6
ये़सुरे़ हे़न्छिङ् ङासि मनाहाॽ चाजाःत्तुसिॽ
मत्ति १४.१३-२१, मर्कुस ६.३०-४४, लुका ९.१०-१७
1 याङ्सि ये़सुःन् गालिल वारक्किल्ले़ नाधाःम्बि पे॥ (खे़ङ्ग तिबेरियस वारक्काङ् मे़मे़त्तुरो॥) 2 यरिक् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ मे़दिम्दु, थेआङ्भे़ल्ले़ खुने़ॽ के़दुक्पाहाॽ वेःन्दुसिबा निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्हाॽ मे़निःसुआङ् मे़वये़रो॥ 3 ये़सुःन् थो कोःक्माओ पे हे़क्क्याङ् कुहुॽसाम्बाहाॽनु युङ्सिङ्लो॥ 4 खे़न् ये़म्मो यहुदि चोःक्युम्भो तङ्नाम्मिन् निःत्ताङ्ङे त्ये़ चुरे़आङ् वये़रो॥
5 हे़क्क्याङ् मनाहाॽ खुने़ॽओ मे़धाङे़र मे़बत्छे़बा ये़सुरे़ निःसुसिआङ् फिलिप्पे़न् सेःन्दोसु, “आल्ल आत्तिनु खरे़ःङ्ङिन् आइङुम्माङ् कन् मनाहाॽ आजाःत्तुम्सिम्बाबे?” 6 खुने़ॽ फिलिप्पे़न् कुनिङ्वाॽ साॽमा फाॽआङ् अक्खेलॽरिक् मे़त्तुबारो, थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुरे़ थे चोगुङ् के़लॽबान् तगिसा कुनिङ्वाॽओ वये़रो॥
7 फिलिपरे़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, आनिॽग किप्ने़त्छि (२००) याङ्ले़*ग्रिक पाःन्दाङ्ङो किप्ने़त्छि (२००) दिनारि पोःङ्लो॥ खे़न् फाॽइन् थिक्पारे़ ये़त्छि (८) लाओ थगुबा याङ् यारिक् पोःङ्लो॥ थिक् दिनारि फाॽइन् थिक् युप्पा याङित्छि पोःङ्लो॥ खरे़ःङ् आइङुम्माङ् कन् मनाहाॽग च्यॽ च्यॽरक् आबिरुम्सिम्साङ् आन्योसुम्सिम्मिन्लो॥”
8 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ वेॽस्मा कुहुॽसाम्बा सिमोन पत्रुसरे़ कुन्साॽ आन्द्रियासे़ल्ले़ अक्खे पाःत्तुरो, 9 “कप्मो चुक्पाधिक्ले़ ङासि हःक्सिः खरे़ःङ् नु ने़त्छि ङासा कत्तुॽ, कर कम्म्याक् यरिक् मनाहाॽ आक्खेलॽरिक् योमासिबे?”
10 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ अक्खेलॽरिक् मुरा मे़त्तुसि, “के़रे़क् मनाहाॽ युङ् पाङ्घे़म्सिम्मे़ॽओ॥” हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ यरिक् याःन् के़युङ्बा ने़ने़बा ते़न्नो युङ्मे़बाङ्घुसि॥ हे़क्क्याङ् खे़प्मो मे़न्छुमाॽ हिन्जाॽबित्छाहाॽ मे़न्निःत्छिङ्ङे ये़म्बित्छाॽहाॽरक् हे़न्छिङ् ङासि (५०००) यारिक् मे़वये़रो॥ 11 ये़सुरे़ खे़न् खरे़ःङ्ङिन् खप्सुआङ् निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् नोगे़न् पिरु हे़क्क्याङ् खे़न् मनाहाॽ हाःत्तुसि॥ हे़क्क्याङ् ङासाःन्नाङ् बा हे़क्केलॽरिक्के खुनिॽ योयो हाःत्तुसिरो॥
12 खे़न् काक् मनाहाॽरे़ खाघा मे़जआङ् ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़त्तुसि, “काक् कुजि के़नम्बाहाॽ सुप्से़म्मे़ॽओ, कुजिथिक्काङ् चामे़सोःक्ने़न्लरो॥” 13 हे़क्क्याङ् खे़न् ङासि हःक्सिः खरे़ःङ्हाॽ मनाहाॽरे़ मे़जआङ् कुजि के़नम्बा खरे़ःङ्हाॽ मे़सुप्सुल्ले़ग थिक्-ने़त् नइमाने़ तिम्से़!
