବାଆଁ ଡ଼ୟିନେସି; ଆମ୍ବାଆସି ନା଼ ସେ଼ବା କିନେସି, ଆତିହିଁ ଆ଼ବା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମା଼ନି କିନେସି ।
ଜୀସୁ ତାନି ହା଼କିତି କାତା ଏଲେଇନାୟି
୨୭ ନୀଏଁ ନା଼ ଜୀୱୁ କିଲିବିଲି ଆ଼ହିମାନେ, ଇଞ୍ଜାଁ ନା଼ନୁ ଏ଼ନାଆଁ ଇଞ୍ଜାଇଁ ? ଆ଼ବା ଈ ଲାଗେଏ ତା଼ଣାଟି ଗେଲ୍ପାମୁ, ସାମା ଏ଼ଦାଆଁତାକି ନା଼ନୁ ଈ ଟା଼ୟୁତା ୱା଼ହାମାଇଁ ।
୨୮ ଆ଼ବା ନୀ ଦ଼ରୁ ଗାୱୁରମି ଆ଼ପେ ।”
ଏଚିବେ଼ଲାତା ହା଼ଗୁ ଲାକଟି ଈ ହା଼ଡା ଆ଼ତେ ନା଼ନୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଗାୱୁରମି କିହାମାଇଁ ଅ଼ଡ଼େ ଗାୱୁରମି କିଇଁ ।
୨୯ ଇଞ୍ଜାଁ ଏମ୍ବାଆଁ ଦାରି ନିଚାମାଚି ଲ଼କୁ ବାରେ ଈ ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାନା ଏଲେଇଚେରି, “ଈଦି ହା଼ଗୁ ଗୂଣ୍ହିମାନେ ।” ଅ଼ଡ଼େ ଏଟ୍କାତାରି ଏଲେଇଚେରି, “ଲାକପୂରୁତି ଦୂତୁ ଏ଼ୱାଣିତଲେ କାତା ଆ଼ହିମାନେ ।”
୩୦ ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, “ଈ ହା଼ଡା ନାଙ୍ଗେତାକି ଆ଼ହା ହିଲେଏ, ସାମା ଈ ହା଼ଡା ମିଙ୍ଗେତାକି ଆ଼ହାମାନେ । ୩୧ ନୀଏଁ ଈ ଦାର୍ତି ବିଚାରା କିନି ଦିନା; ନୀଏଁ ଈ ଦାର୍ତିତି ସା଼ଲୱି କିନାଇ ଡ଼଼ଇ ମେତ୍ପିଆ଼ନୁ । ୩୨ ନା଼ନୁ ଏଚିବେ଼ଲା ଦାର୍ତିଟି ଲାକପୂରୁ ଅ଼ୱିଆ଼ଇଁ, ଏଚିବେ଼ଲା ବାରେତି ନା଼ ତା଼ଣା ରେଜା ଅ଼ଇଁ ।” ୩୩ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ନିକିଁ ହା଼ହାଲି ହାଜିମାନେସି, ଏ଼ୱାସି ଈ କାତାତା ଏଲେଇଚେସି ।
୩୪ ଲ଼କୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେରି, “ମସିହା କା଼ଲେଏ ଡ଼ୟିନେସି ଇଞ୍ଜିଁ ମା଼ମ୍ବୁ ମ଼ସାତି ମେ଼ରାତା ୱେଞ୍ଜାମାନମି, ଆତିହିଁ ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ଲାକ ପେର୍ୱି ଆ଼ନେସି ଇଞ୍ଜିଁ ନୀନୁ ଏ଼ନିକିଁ ଏଲେ ଇଞ୍ଜିମାଞ୍ଜି ? ଏ଼ ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ଆମ୍ବାଆସି ?”
