Barʉ́wa ya Paúli kwa
Vafilíipi
Mʉlongooryo
Barʉ́wa kwa Vafilíipi yaandɨkwa nɨ mutumwi Paúli. Viintʉ ˆvyoónekanaa, Paúli aandɨka barʉ́wa ɨhɨ kati ya myaaka ya 60-62 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa. Aandɨka barʉ́wa ɨhɨ, hamwɨ na barʉ́wa ya Vaeféeso na Vakolosáai mpɨɨndɨ ˆajáa mʉnyololwii ʉko múujii wa Róoma (Vafilíipi 1:13-14). Paúli aandɨka barʉ́wa ɨhɨ kwa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va múuji wa Filíipi (1:1). Vafilíipi vajáa voonekya kweenda kʉkʉʉlʉ kwa Paúli ko mʉtwaarɨra nyambirirya ya viintʉ ˆasaakáa (4:10-19).
Paúli aandɨka barʉ́wa ɨhɨ, sa avadʉʉmbe Vafilíipi sa nyambirirya yaavo. Kei asaakáa avawyɨɨre ˆvyeene aaryáa Masáare Maaja kʉra mʉnyololwii (1:12-18) baa koofa kʉʉlawa tʉkʉ (1:20-24). Barúwii ɨhɨ, Paúli avaheera mɨtɨma Vafilíipi vandookikiimya na ɨsɨ ja Yéesu (2:1-12). Avakalaamya karɨ vatuube ukiindya wa Vayahúudi ˆmweene wiiláangyaa kʉtwaalwa na kɨbawii tʉkʉ, kɨrɨ vyo mwiinamɨra Mʉlʉʉngʉ kɨmʉtɨma (3:2-3). Ukiindya ʉhʉ, nɨ mʉvɨ kwa mʉsaláaba wa Yéesu (3:17-21).
Paúli avaheera mʉtɨma Vafilíipi vave na cheerʉ, noo kʉsea, vandoomʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ sikʉ joosi. Na kwa kɨra kɨɨntʉ, kɨrɨ vyo kiiturikirya, vandoomʉloomba Mʉlʉʉngʉ, kʉnʉ voomʉdʉʉmba (4:4-6).
ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
Paúli yoomʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ na yoovaloombera Vafilíipi 1:1-11
Paúli na uturikiri waachwe ʉko Róoma 1:12-26
Mwiikalo wa mʉʉntʉ ˆakʉndɨkaniwa na Kirisitʉ 1:27–2:18
Timotéeo na Epafuradíito vootʉmwa na ʉko Filíipi 2:19-30
Ʉwoloki wa kɨkomi na ʉkwaata 3:1-21
Kʉmʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ na kʉvaheera mʉtɨma vara ˆvamuruma Yéesu 4:1-23
1
Lʉmbɨ
1 Barʉ́wa ɨhɨ yafúmire kʉrɨ nɨɨnɨ Paúli na Timotéeo, vatʉmami va KirisitʉYéesu. Toovaandɨkɨra nyuunyu vaantʉ va Mʉlʉʉngʉ ˆmwakʉndɨkaniwa na Kirisitʉ Yéesu, ˆmwiíkalaa múujii wa Filíipi baa na viimiriri vaanyu na vaambiriryi vaanyu.
2 Nduwo na mwiikalo mʉʉja fuma kwa Mʉlʉʉngʉ Taáta wiitʉ na kwa Mweenevyoosi wiitʉ, Yéesu Kirisitʉ, jive na nyuunyu.
Paúli Yoovaloombera Vafilíipi
3 Noomʉdʉʉmba Mʉlʉʉngʉ waanɨ kɨra mpɨɨndɨ ˆndɨrɨ vakʉmbʉkɨra nyuunyu. 4 Kɨra siikʉ namʉlóombaa Mʉlʉʉngʉ ndɨrɨ na cheerʉ sa nyuunyu voosi, 5 sa nyuunyu mwaava vaambiriryi vaanɨ vo kaarya Masáare Maaja keende sikʉ ya ncholo fʉʉrʉ isikʉ. 6 Nɨɨnɨ namányire kɨkomi, Mʉlʉʉngʉ yeeye ˆaanda mʉrɨmo mʉʉja mitimii yaanyu, kuukiimikirirya arɨ mʉrɨmo ʉwo sikʉ ɨra Yéesu Kirisitʉ ˆarɨ kʉʉja.