14 हे़क्क्याङ् मनाहाॽरे़ खुने़ॽ चोगुबा निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्निन् मे़निःसुआङ् अक्खे मे़बाःत्तु, “इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो ताः लॽरिक् निङ्साङ् चोःक्मनाबा माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाङ्ग से़क्खासाङ् खुने़ॽएरो॥” 15 मनाहाॽरे़ साक्के़ल्ले़क्काङ् खुनिॽ हाङ् चोःक्मा निङ्वाॽ मे़जोगुआङ् वाॽ के़लॽबान् ये़सुरे़ निङ्वाॽ खोःसुआङ् खुने़ॽ ए़क्लेःक्थो कोःक्माओ पेरो॥
ये़सुःन् च्वाःत् सम्दाङ् लाङ्घेःक्
मत्ति १४.२२-३३, मर्कुस ६.४५-५२
16 हे़क्क्याङ् युःन्छिक् पोःक्खे़आङ् कुहुॽसाम्बाहाॽ खे़न् कोःक्माओलाम् यो मे़ध्ये़आङ् वरक्किल्ले़ कुयाओ ये़सुःन् मे़हाङ्घुरो॥ 17 कर खादामे़साङ् खुने़ॽ खे़प्मो मे़ये़ने़न्बाल्ले़ चोगुल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ खःङ्बेओ मे़लाःसे़आङ् नाहाङ्दाङ् कपर्नहुम पाङ्जुम् ले़प्माङ् मे़धासिङ्लो॥ 18 खे़ङ्हाॽ मे़बेर मे़बत्छे़ल्ले़ वरक्को किप्मा के़घुःबा सुरित् केजङ्ङिन् हुःमा हेःक्ते़आङ् वाभे़ल्ले़ङ्ङिन् पोगे़रो॥ 19 खे़ङ्हाॽ ङासि-तुक्सि (५-६) किलोमितर मे़बेआङ् मे़वये़ल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ हक्चघत् ये़सुःन् च्वाःत्तो लाङ्घेगे़र खुनिॽ पेसाङ् फे़रे़र पत्छे़बा मे़निःसुआङ् खे़ङ्हाॽ साॽरिक् मे़गिसे़रो॥ 20 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ ये़सुआ, मे़गिसे़म्मिन्ने़ॽ॥”
21 हे़क्केःल्ले़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मे़सःत्ते़र खुने़ॽ खःङ्बेओ मे़युक्खुरो॥ हे़क्क्याङ् खे़ङ्हाॽ मे़बेर मे़बत्छे़बा ते़न्नो खिमो खुनिॽ खःङ्बेन् के़रे़रो॥
हिङ्मन्ले़न् खरे़ःङ्
22 हे़क्क्याङ् वरक्किल्ले़ नाधाःम्बि के़वाॽबा मनाहाॽरे़ थिक्लक् खःङ्बेन् ने़स्से़बा मे़निःसु हे़क्क्याङ् ये़सुःन् खःङ्बेओ कुहुॽसाम्बाहाॽनु मे़लाःसे़म्बा कर खुने़ॽ कुहुॽसाम्बाहाॽरक् मे़बेबा पाःन्निन् कुदाःन्दिक्मारक् कुसिङ् मे़निःत्तु॥ 23 हे़क्क्याङ् दाङ्बाल्ले़ नोगे़न् पिरुआङ् मनाहाॽरे़ यरिक् खरे़ःङ्हाॽ मे़जबा ते़न्निल्ले़ कुबेसाङ् तिबेरियस ये़क्यक्कोनु कुभा खःङ्बेहाॽ खे़प्मो मे़गे़रे़॥ 24 ये़सुःन् नु कुहुॽसाम्बाहाॽ खे़प्मो मे़होःप् के़लॽबा निङ्वाॽ मे़घोःसुआङ् याम्मो खे़न् मनाहाॽ खे़न् खःङ्बेहाॽओ मे़लाःसे़आङ् नाहाङ्दाङ् कपर्नहुम्मो ये़सुरे़ कुगोःत्छे़ मे़बेरो॥
25 खे़ङ्हाॽ वरक्किल्ले़ नाधाःम्बि मे़गे़रे़ल्ले़ ये़सुःन् मे़दुमुआङ् सेःन्मे़दोसु “सिक्साम्बे, खे़ने़ॽ आप्फाल्ले़ कप्मो के़भे़रे़बे?”