୩୫ ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ଅ଼ଡ଼େ ଗା଼ଡ଼େକା ତାକି ଉଜେଡ଼ି ମୀ ତା଼ଣା ମାନେ । ଆନ୍ଦେରି ମିଙ୍ଗେ ଏ଼ନିକିଁ ଗୂସ୍ତେଏ, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ମୀ ତା଼ଣା ଉଜେଡ଼ି ମାଞ୍ଜା ମାଞ୍ଜାନା ତା଼କାଦୁ; ଆମ୍ବାଆସି ଆନ୍ଦେରିତା ତା଼କିନେସି, ଏ଼ୱାସି ଆମ୍ବିୟା ହାଜିମାନେସି ପୁଞ୍ଜାଲି ଆ଼ଡଅସି । ୩୬ ମୀରୁ ଏ଼ନିକିଁ ଉଜେଡ଼ିତି ମୀର୍କା ମା଼ସ୍କା ଆ଼ଦେରି, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଉଜେଡ଼ି ମୀ ତା଼ଣା ମାଞ୍ଜା ମାଞ୍ଜାନା ଉଜେଡ଼ିତା ନାମାଦୁ ।” ଜୀସୁ ଈ ବାରେ କାତା ୱେସାନା ହାଚେସି ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ତା଼ଣାଟି ଡ଼ୁଗାନା ଡ଼ୟିତେସି ।
ଲ଼କୁ ନାମାଆ ଗାଟାୟି
୩୭ ଏ଼ୱାରି ନ଼କିତା ଏଚେକା କାବାଆ଼ନି କାମାୟାଁ କିହାମାଚେସି, ଆ଼ତିଜିକେଏ ଏ଼ୱାରି ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣା ନାମା ହିଲାଆତେରି, ୩୮ ଏ଼ନିକିଁ ମାହାପୂରୁ ଅଣ୍ପୁତି ବ଼ଲୁ ୱେହ୍ନି ଜିସାୟ ତା଼ଣାଟି ରା଼ଚାମାନି କାତା ପୂରା ଆ଼ନେ,
“ପ୍ରବୁ ମା଼ ହା଼ଡା ୱେଞ୍ଜାନା ଆମ୍ବାଆସି ନାମା ମାନେସି ?
ଆମ୍ବାଆରି ତା଼ଣା ପ୍ରବୁ ତାନି ବା଼ଡ଼୍ୟୁ ତ଼ସାମାନେସି ?”
୩୯ ଈଦାଆଁତାକି ଏ଼ୱାରି ନାମାଲି ଆ଼ଡିହିଲାଆତେରି, ଇଞ୍ଜାଁ ଜିସାୟ ଏଲେଇଞ୍ଜାମାଚେସି,
୪୦ ସାତେଏ ମାହାପୂରୁ ଏ଼ୱାରି କାଣ୍କା କା଼ଣା କିହାମାନେସି ।
ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଏ଼ୱାରି ହିୟାଁତା ଏ଼ନାଆଁ ମେସାଲି ଆ଼ଡଅରି, ଇଞ୍ଜାଁ ହିୟାଁତା ଏ଼ନାଆଁ ତେଲ୍ହାଲି ଆ଼ଡଅରି
ମାହାପୂରୁ ଏଲେଇଞ୍ଜି ମାନେସି,
“ନେହିଁ ଆ଼ହାଲିତାକି ଏ଼ୱାରି ନା଼ ତା଼ଣା ୱେଣ୍ତା ୱା଼ହିହିଲଅରି ।”
୪୧ ଜିସାୟ ଜୀସୁ କ୍ରୀସ୍ତତି ଗାୱୁରମି ମେସ୍ତେସି ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାଣି କାତା ୱେସ୍ତେସି ।
