20
Pɔlɔ igini ɓata ka Makedonia, akɨtanaga ka Giliki
Nɨyɔ pa adakɨlya, Pɔlɔ ʉmʉmʉla kʉwa ndɨ ɓaɓɨɓya, utumiso mambɛngɨ. Kumbuso yi, ʉpága maɓɔkʉ, aga ndɨ ka Makedonia. Akɨtanaga ndɨ pisi kʉ ɓɛyɔ, ʉpá ndɨ ɓaɓɨɓya mʉtʉʉ makpʉ. Kumbuso yi, ɨnda ndɨ ka mugi ma Giliki, agya ndɨ kʉ ɓɛyɔ ɓatɨmba ɓasaa. Nɨyɔ a kʉwa ndɨ ɓuwobi kaɗaka ka bato kaɨnda ka mugi ma Sulia, ʉkana ndɨ ɓɛ Ɓayuda ɓagyilini dikiɗi. Kʉwa wa, osisilya ndɨ kaɨga kumbuso, akɨtanaga pisi ka Makedonia. A ndɨ kakpakyana pa imoti na ɓatʉ ɓi nɨɓa: Sopateli mika Pilo nɨnɔ a ndɨ Mubeloya, Ɓatesalonika ɓɛyɔ ka Alisitaliko ɨɓʉ na Sekundo, Mʉdelibe nɨnɔ ina ndɨ ɓɛ Gayɔ, Timotio, sɛ kʉwa Tikiko ɨɓʉ na Tolofimo nɨɓɔ ɓa ndɨ ɓatʉ ɓa Azia. Ɓatʉ ɓi nɨɓa ɓɔ ɓapʉngaga ndɨ lɨgʉndʉ kaɨnda katɨɓʉndaga ka Tolowasi. Kumbusa wa yɨnga nɨyɔ ɓalyaga ndɨ mino mukati ɓikofulu, taɗaka ndɨ ka bato ka lɨsʉ la Filipi, kumbusa wa lɨgʉndʉ la masyɛ kuɓukumuti, tʉtakanyaga ndɨ ka Tolowasi, tagya na ɨɓʉ pɔsɔ yimoti.
Pɔlɔ opipilini kaaga ka Tolowasi
Lɨsyɛ la Mʉngʉ na ɓʉgɔgɔ, ta ndɨ ɓʉmʉmʉkana koɓunonogo mukati nɨ Pɔlɔ ananzɨna. Yɛkɨ a ndɨ kapa kopupyo na ɓʉgala ɓi, idukulaga ndɨ no bulo kadwɛ lugo wo biti. Ta ndɨ ɓʉmʉmʉkana ka ndaɓʉ yi nɨyɔ ya kʉgʉ. Kʉ ɓɛyɔ, ɓatala ɓakpʉ ɓʉtʉna ɓingbiii. Wɨna sɛ, a ndɨ na Mʉwanza ɓemoti nɨnɔ ina ndɨ ɓɛ Eutiko, a ndɨ wakiko ka lidilisa wa, ɨyɨ aka ndɨ tɔtɔ ɓɨpɛ ko ngbingo yi nɨnɔ Pɔlɔ a ndɨ mino kanzɨna ɓɨndɨɨɨ nɔ. Mʉwanza nɔ onyukoku ndɨ ka tɔtɔ, ogwoku kotukyoku ka ndaɓʉ ya kʉgʉ nɨyɔ ya yɨsaa. Nɨyɔ ɓa kʉwa ndɨ ɓɛ ɓamomosi, a ndɨ nɨ okwini. 10 Kʉwa wa, Pɔlɔ osyoku ndɨ, odidiko ɓuwobi na ɨyɨ, apututo, aɓɨkya ɓɛ: «A muɓisi, wosoni kombomboyo!»
11 Nɨyɔ Pɔlɔ ɨgɨlya ndɨ ɓata kaɗaka ka ndaɓʉ ya kʉgʉ, oɓunonogo mukati, alya. Idukulaga ndɨ ɓata kanzɨna ɓɨndɨɨɨ kadwɛ kʉ kwa kʉ lɨsyɛ atɨnɨkaga ndɨ mino. Kumbuso yi, aga ndɨ. 12 Ɓɨga ndɨ na mʉwanza yi nɨnɔ nɨ a muɓisi, ɓatʉ ɓasɨ ɓotumini na magyagya ɓɨɗɛ.