26 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, से़क्खाए मे़त्निङ्, खिनिॽ निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन्निन् के़निःसुम्माङ् मे़ःन्, कर खाघा खरे़ःङ्ङिन् के़जाम्माङ्ने़ याप्मि के़गोःत्तिबारो॥ 27 खिनिॽ चागे़सोःक्पाआङ् के़बेःक्पा कुजारे़ लागि याःम्बक् मे़जोगे़म्मिन्ने़ॽ, कर इङ्गाॽ मे़न्छाम्साःल्ले़ पिनिङ्बा मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् थारिक् के़धःप्पा कुजाओ निङ्वाॽ पिरे़म्मे़ॽ, थेआङ्भे़ल्ले़ पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ बा हे़क्के चोःक्से़ए इङ्गाॽ युक् पिराङ्ङाङ् वाॽरो॥
28 हे़क्केःल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ आनिगे़ थे चोगुम्बे़बा निङ्वाॽ इःत्तुबे?”
29 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ कुयाःम्बक्किङ्ग खुने़ॽ पाङ्घुबा मनाःन् नसाःन् के़जोगुम्ल फाॽआङ् निङ्वाॽ चोगुॽरो॥”
30 खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ खे़ङ्हाॽरे़ खुने़ॽ सेःन्मे़दोसु, “आक्तङ्बा निङ्वाॽ के़माबा मिक्सेःन् के़जोगुआङ् आनिगे़ नसाःन् चोःक्कासिगे़बाबे? आनिगे़ लागि खे़ने़ॽ थे के़जोगुबे? 31 आनिगे़ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ग ये़ःङ्घादे़न्नो मन्नाःन्मे़ज॥ साम्योसाप्लाओ अक्खेलॽरिक् साप्ते़आङ् पत्, ‘निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़ङ्हाॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् खरे़ःङ्ङिन् चामा पिरुसिरो॥’ ”*लाम्दिःक् १६.४, निङ्वाॽफुसाम्लो सुम् ७८.२४ ओ ओमे़त्ते़ॽ॥ मिस्रलाम् इस्राइलिहाॽ कनान ले़प्माङ् लाम्दिःक् मे़जोगे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़न् ये़ःङ्घादे़न्नो साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् “मन्ना” मे़प्मनाबा कुजा थाःसु पिरुसिरो॥
32 ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, मोसारे़ खिनिॽ के़बिरिबा खरे़ःङ्ङिङ्ग साङ्ग्राम्पेदाङ्बा मे़ःन्, कर साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् खे़न् से़क्खाबा खरे़ःङ्ङिन् पानुदिङ् आम्बारे़ने़ के़बिरिबारो॥*यहुदिहाॽरे़ लागि काक्नु के़ये़क्पा चामा कुजा खरे़ःङ् वये़॥ मोसारे़ पिरुसिबा खरे़ःङ्ङिन् नासिङ्गे़न् थक्किल्ले़ लागि वये़, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पिरुसिबा खरे़ःङ्ङिङ्ग ये़सुःन्लो॥ 33 थेआङ्भे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ से़क्खाबा कुघरे़ःङ्ङिङ्ग साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबाआङ् मे़न्छाम् याप्मिहाॽ ने़त्तिगे़न् हिङ्मन् के़बिबान्नेरो”
34 खे़ङ्हाॽरे़ मे़मे़त्तु, “आदाङ्बे, खे़न् खरे़ःङ्ङिन् सदादिङ् याप्मि आबिरे़ॽओ॥”
35 ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाबा हिङ्मन् के़बिबा खरे़ःङ्आरो, इङ्गाॽओ के़दाःबान् याम्मो आप्फाल्ले़आङ् कुसे़त्मे़लाःक्ने़न्, हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ याप्मि नसाःन् के़जोःक्पे़न्याम्मो आप्फाल्ले़आङ् कुवामे़मिःक्ने़न्लो॥ 36 कर इङ्गाॽ याप्मि आगे़निःसिसाङ् नसाःन् आगे़न्जोगिन् फाॽआङ् से़क्खाए मे़त्निङ्ङाङ् वाॽरो॥ 37 पानुदिङ् पाःल्ले़ पिआबाहाॽ के़रे़क् इङ्गाॽओ मे़दाःॽ, हे़क्क्याङ् आत्तिन् इङ्गाॽओ ताः खे़न् आप्फाल्ले़आङ् मे़ले़रुङ्ङिन्लो॥ 