16
Timotio ɓogoni pa imoti na Pɔlɔ ɨɓʉ na Sila
Pɔlɔ osila kʉwa ndɨ ka Delibe, kumbuso yi, ka Lusetula. Kʉ ɓɛyɔ, a ndɨ na mʉɓɨɓya ɓemoti nɨnɔ ina ndɨ ɓɛ Timotio. Amakɨ a ndɨ Waɓayuda, na a ndɨ nɨ aɓinikyonini Kunzi, luki limoti, abakɨ a ndɨ ɨyɨ Mugiliki. Ɓakilisito nɨɓɔ ɓikaga ndɨ ka Lusetula na ka Ikonio ɓabɨbaga ndɨ Timotio kʉgbɛ. Pɔlɔ a ndɨ kapa ɓɛ ɓiki kakpakyanaga na ɨyɨ. Akusiso kʉwa ndɨ kyɛ Ɓayuda ɓikaga ndɨ ka iwili yi nɨyɔ. A ɓɛyɔ, ɓatʉ ɓasɨ ɓibagatʉ ndɨ ɓɛ abakɨ a Mugiliki. Ka ɓagʉɗʉ ɓasɨ nɨɓɔ ɓakɨtaga ndɨ mino, ɓikaga ndɨ kaʉɓɨkyaga ɓaɓɨɓya mʉtʉʉ nɨmɔ ɨpá ndɨ na ɓatʉtʉmbwa na ɓazɛɛ ɓa kanisa ya Yelusalɛma. Ɓʉɓɨkyaga ndɨ ɓɛ ɓaɓyɨ mʉtʉʉ mi nɨmɔ. Makanisa isisilaga kʉwa ndɨ kangata ka baya, ɓaɓɨɓya ɓonobwa masyɛ masɨ.
Ɓamokini Pɔlɔ ka Makedonia
Pɔlɔ na ɓatʉ nɨɓɔ ɓɨnda ndɨ kabiso, ɓakɨtanaga ndɨ pisi aka ko giyo ya Fuligia na Galatia, kyɛ Lɨmbɛngɨ-Lotu ʉpakya ndɨ kaɓɨkyaga Mongoni Manza ko Kunzi ka iwili ya Azia. Nɨyɔ ɓosilo ɓuwobi na Misia, ɓakɨngɨla kaaga ka iwili ya Bitinia, luki limoti, Lɨmbɛngɨ ka Yeso ʉpakya. Kinili, ɓakɨtanaga kʉwa ndɨ pisi ka Misia, ɓosya ka Tolowasi. No biti, Pɔlɔ alʉtaga ndɨ nziki. Amɨna ndɨ Mumakedonia ɓemoti wakamaga kambwa kakɨ, anɨtatanaga na ɨyɨ, anaɓɨkya ɓɛ: «Kikiliki, tisingyokuto gɔnɨ kʉnʉ ka Makedonia!» 10 Kumbuso wo nziki yi nɨyɔ, takɨsa ndɨ kaaga ɓɨgala ka Makedonia. A ɓɛyɔ, ta kʉwa ndɨ nɨ tibini ɓɛ Kunzi nɔ atimoki kaɨnda kaɓɨkyaga Mongoni Manza kʉ ɓɛyɔ.
Ludia aɓinikyonini Mombukwono-dosu
11 Kʉwa wa, taɗaka ndɨ ka bato, tatʉkya ka Tolowasi wa, taga ngbingbili ko uzu wa Samotilake. Ɓʉgala ɓi, tosila ndɨ ka Nɛapoli. 12 Katʉkya kʉ, taga ndɨ ka Filipi nɨnɔ gʉɗʉ wa mambwa ka iwili ya Makedonia. Ɓalʉma ɓɔ ɓandaga ndɨ gʉɗʉ yi nɨnɔ. Tagya ndɨ mino masyɛ kʉ ɓɛyɔ. 13 Ka Lɨsyɛ la kimumbiso, topupa ndɨ kunzi wa gʉɗʉ, taga ka mutili mo liɓo. A ɓɛyɔ, ta ndɨ kasɨma ambɛ tatakanyatʉ pa ya malʉmba. Tikonono kʉwa ndɨ, tapʉnga kanzɨna na ɓoko ɓi nɨɓɔ ɓa ndɨ ɓʉmʉmʉkana kʉ ɓɛyɔ. 14 Lugo ko ɓoko ɓi nɨɓɔ, ɓemoti a ndɨ Waɓatuatɛla, ina ndɨ ɓɛ Ludia. Agabaga ndɨ ɓotu ɓayangbʉngbʉ ɓaya lɨgabʉ lapʉ, anaɓanga Kunzi. Muko yi nɨnɔ atɨmʉkanagatʉ ndɨ, Mombukwono-dosu ahukwa ndɨ lɨmbɛngɨ ɓikpo kaʉkana ɓɨnza lɨkpʉmʉka nɨlɔ Pɔlɔ aɓɨkyaga ndɨ. 15 Kumbuso yi, iɓotisisa ndɨ na ndaɓʉ kakɨ. Atitikisyo, ɨyɨ aka ɓɛ: «Makɨna ɓɛ naɓinikyonini Mombukwono-dosu ka lɨngʉnʉ, doniku kaiko kʉ kamɨ.» Otiwolya ndɨ ɓɨndɔndɔlɔndɔ.
