Faronona 'Oka Mark 'E Gerea
Mark 'e iko ta Waleli Lifurono Jesus, wasua 'ala 'e galo ruru failia Peter (1 Peter 5:13). So ka sai rasua ala Faronona 'Oka faasia Peter. Mark 'e gerea buka 'e fala ioli iko 'ali gera Jiu gi lia gera io 'i Rom.
Buka 'e 'e sae sulia ionala Jesus failia falalauna lia gi. Mark 'e 'itoe alaa mola 'ala sulia me 'are mama'ala Jesus 'e tauda gi, sulia me 'are mama'ala fo gi gera fuli mola 'alia nanatana God, ma gera ka fatailia lou Jesus wela God 'e la mae fala faamurinala ioli gi sui. Jesus 'e fatailia te me 'are mama'ala ba'ela rasua 'alia maenala failia tataenala. Wasua ma Jiu gi sui gera fia 'ada 'uria talasi Christ kae dao mae ai, lia kae sakea mae tatalona firi lia fada, ma ka kwalaa failia tatalona 'i Rom. Farasi gi, Sadusi gi, failia wale ba'ela Jiu gi li, gera barasi 'alia Jesus sulia 'e iko 'ali gera ke fakwalaimokia lia 'e Jesus 'e sifo mae faasia God.
Mark 'e gerea Faronona 'Oka 'e ala talasi wale ba'ela 'i Rom gi gera kae malakwaita ala ioli fakwalaimoki gi li. Mark ka oga lou 'ali 'e alaa sulia Jesus 'ali 'e kwalogwau ala ioli kae toomailia Faronona 'Oka 'e li 'alia gera ka fitoo ala nanatanala Jesus lia kae ranada faasia mataina gi, ma aloe 'are ta'a gi, failia maena. Mark 'e oga lou ka famalatafaeburi ada 'alia maurina fa'alu ala fitoonali, sulia 'e iko 'ali 'e talawarau.
Me 'are 'ilitoa 'i laola buka 'e li gi li:
Talasi 'i lao ala fuli'aenala galonala Jesus (1:1-13)
Jesus kae taua galona lia gi 'i Galili (1:14—9:50)
Lanala Jesus faasia 'i Galili fala 'i Jerusalem (10:1—10:52)
Wiki fafu'isi Jesus 'e io 'i Jerusalem (11:1—13:37)
Jesus 'e mae ma ka tatae oli lou (14:1—16:20)
1
John 'e fabasua ioli gi 'ali geraka rerei fala daonala mae Christ
(Matthew 3:1-12; Luke 3:1-18; John 1:19-28)
Fuli nala mae Faronona 'Oka 'e sulia Jesus Christ Wela God 'e 'uri 'e: Mala lia ba profet Aesea 'e gerea me 'are God 'e ilia fala Christ,* Christ ratae 'are fala waleli filina God kae la mae fala faamurinala ioli God gi li.
“Lakae kwatea te wale kae sake saena lau gi 'i lao amu, 'ali 'e rerei ala ioli maasi 'o.
Te wale kae rii fala ioli gi 'i laola lifi kwasi.
Ma kae sae 'uri 'e, ‘Aofia kae dao lo mae!
Moulu farada talaa fala!’ ” Malaki 3:1; ma Aesea 40:3
4-6 Wale li faronona la fo John wale fasuiabu. Daonala John mae 'i laola lifi kwasi fo iko 'ali totolia ta ioli 'ali io ai fo 'e 'urifo. John 'e rufia te toro gera galofia 'alia ifula kamel li, ma ka firia abalola 'alia sunasunala buluka. Ma ka 'ania siisii failia ninidua kwasi.
John ka fasiuabua ioli gi, ka alaa ma ka sae 'uri 'e fada, “'Amu bulusi faasia ta'ana 'amiu gi, ma 'amu ka sisiu abu 'ali God ka kwailufa amiu.” Ioli afula faasia 'i Judea, failia 'i Jerusalem gi, gera la mae fala rononala saenala John. Gera ka ili tafanailia ta'ana gera gi, ma John ka fasiuabuda 'i laola kwai 'i Jodan.
Ma John ka sae 'uri 'e fala ioli gi, “Te wale kae la mae 'i burigu, 'i lia 'e 'ilitoa ka liufi lau, ma iko 'ali lau totolia 'ali lau 'adaoro, ma laka lafua 'ae botu lia gi. 'I lau lakae fasiuabu 'amiu mola 'alia kwai, ma 'i lia kae fasiu abu 'amiu 'alia Alo ala God.”