7 Nɨ ʉwoloki nɨɨnɨ kwiiririkana jei sa nyuunyu, sa nɨ mutimii waanɨ mʉrɨ. Mwahókeraa nduwo ya Mʉlʉʉngʉ hamwɨ na nɨɨnɨ mpɨɨndɨ ˆndɨrɨ mʉnyololwii na mpɨɨndɨ ˆnavɨvɨrɨráa na noonekyáa kɨkomi cha Masáare Maaja. 8 Mʉlʉʉngʉ amányire ˆvyeene naveenda mʉnʉmʉʉnʉ na ˆvyeene ndɨrɨ na mpɨɨma ya Kirisitʉ Yéesu kʉrɨ nyuunyu.
9 Kʉloomba kwaanɨ nɨ ʉkʉ, moongererye kwiiyenda nyuunyu kwa nyuunyu, na mʉve na tooti na ʉmanyi, 10 sa mʉdahe saawʉla viintʉ vira ˆvyabooha. Aho, kʉva mʉrɨ ʉteréere, na vaantʉ sɨ ˆvangʼʉ́ʉrɨrwaa fʉʉrʉ sikʉ Yéesu Kirisitʉ ˆarɨ hɨndʉka, 11 kʉnʉ mwamémire ndɨɨwa ˆjifúmaa kʉrɨ ʉwoloki ʉra ˆufúmaa kʉrɨ Yéesu Kirisitʉ sa nkongojima na dʉʉmbɨ kwa Mʉlʉʉngʉ.
Mʉrɨmo wa Paúli Mʉnyololwii
12 Haaha noosaaka vanaviitʉ mʉtaange yara yoosi ˆyafʉmɨra kʉrɨ nɨɨnɨ, ayo yaámbiriirye kwaarya Masáare Maaja. 13 Sa jeyyo, valʉkalʉka voosi va mʉtemi Kaisáari na vaantʉ vɨɨngɨ voosi va aha, vatáangire nachuungwa sa namʉtʉ́mamɨraa Kirisitʉ. 14 Na sa kʉvɨɨkwa kwaanɨ mʉnyololwii, vaaniitʉ ˆvarɨ foo vamʉtʉ́mamɨraa Yéesu Kirisitʉ Mweenevyoosi, viitémire kʉlʉʉsa isáare ra Mʉlʉʉngʉ baa woowa tʉkʉ.
15 Kɨmaarɨ, vamwaarɨ vamwɨ ˆvoovariyʉla masáare ya Kirisitʉ kwa kɨvɨna na wiitóoli. Baa neembe nɨ jeyyo, vamwaarɨ vɨɨngɨ ˆvaváriyʉlaa kwa wʉʉja. 16 Ava vatʉ́mamaa jeyyo kwa mʉtɨma wo kweenda, na vamányire nɨɨnɨ mwaarɨ kʉnʉ mʉnyololwii, sa ndʉʉse Masáare Maaja ya Yéesu nɨ kɨkomi. 17 Maa kaa, avo ˆvarɨ na kɨvɨna, vaváriyʉlaa masáare ya Kirisitʉ kwa mɨryʉʉngʉ ɨyo sa vadʉʉmbwe nɨ vaantʉ. Voovo voosaaka koongererya uturikiri waanɨ mpɨɨndɨ iji ˆndɨrɨ mʉnyololwii. 18 Baa jeyyo, che kɨsáambukire? Laanga, masáare ya Kirisitʉ yoovariyʉlwa, ɨve nɨ kwa mʉtɨma mʉvɨ au kwa mʉtɨma wa kɨkomi. Sa kɨɨntʉ ɨkɨ, nɨɨnɨ tuuba ndɨrɨ kʉvyeenda.
