25
Lusímo lwa Vanjalʉ Ikimi
Mpɨɨndɨ ijo, Ʉtemi wa Kurumwii kwiifwaana ʉrɨ na lusímo ʉlʉ. Sikʉ ɨmwɨ vanjalʉ ikimi, vajáa vatoola vimʉrɨ vyaavo vakatamanya no musingirirya mweenengovi. Vasaano va avo vanjalʉ nɨ vakoókoyo vajáa, na vasaano vajáa vatɨɨte tooti. Mpɨɨndɨ vara vakoókoyo ˆvasʉmʉláa vimʉrɨ vyaavo, sɨ vajáa vasʉmʉla makuta tʉkʉ. Maa kaa, mpɨɨndɨ vara ˆvajáa na tooti ˆvasʉmʉláa vimʉrɨ vyaavo, vajáa vasʉmʉla makuta saamii jaavo yo koongererya. Mweenengovi ˆakachereve kʉʉja, vara vanjalʉ voosi vakawoojerera na vakalaala.
Uchikʉ katɨ kʉkava na isóso, ‘Laangi mweenengovi nʉ afíkire, tamanyi mʉkamusingirirye!’ Aho, vara vanjalʉ voosi vakiinʉka, vakatengenesha vimʉrɨ vyaavo. Vara vakoókoyo vakavasea vara ˆvarɨ na tooti, ‘Tʉkeeheryi makuta yaanyu kiduudi, vimʉrɨ viiswi vyoorima.’ Kɨrɨ vyoova jeyyo, vara ˆvarɨ na tooti vakavasea, ‘Sɨ jeyyo tʉkʉ, makuta sɨ yarɨ tʉtoosha suusu na nyuunyu tʉkʉ. Nɨ vyaangʉ mʉdome na kwa vara ˆvávaa iyoombe, mukiiwʉrɨre.’ 10 Na mpɨɨndɨ avo ˆvadomáa noo wʉla makuta, mweenengovi akʉʉja, na vara ˆvajáa viímiirye neeja vakɨɨngɨra hamwɨ ne na haantʉ ngovi ˆyaveeráa na mʉryaango ʉkachuungwa. 11 Mpɨɨndɨ ˆjikalooke, vara vanjalʉ vɨɨngɨ novo vakʉʉja. Vakaanɨrɨra, ‘Mʉkʉ́lʉ! Mʉkʉ́lʉ! Tʉyʉʉrɨre mʉryaango!’ 12 Maa kaa, mweenengovi akavasea, ‘Kɨmaarɨ noovawyɨɨra, sɨ navamányire tʉkʉ!’
13 Ivi, noo ˆvyeene viri kʉva, sa jeyyo, mʉlaange neeja sa sɨ mʉmányire sikʉ au sáa tʉkʉ.
Lusímo lwa Vatʉmami ˆVaheewa Mpía
(Lʉ́ka 19:11-27)
14 Kei, Ʉtemi wa Kurumwii wiifwɨ́ɨne na lusímo ʉlʉ. Kʉjáa kwatɨɨte mʉʉntʉ ˆasaakáa akere njɨra. Akavaanɨrɨra vatʉmami vaachwe, maa akavaheera máari jaachwe valaangirirye. 15 Ʉmwɨ akamʉheera taláanta*taláanta: Nɨ isáare ra Kɨgiríki noo kʉsea mpía. Taláanta ɨmwɨ ya chúuma cha mpía nɨ ja mʉsáala wa mʉʉntʉ wa myaaka ikimi na mʉsasatʉ (16) ɨjáa. isaano na wɨɨngɨ ivɨrɨ na wɨɨngɨ ɨmwɨ, kɨra mʉʉntʉ akamʉheera ja ˆvyeene lʉvɨro lwaachwe lʉrɨ. Aho, maa yeeye akakera njɨra. 16 Ʉra ˆaheewa taláanta isaano, chaangʉ akaanda jitʉmamɨra jira mpía, maa akapata taláanta jɨɨngɨ isaano. 17 Jeyyo baa ʉra wa ivɨrɨ akapata jɨɨngɨ ivɨrɨ. 18 Maa kaa, ʉra mʉtʉmami ˆajáa ahókɨɨre taláanta ɨmwɨ, ajáa adoma, akasiimba iduundu ɨsɨ, maa akiivisa ɨra mpía ya mweenenyuumba waachwe.