Siuabunala ma ilitoonala Jesus
(Matthew 3:13—4:11; Luke 3:21-22; 4:1-13)
'E iko 'ali 'e tekwa mola 'i burila 'are fo gi, Jesus ka dao lo mae faasia falua 'i Nasareti 'i Galili. Jesus ka dao 'i so'ela John 'ali 'e sisiu abu. Ma John ka fawawaloa 'i laola kwai 'i Jodan. 10 Talasi Jesus 'e tatae mae faasia kwai li, ka lesia lofola raloo 'e tafa, ma Alo ala God ka sifo mae fafia mala na fe bola. 11 Ma linela God ka talulu mae faasia 'i nali ka sae 'uri 'e, “'I'o mola wela moutae lau ma laka babalafe rasua 'ali'o.”
12 Talasi fo mola, Alo ala God ka talaia Jesus fala 'i laola lifi kwasi. 13 Ma Jesus ka io 'i lififo sulia fai akwala fe atoa, ma Saetan ka mailitonala. 'Are kwasi gi gera io lou 'i lififo, ma eniselo gi gera ka la mae, ma geraka kwairanai ala Jesus.
Jesus 'e filia fai wale gi 'ali gera wale li galona 'ala
(Matthew 4:12-22; Luke 4:14-15; 5:1-11)
14 'I burila gera alua lo John 'i laola raraa, Jesus ka la 'i Galili ma ka fabasu 'alia Faronona 'Oka 'e la mae faasia God. 15 Ka sae 'uri 'e, “Talasi God kae 'ilitoa fafia ioli lia gi li 'e garani lo. 'Amu bulusi faasia ta'ana 'amiu gi, ma 'amu ka fakwalaimokia Faronona 'Oka 'e.”
16 Talasi Jesus 'e liu sulia 'osi 'i Galili, ka lesia Simon failia walefae lia Andrew. Daroa rua waleli kwaiasina gi. Daro kae kwaiasi 'adaroa 'alia fuo daroa 'i laola 'osi fo. 17 Ma Jesus ka sae 'uri 'e fadaroa, “Mora la mae faelau, 'amoroa rua waleli kwaiasina fala ia li, wasua ma lakae famalata 'amoroa 'alia sake ioli na mae 'i soegu.” 18 Ala me talasi fo mola lo, daro ka tafisia lo fuo daroa gi, ma daro ka la lo failia.
19 Ma Jesus ka 'idu wawade lou ko, ka lesia James failia John, rua wela Sebedi gi. Daro io 'adaroa 'i laola te baru, ma daro kae raumia fuo daroa. 20 Ma talasi Jesus 'e leesi daroa mola, ka soi daroa lo, ma daro ka tafisia lo mama daroa Sebedi 'i laola baru failia wale gera galo 'adaulu gi, ma daro ka la lo failia Jesus.
Jesus 'e too ala nanatana fala ifulailianala aloe 'are ta'a gi
(Luke 4:31-37)
21 Jesus failia wale li galona lia gi, daulu li dao ala falua 'i Kapaneam. Ma ala Sabat, atoa ala mamalona li, Jesus ka ru 'i laola luma fala foana li, ma ka falalaua ioli afula gi. 22 Talasi gera ronoa, gera ka kwele rasua 'alia falalaunala, sulia gera sai 'oka 'ala lia Jesus 'e falalau 'alia nanatana failia kwalaimokina God. 'E iko 'ali 'e falalau malaa wale falalau ala taki Moses gi li, sulia gera falalau mola 'alia nanatana gera 'i talada gi.
23 Ala talasi fo lou, te wale aloe 'are ta'a 'e io ala, kae akwa ma ka sae 'uri 'e, 24 “Jesus! 'I'o wale 'i Nasareti! Ta 'e koe taua ameulu? Mala koe la mae fala fafuta'anameulu tae 'e! Lau sai mola 'agua amu, 'I'o laa Wale Abu God!”
25 Ma Jesus ka balufia 'uri'e ala te aloe 'are ta'a fo, “'O lobo mola lo, ma ko la tafa mae fasia wale la!”
26 Ma te aloe 'are ta'a fo, ka akwa ba'ela, ma ka falebelebea wale fo, ma ka la tafa lo faasia. 27 Ma ioli gera logo 'i lififo gi li, gera 'afero rasua, ma gera ka soilidi kwailiu 'ada 'uri'e “Ma 'are 'utaa 'e awale? Mala ta faalalauna fa'alu tae ne? Wale 'e 'e sae 'alia nanatana. Lia ka saefala aloe 'are ta'a gi, ma gera ka ronosulia saenala.”