38 इङ्गाॽग इक्सादिङ् खाम्बेःक्मो साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् आनिङ्वाॽ हे़क्के चोःक्से़ मे़न्दाबे़न्लो कर पानुदिङ् आम्बारे़ कुनिङ्वाॽ कुइसिःक् चोःक्से़ पाङ्घाङ्ङाङ् त्याङ्बारो॥ 39 हे़क्क्याङ् याप्मि के़बाङ्बा निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ इङ्गाॽ पिराङ्बा लत्थिक्काङ् मे़म्माए कत्तुङ्सिङ्ल हे़क्क्याङ् कुनुप्मा ये़न्नो कुहिङ्वे़त् चोगुङ्सिङ्ल के़लॽबा खुने़ॽ कुनिङ्वाॽ वाॽरो॥ 40 थेआङ्भे़ल्ले़ कुस्साःन् के़निःबाआङ् नसाःन् के़जोःक्पा के़रे़क्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़घोःसुर के़लॽबा पानुदिङ् आम्बारे़ कुनिङ्वाॽ वाॽरो॥ हे़क्क्याङ् कुनुप्मा ये़न्नो खे़ङ्हाॽ कुहिङ्वे़त् चोगुङ्सिङ्लो॥”
41 हे़क्क्याङ् यहुदिहाॽरे़ “ ‘ये़सुरे़ इङ्गाॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा खरे़ःङ्आ’ ” पाःत्तुबा पाःन्नो खुनिॽ निङ्वाॽ मे़द्ये़ने़न्नाङ् मुनुक्नुक् लॽमा मे़हेःक्ते़रो॥ 42 खे़ङ्हाॽ अक्खे मे़मे़त्छिङ्, “कन् युसुफरे़ कुस्साः ये़सुःन् मे़ःम्बि? कल्ले़ कुम्बा कुम्मासि आनिॽ कुसिङ् आन्निःत्तुम्सिम्मिम्बि? हे़क्केःल्ले़ आक्खेआङ् खे़ल्ले़ ‘इङ्गाॽ साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् त्याङ्बा’ पाःप्मा सुक्तुबाबे?”
43 कर ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ नोगप् पिरुसि, “खिनिॽ मुनुक्नुक् मे़लॽरे़म्मिन्ने़ॽ, 44 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ याप्मि के़बाङ्बा पानुदिङ् पाःल्ले़ मनाहाॽ इङ्गाॽओ ताःमा निङ्वाॽ मे़बिरुन्सिन्ल थारिक् आत्तिन्नाङ् इङ्गाॽओ ताःमा मे़न्छुक्ने़न्लो॥ खे़ङ्हाॽ मे़दाने़ फाॽग्र इङ्गाॽ कुनुप्मा ये़न्नो कुहिङ्वे़त् चोगुङ्सिङ्लो॥ 45 माङ्निङ्वाॽपाःन् के़बाःप्पाहाॽरे़ खुनिॽ साप्पन्नो अक्खेलॽरिक् मे़साप्तुआङ् पत्, ‘खे़ङ्हाॽग के़रे़क् निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ हुॽरुसिबा मे़बोःङ्लो॥’*यसैया ५४.१३ पानुदिङ् पाःल्ले़ कुबाःन् के़घे़म्बाहाॽ नु खुने़ॽलाम्बा के़हुॽसिङ्बाहाॽ के़रे़क् इङ्गाॽओ मे़दारो॥ 46 आत्तिल्ले़आङ् पानुदिङ् पाः निङ्वाॽफुमाङ्ङिन् मे़न्निए वाॽरो, कर निङ्वाॽफुमाङ्लाम् के़दाःबाल्ले़रक् निःसुआङ् वाॽरो॥ 47 इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, इङ्गाॽ नसाःन् के़जोःक्पे़न्नु मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् वाॽरो॥ 48 इङ्गाॽए से़क्खाबा हिङ्मन् के़बिबा खरे़ःङ्आरो॥ 49 खिनिॽ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ ये़ःङ्घादे़न्नो मन्ना मे़जसाङ् मे़स्ये़रो॥ 50 कर साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा खरे़ःङ्ङिन् कप्मो वाॽरो, आत्तिन् मनाःल्ले़ कन् चः खे़न् मे़सिःने़न्लो॥ 51 इङ्गाॽए खे़न् साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् के़बिबा खरे़ःङ्आरो॥ हाःत्ले़ कन् खरे़ःङ्ङिन् चःॽ खे़ङ्ग सदादिङ् हिङ्लो॥ कन् खरे़ःङ्ङिङ्ग नासिङ्गे़न् आधक्किन्नेरो॥*ग्रिक पाःन्दाङ्ङो “आने़क्सा” साप्ते़आङ् पत्लो॥ इक्सादिङ् खाम्बेःक्मोबा मे़न्छाम् याप्मिहाॽ मे़हिङ्ल फाॽआङ् कन्निन्पिरुङ्सिङ्लो॥”