19 Sikʉ ˆjiri foo ˆjikalooke, ʉra mweenenyuumba wa vara vatʉmami akahɨndʉka na akabweeyya hesáabu novo. 20 Ʉra mʉtʉmami ˆaheewa taláanta isaano akʉʉja, akareeta jɨɨngɨ isaano. Akasea, ‘Mʉkʉ́lʉ, nɨɨnɨ ʉjáa waampeera taláanta isaano. Laanga, napátire kɨsapʉ cha taláanta jɨɨngɨ isaano.’ 21 Mweenenyuumba waachwe akamʉsea, ‘Mʉtʉmami mʉʉja na wo kiilaangiwa, wavɨ́ɨre wo kiilaangiwa kwa viintʉ viduudi, kʉvɨɨka ndɨrɨ ʉve mwiimiriri wa viintʉ ˆviri foo. Teenga wɨɨngɨre cheerwii cha mweenenyuumba waako.’ 22 Ʉra ˆajáa aheewa taláanta ivɨrɨ ne akʉʉja, akamʉsea mweenenyuumba waachwe, ‘Mʉkʉ́lʉ, ʉjáa waampeera taláanta ivɨrɨ. Laanga, napátire kɨsapʉ cha jɨɨngɨ ivɨrɨ.’ 23 Mweenenyuumba waachwe akamʉsea, ‘Mʉtʉmami mʉʉja na wo kiilaangiwa, wavɨ́ɨre wo kiilaangiwa kwa viintʉ viduudi, kʉvɨɨka ndɨrɨ wɨɨmɨrɨre ˆviri foo. Teenga cheerwii cha mweenenyuumba waako.’
24 Aho, ʉra mʉtʉmami ˆajáa aheewa taláanta ɨmwɨ akʉʉja, maa akasea, ‘Mʉkʉ́lʉ, nɨɨnɨ nɨjáa nataanga weewe nɨ mʉʉntʉ mʉfafu, wachwíjaa kʉʉntʉ sɨ ˆʉhaanda, na ujíingaa kʉʉntʉ sɨ ˆʉpasa mbeyʉ. 25 Sa jeyyo, nɨɨnɨ noofa, maa nkɨɨta kiivisa taláanta yaako ɨsɨ. Laanga, nɨ ɨhɨ aha ˆɨrɨ yaako.’ 26 Mweenenyuumba waachwe akamʉsea, ‘Weewe nɨ mʉtʉmami mʉvɨ na muvira! Ʉjáa wataanga nachwíjaa kʉʉntʉ sɨ ˆnahaanda, na najíingaa kʉʉntʉ sɨ ˆnapasa mbeyʉ. 27 Vyabooha ngaarɨ wavɨɨka mpía yaanɨ kwa vaantʉ vahɨ́ndʉlaa na kɨsapʉ, sa ˆndɨrɨ hɨndʉka, nsʉmʉle ˆɨrɨ yaanɨ na kɨsapʉ chaachwe.
28 Haaha mʉhóki ɨyo taláanta, mʉmʉheere ʉra ˆarɨ nojo ikimi. 29 Sa ʉra ˆarɨ na kɨɨntʉ, koongereriwa arɨ kʉlookya, na kʉva arɨ novyo koyokoyo. Maa kaa, ʉra ˆasiina kɨɨntʉ, vuulwa arɨ baa kɨra kidúúdi ˆarɨ nocho. 30 Haaha ʉhʉ mʉtʉmami asiina kʉnáálo mʉfweitiri na weerwii, ʉko kʉrɨ na kilwiirya, kʉʉntʉ ˆkʉrɨ kʉva na kʉrɨra no sha mayeo.’
Sikʉ ya Ʉlamu
31 Mwaana wa Mʉʉntʉ ˆarɨ kʉʉja na nkongojima yaachwe na mirimʉ miija yoosi, yeeye kiikala arɨ ichuumbi raachwe ra nkongojima yaachwe. 32 Ɨsɨ joosi ja weerʉ kiijiinga jiri mbere yaachwe,Laanga Isáaya 66:18; Yoéeli 3:2. ne vakera arɨ ja muríisi viintʉ ˆakéraa mburi na muundi. 33 Jivɨɨka arɨ muundi mʉkono waachwe wa kʉlʉme na mburi mʉkono waachwe wa kʉmooso.