28 Iko 'ali dole mola alaana sulia Jesus ka talo lo 'i laola provins 'i Galili.
Jesus 'e guraa ioli afula gera matai gi
(Matthew 8:14-17; Luke 4:38-41)
29 Talasi Jesus failia James, ma John, daulu la ko faasia luma fala fo'ana li, daulu ka la fala luma Simon mama Andrew. 30 Talasi Jesus 'e dao 'i laola luma fo li, gera ka faronoa 'alia funo geli Simon lia 'e matai 'alia ragana, ma ka teo mola 'ala 'i tafe. 31 Ma Jesus ka la 'i so'ela geli fo, ma ka dau 'i limala, ka fatataea. Ma ragana fo ka sui lo faasia, ma geli fo ka tatae ma ka ranoli daulu.
32 Ala fe raurafi fo, ala suunala da'afi, talasi atoa fala mamalona ala Jiu gi 'e sui lo, wale gi ka sakea mae ioli matai gi, failia ioli aloe 'are ta'a gi 'e io ada gi 'i so'ela Jesus. 33 Ma ioli ala falua fo li gera ka logo sui mae 'i mala luma fo. 34 Ma Jesus ka guraa ioli afula gera matai 'alia mataina afula totoo gi li. Ma ka balia lou aloe 'are ta'a afula gi. Ma iko 'ali 'e ala'alia aloe 'are ta'a fo gi 'ali geraka sae, sulia gera sai sui mola ala lia 'e 'i lia Wela God.
Jesus kae fatalo 'i Galili
(Luke 4:42-44)
35 'Ofaedani, talasi 'e gogolafa 'ua, Jesus 'e ada ka tatae, ma ka latafa faasia luma fo. Ma ka lai foa 'ala ala lifi la 'e aroaro. 36 Ma Simon failia wale kwaima lia gi daulu ka lio 'afia. 37 Talasi daulu li dao tonala, daulu ka sae 'uri 'e fala, “Ioli sui kae lio 'afi'o.”
38 Ma Jesus ka olisi 'uri'e adaulu, “Lau saiai, wasua 'ala golu la lou ala ta mae falua garani 'ali lau faalalauda lou, sulia me galona 'e lo lau la mae fali taua.”
39 'Urifo mola, Jesus ka la 'i laola mae falua gi sui 'i laola provins 'i Galili, ma ka fadaa saenala God 'i laola luma fala foana li gi li, ma ka balia aloe 'are ta'a gi faasia ioli gi.
Me 'are mama'ala Jesus 'e fulida gi 'e logosia mae ioli 'i so'ela
(Matthew 8:1-4; Luke 5:12-16)
40 'Urifo lou, te wale kuua 'e la mae 'i so'ela Jesus, ma ka boururu 'i 'aela, ma ka aniulu ka sae 'uri 'e, “Ala ko aala, 'o gura lau.”
41 Ma Jesus ka malatai rasua ala, ka tadaa ko limala, ma ka dau tonala wale fo, ka sae 'uri 'e, “Lau aala. Rabemu 'e mafo lo!” 42 Ma nainali mola kuu fo ka sigi lo faasia, ma rabela ka mafo sui lo.
43 Jesus ka sae nasi 'uri'e fala wale fo, 44 “Ko ala farononala ta ioli 'alia 'are 'e lau taua famu. Wasua ma ko la, ko fatailia rabemu fala fata abu God, ma ko aala 'alia fata abu God ka iro 'oka amu. Sui ko kwatea foasinana 'o mala lia ba Moses 'e ilia fala kwatenai, 'alia ioli gi sui gera fakwalaimokia lia 'e rabemu 'e mafo lo.” Ma Jesus ka ilia fala wale fo ka la lo.
45 Wasua ma, wale fo 'e la, ma ka alaa kwailiu 'alia 'i laola falua gi sui sulia me 'are fo Jesus 'e taua ala rabela ka 'oka lo. 'I osiala alaanala fo wale fo li, ioli afula gi gera ka logo 'afuia Jesus fala rononala. 'Urifo ma ka 'ato lou fala Jesus 'ali 'e liu tafanae 'i laola falua gera gi, ma Jesus ka io too mola 'ala ala lifi aroaro gi. 'E 'urifo wasua 'ala, ioli 'i laola falua gi sui gera la mola mae 'ada 'i so'ela Jesus.

*1:2 Christ ratae 'are fala waleli filina God kae la mae fala faamurinala ioli God gi li.

1:3 Malaki 3:1; ma Aesea 40:3