23
ये़सुरे़ साम्‌योथिम् लाम्‍लोःबाहाॽ फे़ःक्‍तुसिॽ
मर्कुस १२.३८-४०, लुका ११.३७-५२, २०.४५-४७
हे़क्‍क्‍याङ् ये़सुरे़ खे़प्‍मो के़जुम्‍बा मनाहाॽ नु कुहुॽसाम्‍बाहाॽ अक्‍खे मे़त्तुसि, “साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिहाॽरे़ मोसारे़ साप्‍तुबा साम्‌योथिम्‍मिन्‌पोधक्‍मा युक् मे़गत्तुॽ॥ खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खे़ङ्‌हाॽरे़ के़म्‍मे़त्ति के़म्‍हुॽरिबा पाःन्‍निन् खिनिॽ इःप्‍मा नाःप्‍मा पोःङ्, कर खे़ङ्‌हाॽरे़ मे़जोगुबा हे़क्‍के मे़जोगे़म्‍मिन्‍ने़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खे़ङ्‌हाॽरे़ मे़बाःत्तुबा पाःन्‍हाॽ कुइसिःक्‍ग आबाङेआङ् मे़न्‍जोगुन्‍लो॥ खे़ङ्‌हाॽरे़ग के़लिःप्‍पा कक्‌हे़क्‍तङ्‌बा के़साक्‍पा थिम्‍हाॽ मे़जोगुआङ् मनाहाॽ मे़गुःत्तुसिॽ, कर कक् याङ्‌याङ् लॽर फाॽआङ् आबाङे हुक्‍चोधिक्‍किल्‍ले़आङ् मे़न्‍छुस्‍सुन्‍लो॥ खे़ङ्‌हाॽरे़ग नुःबा पाःन्‍हाॽ मनाहाॽ ओसेःन्‍धाक्‍मासि फाॽआङ्‌लक् मे़जोगुरो–खे़ङ्‌हाॽरे़ साम्‌योथिम् इङ्‌जाःङ् साप्‍मा याक्‍मनाबा माक्‍पे़न्‍छाप्‍हाॽ यम्‍ब्‌यम्‍बा* यहुदिहाॽरे़ चुक्‍सा कुसुङ्‌मा मे़जोगु हे़क्‍क्‍याङ् कुभा साम्‌योथिम् इङ्‌जाःङ्‌हाॽ मे़साप्‍तुआङ् खे़न् कुसुङ्‌माओ मे़याक्‍तु॥ खे़न् कुसुङ्‌मान् माक्‍पे़न्‍छाप् मे़मे़त्तुरो॥ लाम्‍दिःक् १३.९, १६ हे़क्‍क्‍याङ् साम्‌योथिम् साप्‍ला ६.८ नु ११.१३-२१ निःरे़ॽ॥ मे़जोगुआङ् हुक्‍को नु तोवाबो मे़भत्‍छुॽ, हे़क्‍क्‍याङ् चाङ् तेःत्तो केःम्‍ब्‌केःम्‍बा पोरोःक्‌वाहाॽ मे़भत्‍छुॽ॥ खे़ङ्‌हाॽ साभाङ्‌जा नु यहुदि चुम्‍लुङ्‌हिम्‍मोबा तुम्‍म्‍याङ्‌हाङ् युक्‍नाहाॽओ युङ्‌मा खुनिॽ सिराॽ थाङ्‌लो॥ हे़क्‍क्‍याङ् पाङ्‌जुम्‍मो मनाहाॽरे़ सेवा मे़मे़त्तुसिबा नु सिक्‍साम्‍बे लॽरिक् मे़मे़त्तुसिबा खुनिॽ सिराॽ थाङ्‌लो॥ कर खिनिॽग आत्तिन्‍हाॽरे़आङ्‌सिक्‍साम्‍बे लॽरिक् के़मे़म्‍मे़त्तिन्‍लरो, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खिनिॽग थिक्‍लक् सिक्‍साम्‍बान् के़गत्तुम्‍लो, हे़क्‍क्‍याङ् खिनिॽ के़रे़क्‍क फुॽनुसाॽ नु ने़ॽनुसाॽ हे़क्‍केनिङ्‌लो॥ इक्‍सादिङ् खाम्‍बेःक्‍मो ‘पाःए’ लॽरिक् वेॽ आत्तिन्‍हाॽआङ् मे़मे़त्ते़म्‍सिम्‍मिन्‍ने़ॽओ, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खिनिॽग थिक्‍लक् निङ्‌वाॽफुपाः के़गत्तुम्‍लो, खुने़ॽग साङ्‌ग्राम्‍पेदाङ्‌ङो वाॽरो॥ 