34 Aho, ʉwo Mʉtemi vasea arɨ vara ˆvarɨ mʉkono waachwe wa kʉlʉme, ‘Yeendi nyuunyu ˆmwatalariwa nɨ Taáta waanɨ, hokeri Ʉtemi ˆmwiimiriwa neeja keende kʉʉmbwa kwa weerʉ. 35 Sa nɨjáa na njala mʉkaampeera chóorya, nɨjáa na nyóota mʉkaanyweesha, nɨjáa mʉyeni mʉkaanteengya, 36 nɨjáa na tʉhʉ mʉkaanvɨkɨra ɨngo, nɨjáa mʉlwɨ́ɨrɨ mʉkʉʉja no kʉʉnaangirirya, na nɨjáa mʉnyololwii mʉkʉʉja no kʉʉnaanga.’
37 Aho, vara vawoloki mʉsea varɨ, ‘Mʉkʉ́lʉ, nɨ naadi ˆtakoona ʉrɨ na njala, tʉkakuriisha, au ʉrɨ na nyóota tʉkakʉnyweesha? 38 Nɨ naadi ˆtakoona ʉrɨ mʉyeni tʉkakʉteengya, au ʉrɨ na tʉhʉ tʉkakʉvɨkɨra? 39 Kei nɨ naadi ˆtakoona ʉrɨ mʉlwɨ́ɨrɨ, au ʉrɨ mʉnyololwii tʉkʉʉja no kʉlaanga?’ 40 Ne Mʉtemi vasea arɨ, ‘Kɨmaarɨ noovawyɨɨra, ja ˆvyeene mʉvabweeyyirya ava vaaniitʉ vaduudi, mʉʉmbweeyyirya nɨɨnɨ.’
41 Aho, vasea arɨ vara ˆvarɨ mʉkono waachwe wa kʉmooso, ‘Isunki kwaanɨ nyuunyu ˆmwajumwa, tamanyi na mootwii wa sikʉ ˆjisiina ʉhero ˆwiimiwa neeja sa Ikʉ́ʉ́lʉ ra Mirimʉ Mɨvɨ na mirimʉ yaachwe. 42 Sa nɨjáa na njala sɨ mwaampeera chóorya tʉkʉ, nɨjáa na nyóota sɨ mwaanyweesha tʉkʉ. 43 Nɨjáa mʉyeni sɨ mwaanteengya tʉkʉ, nɨjáa na tʉhʉ sɨ mwaanvɨkɨra ɨngo tʉkʉ, nɨjáa mʉlwɨ́ɨrɨ sɨ mʉʉja noo kʉʉnaangirirya tʉkʉ, nɨjáa mʉnyololwii sɨ mʉʉja no kʉʉnaanga tʉkʉ.’ 44 Aho, novo kuuyirya varɨ voosea, ‘Mʉkʉ́lʉ nɨ naadi ˆtakoona ʉrɨ na njala, au ʉrɨ na nyóota, au ʉrɨ mʉyeni, au ʉrɨ na tʉhʉ, au ʉrɨ mʉlwɨ́ɨrɨ, au ʉrɨ mʉnyololwii, na suusu sɨ twakʉlaanga?’ 45 Ne vasea arɨ, ‘Kɨmaarɨ noovawyɨɨra, ja ˆvyeene sɨ mʉmʉbweeyyirya ʉmwɨ wa ava vaaniitʉ vaduudi, sɨ mʉʉmbweeyyirya nɨɨnɨ tʉkʉ.’ 46 Aho, avo kɨɨngɨra varɨ kʉlaɨrwa chiirʉ kwa sikʉ ˆjisiina ʉhero, maa kaa, vara vawoloki kɨɨngɨra varɨ na nkaaswii ya sikʉ ˆjisiina ʉhero.”

*25:15 taláanta: Nɨ isáare ra Kɨgiríki noo kʉsea mpía. Taláanta ɨmwɨ ya chúuma cha mpía nɨ ja mʉsáala wa mʉʉntʉ wa myaaka ikimi na mʉsasatʉ (16) ɨjáa.

25:32 Laanga Isáaya 66:18; Yoéeli 3:2.