9
Yeso akaʉtɨka ɓatʉtʉmbwa tɛkɛɓɛ na ɓaɓa
(Matayɔ 10:5-15; Malɨkɔ 6:7-13)
Kʉwa wa, Yeso ʉmʉmʉla ɓatʉtʉmbwa tɛkɛɓɛ na ɓaɓa ʉpá ngu na ɓʉngama kokpumyo mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ masɨ na kohukuso ɓokoloɓu. Kumbuso yi, ʉtɨka ndɨ kaɓɨkyaga mongoni ma Ɓʉngama ko Kunzi na kauhukuso ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu. Ɨyɨ aka na ɨɓʉ ɓɛ: «Makovonitɔgʉ gʉtʉgʉ luki limoti aka abɛ mʉdʉkpɔ, kʉgba, mukati gʉtʉgʉ ɓuyi aka, na makuvonitɔgʉ ɓasimizi ɓaɓa-ɓaɓa. Pa yasɨ kʉ ɓamʉtɨlya ɓanʉ mino, wikoni iɓunu asɨ ka ndaɓʉ yi nɨyɔ aka yɔ, kadwɛ ko ngbingo yi nɨnɔ mopupa ɓanʉ mino ka mugi mi nɨmɔ. Pa yasɨ kʉ ɓambanzʉ ɓakamʉtɨlyɨ ɓanʉ mino, puponi ka mugi kaɓʉ, mɨbʉmaga liɓungu la ɓakagba kunu, kaumibisa ɓʉnyɛ kaɓʉ.»
Kʉwa wa ɓatʉtʉmbwa ɓaga ndɨ, ɓolingya giyo yasɨ. Ɓanaɓɨkyaga Mongoni Manza ka ɓapa ɓayasɨ, ɓanuhukuso ɓatʉ ɓa ɓokoloɓu.
Ɛlɔdɨ Atipasɨ a ndɨ kakɨsa kamiba Yeso
(Matayɔ 14:1-12; Malɨkɔ 6:14-29)
Wa Ɛlɔdɨ nɨnɔ a ndɨ ngama wa Galilaya ʉkana mino lɨkpʉmʉka lasɨ nɨlɔ a ndɨ kaigyonosa lɔ, amama ɓɨgbagba nɨ kɛgʉ ɓata kaiba ɓɛ agya ɓʉnɨ. Ɓatʉ ɓemoti-ɓemoti ɓa ndɨ kaɓɨkya ɓɛ: «Yuani-Mubatizaɨ opupiniku ka ɓabɨlɨ!» Ɓagɔgɔ ɓaɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Mugyalandʉ Ɨlɨya ipupisiniku ɓata!»
Ɓagɔgɔ ɓaɓɨkya ɓata ndɨ ɓɛ: «Mugyalandʉ wandɛlɨ ɓemoti opupiniku ka ɓabɨlɨ!» Luki limoti, Ɛlɔdɨ aɓɨkya ɓɛ: «Ɨmɨ nakusisoni ndɨ Yuani mʉ. Wanɨ sɛ kʉwa ɓata mʉna nakaʉkana makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga kʉgʉ kakɨ mʉ?» A ndɨ kakɨsa kamɨna Yeso.
Yeso olyolyisini ambaza mudingi ka ɓambanzʉ
(Matayɔ 14:13-21; Malɨkɔ 6:30-44; Yuani 6:1-14)
10 Nɨyɔ ɓatʉtʉmbwa ɓigononoku, ɓatʉmbʉlyaga ndɨ Yeso masɨ nɨmɔ ɓa ndɨ nɨ ɓogyini. Ɨnda ndɨ na ɨɓʉ ka pa nɨyɔ mʉmbanzʉ kɛgʉ ndɨ mino, ɓuwobi na gʉɗʉ ɓemoti nɨnɔ ina ɓɛ Bɛtɛsaida. 11 Luki limoti, nɨyɔ ɓambaza ka ɓambanzʉ ɓʉkana ɓɛyɔ, ɓaga ndɨ kaʉkɨsa. Nɨyɔ ɓadwɛ, Yeso ʉtɨlya, ʉnzɨnɨlya kʉgʉ wa Ɓʉngama ko Kunzi, uhukusa ndɨ nɨɓɔ ɓa ndɨ kaigyogyiso na ɓokoloɓu.
