12
Ʉkweembi
(Matáayo 10:26-27)
Mpɨɨndɨ ijo, iyɨɨmbɨ ra vaantʉ mayana na mayana vajáa viijiinga fʉʉrʉ vandookiilwaatɨrɨra, kʉnʉ voomʉteerera Yéesu. Yéesu akaanda ta lʉʉsɨka na vapooji vaachwe yoovasea, “Laangi neeja, mʉnehe ʉsasɨ wa Mafarisáayo, noo kʉsea ʉkweembi. Kusiina isáare ˆrakʉnɨkɨrɨrwa sɨ ˆrɨrɨ kʉnʉkʉlwa tʉkʉ, na kusiina isáare ˆraviswa, sɨ ˆrɨrɨ taangwa tʉkʉ. Sa jeyyo, roroosi ˆmwarɨvariyʉla kilwiiryii, teerwa rɨrɨ kɨweerwii, na roroosi ˆmwarɨhweeha mberii, variyʉlwa rɨrɨ italii.
Mʉlʉʉngʉ vii noo wo Koofa
(Matáayo 10:28-31)
Nɨ vawyɨɨra niise nyuunyu vijeengi vyaanɨ, koofi vara ˆvʉʉ́laa mʉvɨrɨ vii tʉkʉ, na ivyo viri looka sɨ varɨ daha tʉmama chochoosi ˆkɨrɨ lookya ivyo tʉkʉ. Maa kaa, nɨɨnɨ kʉvawyɨɨra ndɨrɨ wo moofa. Ofi Mʉlʉʉngʉ. Yeeye ˆarɨ hʉmʉla kʉsʉmʉla mʉtɨma wa mʉʉntʉ, atɨɨte wiimiriri wo mʉfweitɨra na mootwii wa Jehénamu. Hɨɨ, noovawyɨɨra moofi ʉhʉ. Eri, seese isaano sɨ jiváwaa iyoombe magwáare yavɨrɨ tʉkʉ wʉʉ? Baa neembe nɨ ndee nduudi, kwa Mʉlʉʉngʉ sɨ ɨrɨ rimiriwa baa ɨmwɨ vii tʉkʉ. Kɨkomi, njwɨɨrɨ ˆjiri mitwii yaanyu javalwa joosi. Sa jeyyo koofi tʉkʉ, nyuunyu mʉrɨ va iyoombe ikʉʉlʉ kʉlookya seese ˆjiri foo.
Kʉmʉvariyʉla Yéesu Mbere ja Vaantʉ
(Matáayo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
Nɨ vawyɨɨra niise, yoyoosi ˆarɨ kuunduma, noo kʉsea, kʉʉndʉʉsɨkɨra nɨɨnɨ mbere ja vaantʉ, Mwaana wa Mʉʉntʉ ne muruma arɨ mbere ja Mʉlʉʉngʉ na mirimʉ yaachwe miija. Maa kaa, ˆarɨ sea sɨ aamányire mbere ja vaantʉ tʉkʉ, Mwaana wa Mʉʉntʉ ne sea arɨ sɨ amʉmányire tʉkʉ mbere ya mirimʉ miija ya Mʉlʉʉngʉ. 10 Na kɨra mʉʉntʉ ˆarɨ mʉkɨɨkana Mwaana wa Mʉʉntʉ, ʉvɨ waachwe sewa ʉrɨ wasírire, maa kaa, ˆarɨ mʉhɨɨntɨkɨraMʉtɨma Mʉʉja sɨ arɨ sewa ʉvɨ waachwe wasírire tʉkʉ.
11 Mpɨɨndɨ ˆvarɨ vatwaala na masinagóogii, mbere ja vakʉ́ʉ́lʉ na mbere ja viimiriri, karɨ mwiítweetyaa joolɨ ˆmʉrɨ lʉʉsa au joolɨ ˆmʉrɨ kuuyirya tʉkʉ, 12 sa Mʉtɨma Mʉʉja mpɨɨndɨ jiijo vakiindya arɨ kɨra ˆmwasaakwa mʉlʉʉse.”