Pɔlɔ otukyini ka Tolowasi, aga ka Milɛtʉ
13 Taga kʉwa ndɨ iɓusu kambwa, taɗaka ka bato kaɨnda ka gʉɗʉ yi nɨnɔ ina ɓɛ Asosi. Kʉ ɓɛyɔ, takwanana kʉwa ndɨ kava Pɔlɔ na lɨgʉndʉ kyɛ a ndɨ nɨ osisilyini kaɨnda na magʉ. 14 Nɨyɔ tosilyono na Pɔlɔ ka Asosi, tava kʉwa ndɨ ka bato, taga pa imoti na ɨɓʉ ka gʉɗʉ wa Mitileni. 15 Tatʉkya ndɨ ɓʉgalo ɓi, tadwɛ ko uzu nɨyɔ ina ɓɛ Kio. Nɨyɔ lɨsyɛ asyɛ, tadwɛ ndɨ ko uzu nɨyɔ ina ɓɛ Samosi, kʉwa na ɓʉgala ɓi topupana ndɨ ka gʉɗʉ wa Milɛtʉ. 16 A ɓɛyɔ, Pɔlɔ a ndɨ wakɨtʉlya kakɨtanaga ka Ɛfɛsɔ nɨ komogigʉ, kyɛ kɛgʉ ndɨ kapa kalya ngbingo ka iwili ya Azia. A ndɨ kaiɗuso ɓɛ odwino gʉtʉgʉ ka Yelusalɛma kambwa wa Patɛkɔtɨ.
Pɔlɔ ɓosononini na ɓazɛɛ ɓa kanisa ya Ɛfɛsɔ
17 Katʉkya ka Milɛtʉ wa, Pɔlɔ ʉtɨka ndɨ ɓambanzʉ ka Ɛfɛsɔ kaumokoku ɓazɛɛ ɓa kanisa. 18 Nɨyɔ ɓosiloku, Pɔlɔ ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Katʉkya ka lɨsyɛ nɨlɔ aka lɔ nosiloku ndɨ mino wanʉ ka Azia, makaiba yɨgya kamɨ ɓɨnza ɓɛyɔ na ndɨ mino ɓongbinga ɓasɨ luga kunu. 19 Nagugubya ndɨ Mombukwono-dosu nɨ nakɛgʉ na yɨbɨnɨka, ka mʉgamʉ na ka yigyogyiso ko bulya ɓodikiɗi nɨɓayɔ Ɓayuda ɓɛgyɨlyaga ndɨ. 20 Makaiba ɓɛ nakamʉsʉmɨlyagʉ ndɨ gʉtʉgʉ luki limoti aka nɨlɔ la ɨzangɨya. Namʉɓɨkyaga ndɨ ɓɨngbanganya lɨkpʉmʉka ko Kunzi, namʉpá mʉtɨwɨ ko misa ka ɓambanzʉ ɓasɨ na ka ɓandaɓʉ kunu. 21 Nʉɓɨkyaga ndɨ Ɓayuda, gʉtʉgʉ ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓakɛgʉ Ɓayuda ɓɛ ɓayikosi ɔɓɨlɨ kaɓʉ, ɓamigilyiku Kunzi, ɓaɓɨnɨkyana Mombukwono-dosu Yeso. 22 Mbɨya wanʉ, Lɨmbɛngɨ-Lotu akɛkpamya kaɨnda ka Yelusalɛma. Nakɛgʉ kaiba ambɛ ikoku ɓanʉ na ɨmɨ kʉ ɓʉ. 23 Luki limoti, ka ɓagʉɗʉ yɨkaka-yɨkaka, Lɨmbɛngɨ-Lotu ewonisilagatʉ kambwa ɓɛ bɔlɔkɔ na yigyogyiso akɛɓʉndaga. 24 Nakamɨnagɨgʉ ɔɓɨlɨ kamɨ abɛ luki la ɨzangɨya. Luki limoti, ɨzangɨya kamɨ a ɓɛ nadwɨ ka muliɓo ma ligubo nɨlɔ Mombukwono-dosu Yeso ɛpá. Ligubo li nɨ kaɓɨkyaga Mongoni Manza ma ɨzɨyɔ ko Kunzi.
