Barʉ́wa ya ncholo ya
Peéteri
Mʉlongooryo
Barʉ́wa ya ncholo ya Peéteri, yaandɨkwa nɨ mutumwi Peéteri. Peéteri aandɨka barʉ́wa ɨhɨ kati ya myaaka ya 62-67 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa. Aandɨka kwa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu voosi ˆveene vajáa viipasa weerwii yoosi. Peéteri avaanɨrɨra vaantʉ ˆvasaawʉlwa nɨ Mʉlʉʉngʉ, vayeni kʉrɨ ɨhɨ weerʉ (1:1). Vamanyi va masáare vaséaa, Peéteri aandɨka barʉ́wa ɨhɨ mpɨɨndɨ ˆajáa múujii wa Róoma, múuji yeeye ˆʉʉyanɨrɨra Babéeli (5:13).
Peéteri aandɨka barʉ́wa ɨhɨ kʉvaheera mʉtɨma vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vɨɨme neeja uturikirii ˆvaturyáa so muruma Yéesu (1:3-6; 5:10-11). Baa mwiikalo wa Yéesu aha weerwii nɨ wa uturikiri ʉjáa. Sa jeyyo, vaantʉ ˆvamuruma, karɨ vahwaalale tʉkʉ, nɨ mpaka vatʉrɨkɨre vii. Avasea ko tweera uturikiri, Mʉlʉʉngʉ avabwéeyyaa vave na kuruma ˆkweene kʉrɨ na iyoombe ikʉʉlʉ kʉlookya saháabu (1:7). Jeyyo, Peéteri avaheera mʉtɨma vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vatuube yimirirya sa kʉherererya kwa weerʉ kwaséngerɨɨre (4:7, 17).
ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
Nkongojima ya ʉlamuriri wa Mʉlʉʉngʉ kwa Yéesu Kirisitʉ 1:1-12
Mwiikalo ˆwabooha na Yéesu nɨ Iwye ra Nkaasʉ 1:13–2:12
Ukiindya kwa veenenyuumba, vatʉ́mwa, vaantʉ vaki na vaantʉ valʉme 2:13–3:7
Wiimiriri ˆwiísimiresimire wa kʉrɨ uturikiri 3:8–4:19
Ukiindya kwa vawosi na vatavana 5:1-11
Lʉmbɨ jo kiimikirirya 5:12-14
1
Lʉmbɨ
1 Barʉ́wa ɨhɨ yafúmire kʉrɨ nɨɨnɨ Peéteri, mutumwi wa YéesuKirisitʉ. Nɨ kʉvaandɨkɨra niise nyuunyu ˆmwasaawʉlwa nɨ Mʉlʉʉngʉ Taáta, nyuunyu ˆmwamyaahɨka na ˆmwiíkalaa ja vayeni ʉko ɨsɨ ja Póonto, Galatía, Kapadokía, Ásia na Bisínia. 2 Mʉlʉʉngʉ Taáta avataanga na avasaawʉla nyuunyu keende aho kalɨ, na ko tweera mʉrɨmo wa Mʉtɨma Mʉʉja, avabwéeyyiirye mʉve vaaja mbere yaachwe. Aya yatʉmamwa sa mʉve matu kwa Yéesu Kirisitʉ, na yeeye avanyɨnyɨrɨre na sakami yaachwe.✡Laanga Vaeburanía 9:18-21. Noovaloombera nduwo na mwiikalo mʉʉja ˆʉrɨ foo.
Kuruma ˆKwaréetaa Nkaasʉ
3 Adʉʉmbwe Mʉlʉʉngʉ Taáta wa Yéesu Kirisitʉ Mweenevyoosi wiitʉ! Kwa kʉlaanga na riiso ra wʉʉja kwaachwe kʉkʉʉlʉ, atʉbweeyya tuvyaalwe ufya ko mʉfʉfʉla Yéesu kufuma kwa ˆvaakwya. Haaha tatɨɨte kwiilaangya ˆkʉrɨ nkaasʉ kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero. 4 Jeyyo, tookiilaangya kʉhokera nkaasʉ fuma kwa Mʉlʉʉngʉ ɨra sɨ ˆɨrɨ koola, au kʉsaambʉka au kuhirirya, ɨra ˆyavɨɨkwa kurumwii sa nyuunyu. 5 Na Mʉlʉʉngʉ kwa ngururu jaachwe, yoovɨɨmɨrɨra kwa kuruma kwaanyu, mpaka mʉhokere ʉwo ʉlamuriri ˆwahʉmʉla ˆʉrɨ koonekiwa sikʉ jo kiimikirirya.
6 Haaha vyeendi sa ntálarya ijo, baa neembe ifaanaa muvisʉʉle mpɨɨndɨ nkufi ˆjookʉʉja, ko yerwa ˆkwiísimiresimire. 7 Kuyimirirya kwa kʉyerwa ʉko, koónekyaa kuruma kwaanyu nɨ kwa kɨmáárɨ. Kuruma kwaanyu kwayérwaa ja chʉʉ́ma cha saháabu viintʉ ˆkɨyérwaa na mooto. Kumuruma Mʉlʉʉngʉ kwabooha kʉlookya saháabu sa yooyo yasʉ́ʉsʉkaa. Sa jeyyo, Yéesu Kirisitʉ vaheera arɨ nyuunyu nkongojima na nyemi, nyuunyu ˆmooyimirirya mpɨɨndɨ ˆarɨ kʉʉja na ˆarɨ kiivariyʉla. 8 Nyuunyu mwamweenda, baa neembe sɨ mʉnamoona. Baa neembe sɨ mʉnamoona haaha, mwamuruma. Jeyyo mwatɨɨte cheerʉ cha nkongojima ˆchalookerera mʉnʉmʉʉnʉ, 9 sa viintʉ mwahokera ʉlamuriri wa nkaasʉ yaanyu, ɨyo noo kɨɨntʉ kɨkʉʉlʉ cha kuruma kwiitʉ.
