1 Haaha vanaviitʉ noosaaka nɨvakumbusikye Masáare Maaja ˆmeene navavariyʉrɨra, mʉkayaruma na kʉrɨ ayo mookɨɨma neeja. 2 Koonɨ mookwaatya Masáare Maaja ayo ˆmeene navavariyʉrɨra, aho, turya mwiise ʉlamuriri. Maa kaa, koonɨ sɨ mookwaatya, kuruma kwaanyu kusiina kʉnáálo tʉkʉ.

3 Sa nɨɨnɨ navakiindya ukiindya mʉkʉʉlʉ ˆmweene nahokera, ja ˆvyeene Masáare ˆYarɨ Mpeho yalʉʉsa, Kirisitʉ aakwya sa Mʉlʉʉngʉ asee ʉvɨ wiitʉ wasírire.✡Laanga Isáaya 53:5-12. 4 Kei, akataahwa, na sikʉ ya katatʉ akafʉfʉlwa ja ˆvyeene vyaandɨkwa Masáarii ˆYarɨ Mpeho.✡Laanga Sabúuri 16:8-10. 5 Yeeye amʉfʉmɨra Kéefa,*Kéefa: Nɨ irina rɨɨngɨ ra Kɨeburanía ra Simóoni Peéteri. Laanga Peéteri Ʉtamanulii wa Masáare na Kɨlaangi. na kei akavafʉmɨra vatumwi vaachwe ikimi na vavɨrɨ. 6 Kei, avafʉmɨra vaaniitʉ magana yasaano (500) ˆveene vajáa hamwɨ na vamwɨ vaavo vamwaarɨ ˆvarɨ mooyo baa haaha, baa neembe vamwɨ vaavo valongoola. 7 Aho, akamʉfʉmɨra Yaakúupu na kei, akavafʉmɨra vatumwi voosi. 8 Na lo kiimikirirya aanfʉmɨra nɨɨnɨ ndɨrɨ ja mwaana ˆavyaalwa mpɨɨndɨ sɨ ˆjiri jaachwe. 9 Sa nɨɨnɨ ndɨrɨ mudúúdiduudi kwa vatumwi voosi. Baa sɨ nasaakwa naanɨrɨrwe mutumwi tʉkʉ, sa naturikirya mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Mʉlʉʉngʉ. 10 Maa kaa, kwa nduwo ya Mʉlʉʉngʉ naava mutumwi. Na ɨyo nduwo yaachwe kwaanɨ nɨ kʉnáálo nkʉʉlʉ, sa kwa ɨyo nduwo natʉmama kʉlookya vatumwi vɨɨngɨ voosi. Sɨ natʉmama ayo kwa ngururu jaanɨ tʉkʉ, maa kaa, sa viintʉ nduwo ya Mʉlʉʉngʉ ˆɨjáa na nɨɨnɨ. 11 Jeyyo, vive nɨ nɨɨnɨ au ɨve nɨ viivaanɨ voovariyʉla, kɨɨntʉ cho kwaatya, toovariyʉla isáare rɨrɨra, na kei ɨro noo ˆmwariruma.