Ɓagwini Pɔlɔ ɨɓʉ na Sila ka bɔlɔkɔ
16 Lɨsyɛ limoti, ngbingo yi nɨnɔ ta ndɨ mino kaɨnda ka malʉmba, mʉgya-ligubo ɓemoti muko yi atikpuɗoku ndɨ. Mʉgya-ligubo yi nɨnɔ a ndɨ na lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ nɨlɔ awonisilaga ndɨ kaɓɨkyaga makpʉmʉka nɨmɔ kanigyonosigʉ. Ɓugyalandʉ ɓi nɨɓɔ ʉpága ndɨ ɓambʉkwakɨ ɓuyi ɓudingi. 17 Apʉnga ndɨ katɨɓɨɓya iɓusu na Pɔlɔ, anapamɨkanaga ɓɛ: «Ɓatʉ nɨɓana ɓa ɓagya-ligubo ko Kunzi nɨnɔ Kʉgʉ-Kʉgbɛ. Ɓakamʉwanya pisi nɨyɔ makwanana mino kainisono na muhukuso.» 18 Kʉsɔ wa masyɛ makpʉ, agyaga kʉwa ndɨ ɓɛyɔ aka yɔ. Ka muliɓo, lɨmbɛngɨ akundumana ndɨ Pɔlɔ, oyikono, ɨyɨ aka na lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ ɓɛ: «Nakaʉɓɨkya ko lino ka Yeso-Kilisito ambɛ pupo ka muko yi nɨmʉ!» Ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ, lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ aka ndɨ ɓindeɗe.
19 Nɨyɔ ɓamombukwana muko yi nɨnɔ ɓɨna ɓɛ ɨzangɨya kaɓʉ osyini, ɓugwi kʉwa ndɨ Pɔlɔ ɨɓʉ na Sila, ɓupupisa ka pa yangba kambwa ka ɓangama. 20 Ɓusilisa ndɨ kambwa ka ɓazozi ka Ɓalʉma, ɨɓʉ aka ɓɛ: «Ɓatʉ ɓi nɨɓa ɓa Ɓayuda, ɓaputini gʉɗʉ kusu. 21 Ɓakowonisilo yɨgya yi nɨyɔ iɓusu Ɓalʉma takoɓingisyogigʉ ikanɨ kagya yi.»
22 Kʉwa wa, mambɛngɨ ʉkandɨkanaga ndɨ ɓatʉ nɨɓɔ ɓa ndɨ ka ambaza wa ɓɨkpɛkɨ-kpɛkɨ ko bulya ka Pɔlɔ ɨɓʉ na Sila. Ɓazozi ɓakpamya ndɨ ɓɛ ɓʉnyʉ ndumbu, ɓʉtɨnɨ pimbo. 23 Nɨyɔ ɓupa kaʉkʉɓa, ɓʉɗɨkɨta ka bɔlɔkɔ, ɓakpamya zamʉ ɓɛ uɓuulyogi ɓɨnza. 24 Ngbingo yi nɨnɔ ɓakpamya ndɨ mino zamʉ ɓɛyɔ, ʉmakya ndɨ ka kasɔ ka pa yakpwɔ, ʉmakyaga magʉ ka kpʉkpʉ.
