43
[Altitudinis firmamentum pulchritudo ejus est, species cæli in visione gloriæ.* Altitudinis, etc. ID. pulchritudo firmamenti, etc., usque ad nullus corporeis oculis divinitatis splendorem potest sufferre. Sol in aspectu annuntians in exitu, vas admirabile, opus Excelsi. In meridiano exurit terram, et in conspectu ardoris ejus quis poterit sustinere? fornacem custodiens in operibus ardoris: Fornacem custodiens. Quia superbos, pro cogitatione, locutione, et operatione mala, excruciat æterna flamma. tripliciter sol exurens montes, radios igneos exsufflans, et refulgens radiis suis obcæcat oculos. Magnus Dominus qui fecit illum, et in sermonibus ejus festinavit iter.] Et in sermonibus ejus, etc. ID. Mysticis verbis superborum ludit intellectum. Festinavit, etc. Cum in prædicatione Evangelii præparata est via salutis et aditus regni cœlestis. [Et luna in omnibus in tempore suo, ostensio temporis, et signum ævi.§ Et luna, etc. ID. Postquam de sole disputavit, etc., usque ad sed rectius aprili deputatur, quia in ipso vel incipit, vel desinit, vel totus includitur. A luna signum diei festi: luminare quod minuitur in consummatione.** Luminare quod minuitur, etc. Luna non habet nativum splendorem, sed a sole accipit: sic et Ecclesia a Christo, quæ in persecutione videtur minui, sed in parte clarescit; crescit enim mirabiliter in consummatione. Mensis secundum nomen ejus est, crescens mirabiliter in consummatione. Vas castrorum in excelsis, in firmamento cæli resplendens gloriose.†† Vas castrorum, etc. Quia in ipsa consistit multitudo fidelium, quæ in firmamento veritatis et divinæ prædicationis per totum orbem gloriose resplendet. 10 Species cæli gloria stellarum: mundum illuminans in excelsis Dominus.‡‡ Species cœli, etc. Ornatus Ecclesiæ, sanctorum plenitudo, quos Deus excelsus ordinavit, ut prædicatione Evangelii illustrarent. Hi in verbis sanctis et in doctrina veræ fidei permanentes, exspectant judicium Dei. 11 In verbis Sancti stabunt ad judicium, et non deficient in vigiliis suis.]§§ In verbis. Quia in patientia sua possident animas, præcincti lumbos; et lucernas tenentes in manibus suis, exspectant Dominum suum, quando revertatur a nuptiis. 12 [Vide arcum, et benedic eum qui fecit illum: valde speciosus est in splendore suo.*** Vide arcum, etc. Scriptum Veteris vel Novi Testamenti. Hic fidelibus suave jugum ostenditur, contumacibus arma terribilia. 13 Gyravit cælum in circuitu gloriæ suæ: manus Excelsi aperuerunt illum.††† Gyravit cœlum, etc. Quando per virtutem et sapientiam Dei, id est, Christum, Vetus et Novum Testamentum conditum est. 14 Imperio suo acceleravit nivem, et accelerat coruscationes emittere judicii sui. 15 Propterea aperti sunt thesauri, et evolaverunt nebulæ sicut aves. 16 In magnitudine sua posuit nubes, et confracti sunt lapides grandinis.‡‡‡ Et confracti sunt lapides grandinis. Doctores, qui terram humani cordis irrigant, et tempestatem increpationis in se gerunt, et in tempore effundunt, et confringunt lapides grandinis; increpando, scilicet duritiam pravi cordis lapident vitale gramen. 17 In conspectu ejus commovebuntur montes, et in voluntate ejus aspirabit notus.§§§ Aspirabit Notus. RAB. Qui et Auster, etc., usque ad potentes ad Christiani nominis persecutionem, et aliquando ad pœnitentiam. 18 Vox tonitrui ejus verberavit terram, tempestas aquilonis, et congregatio spiritus:* Tempestas. Varia tentamenta per malignos spiritus Deus irrogat, ut fervorem fidei et dilectionem frigescere faciant. 19 et sicut avis deponens ad sedendum, aspergit nivem, et sicut locusta demergens descensus ejus. 20 Pulchritudinem candoris ejus admirabitur oculus, et super imbrem ejus expavescet cor. 21 Gelu sicut salem effundet super terram: et dum gelaverit, fiet tamquam cacumina tribuli. Gelu sicut salem, etc. Id est, sterilitatem; ubi enim sal spargitur, sterilitas sequitur: diabolus vero per frigus infidelitatis terrena corda ad bona opera sterilia facit. 22 Frigidus ventus aquilo flavit, et gelavit crystallus ab aqua: super omnem congregationem aquarum requiescet, et sicut lorica induet se aquis: 23 et devorabit montes, et exuret desertum, et extinguet viride, sicut igne. 24 Medicina omnium in festinatione nebulæ: et ros obvians ab ardore venienti humilem efficiet eum. Medicina, etc. Omnis eloquentia deficit in comparatione ejus, nec sufficit virtutem ejus enarrare. 25 In sermone ejus siluit ventus, et cogitatione sua placavit abyssum: et plantavit in illa Dominus insulas. 26 Qui navigant mare enarrent pericula ejus, et audientes auribus nostris admirabimur.§ Qui navigant mare, etc. Multa sunt ad litteram pericula maris, et ibi mirabilia Dei opera in variis bestiis, sicut naturalium rerum scriptores tradiderunt. In mari quoque hujus mundi sunt multa monstra dæmoniorum et multæ eorum insidiæ. 27 Illic præclara opera et mirabilia, varia bestiarum genera, et omnium pecorum, et creatura belluarum. 28 Propter ipsum confirmatus est itineris finis, et in sermone ejus composita sunt omnia.] 29 [Multa dicemus, et deficiemus in verbis: consummatio autem sermonum ipse est in omnibus. 30 Gloriantes ad quid valebimus? ipse enim omnipotens super omnia opera sua. 31 Terribilis Dominus, et magnus vehementer, et mirabilis potentia ipsius. 32 Glorificantes Dominum quantumcumque potueritis, supervalebit enim adhuc: et admirabilis magnificentia ejus. 33 Benedicentes Dominum, exaltate illum quantum potestis: major enim est omni laude. 34 Exaltantes eum, replemini virtute, ne laboretis, non enim comprehendetis.** Ne laboretis, etc. RAB. Comprehendere quod est incomprehensibile. Unde non quæras opes ad quas pertingere non possis. 35 Quis videbit eum et enarrabit? et quis magnificabit eum sicut est ab initio? 36 Multa abscondita sunt majora his: pauca enim vidimus operum ejus. 37 Omnia autem Dominus fecit, et pie agentibus dedit sapientiam.]