12 Haaha ngwyiiri, suusu tavariyʉla Kirisitʉ afʉfʉlwa, joolɨ vamwɨ vaanyu voosea kusiina kʉfʉfʉka tʉkʉ? 13 Sa koonɨ kusiina kʉfʉfʉka, aho, noo kʉsea baa yeeye Kirisitʉ sɨ afʉfʉlwa tʉkʉ. 14 Na kei koonɨ Kirisitʉ sɨ afʉfʉlwa, kʉvariyʉla kwiiswi kusiina kʉnáálo tʉkʉ, na kuruma kwaanyu nɨ kʉtʉhʉ. 15 Kʉlookya ivyo, suusu tookoonekana ja vaantʉ ˆvoona va ʉloongo va Mʉlʉʉngʉ. Sa talʉʉsa Mʉlʉʉngʉ amʉfʉfʉla Kirisitʉ, kʉmba sɨ amʉfʉfʉla tʉkʉ, koonɨ vaantʉ ˆvaakwya sɨ vafʉ́fʉlwaa. 16 Sa koonɨ vaantʉ ˆvaakwya sɨ vafʉ́fʉlwaa, baa Kirisitʉ sɨ afʉfʉlwa tʉkʉ. 17 Na kei koonɨ Kirisitʉ sɨ afʉfʉlwa, kuruma kwaanyu nɨ kɨɨntʉ ˆkisiina, na mʉkaarɨ uvii waanyu. 18 Na vaantʉ vara ˆvaakwya kʉnʉ voomuruma Kirisitʉ, vataahɨka chalʉmwɨ. 19 Koonɨ kumwiilaangya kwiitʉ Kirisitʉ nɨ sa mwiikalo ʉhʉ vii, suusu tʉrɨ vo koonerwa mbavariri kʉlookya vaantʉ voosi aha weerwii.

20 Maa kaa, haaha, kɨkomi, Kirisitʉ afʉfʉlwa, ʉhʉ noo wa ncholo kʉfʉfʉka kwa vara ˆvaakwya. 21 Sa ja ˆvyeene inkwya yareetwa nɨ mʉʉntʉ ʉmwɨ, baa kʉfʉfʉka noko kwareetwa nɨ mʉʉntʉ ʉmwɨ. 22 Sa ja ˆvyeene vaantʉ voosi vakwíjaa sa nɨ va ufumo wa Adáamu, viivyo mʉʉntʉ yoyoosi ʉra ˆarɨ wa Kirisitʉ afʉ́fʉlwaa akava nkaasʉ. 23 Maa kaa, kɨra ʉmwɨ fʉfʉlwa arɨ kwa mpɨɨndɨ jaachwe, wa ncholo ˆafʉfʉlwa nɨ Kirisitʉ, aho ˆarɨ hɨndʉka, fʉfʉlwa varɨ vara ˆvarɨ vaachwe. 24 Aho, Kirisitʉ ˆarɨ mala ngururu, lʉvɨro na wiimiriri woosi mʉvɨ, kukiimikirirya kʉʉja kʉrɨ, ne mʉkwaatya arɨ Ʉtemi Mʉlʉʉngʉ Taáta. 25 Sa Kirisitʉ kɨɨmɨrɨra arɨ fʉʉrʉ Mʉlʉʉngʉ avasiinde vavɨ vaachwe na avavɨɨke ɨsɨ ya majeo yaachwe.✡Laanga Sabúuri 110:1. 26 Inkwya noo mʉvɨ wo kiimikirirya ˆarɨ malwa. 27 Sa Masáare ˆYarɨ Mpeho yasea, “Mʉlʉʉngʉ avɨɨka viintʉ vyoosi ɨsɨ ya majeo yaachwe.”✡Laanga Sabúuri 8:6. Masáare ˆyakasee, Mʉlʉʉngʉ avɨɨka “viintʉ vyoosi” ɨsɨ ya Yéesu nɨ kɨweerwii viri, yeeye Mʉlʉʉngʉ sɨ arɨ kiivɨɨka ɨsɨ ya Yéesu tʉkʉ, sa yeeye Mʉlʉʉngʉ noo avɨɨka viintʉ ivyo ɨsɨ ya Yéesu. 28 Mpɨɨndɨ Mʉlʉʉngʉ Taáta ˆarɨ vɨɨka viintʉ vyoosi ɨsɨ ya wiimiriri wa Mwaana, ne Mwaana kiivɨɨka arɨ ɨsɨ ya Mʉlʉʉngʉ, sa Mʉlʉʉngʉ ɨɨmɨrɨre viintʉ vyoosi vʉʉ.

