11
Kumuruma Mʉlʉʉngʉ kwa Vaantʉ va Mʉlʉʉngʉ
Kumuruma Mʉlʉʉngʉ nɨ kʉtaanga kɨkomi yara ˆtookiilaangya fʉmɨra yarɨ, na kuruma nɨ ya kɨkomi yara sɨ ˆtooyoona haaha. Ko ruma jeyyo, vala baaba wiitʉ vajáa vadʉʉmbɨrɨrwa nɨ Mʉlʉʉngʉ. Kwa njɨra yo ruma, suusu tamányire Mʉlʉʉngʉ ʉʉmba kurumu na weerʉ kwa isáare raachwe. Kei tamányire Mʉlʉʉngʉ ʉʉmba viintʉ vyoosi ˆvyoónekanaa, sɨ kwa viintʉ ˆvijáa vimwaarɨ tʉkʉ.
Kwa kumuruma Mʉlʉʉngʉ, Abéeli amʉtoorera Mʉlʉʉngʉ mpóryo ˆyabooha kʉlookya ya mwaanaavo Kaíni.Laanga Ncholo 4:3-7. Sa mpóryo ɨyo, Mʉlʉʉngʉ oonekya kɨkomi Abéeli abwéeyyiirye vyabooha, na sa kuruma kwaachwe, Mʉlʉʉngʉ asea Abéeli nɨ mʉwoloki. Abéeli aakwya, kuruma kwaachwe nɨ kɨɨntʉ ˆchootʉlaɨra naasu, ˆvyeene tasaakwa tumurume Mʉlʉʉngʉ.
Kwa kumuruma Mʉlʉʉngʉ, Enóoki asʉmʉlwa na kurumwii baa kukwya tʉkʉ. Sɨ oonekana kei tʉkʉ, sa Mʉlʉʉngʉ amʉsʉmʉla na kurumwii. Mpɨɨndɨ Mʉlʉʉngʉ ˆajáa akaarɨ mʉsʉmʉla, yoonekana kɨkomi Enóoki amweerya Mʉlʉʉngʉ mʉtɨma.Laanga Ncholo 5:24. Kusiina mʉʉntʉ ˆarɨ mweerya Mʉlʉʉngʉ mʉtɨma tʉkʉ, koonɨ asiina kuruma. Kɨra mʉʉntʉ ʉra ˆyootamanya noo mwiinamɨra Mʉlʉʉngʉ, yoosaakwa arume Mʉlʉʉngʉ amwaarɨ na avahéeraa vilʉngʉlʉngʉ vara ˆvamʉsáakɨraa.
Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Nʉ́hʉ ave na matu kwa Mʉlʉʉngʉ, Mʉlʉʉngʉ akamʉlʉma kutu kwa yara sɨ ˆanoona, ˆyasaakáa yafúmire. Yeeye akatengenesha safíina sa Mʉlʉʉngʉ amʉlamurirye yeeye Nʉ́hʉ na kaaya yaachwe.Laanga Ncholo 6:11-22. ˆAkabweeyye jeyyo, Nʉ́hʉ oonekya vaantʉ va weerʉ vara sɨ ˆvamuruma, heewa varɨ irya nɨ Mʉlʉʉngʉ. Kwa kuruma kwaachwe, Nʉ́hʉ ajáa ahokera ʉwoloki fuma kwa Mʉlʉʉngʉ.
Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Aburaháamu ave matu kwa Mʉlʉʉngʉ, Mʉlʉʉngʉ ˆakamʉsee iinʉke fuma ɨsɨ yaachwe, atamanye na ɨsɨ ˆngʼeene Mʉlʉʉngʉ luu akamʉhɨɨre, ja ˆvyeene amʉlaha. Aburaháamu ajáa asaamɨra na ɨsɨ ɨyo kʉnʉ sɨ yootaanga kʉʉntʉ ˆyootamanya.Laanga Ncholo 12:1-2. Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Aburaháamu iikale ja mʉyeni ɨsɨ ɨyo ˆngʼeene Mʉlʉʉngʉ ajáa iichuunga kʉmʉheera. Yeeye iikala matibwii na viivyo vala Isaka na Yaakúupu viikala matibwii. Baa voovo vajáa vahokera kwiichuunga kʉkʉra ˆkweene Aburaháamu ajáa ahokera. 10 Aburaháamu ajáa abweeyya jeyyo, sa iilaangyáa kiikala arɨ múujii ˆʉrɨ na myaariryo ˆyabooha, ˆyiimiwa neeja na ˆyajeengwa nɨ Mʉlʉʉngʉ mweeneevyo.
