7
Masáare ya Ilóola
Haaha variyʉla ndɨrɨ yara masáare ˆmwaanyandɨkɨra. Nɨ vyabooha kwa mʉʉntʉ mʉlʉme areke mʉsaasya mʉʉntʉ muki. Maa kaa, sa kʉyerwa kwa ʉhanguti, kɨra mʉʉntʉ mʉlʉme ave na muki waachwe, na kɨra mʉʉntʉ muki yoosaakwa ave na mʉlʉme waachwe. Mʉlʉme yoosaakwa amukinkimye muki waachwe, na muki yoosaakwa amukinkimye mʉlʉme waachwe. Mʉvɨrɨ wa muki sɨ ʉrɨ waachwe vii tʉkʉ, maa kaa, nɨ wa mʉlʉme waachwe. Viivyo kwa mʉlʉme, mʉvɨrɨ waachwe sɨ waachwe vii tʉkʉ, maa kaa, nɨ wa muki waachwe. Karɨ mwiisóvyaa tʉkʉ, maa kaa, koonɨ mwiirʉ́mɨɨre kwiirekya kwa mpɨɨndɨ kiduudi, sa mwiivɨɨke kʉrɨ kʉmʉloomba Mʉlʉʉngʉ, aho, mwiihɨndʉkɨre sa Irimʉ risiindwe kʉvayera na musiindwe kwiiyɨmɨrɨra.
Ɨkɨ ˆnoovawyɨɨra cho kiirekya, nɨ miiririkano yaanɨ, sɨ ʉlairiri tʉkʉ. Nasáakaa ngaarɨ vaantʉ valʉme voosi vave ja nɨɨnɨ. Maa kaa, kɨra mʉʉntʉ atɨɨte wʉʉya waachwe ˆaheewa nɨ Mʉlʉʉngʉ, ʉmwɨ atɨɨte wʉʉya ʉhʉ na wɨɨngɨ atɨɨte wʉʉya ʉra.
Kwa vara sɨ ˆvanaloolwa, sɨ ˆvanaloola na valala, nɨ vyabooha ngaarɨ vachaale ja nɨɨnɨ viintʉ ˆndɨrɨ. Maa kaa, koonɨ sɨ varɨ daha kwiiyɨmɨrɨra, valoole au valoolwe, sa nɨ vyoolo kʉloola kʉlookya kʉlʉngʉrɨra nɨ ʉláku.
10 Maa kaa, kwa vara ˆviiloola, nɨ kʉvaheera niise ʉlairiri ʉhʉ, sɨ nɨɨnɨ tʉkʉ, maa kaa, Yéesu Mweenevyoosi. Muki karɨ amusíitaa mʉlʉme waachwe tʉkʉ.Laanga Matáayo 5:32; Maáriki 10:11-12. 11 Maa kaa, koonɨ amʉrékire, yoosaakwa achaale baa loolwa tʉkʉ. Koonɨ sɨ jeyyo, yoosaakwa alʉmaniwe na mʉlʉme waachwe. Na mʉlʉme karɨ amusiite muki waachwe tʉkʉ.
12 Na kwa vɨɨngɨ nɨ jei noosea, nɨ nɨɨnɨ noolʉʉsa sɨ Yéesu Mweenevyoosi tʉkʉ. Koonɨ mwaaniitʉ mʉlʉme atɨɨte mʉʉntʉ muki sɨ ˆamuruma Yéesu, na ʉwo mʉʉntʉ muki arúmire kwiikalanʼya ne, karɨ ʉwo mʉlʉme amusiite tʉkʉ. 13 Na koonɨ mʉʉntʉ muki ˆamuruma Yéesu atɨɨte mʉlʉme sɨ ˆanamuruma Yéesu, na ʉwo mʉʉntʉ mʉlʉme arúmire kwiikalanʼya ne, karɨ ʉwo mʉʉntʉ muki amusiite tʉkʉ. 14 Sa ʉwo mʉʉntʉ mʉlʉme sɨ ˆanamuruma Yéesu, atalariwa nɨ ʉwo mʉʉntʉ muki ˆamuruma Yéesu. Na ʉwo mʉʉntʉ muki sɨ ˆanamuruma Yéesu atalariwa nɨ ʉwo mʉʉntʉ mʉlʉme ˆamuruma Yéesu. Koonɨ sɨ jeyyo, vaana vaavo ngaarɨ vaava na njeo. Maa kaa, viintʉ viri haaha nɨ vaaja. 15 Maa kaa, ʉra sɨ ˆamuruma Yéesu koonɨ amusíitire, reka amusiite. Mʉʉntʉ ʉra ˆamuruma Yéesu kwa mʉʉntʉ ˆarɨ jeyyo, miiro ya ilóola sɨ ɨrɨ muchuunga tʉkʉ. Sa Mʉlʉʉngʉ atwaanɨrɨra twiikale mwiikalo mʉʉja. 16 Weewe muki sɨ ʉrɨ taanga tʉkʉ, ifaanaa mʉlʉme waako amurume Yéesu sa kuruma kwaako. Na weewe mʉlʉme sɨ ʉrɨ taanga tʉkʉ, ifaanaa muki waako amurume Yéesu sa kuruma kwaako.