29 Haaha koonɨ kusiina kʉfʉfʉlwa, vaantʉ vara ˆvoobatisiwa sa vaantʉ ˆvaakwya che vookiilaangya? Koonɨ vaantʉ ˆvaakwya sɨ vafʉ́fʉkaa tʉkʉ, sa che avo vaantʉ voobatisiwa sa avo ˆvaakwya? 30 Na suusu sa che tookiivɨɨka nemwiinemwii kɨra siikʉ? 31 Nɨɨnɨ nookoona inkwya yaanɨ kɨra siikʉ. Kwiidʉʉmbɨrɨra kwaanɨ sa nyuunyu ko kʉndɨkaniwa na Kirisitʉ Yéesu Mweenevyoosi wiitʉ, ʉko noo kookʉmbweeyya ndʉʉse masáare aya. 32 Koonɨ nalwɨjáa na maka ja isaka, noo kʉsea, vaantʉ vakarɨ kʉra Eféeso sa viintʉ vya kɨrɨ ʉʉntʉ vii, kʉnáálo che napata? Koonɨ vaantʉ ˆvaakwya sɨ varɨ fʉfʉlwa,

33 Karɨ mʉkóoverwaa nɨ vaantʉ ˆvalʉ́ʉsaa jeyyo tʉkʉ, “Vijeengi vavɨ, vasáambʉlaa wiijuviri mʉʉja.” 34 Hoonɨ farimbuki na mʉreke tʉmama ʉvɨ. Sa vaantʉ vamwɨ kʉrɨ nyuunyu sɨ vamʉmányire Mʉlʉʉngʉ tʉkʉ. Nɨ lʉʉsa niise aya sa nɨvakwaatye soni.

35 Maa kaa, mʉʉntʉ ifaanaa uurye, “Vaantʉ joolɨ varɨ fʉfʉlwa? Nɨ na mʉvɨrɨ ʉrɨ joolɨ varɨ kʉva nowo?” 36 Ɨhɨ nɨ mɨryʉʉngʉ ya kɨkoókoyo. Koonɨ ʉháandire mbeyʉ, yaméraa ɨkakʉla bila yo koola wʉʉ? 37 Na kɨra ˆmʉháandaa sɨ ʉrɨ mʉtɨ ʉra ˆʉrɨ kʉla tʉkʉ, maa kaa, mbeyʉ vii ya ngáano au ya kɨra ˆwahaanda. 38 Maa kaa, Mʉlʉʉngʉ ɨɨhéeraa ɨra mbeyʉ mʉvɨrɨ ja ˆvyeene yoosaaka mweeneevyo, na kɨra mbeyʉ yahéewaa mʉvɨrɨ ˆwiísimire. 39 Viivyo kwatɨɨte mɨvɨrɨ ˆyiísimiresimire. Kwatɨɨte mɨvɨrɨ ya vaantʉ, ya maka ja isaka, ya ndee na ya soompa ˆyiísimire. 40 Kei kwatɨɨte mɨvɨrɨ ya kurumwii na mɨvɨrɨ ya kʉrɨ weerʉ. Nkongojima ya mɨvɨrɨ ya kurumwii nɨ kwa njɨra yaachwe na ya mɨvɨrɨ ya weerwii, nɨ kwa njɨra yɨɨngɨ. 41 Nkongojima ya mwaasʉ nɨ kwa kivyaachwe na nkongojima ya mweeri nɨ kwa kivyaachwe, na nkongojima ya nyényeeri nɨ kivyaachwe na kɨra nyényeeri yatɨɨte nkongojima ya kivyaachwe.