12 Ngbingo yi nɨnɔ mɔnɨ apʉnga mino kogwo, ɓatʉtʉmbwa ɓakpuɗoku ndɨ Yeso, ɓaɓɨkya ɓɛ: «Hʉɓɨkya nɛkɨ ambaza ka ɓambanzʉ ɓɛ ɓaga kakɨsa pa ya ɓusisini no luki lɨlya ka sɛngɨ na ka ɓandaɓʉ nɨɓaɨna ɓuwobi-ɓuwobi wanʉ, kyɛ ta wanʉ ka ɨsa.»
13 Luki limoti ʉɓɨkya ɓɛ: «Hupóno malɨlɨ asɨ nɨ iɓunu aka ɓamombukwana-daɓʉ ɓi.»
Ɓasikisya ɓɛ: «Ta iɓusu asɨ na mukati kuɓukumuti aka na ɓosi ɓaɓa. Wakapa ɓɛ tɨndɨ koluwo malɨlɨ ko bulya ka ɓatʉ ɓi nɨɓana ɓasɨ?» 14 A ɓɛyɔ, ɓambanzʉ ɓa ndɨ wa banda ɓɛlɔfʉ kuɓukumuti.
Yeso ʉɓɨkya ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛ: «Hulikisoni nɛkɨ ka magbʉta. Lɨgbʉta limoti-limoti ika na ɓambanzʉ banda ɓatɛkɛɓɛ kuɓukumuti.»
15 Ɓaɓɨɓya ɓagya ndɨ ɓɛyɔ aka yɔ, ɓulikisa ndɨ ɓasɨ. 16 Yeso ava mukati nɨmɔ kuɓukumuti mɔ na ɓosi ɓaɓa, ɨkwɛ kʉgʉ wa lɨsyɛ, amigisya Kunzi ɨbɨba. Kumbuso yi agbananaga, ʉpá ɓaɓɨɓya ɓɛ ɓalʉpyɨ ka ambaza ka ɓambanzʉ. 17 Ɓasɨ ɓalyalya, ɓikutaga ndɨ ɓɨkpɛkɛɗɛ-kpɛkɛɗɛ. Ɓaɓɨɓya ɓamʉmʉla kʉwa nɨmɔ otigala ndɨ mɔ, ogwa ndɨ mʉmbɨ tɛkɛɓɛ na mɨɓa.
Pɛtɛlɛ oɓikyini ɓɨngbanganya ɓɛ Yeso nɨ Masiya
(Matayɔ 16:13-19; Malɨkɔ 8:27-29)
18 Lɨsyɛ limoti Yeso akɨɗa ndɨ kalʉmba, ɓaɓɨɓya kakɨ ɓa ndɨ pa imoti na ɨyɨ. Umuusa ɓɛ: «Ɓambanzʉ ɓa pɨyɛ kaɓɨkya ɓɛ ɨmɨ nɨ wanɨ?»
19 Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Ɓatʉ ɓemoti-ɓemoti ɓakaɓɨkya ɓɛ ɨwɛ nɨ Yuani-Mubatizaɨ, ɓagɔgɔ ɓɛ ɨwɛ nɨ mugyalandʉ Ɨlɨya, ɓagɔgɔ ɓata ɓɛ ɨwɛ nɨ mugyalandʉ ɓemoti wandɛlɨ nɨnɔ opupiku ɓi ka ɓabɨlɨ.»
20 Kumbuso yi, Yeso umuusa kʉwa ndɨ ɨɓʉ ɓɛ: «Sɛ kʉwa iɓunu, makaɓɨkya ɓɛ ɨmɨ nɨ wanɨ?»
Pɛtɛlɛ amigisya ɓɛ: «Ɨwɛ nɨ Masiya nɨnɔ ko Kunzi.»
21 Yeso ʉgbɨtyaga ndɨ ɓɛ ɓakaɓikyonito mʉmbanzʉ. 22 Omotiloku ndɨ ɓata ɓɛ: «Okwononi ɓɛ Mika-mʉmbanzʉ igyogyisi kʉgbɛ, ɓambɔkʉ-mbɔkʉ ka Ɓayuda, ɓokumu-kumu na ɓowonisilo ɓa mʉtʉʉ ɓambimbo, ɓamwisiso. Luki limoti, ka lɨsyɛ la masaa kumbusa wa kukwakʉ kakɨ, opupoku ka mbʉkʉ.»