25 Nikaga ndɨ kakpakyana luga kunu ɓasɨ, na naɓɨkyaga mongoni ma Ɓʉngama ko Kunzi. Luki limoti, katʉkya mbɨya wanʉ, nakaiba ambɛ makɛmɨnɨgʉ ɓanʉ ɓata. 26 Kinili, na lɨsyɛ li nɨlɨ nakamʉgbɨtyaga ɓɛ ɓemoti kunu koɓungogo, kendigʉ ɓata ɨmɨ. 27 A ɓɛyɔ, namʉtʉmbʉlyaga ndɨ lɨkpʉmʉka ko Kunzi lasɨ nɨ nakamusumilyigʉ luki gʉtʉgʉ limoti aka. 28 Wiminyonito iɓunu ɓamombukwana-donu. Ɓuulyogoni ambaza wasɨ nɨnɔ Lɨmbɛngɨ-Lotu amʉpá ɓɛ wikoni ɓoɓuɓulyo ɓi. Moɓuulyaga gɔnɨ kanisa ko Kunzi, nɨyɔ inisana ndɨ noyu pisi ka ɓangʉ ko mikakɨ ɓɨkpɛ. 29 Ɨmɨ, nakaiba ɓɨnza ambɛ kumbusa wa lɨgʉndʉ kamɨ, ɓambanzʉ mʉɗɔngɔnɨ abɛ ɓanyama ɓʉɗɨya ɓingyatʉ luga kunu, ɓakikigʉ no nzonzi wa ambaza. 30 Gʉtʉgʉ luga kunu aka, ɓambanzʉ ɓipupisatʉ ndɛkɛ kaɓɨkyaga mʉtʉʉ ma kʉɓɔɓɔkʉ kyɛ ɓuluti ɓaɓɨɓya kumbuso kaɓʉ. 31 Wiminyonito! Manatamana ambɛ ka ɓyanga ɓɨsaa, nikaga ndɨ kamʉpá mʉtɨwɨ yɨkaka-yɨkaka biti na lɨsyɛ ka mʉgamʉ.
32 Mbɨya wanʉ, namupíni ko Kunzi na ko mongoni kakɨ ma ɨzɨyɔ. Mongoni mi nɨmɔ a no ngu kamupiko ka baya, kamʉpá lisimo pa imoti na ɓatʉ kakɨ ɓasɨ. 33 Ɨmɨ, nakɛgʉ ndɨ na mʉsasa mo ɓuyi ikanɨ ma ɔlɔ ikanɨ ma ɓotu ka mʉmbanzʉ. 34 Iɓunu ɓamombukwana-donu makaiba ɓɛyɔ nagyaga ndɨ mino ligubo na maɓɔkʉ kamɨ, ko bulya kamɨ, na ko bulya ka ɓatʉ ɓi nɨɓɔ takpakyanaga ndɨ na ɨɓʉ. 35 Ka masɨ nɨmɔ nagyaga ndɨ, namuwonisila ndɨ ɓɛ tokwononi kaɨkɔ ɓungu pisi ka ligubo, kabɨnɨka ɓuti ka ɓatʉ ɓa yangya. Manatamana gɔnɨ lɨkpʉmʉka nɨlɔ Mombukwono-dosu Yeso ɓɨkpɛ aɓɨkya ndɨ ɓɛ: ‹Ɨzangɨya ka mʉtʉ nɨnɔ apága luki okitogi nɨyɔ ka nɨnɔ ɓapága.›»
36 Nɨyɔ Pɔlɔ ama kanzɨna ɓɛyɔ, oɓuna ndɨ moli pa imoti na ɨɓʉ ɓasɨ, ɓalʉmba. 37 Ɨɓʉ ɓasɨ ɓagbʉngʉkana ndɨ na mʉgamʉ, ɓanapututo na kapanana maɓɔkʉ. 38 Ɓalya ndɨ kumbu kʉgbɛ ka nɨlɔ Pɔlɔ ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ ɓakamɨnɨgʉ ndɛkɛ ɓata. Ka muliɓo, ɓɨnda ndɨ kabiso ka lɨsʉ.