*43:1 Altitudinis, etc. ID. pulchritudo firmamenti, etc., usque ad nullus corporeis oculis divinitatis splendorem potest sufferre.

43:3 Fornacem custodiens. Quia superbos, pro cogitatione, locutione, et operatione mala, excruciat æterna flamma.

43:5 Et in sermonibus ejus, etc. ID. Mysticis verbis superborum ludit intellectum. Festinavit, etc. Cum in prædicatione Evangelii præparata est via salutis et aditus regni cœlestis.

§43:6 Et luna, etc. ID. Postquam de sole disputavit, etc., usque ad sed rectius aprili deputatur, quia in ipso vel incipit, vel desinit, vel totus includitur.

**43:7 Luminare quod minuitur, etc. Luna non habet nativum splendorem, sed a sole accipit: sic et Ecclesia a Christo, quæ in persecutione videtur minui, sed in parte clarescit; crescit enim mirabiliter in consummatione.

††43:9 Vas castrorum, etc. Quia in ipsa consistit multitudo fidelium, quæ in firmamento veritatis et divinæ prædicationis per totum orbem gloriose resplendet.

‡‡43:10 Species cœli, etc. Ornatus Ecclesiæ, sanctorum plenitudo, quos Deus excelsus ordinavit, ut prædicatione Evangelii illustrarent. Hi in verbis sanctis et in doctrina veræ fidei permanentes, exspectant judicium Dei.

§§43:11 In verbis. Quia in patientia sua possident animas, præcincti lumbos; et lucernas tenentes in manibus suis, exspectant Dominum suum, quando revertatur a nuptiis.

***43:12 Vide arcum, etc. Scriptum Veteris vel Novi Testamenti. Hic fidelibus suave jugum ostenditur, contumacibus arma terribilia.

†††43:13 Gyravit cœlum, etc. Quando per virtutem et sapientiam Dei, id est, Christum, Vetus et Novum Testamentum conditum est.

‡‡‡43:16 Et confracti sunt lapides grandinis. Doctores, qui terram humani cordis irrigant, et tempestatem increpationis in se gerunt, et in tempore effundunt, et confringunt lapides grandinis; increpando, scilicet duritiam pravi cordis lapident vitale gramen.

§§§43:17 Aspirabit Notus. RAB. Qui et Auster, etc., usque ad potentes ad Christiani nominis persecutionem, et aliquando ad pœnitentiam.

*43:18 Tempestas. Varia tentamenta per malignos spiritus Deus irrogat, ut fervorem fidei et dilectionem frigescere faciant.

43:21 Gelu sicut salem, etc. Id est, sterilitatem; ubi enim sal spargitur, sterilitas sequitur: diabolus vero per frigus infidelitatis terrena corda ad bona opera sterilia facit.

43:24 Medicina, etc. Omnis eloquentia deficit in comparatione ejus, nec sufficit virtutem ejus enarrare.

§43:26 Qui navigant mare, etc. Multa sunt ad litteram pericula maris, et ibi mirabilia Dei opera in variis bestiis, sicut naturalium rerum scriptores tradiderunt. In mari quoque hujus mundi sunt multa monstra dæmoniorum et multæ eorum insidiæ.

**43:34 Ne laboretis, etc. RAB. Comprehendere quod est incomprehensibile. Unde non quæras opes ad quas pertingere non possis.