10 आत्तिन्‍हाॽरे़आङ्‌‘सिक्‍साम्‍बे’ लॽरिक् के़मे़म्‍मे़त्तिन्‍लरो थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खिनिॽग थिक्‍लक् सिक्‍साम्‍बान् के़गत्तुम्‍लो, खुने़ॽग निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ सेःन्‍दुबा ख्रिस्‍तरो॥ 11 खिनिॽ लुम्‍मो के़रे़क्‍नुःल्‍ले़ के़ये़क्‍पा मनाःन् हाराॽ खे़न् खिनिॽ सेवारोबा पोःङ्‌मा पोःङ्‌लो॥ 12 आत्तिल्‍ले़ यम्‍बा ले़ङ्‌सिङ्‌मा कोःत्तुॽ, खे़ङ्‌ग चुक्‍सा पोःङ्‌लो, हे़क्‍क्‍याङ् आत्तिन् चुक्‍सा ले़ङ्‌सिङ् खे़ङ्‌ग यम्‍बा पोःङ्‌लो॥
13 खिनिॽ कुनिङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! साङ्‌ग्राम्‍पेदाङ्‌बा हाङ्‌जुम्‍मिल्‍ले़ कुलाम्‍मिन् वेॽ मनाहाॽरे़ लागि के़साक्‍तुम्‍माङ् के़वयिॽरो, हे़क्‍क्‍याङ् आबाङेआङ् खे़प्‍मो खिनिॽ के़न्‍लासिन् हे़क्‍क्‍याङ् लाःप्‍मा के़गोःप्‍पा वेॽ मनाहाॽआङ् लाःप्‍मा के़म्‍बाङ्‌घुम्‍सिम्‍मिन्‍लो॥ 14 ((खिनिॽ कुनिङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! खिनिॽग मेमेदुमाहाॽ इङ्‌गे़ले़क्‍तुम्‍सिम्‍माङ्‌खुनिॽ हिम्‍धाःङ्‌हाॽ के़नाप्‍तुम्‍सिम्‌, कर नुःबा ओसेःन्‍धाक्‍सिङ्‌मारे़ लागि केःम्‍ब्‌केःम्‍बा तुवा के़जोगुम्॥ खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ खिनिॽ खुम्‍दिङ्‌ङिङ्‌ग से़क्‍खासाङ् साॽरिक् किप्‍मा के़घुःबा पोःङ्‌लो॥)) 15 खिनिॽ कुनिङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! खिनिॽग थिक् मनाःन् यहुदि साम्‌योओ ताःप्‍मा फाॽआङ् लाजेॽ नु वाहङ् खाराक् लाम्‍दिःक् के़जोगिरो, हे़क्‍क्‍याङ् खे़न् मनाःन् यहुदि साम्‌योओ के़दाःरुम्‍माङ्‌ग खे़न् खिनिॽनुःल्‍ले़आङ् साॽरिक् खे़मायङ्‌सङ्‌ङो खुम्‍दिङ् के़घोःबा के़जोगुम्‍लो॥
16 खिनिॽ मिक्‍फःम्‍बा लाम्‍लोःबासे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! आत्तिन्‌माङ्‌हिम्‍मिल्‍ले़ कुमिङ्‌ङो माङ्‌हे़क्‍सिङ् खे़ङ्‌ग थेआङ् मे़ःन्‍लो, कर आत्तिन्‌माङ्‌हिम्‍मोबा साम्‍म्‍याङ्‌ङिल्‍ले़ कुमिङ्‌ङो माङ्‌हे़क्‍सिङ् खे़न् कुबाःन्‍निल्‍ले़ खेःङ्‌सिङ्‌लो लॽरिक् खिनिॽ के़बाःत्तुम्॥ 17 खिनिॽ मिक्‍फःम्‍बा अदङ्‌से! साम्‍म्‍याङ्‌ङिन् यम्‍बाबि साम्‍म्‍याङ्‌ङिन् सेसे के़जोःक्‍पा माङ्‌हिम्‍मिन् यम्‍बाबि? 18 खिनिॽ अक्‍खेलॽरिक्‍काङ् के़बाःत्तुम्, ‘आत्तिन्‌ले़त्तिङ्‌तोःम्‍मादे़न्‍निल्‍ले़न् माङ्‌हे़क्‍सिङ् खे़न् थेआङ् मे़ःन्‍लो, कर आत्तिन्‌ले़त्तिङ्‌तोःम्‍मादे़न्‍नोबा चोफाॽले़न् माङ्‌हे़क्‍सिङ् खे़न् कुबाःन्‍निल्‍ले़ खेःङ्‌सिङ्‌लो॥’ 