23 Kumbuso yi ʉɓɨkya ndɨ ɨɓʉ ɓasɨ ɓɛ: «Mʉmbanzʉ kapa kɛɓɨɓya, okwononi ɨmʉyɨ ɨyɨ mombukwana-dakɨ, abɨnɨka mʉsalaba kakɨ masyɛ masɨ, anɛɓɨɓya. 24 A ɓɛyɔ, mʉmbanzʉ kapa kaɓuulyogo ɔɓɨlɨ kakɨ kʉnʉ kusili wa mɔnɨ, aɓungusatʉ, luki limoti mʉtʉ yi nɨnɔ aɓungusa ndɛkɛ ɔɓɨlɨ kakɨ ko bulya kamɨ, ahukusatʉ ndɛkɛ. 25 A ɨzangɨya tino mʉmbanzʉ kainisono na lɨngama lasɨ la ɔɓɨlɨ, nɨ aɓungusini ikanɨ aputini ɔɓɨlɨ kakɨ ɓɨkpɛ? 26 Mʉtʉ wasɨ nɨnɔ ɨmʉkanaga suni ko bulya kamɨ na ko bulya lɨkpʉmʉka kamɨ, Mika-mʉmbanzʉ amɨnyɨlya ndɛkɛ ɨyɨ suni ɓɛgɛyɔ wa odoku ndɛkɛ mino ka ɨbɨba kakɨ na ka ɨbɨba ka Baba pa imoti na ɓamalaika ɓotu. 27 Luki limoti, nakamʉɓɨkya ɓɨngbanganya ambɛ, a lɨngʉnʉ: ɓambanzʉ ɓemoti-ɓemoti nɨɓana ɓa wanʉ, ɓakokwigʉ ndɛkɛ kanɨ ɓakinigʉ Ɓʉngama ko Kunzi.»
Miso ka Yeso igomosyonini
(Matayɔ 17:1-8; Malɨkɔ 9:2-8)
28 Ɓuwobi kadwɛ pɔsɔ imoti kumbusa wa mʉnzɨna mi nɨmɔ, Yeso aɗaka ndɨ ka ngʉpa pa imoti na Pɛtɛlɛ, Yuani na Yakɔbɔ kalʉmba. 29 Ko ngbingo yi nɨnɔ a ndɨ mino kalʉmba nɔ, misa kakɨ igomosyana ndɨ, ɓotu kakɨ oɓuɓa ndɨ ɓitu abɛ ngbangbata kangɨnana. 30 Ɓambanzʉ ɓaɓa ɓopupana ndɨ ɓigbututu kanzɨna na Yeso: a ndɨ nɨ Musa na mugyalandʉ Ɨlɨya. 31 Ɨbɨba ko Kunzi ukungula ndɨ ɓikululu. Ɓa ndɨ kanzɨna na Yeso kʉgʉ wa kukwakʉ kakɨ nɨkwɔ igyonosa ndɛkɛ ka Yelusalɛma. 32 Pɛtɛlɛ na ɓawai-dakɨ ɓa ndɨ ɓuɗukono ka ɓatɔtɔ ɓingbwungono. Nɨyɔ ɓozuzukoku, ɓɨna ndɨ ɨbɨba ka Yeso pa imoti na ɓalʉkʉ ɓaɓa ɓi nɨɓɔ ɓa ndɨ ka kpɔlɔ kakɨ ɓɔ. 33 Ko ngbingo yi nɨnɔ ɓatu ɓi nɨɓɔ ɓa ndɨ mino kaasanana na Yeso, Pɛtɛlɛ aɓɨkya kʉwa ɨyɨ ɓɛ: «Muwonisilo, a ɓɨnza iɓusu kaika wanʉ. Topiki ɓangbangba ɓayɨsaa, nɨyɔ kakʉ, nɨyɔ ka Musa na nɨyɔ ka Ɨlɨya.» A ndɨ kanzɨna nɨ kɛgʉ kaiba ɓɛ akaɓɨkya ɓʉ.