୪୨ ଆ଼ତିଜିକେଏ ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁତି କାଜାରି ହା଼ରେକା ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣା ନାମିତେରି, ସାମା ଏଚେ଼ତା ଜୀହୁଦି କୁଲମିଟି ପେ଼ର୍ହାନେରି ଇଞ୍ଜିଁ ପାରୁସିୟାଁ ଆଜିତାକି ବାରେଜା଼ଣା ଏ଼ କାତାବାର୍ତା ଆ଼ହି ହିଲାଆତେରି, ୪୩ ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାରି ମାହାପୂରୁ ତା଼ଣାଟି ଗାୱୁରମି କିହାଁ ମାଣ୍ସିୟାଁ ତା଼ଣାଟି ଗାୱୁରମି ଜୀୱୁ ନ଼ହିମାଚେରି ।
ମାଣ୍ସିୟାଁ ତା଼ଣାଟି ଜୀସୁତି କାତା ବିଚାରା କିନାୟି
୪୪ ଜୀସୁ କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଏଲେଇଚେସି, “ଆମ୍ବାଆସି ନା଼ ତା଼ଣା ନାମିନେସି, ଏ଼ୱାସି ନା଼ ତା଼ଣା ନାମଅସି, ସାମା ନାଙ୍ଗେ ପାଣ୍ତାତାଣାଇଁ ନାମିନେସି; ୪୫ ଆମ୍ବାଆସି ନାଙ୍ଗେ ମେସ୍ତାନେସି, ଏ଼ୱାସି ନାଙ୍ଗେ ପାଣ୍ତାତାଣାଇଁ ମେହ୍ନେସି । ୪୬ ଆମ୍ବାଆସି ନା଼ ତା଼ଣା ନାମିନେସି, ଏ଼ୱାସି ଏ଼ନିକିଁ ଆନ୍ଦେରିତା ବାସା କିଅସି, ଏ଼ଦାଆଁତାକି ନା଼ନୁ ଦାର୍ତିତା ଉଜେଡ଼ି ଆ଼ହାନା ୱା଼ହାମାଇଁ । ୪୭ ଆମ୍ବାଆସି ନା଼ ବ଼ଲୁ ୱେଞ୍ଜାନା ମା଼ନୱି ଆ଼ଅସି, ଆ଼ତିହିଁ ନା଼ନୁ ଏ଼ୱାଣି ବିଚାରା କିଅଁ; ଇଚିହିଁ ନା଼ନୁ ଦାର୍ତିତା ବିଚାରା କିହାଲି ୱା଼ଆନା ଦାର୍ତିତି ଗେଲ୍ପାଲି ୱା଼ହାମାଇଁ । ୪୮ ଆମ୍ବାଆସି ନାଙ୍ଗେ ଅ଼ପଅସି ଅ଼ଡ଼େ ନା଼ ବ଼ଲୁତି ଆବଅସି, ନା଼ନୁ ଏମିନି ବ଼ଲୁ ଜ଼ଲାମାଇଁ, ନା଼ ଗୂତିତି ବ଼ଲୁ ଡା଼ୟୁତି ଦିନାତା ଏ଼ୱାଣି ବିଚାରା କିନେ; ୪୯ ଇଚିହିଁ ନା଼ନୁ ନା଼ ତା଼ଣାଟି ଜ଼ଲା ହିଲଅଁ, ସାମା ନା଼ନୁ ଏ଼ନାଆଁ ଜ଼ଲିଇଁ ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାଆଁ ୱେ଼କ୍ଇଁ, ଏ଼ଦାଆଁ ନାଙ୍ଗେ ପାଣ୍ତାମାଞ୍ଜାନି ଆ଼ବା ହୁକୁମି ହୀହାମାଞ୍ଜାନେସି ୫୦ ଇଞ୍ଜାଁ ନା଼ନୁ ପୁଞ୍ଜାମାଇଁ ତାନି ହୁକୁମି କା଼ଲାକା଼ଲାତି ଜୀୱୁ ହୀନେ । ନା଼ ଆ଼ବା ନାଙ୍ଗେ ଏ଼ନାଆଁ ଜ଼ଲାଲି ହୁକୁମି ହୀହାମାଞ୍ଜାନେସି, ୱାର୍ଇ ଏଲେକିହିଁଏ ୱେହ୍ଇଁ ।”