2
Kʉvyaalwa kwa Yéesu
(Matáayo 1:18-25)
1 Sikʉ ijo, Kaisáari Agúusto mʉtawáala wa weerʉ ya Róoma, ajáa alairirya vaantʉ voosi va ɨsɨ ja ʉtemi waachwe vavalwe. 2 Kʉvalwa ʉkʉ noo kʉjáa kwa ncholo mpɨɨndɨ Kireníio ˆajáa gávana wa ɨsɨ ya Síria. 3 Sa jeyyo, vaantʉ voosi vajáa vadoma noo valwa, kɨra mʉʉntʉ múujii kʉʉntʉ lʉkolo lwaachwe ˆlwafuma.
4 Na sa viintʉ Yooséefu ajáa nɨ wa ichina ra Daúdi, ne akaambʉka fuma múujii wa Nasaréeti, ˆʉrɨ ɨsɨ ya Galiláaya, fʉʉrʉ múuji ˆʉséwaa Betelehéemu, ˆʉrɨ ɨsɨ ya Yudéea. 5 Ne ajáa atamanya na ʉko noo valwa hamwɨ na Maríia muhíínja ˆajáa amʉtʉmɨra. Mpɨɨndɨ ijo, Maríia nɨ mawʉlʉ maruto ajáa.
6 Na mpɨɨndɨ ˆvajáa ʉko Betelehéemu, sikʉ ja Maríia jo kiichʉngʉla jikava jafíkire. 7 Maríia akiichʉngʉla mwaana wa ndaambere wa kɨɨntʉ kɨlʉme. Akamʉkʉnɨkɨrɨra na ɨngo ja kisinga, maa akamʉlaarya mʉlaambwii wo riishirya ngʼoombe, sa vajáa vasóvire nkalo nyuumbii ya vayeni.
Varíisi na Mirimʉ Miija
8 Haaha, heehi na aho kʉʉntʉ ˆvajáa uchikʉ ʉwo, kʉjáa kwatɨɨte varíisi ˆvalaangiriryáa makukikuki ya muundi na mburi ʉko mawundii mpɨɨndɨ ja uchikʉ. 9 Koonka, murimʉ mʉʉja wa Ijʉva ʉkavafʉmɨra, kɨweerʉ cha nkongojima ya Ijʉva kɨkavarɨɨngɨrɨra mavaru yoosi. Aho, vakoofa mpaka vakoololokera. 10 Maa kaa, murimʉ mʉʉja ʉkavasea, “Koofi tʉkʉ! Laangi, navarétɨɨre masáare maaja ˆyarɨ kʉva cheerʉ kɨkʉʉlʉ kwa vaantʉ voosi. 11 Sa isikʉ aha múujii wa mʉtemi Daúdi, avyɨ́ɨrwe Mʉlamuriri, noo Masía na Mweenevyoosi. 12 Na ɨhɨ noo isháara ˆɨrɨ bweeyya mʉmʉtaange: La, kʉmʉshaana mʉrɨ mwaana awɨ́ɨkɨɨrwe ɨngo ja kisinga, aláariiwe mʉlaambwii wo riishirya ngʼoombe.”
13 Koonka, mpuka nkʉʉlʉ ya mirimʉ miija ya kurumwii ɨkasaangɨra na ʉra murimʉ mʉʉja, ɨkaanda mʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ yoosea,
14 “Nkongojima kwa Mʉlʉʉngʉ ˆArɨ Mweerimweeri,
na kʉrɨ weerʉ kʉve na mwiikalo mʉʉja kwa vaantʉ ˆaveenda!”
15 Mirimʉ miija ˆɨkahɨndʉke na kurumwii, maa vara varíisi vakiiwyɨɨra voovo kwa voovo, “Arumi, hendi na Betelehéemu tʉkoone ɨkɨ ˆchafʉ́mɨɨre Ijʉva ˆatʉláɨɨre.”