Lusímo lwa Musúngaati Mʉhoho
13 Mʉʉntʉ ʉmwɨ fuma aho mpukii ya vaantʉ vara ˆvamʉteereráa, akamʉsea Yéesu, “Mukiindya, mʉsee mʉndʉʉ waanɨ aangavɨre viintʉ vya ʉpaari ˆtarekerwa nɨ taáta wiitʉ.” 14 Yéesu akamʉsea, “Aaɨ, nɨ ani aanvíikire nɨɨnɨ nɨve mʉlamuli au mʉgavi wa ʉpaari waanyu?” 15 Aho, maa Yéesu akavasea, “Laangi neeja! Mwɨɨme kʉlɨ na kʉdɨɨra kwiikinkima koosi, sa nkaasʉ ya mʉʉntʉ sɨ ifúmaa kʉrɨ viintʉ vyaachwe ˆviri foo ˆatɨɨte tʉkʉ.”
16 Maa Yéesu akavavaɨra lusímo ʉlʉ, “Kwajáa kwatɨɨte musúngaati ʉmwɨ ˆajáa na iwʉnda. Aho iwundii kwaachwe, viintʉ vyakwaatáa mʉnʉmʉʉnʉ. 17 Sa jeyyo, ʉwo musúngaati akiiyurya mutimii waachwe, ‘Joolɨ ndɨrɨ bweeyya? Ha de amwɨ nsiina haantʉ ho vivɨɨka viintʉ vyaanɨ ˆnaachwa tʉkʉ?’ 18 Aho, maa ʉwo musúngaati akasea, ‘Jei noo viintʉ ˆndɨrɨ bweeyya, vaa ndɨrɨ madongʼa yaanɨ yoosi, maa njeenge yɨɨngɨ makʉlʉkʉʉlʉ. Aho, noo kʉʉntʉ ndɨrɨ vɨɨka viintʉ vyoosi ˆndɨrɨ kuchwa na viintʉ vyɨɨngɨ vyoosi.’ 19 Aho, noo ndɨrɨ sea, ‘Ee mʉtɨma waanɨ, watɨɨte viintʉ ˆvyabooha ˆviri foo ˆwiivɨɨkɨra kwa myaaka ˆɨrɨ foo. Hʉmʉlʉka, urye, unywe, na uvyeende.’ 20 Maa kaa, Mʉlʉʉngʉ akamʉsea, ‘Weewe ʉrɨ mʉhoho! Uchikʉ wa isikʉ nkaasʉ yaako yoosaakwa. Ha ivi viintʉ ˆwiivɨɨkɨra nɨ vya ani viri kʉva?’ 21 Jeyyo, noo ˆvyeene viri kwa vaantʉ vara ˆvakunguula máari ja weerʉ, vakareka kʉʉnga kwa Mʉlʉʉngʉ.”
Kumwiilaangya Mʉlʉʉngʉ
(Matáayo 6:25-34)
22 Aho, maa Yéesu akavasea vapooji vaachwe, “Sa jeyyo reki koofa sa nkaasʉ ya mɨvɨrɨ yaanyu, che mʉrɨ kurya, au sa mɨvɨrɨ yaanyu, che mʉrɨ kiivɨkɨra. 23 Sa nkaasʉ nɨ mweeri ɨrɨ ya chóorya na mʉvɨrɨ nɨ kʉlookya ɨngo. 24 Laangi makʉʉ́ngʉlʉ! Yooyo sɨ yaháandaa tʉkʉ baa kei sɨ ya chwíjaa tʉkʉ, yasiina madongʼa tʉkʉ. Maa kaa, Mʉlʉʉngʉ ayaríishaa. Kwa Mʉlʉʉngʉ, nyuunyu nɨ mweeri ya ndee mʉrɨ. 25 Nɨ ani kʉrɨ nyuunyu so manyɨka kwaachwe ifaanaa oongererye nkaasʉ yaachwe kwa sáa baa ɨmwɨ vii? 26 Ha de haaha koonɨ sɨ mʉrɨ daha kʉtʉmama baa isáare iduudi ja ɨrɨ, sa che mookoofa sa aya yɨɨngɨ?
27 Laangi malʉva ˆvyeene yakʉ́laa. Yooyo sɨ yatʉ́mamaa baa kei sɨ yachúmaa ɨngo jaavo tʉkʉ. Kɨkomi noovawyɨɨra, baa mʉtemi Solomóoni na nkongojima yaachwe yoosi, sɨ arwɨɨkwa vyabooha ja rɨmwɨ ra malʉva ayo tʉkʉ. 28 Ha de koonɨ Mʉlʉʉngʉ ayarwɨ́ɨkaa masaambɨ ya iwundii aya ˆyavíjaa isikʉ na lomʉtóondo yakafweitɨrwa na iviivii, sɨ arɨ varwɨɨka nyuunyu kʉlookya ayo tʉkʉ wʉʉ? Eri, sa che mumurúmaa kiduudi jei?