Kwiikala ja ˆVyeene Mweenevyoosi Alairirya
17 Kɨra mʉʉntʉ iikale ja ˆvyeene Yéesu Mweenevyoosi amwiimirya neeja, kei achaale ja ˆvyeene ajáa mpɨɨndɨ Mʉlʉʉngʉ ˆakamwaanɨrɨre. Ʉhʉ nɨ ʉlairiri waanɨ kwa mpuka joosi ja vaantʉ ˆvamuruma Yéesu. 18 Koonɨ mʉʉntʉ aanɨrɨrwa na kʉnʉ ajáa ahʉmʉla twaalwa kɨbawii, karɨ iibweeyye ja sɨ anatwaalwa na kɨbawii tʉkʉ. Koonɨ mʉʉntʉ aanɨrɨrwa kati ˆajáa akaarɨ twaalwa na kɨbawii, karɨ atwaalwe na kɨbawii sa ʉko kwaanɨrɨrwa tʉkʉ. 19 Kʉtwaalwa na kɨbawii au kʉdɨɨra twaalwa na kɨbawii sɨ kɨɨntʉ tʉkʉ. Maa kaa, kɨɨntʉ cho kwaatya nɨ ndairiri ja Mʉlʉʉngʉ.
20 Kɨra mʉʉntʉ achaale ja ˆvyeene ajáa kati Mʉlʉʉngʉ ˆamwaanɨrɨráa. 21 Koonɨ Mʉlʉʉngʉ akwaanɨrɨra kati ˆʉjáa mʉtʉ́mwa karɨ ʉko kʉva mʉtʉ́mwa kukujuuwe tʉkʉ. Maa kaa, koonɨ kʉrɨ na njɨra yo bweeyya ʉve húuru, bweeyya jeyyo. 22 Sa mʉʉntʉ ʉra ˆaanɨrɨrwa nɨ Mweenevyoosi arɨ mʉtʉ́mwa, ʉwo nɨ mʉʉntʉ húuru kwa Yéesu Mweenevyoosi. Na ʉra ˆaanɨrɨrwa nɨ Mweenevyoosi arɨ húuru, ʉwo nɨ mʉtʉ́mwa kwa Kirisitʉ. 23 Nyuunyu mwanunuulwa kwa iyoombe ikʉʉlʉ. Karɨ mʉbweeyyiwe vatʉ́mwa va vaantʉ tʉkʉ. 24 Vanaviitʉ, kɨra mʉʉntʉ achaale mbere ja Mʉlʉʉngʉ ja ˆvyeene ajáa kati ˆaanɨrɨrwáa.
Valala na Vara sɨ ˆValoolwa
25 Haaha kwa vanjalʉ, nɨɨnɨ nsiina ʉlairiri fuma kwa Mweenevyoosi tʉkʉ. Maa kaa, kʉvawyɨɨra ndɨrɨ miiririkano yaanɨ nɨɨnɨ ˆnaava wo kiilaangiwa, kwa riiso ra wʉʉja ra Mweenevyoosi. 26 Sa ʉhʉ uturikiri ˆtookʉʉyona, nɨ vyabooha mʉʉntʉ kʉchaala ja ˆvyeene arɨ. 27 Koonɨ waloola, musiita muki waako tʉkʉ. Koonɨ sɨ ʉnaloola, saakɨra muki tʉkʉ. 28 Maa kaa, koonɨ ʉlóorire sɨ ʉbwéeyyiirye ʉvɨ tʉkʉ. Na koonɨ mʉnjalʉ alóorirwe sɨ abwéeyyiirye ʉvɨ tʉkʉ. Maa kaa, vara ˆvarɨ kiiloola lʉmana varɨ na uturikiri wa weerʉ. Nɨɨnɨ nɨ kʉvalʉma niise kutu sa mʉdɨɨre lʉmana na ayo.