19 खिनिॽ मिक्‍फःम्‍बा मनासे, चोफाॽइन् यम्‍बा बि चोफाॽइन् सेसे के़जोःक्‍पा ले़त्तिङ्‌तोःम्‍मादे़न्‍निन् यम्‍बाबि? 20 खे़ल्‍ले़ चोगुल्‍ले़ आत्तिन्‌ले़त्तिङ्‌तोःम्‍मादे़न्‍निल्‍ले़न् माङ्‌हे़क्‍सिङ् खे़न्‌खे़प्‍मो के़रे़क् के़ने़बाल्‍ले़न्‍नाङ् माङ्‌हे़क्‍सिङ्‌लो॥ 21 हे़क्‍क्‍याङ् आत्तिन्‌माङ्‌हिम्‍मिल्‍ले़न् माङ्‌हे़क्‍सिङ् खे़ङ्‌ग खे़प्‍मो के़वाॽबाल्‍ले़न्‍नाङ् माङ्‌हे़क्‍सिङ्‌लो॥ 22 आत्तिन्‌साङ्‌ग्राम्‍पेदाङ्‌ङिल्‍ले़न् माङ्‌हे़क्‍सिङ् खे़ङ्‌ग निङ्‌वाॽफु युक्‍ना नु खे़प्‍मो के़युङ्‌बा निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़न्‍नाङ् माङ्‌हे़क्‍सिङ्‌लो॥
23 खिनिॽ कुनिङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! खिनिॽ इक्‍ताप्‍पोलाम् नाम्‍सुना, सःप्‍फा नु हिम्‍चे़म्‍भे़न् हे़क्‍तङ्‌बा मारुक्‍हाॽरे़न्‍नाङ् थिबोःङ्‌लक् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् के़बिरुम्, कर नुःरिक्‍काङ् खासे़न् के़न्‍जोगुम्‍सिम्‍मिन्, वेॽ मनाहाॽ लुङ्‌माॽ के़न्‍दुक्‍तुम्‍सिम्‍मिन्‌, हे़क्‍क्‍याङ् नसाःन् के़न्‍जोगुम्‍मिन्‍लो॥ कन् नाःप्‍माए के़बोःङ्‌बा साम्‌योथिम्‍बा पाःन्‍हाॽ के़न्‍नाःत्तुम्‍मिन्‍लो॥ खिनिॽग थिबोःङ्‌लक् निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिन् के़बिरुम्‍मिल्‍ले़ कन् नुःरिक्‍काङ् खासे़न् चोःक्‍मा, वेॽ मनाहाॽ लुङ्‌माॽ तुक्‍मासि नु नसाःन् चोःक्‍मा के़लॽबा साम्‌योथिम्‍मोबा नाःप्‍माए के़बोःङ्‌बा पाःन्‍हाॽआङ् चोगे़म्‍मे़ॽओ॥ 24 खिनिॽ मिक्‍फःम्‍बा लाम्‍लोःबासे, खिनिॽ सिक्‍चाहाॽ के़साःक्‍तुम् के़लःत्तुम्‍सिम्, कर उमेःन् के़लरुम्‍लो॥ 25 खिनिॽ कुनिङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! खिनिॽग खोर्याःन् नु चे़त्‍थ्‍याःन्‌लाःक्‍कात्‍लक् वागे़हप्‍तुम्, कर सिगाङ्‌ग इङ्‌गाॽरक् चाङ् थुङुङ् के़लॽबा निङ्‌वाॽ चोःक्‍मान्‌नु मनाहाॽ के़नाप्‍तुम् के़दाःरुम्‍सिबा पाःन्‍हाॽरे़ के़दिम्‍सिआङ्‌के़वयिॽरो॥ 26 मिक्‍फःम्‍बा फरिसिसे, के़रे़क्‍नुःल्‍ले़ तगि खोर्याःन् कुसिगाङ् वाहप्‍ते़म्‍मे़ॽ, हे़क्‍केलॽरिक् लाःक्‍कात्ताङ् सेसे पोःङ्‌लो॥