29 Haaha reki kwiitweetya, che mʉrɨ kurya au che mʉrɨ kʉnywa. Koofi tʉkʉ sa viintʉ ivi. 30 Vaantʉ sɨ ˆvamʉmányire Mʉlʉʉngʉ noo viitwéetyaa sa viintʉ ivi vyoosi. Maa kaa, kʉrɨ nyuunyu Taáta waanyu amányire visaaka mwiise. 31 Haaha, saakiri Ʉtemi wa Mʉlʉʉngʉ na ivyo vyoosi heewa mʉrɨ ko koongereriwa.
Usúngaati wa Kurumwii
(Matáayo 6:19-21)
32 Reki kwiitweetya nyuunyu mpuka nduudi, sa Taáta waanyu oona nɨ kɨɨntʉ ˆchabooha kʉvaheera nyuunyu Ʉtemi waachwe. 33 Vai iyoombe máari jaanyu mʉkavaheere vakɨva. Ibweeyyiryi mifuko ya mpía sɨ ˆɨsákahalaa, noo kʉsea, kʉvɨɨka máari ya kɨkomi ya mberii kurumwii. Ʉko kusiina mwiívi ˆaséngereraa tʉkʉ na mbuuvu ˆjiríjaa ɨngo tʉkʉ. 34 Sa kʉʉntʉ ˆkʉrɨ máari yaako ya kɨkomi ya mberii, noo kʉʉntʉ mʉtɨma waako ˆʉrɨ.
Kwɨɨma Neeja
35 Kɨra siikʉ mʉndoolaarɨra ndɨrɨ kʉtʉmama mʉrɨmo, na vimʉrɨ vyaanyu vive vikórɨɨre. 36 Mʉve ja vatʉmami vara ˆvoomʉwoojera mweenenyuumba waavo atámiinye na ngovii ya ilóola, sa mpɨɨndɨ ˆarɨ fika vii vamʉyʉʉrɨre. 37 Vatalariwa vara vatʉmami ˆveene varɨ shaanwa nɨ mweenenyuumba waavo vookeesha mpɨɨndɨ ˆarɨ kʉʉja. Kɨmaarɨ noovawyɨɨra, kwiivɨkɨra arɨ sa avatʉmamɨre, yeeye vaseeserya arɨ chákurya varye. 38 Vatalariwa vatʉmami avo, mweenenyuumba waavo koonɨ avashɨ́hɨɨne varɨ miiso voomʉwoojera, baa koonɨ uújire nuuchikʉ katɨ, au namuyiingʉ.
39 Taangi neeja masáare aya, mweenenyuumba ngaarɨ ajáa ataanga mpɨɨndɨ ˆngʼeene mwiívi arɨ kʉʉja, ngaarɨ sɨ areka nyuumba yaachwe ɨbokwe tʉkʉ. 40 Baa nyuunyu moosaakwa mʉve mwɨɨ́mɨre neeja mpɨɨndɨ joosi, sa Mwaana wa Mʉʉntʉ kʉʉja arɨ mpɨɨndɨ sɨ ˆmookoona kʉʉja arɨ.”
Mʉtʉmami Mʉʉja na Mʉtʉmami Mʉvɨ
(Matáayo 24:45-51)
41 Aho, maa Peéteri akamuurya, “Mʉkʉ́lʉ, lusímo ʉlʉ nɨ suusu vii wootuwyɨɨra bakʉ vaantʉ voosi?”
42 Mweenevyoosi akamʉsea, “Nɨ mwiimiriri arɨkwɨ noo ˆarɨ wo kiilaangiwa na ˆarɨ na tooti? Kei, nɨ mʉtʉmami arɨkwɨ arɨ rekwa nɨ mweenenyuumba waachwe avɨɨmɨrɨre viivaachwe na avaheere chóorya mpɨɨndɨ ˆjasaakwa, maa mweenenyuumba akere njɨra? 43 Atalariwa mʉtʉmami ʉra mweenenyuumba waachwe ˆarɨ mʉshaana yoobweeyya jeyyo, mpɨɨndɨ ˆarɨ hɨndʉka. 44 Kɨmaarɨ noovawyɨɨra, mweenenyuumba waachwe mʉvɨɨka arɨ ʉwo mwiimiriri ɨɨmɨrɨre viintʉ vyaachwe vyoosi vʉʉ. 45 Maa kaa, koonɨ ʉwo mwiimiriri iírɨrɨkɨɨne, ‘Mweenenyuumba waanɨ achérevire,’ na aande kʉvavaa vara vatʉmami va kɨɨntʉ kɨlʉme na va kɨɨntʉ kiki, kʉnʉ yoorya, no nywa, no reeva, 46 mweenenyuumba waachwe kʉʉja arɨ sikʉ ˆngʼeene sɨ yookoona arɨ kʉʉja, na sáa sɨ ˆɨɨmányire. Aho, Mweenenyuumba waachwe mʉtematema arɨ na mʉvɨɨka arɨ hamwɨ na vara sɨ ˆvarɨ vookiilaangya.