52 हे़क्क्याङ् खे़प्मो के़वाॽबा यहुदिहाॽरे़ कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् खुनिॽ लुम्मो “कन् मनाःल्ले़ आक्खेलॽरिक्काङ् नासिङ्गे़न् कुधक्किन् चामा फाॽआङ् पिमा आसुक्पाबे?” मे़बाःत्तुर पाःन्धङ् चोःक्मा मे़हेःक्ते़रो॥
53 हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ से़क्खाए मे़त्निङ्, मे़न्छाम्साःल्ले़ कुधक्किन् मे़न्जाए नु कुमाक्खिॽइन् मे़न्धुङ्ङे थारिक् खिनिॽओ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् मे़वाॽने़न्लो॥ 54 कर इङ्गाॽ आधक्किन् के़जाबा नु आमाक्खिॽ के़धुङ्बाल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्निन् कत्तुॽरो॥ हे़क्क्याङ् खे़न् कुनुप्मा ये़न्नो इङ्गाॽ कुहिङ्वे़त् चोगुङ्लो॥ 55 थेआङ्भे़ल्ले़ इङ्गाॽ आधक्किन् हे़क्क्याङ् आमाक्खिॽइन्से़क्खाबा चामा थुङ्मा चारो॥ 56 इङ्गाॽ आधक्किन् के़जाबान्नु आमाक्खिॽ के़धुङ्बान् इङ्गाॽओ वाॽ हे़क्क्याङ् इङ्गाॽ खुने़ॽओ वाॽआरो॥ 57 हिङ्मन्दाङ्बा पानुदिङ् पाःल्ले़ इङ्गाॽ पाङ्घाङ् हे़क्क्याङ् खुने़ॽ चोगुल्ले़ हिङ्ङाबा कुइसिःक् इङ्गाॽ आधक्किन् के़जाबान्नाङ् इङ्गाॽ चोगुङ्ङिल्ले़ हिङ्लो॥ 58 कन् आधक्किन्ने साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् के़युःबा खरे़ःङ्लो॥ खिनिॽ सुधे़बा ताक्थे़बाहाॽरे़ मन्नाःन् मे़जआङ् मे़स्ये़ कर कन् खरे़ःङ्ङिन् के़जाःबाङ्ग सदादिङ् हिङ्लो॥” 59 ये़सुरे़ कन् पाःन्निन् कपर्नहुम्मोबा यहुदि चुम्लुङ्हिम्मो हुॽरुसिल्ले़ पाःत्तुबारो॥
यरिक् हुॽसाम्बाहाॽरे़ ये़सुःन् तिम्मा मे़ले़रुॽ
60 कन् पाःन्निन् मे़घे़प्सुआङ् यरिक् हुॽसाम्बाहाॽरे़ अक्खे मे़बाःत्तु, “कन् पाःन्निङ्ग के़साक्पा निसाम्लो॥ कन् हाःत्ले़ नाःप्मा सुक्तुबे?”*यहुदि साम्योथिम्मो माक्खिॽ चामा मे़न्नुॽमना थिम् वये़, हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ पाःत्तुबा पाःन्निन् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्॥
61 ये़सुरे़ कुहुॽसाम्बाहाॽ मुनुक्नुक् मे़लॽरे़बा निङ्वाॽ खोःसुआङ् खे़ङ्हाॽ मे़त्तुसि, “कल्ले़ खिनिॽ निङ्वाॽ खःसुबि? 62 मे़न्छाम्साःन् तगि आत्ति वये़ खे़प्मोए याम्मो नुःङ् पेःक्पा खिनिॽ के़निःसुम्मिल्ले़ आक्खे के़बाःत्तुम्बे? 63 सेसेमाङ्ङिल्ले़ मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन्निन् आबिॽरो, कर मे़न्छाम् थुम्मिल्ले़ थेआङ् चोःक्मा मे़सुक्तुन्लो॥ इङ्गाॽ मे़त्निङ्बा पाःन्जाक्हाॽ याम्साम् नु हिङ्मन्लो॥ 64 कर खिनिॽओ कुभारे़ इङ्गाॽ नसाःन् आगे़न्जोगिन्॥” (थेआङ्भे़ल्ले़ ये़सुरे़ कुहेःक्सिङ्मोनुए आत्तिन्हाॽरे़ खुने़ॽ नसाःन् मे़न्जोगुन् हे़क्क्याङ् हाःत्ले़ खुने़ॽ इङ्ले़क्तुॽ के़लॽबान् निःसुआङ् वये़रो॥) 65 हे़क्क्याङ् खुने़ॽ मे़त्तुसि, “खे़ल्ले़ चोगुल्ले़ए मे़न्छाम् याप्मिहाॽ पानुदिङ् पाःल्ले़ मे़म्बिए थारिक् इङ्गाॽओ ताःमा मे़न्छुक्ने़न्लो लॽरिक् पाःत्तुङ्बा पाःन्निल्ले़ कुबेःन् बा खे़न्लो॥”
66 कन् ये़म्माङ्धो यरिक् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ खुने़ॽ पक्मे़धःआङ् मे़बेरो हे़क्क्याङ् खुने़ॽनु याम्मो लाङ्मे़ङ्घेःगे़न्लो॥
67 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ थिक्-ने़त् (१२) कुहुॽसाम्बाहाॽ ले़प्माङ् हिसिङ्ङाङ् मे़त्तुसि, “खिनिॽआङ् याप्मि आगे़ले़रिॽआङ् के़बेगिबाबि?”