16 Jeyyo, vakatamanya chaangʉ na Betelehéemu. Kʉra vakamʉshaana Maríia na Yooséefu na mwaana aláariiwe mʉlaambwii. 17 ˆVakamoone mwaana, maa vakalʉʉsa masáare ˆmeene vajáa vawyɨ́ɨrɨɨrwe nɨ murimʉ mʉʉja ya ʉwo mwaana kwa vaantʉ. 18 Na voosi ˆvajáa vateera ayo, vakahwaalala kwa ayo masáare ˆvajáa vawyɨ́ɨrɨɨrwe nɨ avo varíisi. 19 Maa kaa, Maríia akayakwaatya na andookiiririkana ayo masáare yoosi mutimii waachwe. 20 Vara varíisi vakahɨndʉka kʉnʉ voomʉbweeyyirya Mʉlʉʉngʉ nkongojima, sa ayo masáare yoosi ˆvajáa vatéɨɨre na ˆvajáa vɨɨ́ne fuma kwa mirimʉ miija.
21 Sikʉ inaanɨ ˆjikafike, vakamuwyiirya kɨbawii mwaana na vakamʉheera irina Yéesu. Ɨrɨ irina noo rɨra ˆajáa aheewa nɨ murimʉ mʉʉja de íyo waavo ave muruto.
Yéesu Yootwaalwa na Kaayii Njija ya Ijʉva
22 Sikʉ jo kiijirʉla vala Yooséefu na Maríia ja ˆvyeene Miiro ya Mʉ́sa ✡Laanga Valáawi 12:2-8. yalairirya, jikafika. Vakamʉtwaala mwaana na Yerusaléemu sa vamʉvɨɨke mʉháko kwa Ijʉva, 23 ja ˆvyeene vyaandɨka Miirwii ya Ijʉva, “Kɨra mwaana wa kɨɨntʉ kɨlʉme wa ndaambere vɨɨkwa arɨ mʉháko kwa Ijʉva.”✡Laanga Ufumo 13:2, 12, 15. 24 Kei, vajáa vadoma noo toola mpóryo ja ˆvyeene Miiro ya Ijʉva yalʉʉsa, “Mʉtoole haramu ivɨrɨ au makɨ́ɨnda yavɨrɨ ya nkúnde.”
Ʉláali na Mʉtwe wa Simeóoni
25 Haaha, aho Yerusaléemu kʉjáa kwatɨɨte mʉʉntʉ ʉmwɨ ˆasewáa Simeóoni. Ʉhʉ, nɨ mʉwoloki ajáa na amutuubáa Mʉlʉʉngʉ. Yeeye, amʉloombáa Mʉlʉʉngʉ kɨra siikʉ, na kei iilaangyáa Masía kʉʉja arɨ na tuurya arɨ mʉtɨma Isiraéeli. Simeóoni alongoolwáa nɨ Mʉtɨma Mʉʉja. 26 Mʉtɨma Mʉʉja ajáa amʉtʉʉnʉkʉrɨra sɨ arɨ kukwya tʉkʉ, mpaka amoone Masía wa Ijʉva. 27 Kʉnʉ yoolongoolwa nɨ Mʉtɨma Mʉʉja, Simeóoni ajáa atamanya na waámii wa Kaaya Njija ya Ijʉva. Ʉko Yooséefu na Maríia vajáa vamʉtwáarire mwaana waavo Yéesu na Kaayii Njija ja ˆvyeene Miiro yalʉʉsa. 28 Aho, Simeóoni akamʉhokera mwaana mɨkonwii yaachwe, maa akamʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ yoosea,
29 “Haaha ee Ijʉva Mweeneevyo weemweene, rekera mʉtʉ́mwa waako,
asuukye na wʉʉja, ja ˆvyeene ʉlʉʉsa.
30 Sa miiso yaanɨ yɨɨ́ne ʉlamuriri waako.
31 Ʉlamuriri wʉʉvɨɨka mbere ya vaantʉ voosi.
32 Ʉhʉ kʉva arɨ kɨweerʉ ˆkɨrɨ koonekya Mʉlʉʉngʉ kwa vaantʉ sɨ ˆvarɨ Vayahúudi,
kei yeeye nɨ nkongojima kwa vaantʉ vaako Viisiraéeli.”
33 Masáare ˆyajáa yalúusirwe nɨ Simeóoni kʉrɨ musinga, yakavahwaalarya vala taáta na íyo waavo. 34 Aho, Simeóoni akavatalarya, maa akamʉsea Maríia, “Laanga, mwaana ʉhʉ bweeyya arɨ vaantʉ ˆvarɨ foo va Isiraéeli vawye na ˆvarɨ foo viinʉke. Yeeye kʉva arɨ isháara ˆɨrɨ siitwa. 35 Jeyyo, miiririkano ya vaantʉ ˆvarɨ foo yiivariyʉle. Naawe mweeneevyo, nyaasʉka tʉʉnga ɨrɨ mʉtɨma waako.”