Hɨɨ, tuuba ndɨrɨ kʉvyeenda, 19 sa namányire kwa kʉlʉʉsɨka kwaanyu na Mʉlʉʉngʉ na kwa nyambirirya ya Mʉtɨma Mʉʉja wa Yéesu Kirisitʉ, lamuririwa ndɨrɨ. 20 Nɨ kiilaangya niise, sɨ ndɨrɨ koona soni kwa njɨra yoyoosi tʉkʉ. Tuuba ndɨrɨ kwiitema na Kirisitʉ tuuba arɨ bweeyyiriwa nkongojima muvirii waanɨ, ɨve nɨ kwa nkaasʉ au kwa inkwya. 21 Sa kwaanɨ, kʉva mooyo nɨ kʉmʉtʉmamɨra Kirisitʉ na kukwya nɨ kʉnáálo. 22 Koonɨ ndɨrɨ tuuba kʉva mooyo muvirii ʉhʉ, tuuba ndɨrɨ tʉmama mʉrɨmo ʉrɨ na kʉnáálo nkʉʉlʉ. Sɨ nootaanga nsaawʉle kɨrɨkwɨ tʉkʉ. Kʉva mooyo bakʉ kukwya. 23 Viintʉ ivi vivɨrɨ vyookuunduta. Noosaaka ndooke, nkiikale na Kirisitʉ, na ivyo noo vyabooha maatʉkʉ vii. 24 Maa kaa, sa nyuunyu, nɨ vyabooha nchaale ndɨrɨ mooyo muvirii ʉhʉ. 25 Isáare ɨrɨ nɨ ra kɨkomi, sa jeyyo, namányire kʉva ndɨrɨ mooyo hamwɨ na nyuunyu, sa mʉkʉle kwa kʉra kuruma kwaanyu na muvyeende kumuruma Yéesu. 26 ˆNdɨrɨ kʉva hamwɨ na nyuunyu, kʉvyeenda mʉrɨ maatʉkʉ vii sa Kirisitʉ Yéesu kʉva arɨ aanyámbiriirye nɨɨnɨ mpɨndʉke na kwaanyu kei.
27 Kɨɨntʉ kɨkʉʉlʉ, mwiikalo waanyu ʉve ja ˆvyeene Masáare Maaja ya Yéesu Kirisitʉ yalʉʉsa. Na koonɨ ndɨrɨ kʉʉja no valaanga au koonɨ sɨ ndɨrɨ kʉʉja, nkɨndooteera na nkɨndootaanga mwatuuba kɨɨma neeja, mʉrɨ na mʉryʉʉngʉ ʉmwɨ na mʉrɨ mʉtɨma ʉmwɨ, kʉnʉ mookiisiinda sa kuruma kwa Masáare Maaja. 28 Karɨ mʉndoovoofa vavɨ vaanyu tʉkʉ, maa kaa, mwiiteme. Ɨhɨ koonekya ɨrɨ kʉrɨ voovo nɨ tamanya viise noo malwa, maa kaa, nyuunyu lamuririwa mʉrɨ nɨ Mʉlʉʉngʉ. 29 Sa nyuunyu sɨ mwaheewa nduwo yo muruma Kirisitʉ vii tʉkʉ, maa kaa, baa nduwo yo turikiriwa sa yeeye. 30 Ayo ˆmoolwa noyo, noo ayo baa nɨɨnɨ ˆnaalwɨjáa noyo, ja ˆvyeene moona. Kei baa haaha teera mwiise mwaarɨ nootuuba kʉlwa noyo.