11 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Sáara aheewe lʉvɨro lo vyaala mwaana na Aburaháamu, baa neembe yeeye ajáa adalahala mʉnʉmʉʉnʉ na ajáa muumba.Laanga Ncholo 18:11-14. Sáara ajáa aruma Mʉlʉʉngʉ nɨ wo kiilaangiwa, tʉmama arɨ yara ˆajáa iichuunga kʉtʉmama. 12 Jeyyo, kwa njɨra ya mʉʉntʉ ʉwo umudu, baa neembe yeeye ajáa moosi mʉnʉmʉʉnʉ, vavyaalwa vaantʉ ˆvarɨ foo ˆveene sɨ varɨ daha valwa, ja nyényeeri ja kurumwii au isaáre ra mbarɨmbarɨ ya mayɨya.Laanga Ncholo 22:17.
13 Vala baaba avo voosi vaakwya kʉnʉ vooruma Mʉlʉʉngʉ vaheera arɨ yara ˆiichuunga kʉvaheera. Mpɨɨndɨ ˆvajáa nkaasʉ, sɨ vayahokera tʉkʉ, maa kaa, vayoonáa kwa kʉlɨ na vavyeendáa. Voovo vajáa valʉʉsa mbere ja vaantʉ nɨ vayeni na nɨ valooki kʉrɨ ɨhɨ weerʉ. 14 Sa vaantʉ ˆvalʉ́ʉsaa jeyyo, voónekyaa kɨweerwii nɨ saaka viise kʉva na ɨsɨ yaavo veeneevyo. 15 Ngaarɨ viiririkanáa ɨsɨ yaavo kʉʉntʉ ˆvafuma, ngaarɨ vadaha hɨndʉka na kwaavo. 16 Maa kaa, vaantʉ avo viiririkanáa ɨsɨ ˆyabooha kʉlookya, ɨsɨ ya kurumwii. Ɨkyo noo ˆchooreka Mʉlʉʉngʉ sɨ oónaa soni tʉkʉ mpɨɨndɨ vaantʉ avo ˆvoomwaanɨrɨra yeeye nɨ Mʉlʉʉngʉ waavo, sa yeeye aviimirya neeja múuji kʉra kurumwii.
17 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Aburaháamu amʉtoole mwaana waachwe Isaka ave mpóryo Mʉlʉʉngʉ ˆakamʉyere. Aburaháamu ajáa ahokera kwiichuunga fuma kwa Mʉlʉʉngʉ mweeri ya Isaka, maa kaa, yeeye ajáa aruma kʉmʉtoola ʉhʉ mwaana waachwe wa mpeke,Laanga Ncholo 22:1-19. 18 baa neembe Mʉlʉʉngʉ ajáa amʉsea Aburaháamu, “Lʉkolo lwaako nɨ kwa Isaka lʉrɨ fuma.”Laanga Ncholo 21:12. 19 Aburaháamu ajáa aruma Mʉlʉʉngʉ atɨɨte lʉvɨro lo mʉfʉfʉla Isaka. Kwa njɨra ɨyo, Aburaháamu ajáa amʉhokera kei Isaka, yeeye ˆajáa aava ja aakwya, maa akava nkaasʉ kei.
20 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Isaka avatalarye vaana vaachwe, Yaakúupu na Esáau kwa yara ˆyarɨ fʉmɨra sikʉ ja mbere.Laanga Ncholo 27:27-29, 39-40.