27 खिनिॽ कुनिङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! खिनिॽग चुनि खाम्‍मिल्‍ले़ ले़ङ्‌मनाबा इःप्‍पुङ् कुइसिःक् के़जोगिॽरो, थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खे़न् ओमे़प्‍माल्‍ले़ लाःक्‍कात्‍लाम् नुःबा थाःप्‍साङ् सिगाङ्‌ग के़सिःबा मनाःल्‍ले़ कुये़प् नु के़जिःम्‍बा पाःन्‍निल्‍ले़ कुधिम् चोःक्‍लो॥ 28 हे़क्‍केलॽरिक् खिनिॽ मनाहाॽनु लाःक्‍कात्‍लाम् साम्‌योनिबा के़धाबिसाङ् सिगाङ्‌ग निङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा नु ताप्‍फे़ःम्‍बा के़जोगिॽरो॥ 29 खिनिॽ कुनिङ्‌वाॽ के़जिःप्‍पा साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ नु फरिसिसे, के़जिःत्ति के़स्‍ये़ॽइरो! खिनिॽ सुधे़बा ताक्‍थे़बाहाॽरे़ मे़से़रुसिबा माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽरे़ खुनिॽ इप्‍पुङ्‌ङिन् के़जोगुम्, हे़क्‍क्‍याङ् खे़ङ्‌हाॽरे़ मे़लुःन्‍दुसिबा साम्‌योनिबा मनाहाॽरे़ खुनिॽ इप्‍पुङ्‌ङिन् के़साःक्‍तुम् के़जोगुम्‍लो॥* ग्रिक पाःन्‍दाङ्‌ङो “माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽरे़ खुनिॽ इप्‍पुङ्‌ङिन् खिनिॽ के़से़त्तुम्-के़जोगुम् हे़क्‍क्‍याङ् साम्‌योनिबा मनाहाॽरे़ खुनिॽ इप्‍पुङ्‌ङिन् के़साःक्‍तुम्-के़जोगुम्‍लो॥” 30 हे़क्‍क्‍याङ् के़बाःत्तुम्, ‘आनिगे़ सुधे़बा ताक्‍थे़बाहाॽरे़ खुनिॽ ये़म्‍मो आनिगे़ वयिगे़ल्‍ले़ग माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽ से़प्‍मासि चुम् मे़मे़त्तुम्‍सिम्‍बे़म्‍बा वये़रो॥’ 31 हे़क्‍केलॽरिक् के़बाःत्तुम्‍मिल्‍ले़ खिनिॽ आबाङे आनिगे़ग माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽ के़से़प्‍पाहाॽरे़ खुनिॽ थाःक्‍मे़न्‍छाॽसिगे़ फाॽआङ् तोःन्‍दि के़बिरुम्‍लो॥ 32 हे़क्‍केलॽरिक् खिनिॽ थाःक्‍थे़बाहाॽरे़ मे़हेःक्‍तुबा लायोःन् खिनिॽ के़त्ते़म्‌सुरे़म्‍मे़ॽओ! 33 असेःक्‍पासे, खिनिॽ ताङ्‌बु असेःक्‍किल्‍ले़ कुस्‍साःसे, आक्‍खेलॽरिक् खे़मायङ्‌सङ्‌ङोबा खुम्‍दिङ्‌लाम् के़बिन्‍दिबाबे? 34 हे़क्‍केःल्‍ले़ नुःरिक्‍काङ् खे़प्‍से़म्‍मे़ॽओ, ताःन्‍दि खिनिॽओ इङ्‌गाॽ माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽ, सिक्‍कुम्‍साबा मनाहाॽ नु साम्‌योथिम्‍साम्‍बाहाॽ पाङ्‌घुङ्‌सिङ्‌लो॥ खे़ङ्‌हाॽओ कुभा खिनिॽ के़से़रुम्‍सिम्, कुभा सिलाम्‍साक्‍मा सिङ्सम्‍दाङ् के़भोःन्‍दुम्‍सिम्, हे़क्‍क्‍याङ् कुभाग यहुदि चुम्‍लुङ्‌हिम्‍मो ते़ःम्‍भुक् के़याक्‍तुम्‍सिम्‍माङ् ये़क्‌यक् थप्‍मा निङ्‌घुम् के़मे़त्तुम्‍सिम्‍लो॥ 35 हे़क्‍केलॽरिक् कन् इक्‍सादिङ् खाम्‍बेःक्‍मो मे़से़रुसिबा के़रे़क् साम्‌योनिबा मनाहाॽ हाबिले़न्‍नाङ्‌धो माङ्‌हिम् नु ले़त्तिङ्‌तोःम्‍मादे़न् लुम्‍मो के़से़रुम्‍बा बेरेक्‍याहले़ कुस्‍साः जकरिया थारिक्‍पा खुनिॽ माक्‍खिॽइल्‍ले़ खिनिॽ के़दे़त्तिरो॥