47 Mʉtʉmami ʉra ˆamányire ˆcheene mweenenyuumba waachwe asáakaa, maa kaa, akareka kwɨɨma neeja baa kei akareka tʉmama ja ˆvyeene ʉwo mweenenyuumba waachwe eenda, laɨrwa arɨ ˆkɨrɨ mooto. 48 Maa kaa, mwiimiriri ʉra sɨ ˆamányire, ˆatʉ́mamire yara ˆyɨɨma neeja kʉvawa, vawa arɨ kiduudi. Mʉʉntʉ ʉra ˆaheewa ˆviri foo, ʉwo atɨɨte noongwa ya ˆviri foo na ʉra ˆakwaatiwa mɨrɨmo ˆɨrɨ foo, saakwa ɨrɨ, ˆɨrɨ foo.
Yéesu Areeta Vaantʉ Kwiikera Ndʉʉ
(Matáayo 10:34-36)
49 Nʉʉja na kʉrɨ weerʉ, sa nkorererye mooto. Nɨ vyaangʉ ngaarɨ waándire korera. 50 Maa kaa, natɨɨte uturikiri, ˆnoosaaka nturikiriwe na tuuba ndɨrɨ tʉrɨkɨra mʉnʉmʉʉnʉ mutimii waanɨ fʉʉrʉ uturikiri ʉwo ˆʉrɨ hʉmʉla. 51 Mukiisea nʉʉja na aha weerwii kʉreeta mwiikalo mʉʉja? Aka tʉkʉ, nareeta kwiikera! 52 Kwaandɨra haaha, nyuumba ˆɨrɨ na vaantʉ vasaano, kwiikera veende vatatʉ kwiiruta ndihi na vavɨrɨ na vavɨrɨ kwiiruta ndihi na vatatʉ. 53 Taáta kwiitoola eende na mwaana waachwe na mwaana kwiitoola eende na taáta waavo. Íyo kwiitoola eende na muhíínja waachwe, na muhíínja kwiitoola eende na íyo waavo. Íyo mʉkwɨ kwiitoola eende na muki wa mwaana waachwe, na muki wa mwaana kwiitoola eende na mʉkwɨ waachwe.”
Kʉtaanga Mpɨɨndɨ
(Matáayo 16:2-3)
54 Kei Yéesu akɨɨsea ɨra mpuka, “Koonɨ mwɨɨ́ne ichu raándukire ivaru ra ʉsweero hahara mʉséaa, ‘Mbula vaa ɨrɨ,’ noyo yaváa. 55 Na koonɨ mwɨɨ́ne mpeho yoowuva fuma saame, mwaséaa, ‘Kʉva kʉrɨ na irʉtɨra,’ na kɨkomi vyavíjaa jeyyo. 56 Nyuunyu vakweembi, mwamányire taanga viintʉ vya kurumu na vya weerʉ kwa ˆvyeene ko koonekana! Sa che moosiindwa taanga masáare aya ˆyootʉmamwa haaha?
Kwiiteerwa na Mʉvɨ Waako
(Matáayo 5:25-26)
57 Sa che sɨ moolamʉla veeneevyo kɨɨntʉ cha ʉwoloki? 58 Mpɨɨndɨ ˆmʉrɨ njirii moodoma na balásii na mʉvɨ waako, mʉloombe iivae na mpʉʉlo chaangʉ mpɨɨndɨ ˆmʉkaarɨ njirii. Koonɨ sɨ ʉbwéeyyiirye jeyyo, kʉtwaala arɨ na balásii na ʉko mʉlamuli kʉkwaatya arɨ mɨkonwii ya mʉlʉkalʉka, ne kʉtwaala arɨ na mʉnyololwii na ngururu. 59 Kɨmaarɨ nookuwyɨɨra, sɨ ʉrɨ rekerwa ʉko tʉkʉ, mpaka ʉrɨhe mpoocho yo marikirirya.”