21 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Yaakúupu ˆakasengerere kukwya, avatalarye vaana vavɨrɨ va Yooséefu,Laanga Ncholo 48:15-16, 20. na aho akamwiinamɨra Mʉlʉʉngʉ kʉnʉ iisíkiriirye nkomii yaachwe yo kiitumbairya.Laanga Ncholo 47:31.
22 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Yooséefu ˆakasengerere kukwya, alʉʉse ˆvyeene Viisiraéeli varɨ fuma ɨsɨ ya Mísiri. Kei, ajáa avalairirya vasʉmʉle makúfa yaachwe vakayataahe kʉrɨ ɨsɨ ya Kanáani.Laanga Ncholo 50:24-25.
23 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya vavyɨɨrɨ va Mʉ́sa vamuvise kwa myeeri ɨtatʉ ˆakavyaalwe. Vajáa vabweeyya jeyyo sa Mʉ́sa ajáa avyaalwa ˆabooha, sɨ voofa kuwuna ʉlairiri wa mʉtemi wa Mísiri tʉkʉ.Laanga Ufumo 1:22; 2:2-3.
24 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Mʉ́sa ˆakave mʉkʉ́ʉ́lʉ, asiite kwaanɨrɨrwa mwaana wa muhíínja wa Faráao. 25 Yeeye ajáa asaawʉla kʉtʉrɨkɨra hamwɨ na vaantʉ va Mʉlʉʉngʉ kʉlookya kʉtʉʉnga viintʉ uvii kwa mpɨɨndɨ nduudi vii. 26 Mʉ́sa ajáa oona kʉtʉkɨrwa sa Masía nɨ usúngaati kʉlookya kuturya máari ya kɨkomi ya mberii ya ɨsɨ yoosi ya Mísiri. Ajáa abweeyya jeyyo sa iilaangyáa vii vilʉngʉlʉngʉ Mʉlʉʉngʉ ˆarɨ mʉheera sikʉ ˆjookʉʉja. 27 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Mʉ́sa iinʉke fuma ɨsɨ ya Mísiri baa koofa nkalari ya mʉtemi tʉkʉ. Yeeye ajáa ayimirirya sa ajáa nɨ ja yoomoona Mʉlʉʉngʉ sɨ ˆoónekanaa. 28 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Mʉ́sa abweeyye ngovi ya Paásika na avalairirye Viisiraéeli vahake sakami miimwii ya mɨryaango sa murimʉ mʉʉja ˆʉrɨ looka no mala ndaambere, ʉdɨɨre mala ndaambere ja vaana valʉme va Viisiraéeli.Laanga Ufumo 12:7-13.
29 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Viisiraéeli vafɨrɨre mayɨya ya Sháamu na mawʉlʉ ja vaantʉ ˆvooyeenda kʉrɨ ɨsɨ ˆyʉʉma. Maa kaa, Vamísiri novo ˆvakabweeyye jeyyo, maaji yajáa yavakʉnɨkɨrɨra.Laanga Ufumo 14:21-31.
30 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Viisiraéeli varɨɨngɨrɨre lʉkaande lwa múuji wa Yerɨ́ɨko kwa sikʉ mufungatɨ, nowo waawya.Laanga Yooshúa 6:8-20.
31 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya Raháabu mʉhéngeeti, adɨɨre kʉʉlawa hamwɨ na vaantʉ sɨ ˆvamurúmaa Mʉlʉʉngʉ. Ajáa ahona sa viintʉ sɨ avateengya vuurikiriri va Kiisiraéeli ja vavɨ, maa kaa, avateengya na mwiikalo mʉʉja.Laanga Yooshúa 2:1-21; 6:22-25.