68 सिमोन पत्रुसरे़ नोगप् पिरु, “आदाङ्बे, हाःत्लो पेगिगे़बाबे? खे़ने़ॽरक् मे़न्नुप्मनाबा हिङ्मन् के़बिबा पाःन्जाक्किन् के़गत्तुॽरो॥ 69 खे़ने़ॽग निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ के़बाङ्घे़बा सेसे कुमनाःन्ने़ॽ फाॽआङ् आनिगे़ निःसुम्बे़ हे़क्क्याङ् नसाःन् चोगुम्बे़आङ् वाॽरो॥”
70 हे़क्क्याङ् ये़सुरे़ मे़त्तुसि, “इङ्गाॽ खिनिॽ थिक्-ने़त्हाॽ सेःक्निङ्ङाङ् वाॽआरो, कर खिनिॽओ थिक्किन् माफे़न्साम् पोःक्खे़आङ् वाॽरो॥” 71 (ये़सुरे़ थिक्-ने़त् हुॽसाम्बाहाॽओ थिक् सिमोन इस्करियोतरे़ कुस्साः यहुदा इस्करियोतरे़ कुयाःम्बेओ पाःत्तुआङ् वये़॥ खे़ल्ले़ ताःन्दि खुने़ॽ इङ्ले़क्तुॽरो॥)
*6:7 ग्रिक पाःन्दाङ्ङो किप्ने़त्छि (२००) दिनारि पोःङ्लो॥ खे़न् फाॽइन् थिक्पारे़ ये़त्छि (८) लाओ थगुबा याङ् यारिक् पोःङ्लो॥ थिक् दिनारि फाॽइन् थिक् युप्पा याङित्छि पोःङ्लो॥
*6:31 लाम्दिःक् १६.४, निङ्वाॽफुसाम्लो सुम् ७८.२४ ओ ओमे़त्ते़ॽ॥ मिस्रलाम् इस्राइलिहाॽ कनान ले़प्माङ् लाम्दिःक् मे़जोगे़ल्ले़ निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ खे़न् ये़ःङ्घादे़न्नो साङ्ग्राम्पेदाङ्लाम् “मन्ना” मे़प्मनाबा कुजा थाःसु पिरुसिरो॥
*6:32 यहुदिहाॽरे़ लागि काक्नु के़ये़क्पा चामा कुजा खरे़ःङ् वये़॥ मोसारे़ पिरुसिबा खरे़ःङ्ङिन् नासिङ्गे़न् थक्किल्ले़ लागि वये़, कर निङ्वाॽफुमाङ्ङिल्ले़ पिरुसिबा खरे़ःङ्ङिङ्ग ये़सुःन्लो॥
*6:45 यसैया ५४.१३
*6:51 ग्रिक पाःन्दाङ्ङो “आने़क्सा” साप्ते़आङ् पत्लो॥
*6:60 यहुदि साम्योथिम्मो माक्खिॽ चामा मे़न्नुॽमना थिम् वये़, हे़क्केःल्ले़ ये़सुरे़ पाःत्तुबा पाःन्निन् कुहुॽसाम्बाहाॽरे़ कुसिङ् मे़न्निःत्तुन्॥