42 Jeyyo, noo ˆvyeene viri kʉva kwa ˆvaakwya ˆvarɨ fʉfʉlwa. Mʉvɨrɨ ʉra ˆʉsáambʉkaa taahwa ʉrɨ, na fʉfʉlwa ʉrɨ ʉra sɨ ˆʉsáambʉkaa vii tʉkʉ. 43 Mʉvɨrɨ watáahwaa ʉrɨ na wʉʉmbo wa soni, maa kaa, wafʉ́fʉlwaa ʉrɨ na nkongojima. Watáahwaa ʉrɨ na ʉfoóndu na wafʉ́fʉkaa ʉrɨ na ngururu. 44 Mpɨɨndɨ ˆwootaahwa, nɨ mʉvɨrɨ wa kɨwʉʉntʉ, maa kaa, mpɨɨndɨ ˆwoofʉfʉlwa nɨ mʉvɨrɨ wa kɨmʉtɨma. Tamányire kwatɨɨte mʉvɨrɨ wa kɨwʉʉntʉ na viivyo kwatɨɨte mʉvɨrɨ wa kɨmʉtɨma. 45 Masáare ˆYarɨ Mpeho yaandɨkwa, “Mʉʉntʉ wa ncholo Adáamu ajáa aava kɨɨntʉ ˆkɨrɨ mooyo,”✡Laanga Ncholo 2:7. maa kaa, mʉʉntʉ wo herererya, noo kʉsea Kirisitʉ, yeeye nɨ Mʉtɨma ˆʉhéeraa vaantʉ nkaasʉ. 46 Mʉvɨrɨ ˆwʉʉja ncholo nɨ wa kɨwʉʉntʉ sɨ wa kɨmʉtɨma tʉkʉ. Aho, de ʉkʉʉja mʉvɨrɨ wa kɨmʉtɨma. 47 Mʉʉntʉ wa ncholo afuma weerwii na ʉʉmbwa na salʉ, Mʉʉntʉ wa kavɨrɨ afuma kurumwii. 48 Vaantʉ va aha weerwii vatɨɨte mʉvɨrɨ wa salʉ ja ʉra wa Adáamu, na vaantʉ va kurumwii vatɨɨte mʉvɨrɨ ja ʉra wa Yéesu. 49 Ja ˆvyeene twiifwaana na ʉra ˆʉʉmbwa na salʉ, viivyo kwiifwaana tʉrɨ na ʉra mʉʉntʉ ˆafuma kurumwii.

50 Haaha vanaviitʉ ɨkɨ noo ˆcheene noolʉʉsa, mʉvɨrɨ wa nyama na sakami sɨ ʉrɨ hokera Ʉtemii wa Mʉlʉʉngʉ tʉkʉ, noo kʉsea, kɨra ˆkɨsáambʉkaa sɨ kɨrɨ hokera kɨra sɨ ˆkɨsáambʉkaa tʉkʉ.

51 Teereri nɨvawyɨɨre fuumbo. Suusu voosi sɨ tʉrɨ kukwya tʉkʉ. Baa neembe nɨ jeyyo, voosi valandʉlwa tʉrɨ. 52 Fʉmɨra viri koonka, ja kʉlavya riiso. Sa irimʉ ro kiimikirirya ˆrɨrɨ fwɨɨrwa, vaantʉ ˆvaakwya fʉfʉlwa varɨ na kʉva varɨ na mɨvɨrɨ sɨ ˆɨsáambʉkaa na suusu valandʉlwa tʉrɨ. 53 Sa mʉvɨrɨ ʉhʉ ˆʉsáambʉkaa, nɨ mpaka ʉvalandʉke, ʉve mʉvɨrɨ sɨ ˆʉsáambʉkaa, mʉvɨrɨ ˆukwíjaa ʉvalandʉke ʉve mʉvɨrɨ sɨ ˆukwíjaa. 54 Sa jeyyo, mpɨɨndɨ mʉvɨrɨ ˆʉsáambʉkaa ˆʉrɨ valandʉlwa ʉve sɨ ˆʉsáambʉkaa, na ʉhʉ ˆukwíjaa ˆʉrɨ kiivɨkɨra sɨ ˆukwíjaa, aho Masáare ˆYarɨ Mpeho kiimana yarɨ, “Inkwya yamériiwe nɨ kusiinda.”✡Laanga Isáaya 25:8.

58 Jeyyo vanaviitʉ imi neeja. Nɨɨnɨ naveenda. Karɨ mʉndoowuvwawuvwa tʉkʉ. Kei mutuube kʉtʉmama mʉrɨmo wa Yéesu Mweenevyoosi kʉnʉ mootaanga mʉrɨmo waanyu sɨ wa bweete tʉkʉ.