29 Vanaviitʉ nɨ kʉvawyɨɨra niise, mpɨɨndɨ ˆtʉchɨ́hɨɨre nojo, nɨ nkufi. Sa jeyyo, vara ˆvarɨ na vaki karɨ vandookiiririkana vaki vii tʉkʉ. 30 Vara ˆvoorɨra, vave ja sɨ ˆvoorɨra. Vara ˆvarɨ na cheerʉ, vave ja sɨ ˆvarɨ na cheerʉ. Vara ˆvoowʉla, vave ja vira viintʉ ˆvoowʉla sɨ vyaavo. 31 Na vara ˆvoomanyɨka na viintʉ vya weerʉ, vave ja sɨ ˆvoomanyɨka sa viintʉ ivyo. Sa weerʉ ɨhɨ ja ˆvyeene tookɨɨyona, nɨ looka yiise.
32 Noosaaka karɨ mʉndookoofa tʉkʉ. Mʉʉntʉ mʉlʉme ʉra sɨ ˆaloola, amányɨkaa na mʉrɨmo wa Mweenevyoosi ja ˆvyeene arɨ mweerya mʉtɨma Mweenevyoosi. 33 Maa kaa, mʉʉntʉ mʉlʉme ˆaloola, amányɨkaa na viintʉ vya weerʉ ja ˆvyeene arɨ mweerya mʉtɨma muki waachwe, 34 sa mɨryʉʉngʉ yaachwe yiigava. Maa kaa, mʉʉntʉ muki mʉnjalʉ au sɨ ˆanaloolwa, amányɨkaa kʉrɨ mɨrɨmo ya Mweenevyoosi sa ave mʉʉja muvirii na mutimii. Maa kaa, mʉʉntʉ muki ˆaloolwa, iíririkanaa viintʉ vya weerʉ, ja ˆvyeene arɨ mweerya mʉtɨma mʉlʉme waachwe. 35 Nɨ lʉʉsa niise jei, sa kʉnáálo yaanyu na sɨ noovavɨkɨra viintʉ ˆviri bweeyya mwiikunguvale tʉkʉ. Noosaaka mwiikale kwa njɨra yabooha ko kiitoola kɨkomi kwa mʉrɨmo wa Mweenevyoosi.
36 Koonɨ mʉʉntʉ yookoona nɨ kʉmʉhonerya iise mʉnjalʉ ˆamʉtʉmɨra, na ʉwo mʉnjalʉ aándire fɨrɨra mɨtʉngʉlʉ na yookoona nɨ vyaangʉ aloole, ʉwo amʉloole ja ˆvyeene yoosaaka, sa sɨ yoobweeya kɨɨntʉ kɨvɨ tʉkʉ, varekerwe viiloole. 37 Na koonɨ ʉwo mʉʉntʉ mʉlʉme alámwɨɨre mutimii waachwe sɨ yoomʉloola ʉwo mʉnjalʉ tʉkʉ, bila yo doomereriwa na daha arɨ kwɨɨmɨrɨra mpɨɨma yaachwe, na achaale mʉnjalʉ, ʉwo nɨ bweeyya iise ˆvyabooha. 38 Jeyyo, ʉra ˆyoomʉloola mʉnjalʉ ˆamʉtʉmɨra, bweeyya iise ˆvyabooha. Na ʉra sɨ ˆyoomʉloola, bweeyya iise ˆvyabooha kamwɨ.
39 Mʉʉntʉ muki ʉra ˆaloolwa, akʉndɨkwa nɨ mʉlʉme waachwe mpɨɨndɨ joosi mʉlʉme arɨ mooyo. Maa kaa, mʉlʉme ˆarɨ wulala, ʉwo iiyanjaala kʉloolwa nɨ wɨɨngɨ. Kei, ʉwo mʉlʉme ˆarɨ mʉloola nɨ mpaka ave ˆamuruma Yéesu. 40 Kwa mɨryʉʉngʉ yaanɨ, nookoona ʉwo mʉlala kʉva arɨ na cheerʉ koonɨ sɨ alóorirwe. Kwa aya yoosi ˆnavawyɨ́ɨrɨɨre, nɨ mɨryʉʉngʉ yaanɨ, na nookoona nalóngwɨɨrwe nɨ Mʉtɨma wa Mʉlʉʉngʉ.

7:10 Laanga Matáayo 5:32; Maáriki 10:11-12.