Ʉláali na Mʉtwe wa Áana
36 Haaha, kʉjáa kwatɨɨte mʉláali na mʉtwe wa kɨɨntʉ kiki ˆasewáa Áana, mwaana wa Fanʉéeli wa lʉkolo lwa Ashéeri. Yeeye ajáa avɨ́ɨre ibaasʉka. Áana ajáa aloolwa na ajáa iikala na mʉlʉme waachwe kwa myaaka mufungatɨ, maa mʉlʉme waachwe akawulala. 37 Keende aho, akava mʉlala na ajáa afíkiirye myaaka makumi yanaanɨ na ɨne (84). Kwa mpɨɨndɨ joosi kʉʉntʉ ˆavijáa, nɨ Kaayii Njija uchikʉ na muusi yoomwiinamɨra Mʉlʉʉngʉ, no mʉloomba Mʉlʉʉngʉ, kʉnʉ iirékiirye kurya. 38 Na mpɨɨndɨ jiijo kati Simeóoni ˆalʉʉsɨkáa na Yooséefu na Maríia, Áana akʉʉja, akaanda mʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ na akaanda lʉʉsa masáare ya ʉwo mwaana kwa vaantʉ voosi vara ˆvawoojeráa kununuulwa kwa Yerusaléemu.
Yooséefu na Maríia Voohɨndʉka na Nasaréeti
39 Yooséefu na Maríia ˆvakamarikirye masáare yoosi ˆyasaakwa nɨ Miiro ya Ijʉva, maa vakahɨndʉka na ɨsɨ ya Galiláaya fʉʉrʉ meevo múujii wa Nasaréeti. 40 Musinga ne akakʉla, akava na ngururu, akakɨɨngɨka tooti na nduwo ya Mʉlʉʉngʉ nɨ na yeeye ɨjáa.
Yéesu Kaayii Njija ya Ijʉva
41 Kɨra mwaaka, Yooséefu na Maríia vadomáa na Yerusaléemu na ngovii ya Paásika. 42 Yéesu ˆakafikye myaaka ikimi na ɨvɨrɨ, vakaambʉkanʼya ne na ngovii ja ˆvyeene viijʉvɨra. 43 Ngovi ya Paásika ˆɨkasire, maa Yooséefu na Maríia vakakwaata njɨra voohɨndʉka na kaayii, Yéesu akachaala Yerusaléemu baa voovo taanga tʉkʉ. 44 Maa kaa, sa viintʉ voovo viiseáa Yéesu amwaarɨ aho ikukikukii, vakayeenda lʉyeendo lwa sikʉ ɨmwɨ. Aho, vakaanda kʉmʉsaakɨra kwa vandʉʉ vaavo na kwa vijeengi vyaavo.
45 ˆVakamʉsove, vakalamʉla vahɨndʉke na Yerusaléemu kʉnʉ voomʉsaakɨra. 46 Sikʉ itatʉ ˆjikalooke, vakamʉshaana Kaayii Njija, kʉnʉ iíkyɨɨre katɨ na katɨ ya vakiindya va Miiro yoovateerera na yoovuurya viintʉ ˆvalʉʉsáa. 47 Vaantʉ voosi ˆvateeráa ˆvyeene Yéesu uuyiryáa na mʉryʉʉngʉ ˆajáa nowo, vakahwaalala.
48 Yooséefu na Maríia ˆvakamoone, maa vakahwaalala. Íyo waavo akamʉsea, “Mwanawaanɨ, sa che kʉtʉbweeyyirya jei? Laanga, nɨɨnɨ na taáta waanyu tatʉ́rɨkɨɨre maatʉkʉ vii tookʉsaakɨra.”
49 Yeeye akavasea, “Sa che mwakʉnsaakɨra? Sɨ mootaanga nasaakwa mbeere nyuumbii ya Taáta tʉkʉ wʉʉ?” 50 Maa kaa, sɨ vataanga ˆcheene avawyɨɨráa tʉkʉ.
51 Aho, akahɨndʉkanʼya novo na Nasaréeti na akava matu sikʉ joosi. Maa kaa, íyo waavo akayakwaatya ayo yoosi mutimii waachwe. 52 Yéesu akatuuba kʉla na akava na tooti, kʉnʉ yoomweerya mʉtɨma Mʉlʉʉngʉ na vaantʉ.