10 Valáali na mʉtwe, vajáa valaanga maatʉkʉ vii ʉwo ʉlamuriri sa vʉʉtaange, vakalaala na mʉtwe nduwo ya Mʉlʉʉngʉ ˆngʼeene ɨjáa sa nyuunyu. 11 Mʉtɨma wa Masía ʉjáa na voovo na wavabweeyyáa valaale na mʉtwe, Masía tʉrɨkɨra arɨ, maa de ave na nkongojima. Avo valáali na mʉtwe vasaakɨra maatʉkʉ voosaaka vataange masáare aya nɨ naadi ˆyarɨ kʉva na nɨ mweeri ya ani yarɨ kʉva. 12 Mʉlʉʉngʉ ajáa avoonekya masáare ˆmeene valaaláa na mʉtwe sɨ sa voovo tʉkʉ, maa kaa, nɨ sa nyuunyu. Na haaha Masáare Maaja aya, yavariyʉlwa kʉrɨ nyuunyu nɨ vara ˆvarɨ lʉʉsa kwa njɨra ya Mʉtɨma Mʉʉja fuma kurumwii kwa Mʉlʉʉngʉ. Masáare ayo, noo yara baa mirimʉ miija ˆyeenda kʉyataanga.
Kʉva Vaaja
13 Sa jeyyo, mwiimye neeja mɨryʉʉngʉ yaanyu, noo kʉsea, mʉndookiiyɨmɨrɨra, na mʉvɨɨke kwiilaangya kwaanyu kʉrɨ nduwo ˆmʉrɨ hokera mpɨɨndɨ Yéesu Kirisitʉ ˆarɨ variyʉlwa. 14 Mwiikale ja vaana va Mʉlʉʉngʉ na mʉve matu. Jeyyo, karɨ murúmaa kutuuba ʉláku waanyu ʉra ˆmʉjáa nowo mpɨɨndɨ ja ʉkoókoyo tʉkʉ. 15 Maa kaa, mʉve vaaja kwa kɨra kɨɨntʉ ˆmʉtʉ́mamaa ja ˆvyeene yeeye Mʉlʉʉngʉ avaanɨrɨra, ˆarɨ mʉʉja. 16 Masáare ˆYarɨ Mpeho yalʉʉsa, “Mʉve vaaja sa nɨɨnɨ ndɨrɨ mʉʉja.”✡Laanga Valáawi 11:44-45; 19:2; 20:7.
17 Mʉlʉʉngʉ mʉmwaánɨrɨraa, “Ee Taáta,” kati moomʉloomba, yeeye noo ˆarɨ lamʉrɨra kɨra mʉʉntʉ kwa mɨrɨmo yaachwe baa kusinanala tʉkʉ. Sa jeyyo mʉve na matu kʉrɨ yeeye mpɨɨndɨ iji ˆmookiikala aha weerwii ja vayeni. 18 Nɨ lʉʉsa niise jeyyo, sa mwiikaláa mwiikalo ˆwavɨɨha ˆmwapaala fuma kwa vala baaba waanyu. Haaha mwatáangire, Mʉlʉʉngʉ sɨ avanunuula fuma mwiikalwii ʉwo kwa viintʉ ˆvihíririryaa baa ja mpía na saháabu tʉkʉ, 19 maa kaa, kwa sakami ˆɨrɨ na nkongojima ya Kirisitʉ. Yeeye aava nɨ ja muundi ya mpóryo ˆɨrɨ mpeho ˆisiina lʉkwaalo. 20 Mʉlʉʉngʉ amʉsaawʉla Kirisitʉ mpɨɨndɨ da weerʉ sɨ ɨnaanda, maa kaa, haaha aváriywɨɨrwe mpɨɨndɨ iji jo kiimikirirya sa nyuunyu. 21 Kwa njɨra ya Kirisitʉ, mwamuruma Mʉlʉʉngʉ. Yeeye amʉfʉfʉla Kirisitʉ, maa akamʉheera nkongojima nkʉʉlʉ. Jeyyo, kuruma kwaanyu na kwiilaangya kwaanyu nɨ kwa Mʉlʉʉngʉ kʉrɨ.
22 Nyuunyu mwajirʉla nkaasʉ yaanyu kwa njɨra yo va matu kʉrɨ ukiindya wa kɨmáárɨ. Jeyyo, mwatɨɨte kwiiyenda kɨndʉʉ ˆkusiina ʉkweembi, haaha iyendi kɨkomi fuma mitimii yaanyu. 23 Mwavyaalwa ufya sɨ ja vaana va taáta ˆakwíjaa tʉkʉ, kɨrɨ vyoova jeyyo, mwavyaalwa nɨ Taáta sɨ ˆakwíjaa kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero kwa njɨra ya isáare ra Mʉlʉʉngʉ ˆrɨrɨ nkaasʉ, ˆrɨrɨ kʉva rɨmwaarɨ kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero. 24 Ja ˆvyeene Masáare ˆYarɨ Mpeho yalʉʉsa,
“Vaantʉ voosi nɨ ja masaambɨ varɨ,
na nkongojima yaavo nɨ ja malʉva ya isekii.
Masaambɨ na malʉva yanyáamalaa,
Isáare ɨro noo isáare riija ra Yéesu Kirisitʉ ˆreene mwavariyʉrɨrwa.