25 Lugo wo biti, Pɔlɔ ɨɓʉ na Sila ɓa ndɨ kalʉmba, ɓanɨmbɨla kabibiso Kunzi nɨ ɓatʉ ɓa bɔlɔkɔ ɓagɔgɔ ɓanʉmʉkana. 26 Ko ngbingo ɓemoti aka, azigizo wapʉ azʉkʉla ndɨ muɓumbe ma ndaɓʉ ya bɔlɔkɔ. Wa aka wa, pumi yasɨ oukwikanaga ndɨ, ɓaselegeni ka ɓatʉ ɓasɨ ɓa bɔlɔkɔ ɓatɨnɨkaga ndɨ ɓitututu. 27 Nɨyɔ zamʉ ozuzuko, ɨna ndɨ pumi ɓikpokpo, anyɔ kʉwa sabɨ kakɨ ɓɛkyɛ ɨmwɨ kyɛ a ndɨ kasɨma ɓɛ ɓatʉ ɓa bɔlɔkɔ ɓokyogini. 28 Luki limoti, Pɔlɔ apamɨkana ndɨ ɓɛ: «Wakimwonitɔgʉ, ta ɓasɨ wa aka wa!»
29 Kʉwa wa, zamʉ nɔ akʉnga ndɨ tala, ogulyo ɓɨgala-gala ka ndaɓʉ ya bɔlɔkɔ, ogwa ndɨ kambwa ka Pɔlɔ na Sila nɨ nzʉyɨ anatwa ɓɨkyakyakya. 30 Kumbuso yi, upupisa ndɨ, umuusa ɓɛ: «Iɓunu ɓababa, okwononi ɓɛ nagyɨ ɓʉnɨ kainisono na muhukuso?» 31 Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Mʉɓɨnɨkyana Mombukwono-dosu Yeso, winisono na muhukuso, ɨwɛ pa imoti na ndaɓʉ kakʉ.» 32 Kʉwa wa, ɓaɓɨkyaga ndɨ Mongoni Manza ka Mombukwono-dosu pa imoti na ɓatʉ ɓa ndaɓʉ kakɨ ɓasɨ. 33 Ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ wo biti nɔ, zamʉ ʉva ndɨ, ʉsʉkʉsa ɓapwayɨ ɓɨngɔ. Wa aka wa, ɓaɓotisa ndɨ, ɨyɨ pa imoti na ndaɓʉ kakɨ ɓasɨ. 34 Kumbuso yi, aga ndɨ na Pɔlɔ ɨɓʉ na Sila kʉ kakɨ, ʉpá malɨlɨ. Alʉkʉ nɔ pa imoti na ndaɓʉ kakɨ yasɨ ɓogwa ndɨ magyagya, kyɛ ɓa ndɨ nɨ ɓaɓinikyonini Kunzi.
35 Nɨyɔ lɨsyɛ asyɛ, ɓangama ka ɓazozi ɓʉtɨka ndɨ ɓambanzʉ kaɓɨkyoku zamʉ ɓɛ usisi. 36 Zamʉ atʉmbʉlyaga ndɨ Pɔlɔ mongoni mi nɨmɔ ɓɛ: «Ɓazozi ɓotikiku mayʉ ɓɛ namusisi. Mbɨya wanʉ, makwanana kʉwa kopupo, maga na mazɨyɔ.» 37 Luki limoti, Pɔlɔ ʉɓɨkya ndɨ ɓatʉ nɨɓɔ ɓutikoku ndɨ ɓɔ ɓɛ: «Ɓatitinisisi ɓi fimbo ka pa yangba nɨ ɓakatisombisigʉ, ɓatɨmakya ka bɔlɔkɔ. Wɨna sɛ ta ɓomikya Ɓalʉma. Mbɨya wanʉ, ko bulya ɨkɨ yɔ ɓakapa katipupiso ɓɨpɛlɛ? Kigyonosigʉ! Ɓodukuno nɨ ɨɓʉ aka ɓamombukwana-daɓʉ ɓi katipupiso yi!»
38 Ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓɨga ndɨ, ɓʉtʉmbʉlyaga ɓangama lɨkpʉmʉka li nɨlɔ. Nɨyɔ ɓʉkana ɓɛ Pɔlɔ na Sila ɓa ɓomikya Ɓalʉma, ɓaɓanga ndɨ ɓɨnyɛ. 39 Kʉwa wa, ɓodoku ndɨ, ɓɨtatanaga na ɨɓʉ, ɓusiso. Kumbuso yi, ɓʉɓɨkya ndɨ ɓɛ ɓopupi ka gʉɗʉ yi nɨnɔ. 40 Ngbingo yi nɨnɔ Pɔlɔ na Sila ɓopupa ndɨ mino ka bɔlɔkɔ, ɓɨnda ka ma Ludia. Kʉ ɓɛyɔ, ɓɨnanana ndɨ na ɓakilisito, ɓutumisa mambɛngɨ, kumbuso yi, ɓaga ndɨ ɨɓʉ.