* हिब्रु सुवाङ्‌स्‍मा साम्‌योसाप्‍लाओ के़रे़क्‍नुःल्‍ले़ तगि मे़से़रुबा मनाःन् हाबिल वये़ (तोलिङ्‌सोमु ४.८), हे़क्‍क्‍याङ् कुनुप्‍मो मे़से़रुबा मनाःन् जकरिया वये़ (२ साप्‍मुन्‍धुम् २४.२०-२२)॥ 36 इङ्‌गाॽ से़क्‍खाए मे़त्‍निङ्, कन् के़रे़क् पाःन्‍निल्‍ले़न्‌आप्‍तिक्‍किन् कन् ये़म्‍मोबा मनाहाॽ सम्‍दाङ् थाःरो॥”
ये़सुरे़ यरुसले़म्‍मिन् लुङ्‌माॽ तुक्‍तुॽ
लुका १३.३४-३५
37 “यरुसले़म्‍मोबा मनासे, यरुसले़म्‍मोबा मनासे, खिनिॽग माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽ के़से़रुम्‍सिम्, निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ खिनिॽओ पाङ्‌घुसिबा इङ्‌साबाहाॽ लुङ्‌ङिल्‍ले़ के़बःत्तुम्‍सिम्‍लो॥ आक्‍खे़न् ले़ङ् खिनिॽ मुॽइदाङ्‌साहाॽ वामाःप्‍माल्‍ले़ वाज्‍याःक्‍हाॽ कुप्‍तुसिबा कुइसिःक् खिनिॽ साःहाॽ सुम्‍मासि निङ्‌वाॽ चोगुङ्, कर खिनिॽ के़न्‍दे़न्‍दिन्‍लो॥ 38 ओमे़त्ते़म्‍मे़ॽओ, निङ्‌वाॽफुमाङ्‌ङिल्‍ले़ खिनिॽ हिम्‍मिन्* “खिनिॽ हिम्‍मिन्” लॽरिक् साप्‍ते़बान् माङ्‌हिम् फाॽआङ् कुसिङ् निःप्‍मा पोःङ्‌लो॥ मना मे़ःन्‍ने लाम्‍धेःप् चिए़त्‌ए़त्तुॽरो॥ 39 थेआङ्‌भे़ल्‍ले़ खिनिॽ से़क्‍खाए मे़त्‍निङ्, ‘दाङ्‌बाल्‍ले़ कुमिङ्‌ङो के़दाःबान् मुॽइसाबारो’* निङ्‌वाॽफुसाम्‍लो सुम् ११८.२६ लॽरिक् के़म्‍बाःत्तुम्‍मिन्‍ल थारिक् याम्‍मो याप्‍मि के़न्‍निःसिन्‍लो॥”

*23:5 यहुदिहाॽरे़ चुक्‍सा कुसुङ्‌मा मे़जोगु हे़क्‍क्‍याङ् कुभा साम्‌योथिम् इङ्‌जाःङ्‌हाॽ मे़साप्‍तुआङ् खे़न् कुसुङ्‌माओ मे़याक्‍तु॥ खे़न् कुसुङ्‌मान् माक्‍पे़न्‍छाप् मे़मे़त्तुरो॥ लाम्‍दिःक् १३.९, १६ हे़क्‍क्‍याङ् साम्‌योथिम् साप्‍ला ६.८ नु ११.१३-२१ निःरे़ॽ॥

*23:29 ग्रिक पाःन्‍दाङ्‌ङो “माङ्‌निङ्‌वाॽपाःन् के़बाःप्‍पाहाॽरे़ खुनिॽ इप्‍पुङ्‌ङिन् खिनिॽ के़से़त्तुम्-के़जोगुम् हे़क्‍क्‍याङ् साम्‌योनिबा मनाहाॽरे़ खुनिॽ इप्‍पुङ्‌ङिन् के़साःक्‍तुम्-के़जोगुम्‍लो॥”

*23:35 हिब्रु सुवाङ्‌स्‍मा साम्‌योसाप्‍लाओ के़रे़क्‍नुःल्‍ले़ तगि मे़से़रुबा मनाःन् हाबिल वये़ (तोलिङ्‌सोमु ४.८), हे़क्‍क्‍याङ् कुनुप्‍मो मे़से़रुबा मनाःन् जकरिया वये़ (२ साप्‍मुन्‍धुम् २४.२०-२२)॥

*23:38 “खिनिॽ हिम्‍मिन्” लॽरिक् साप्‍ते़बान् माङ्‌हिम् फाॽआङ् कुसिङ् निःप्‍मा पोःङ्‌लो॥

*23:39 निङ्‌वाॽफुसाम्‍लो सुम् ११८.२६