32 Che ndɨrɨ lʉʉsa kei? Nsiina mʉ́ʉda wo lʉʉsa kuruma kwa Gideóoni, Baráaki, Samúsoni, Yéfuta, Daúdi, Samwéeli na valáali na mʉtwe va Ijʉva tʉkʉ. 33 Kwa kuruma kwaavo, vaantʉ ava vasiindáa nkoondo ˆngʼeene valwɨjáa na vatemi va ɨsɨ jɨɨngɨ. Kei, ava vɨɨmɨrɨráa ɨsɨ yaavo kwa ʉwoloki na vahokeráa yara Mʉlʉʉngʉ ˆajáa iichuunga kʉvaheera. Kei, vɨɨngɨ vajáa vatɨɨte ngururu jo tʉʉnɨka mɨlomo siimba. 34 Sa kuruma kwaavo, varimyáa mooto ˆwahʉʉmba, vaneháa kʉʉlawa na nyaasʉka. Vajáa vasiina ngururu tʉkʉ, maa kaa, Mʉlʉʉngʉ avahéeraa ngururu jo siinda nkoondo no vakibirya valwi nkoondo ˆveene vafumáa ɨsɨ jɨɨngɨ. 35 Kuruma, kʉjáa kwabweeyya vaantʉ vaki vamwɨ vahokere vaantʉ vaavo ˆvaakwya vafúfukire. Vɨɨngɨ vaturikiriwáa na vajáa vasiita kʉrekerwa vave húuru, sa Mʉlʉʉngʉ avafʉfʉle na avaheere mwiikalo ˆwabooha kʉlookya. 36 Vamwɨ vasekererwáa na vavawáa na mɨjeléedi. Vamwɨ vachuungwáa na mɨnyololo na vavɨɨkwáa mɨnyololwii. 37 Kei, vamwɨ vavawáa na mawye fʉʉrʉ vakakwya, vamwɨ vasatʉlwáa na mɨsʉméeno katɨ na katɨ na vamwɨ vʉʉlawáa na nyaasʉka. Vamwɨ vajáa nɨ vakɨva, viivɨkɨráa ndɨrɨ ja muundi na mburi na vajáa vasiina kɨɨntʉ tʉkʉ. Vaturikiriwáa na vabweeyyiriwáa mavɨ ˆyarɨ foo. 38 Vatulatuláa ɨsɨ ja mabaláángwii na njuulwii, na viikaláa mpáángii na maduundwii. Vaantʉ avo vajáa vabooha maatʉkʉ vii, weerʉ sɨ ɨjáa yɨɨma neeja kʉva novo tʉkʉ.
39 Baa neembe vaantʉ voosi avo ˆveene tookoonekya kɨkomi vajáa vamuruma Mʉlʉʉngʉ, baa jeyyo, voovo sɨ vahokera ˆmeene Mʉlʉʉngʉ ajáa iichuunga kʉvaheera tʉkʉ. 40 Vyaava jeyyo, sa Mʉlʉʉngʉ ajáa atwiimirya neeja suusu na voovo viintʉ ˆvyabooha maatʉkʉ, sa tukiimane hamwɨ.

11:4 Laanga Ncholo 4:3-7.

11:5 Laanga Ncholo 5:24.

11:7 Laanga Ncholo 6:11-22.

11:8 Laanga Ncholo 12:1-2.

11:11 Laanga Ncholo 18:11-14.

11:12 Laanga Ncholo 22:17.

11:17 Laanga Ncholo 22:1-19.

11:18 Laanga Ncholo 21:12.

11:20 Laanga Ncholo 27:27-29, 39-40.

11:21 Laanga Ncholo 48:15-16, 20.

11:21 Laanga Ncholo 47:31.

11:22 Laanga Ncholo 50:24-25.

11:23 Laanga Ufumo 1:22; 2:2-3.

11:28 Laanga Ufumo 12:7-13.

11:29 Laanga Ufumo 14:21-31.

11:30 Laanga Yooshúa 6:8-20.

11:31 Laanga Yooshúa 2:1-21; 6:22-25.