34 Nɨyɔ a ndɨ kanzɨna ɓɛyɔ, lindindi odoku ndɨ ɓɨkwa, utikya ɨɓʉ ɓasɨ na kululuko. Ɓaɓɨɓya ɓaɓanga ndɨ kʉgbɛ wa lindindi utikya ndɨ mino ɓɛyɔ. 35 Lɨyʉ otukyoku ka lindindi kʉ ɓɛ: «Nɨmʉna a Mikamɨ mʉpaka nɨnɔ napʉnaga ndɨ. Mumukononi ɨyɨ!»
36 Kumbusa wa lɨyʉ nɨlɔ, ɓaɓɨɓya ɓɨkwɛ ndɨ, ɓamɨna kʉwa Yeso aka mʉkaka. Ɓadakyana ndɨ ɓiwo, kanɨ ɓakatumbulyogigʉ mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka lɨkpʉmʉka nɨlɔ ɓɨna ndɨ lɔ.
Yeso ahukusini miki ɓemoti wa lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ
(Matayɔ 17:14-18; Malɨkɔ 9:14-27)
37 Ɓʉgala ɓi, Yeso na ɓaɓɨɓya ɓasaa ɓosya ndɨ ka ngʉpa, ambaza mudingi ka ɓambanzʉ akpuɗoku ndɨ. 38 Wɨna sɛ, alʉkʉ ɓemoti kʉsɔ wa ambaza wa apʉnga kapamɨkanaga, ɓɛ: «Muwonisilo, kikiliki, nakaʉkʉnga ambɛ ɨndɨlyanɔ ɓaka mikamɨ mʉlʉkʉ yi nɨmʉ, a ɨyɨ yɨkaka aka kʉ kamɨ! 39 Lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ limoti akagyogyiso, ko ngbinga ɓemoti akugwisogo, anzimbo no ngu, ofu atumo ka mʉnɔkʉ ɓɨɗɛ. Lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ li nɨlɔ asaga kanɨ agyogyisini. 40 Nitotonogi ɓi na ɓaɓɨɓya kakʉ ambɛ ɓokpumyi lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ li nɨlɔ, luki limoti ʉgyagya.»
41 Yeso usikisya ɓɛ: «Eeeze iɓunu, lɨvananza la masyɛ mi nɨma, makɛgʉ na baya, ma ɓanyɛ! Nakwanana ndɛkɛ kaika pa imoti ɓongbinga ɓɨnga? Nakwanana kapɨla ɓʉzʉ kunu ɓongbinga ɓɨnga? Doku no mikakʉ kʉnʉ!»
42 Ko ngbingo yi nɨnɔ miki a kʉwa ndɨ mina kaisisilo ɓuwobi na Yeso, lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ li nɨlɔ abʉmya wasɨ ɓɨngɔmʉ, anzimba ndɨ no ngu. Luki limoti, Yeso apamɨlya ndɨ lɨmbɛngɨ la ɓʉnyɛ, miki ahʉka, amigisya abakɨ. 43 Nɔkʉ ʉdɨka ndɨ ɓambanzʉ ɓasɨ ɓɨdɛ kaɨna ngu yidingi ko Kunzi.
Yeso igilyini kaɓɨkya ɓɛ okwatʉ ɓanʉ
(Matayɔ 17:22-23; Malɨkɔ 9:30-32)
Ɓambanzʉ yɨkaka-yɨkaka ɓa ndɨ kombomboya ka masɨ nɨmɔ Yeso agya ndɨ. Ʉɓɨkya ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛ: 44 «Hukononi ɓɨnza nɨlɔ nakamʉɓɨkya: ɓasʉtatʉ ɓanʉ Mika-mʉmbanzʉ ka maɓɔkʉ ka ɓambanzʉ.» 45 Luki limoti, ɓaɓɨɓya ɓakɛgʉ ndɨ kotombisyo isi ya mʉnzɨna mi nɨmɔ. Isi a ndɨ na ɨɓʉ yakɨsʉma kyɛ ɓakibonitɔgʉ. Ɓa ndɨ gɔnɨ kaɓanga kamuusa bulyo yi.
Wanɨ nɔ a mʉtʉ wa ɨɓɨba kʉgbɛ?
(Matayɔ 18:1-5; Malɨkɔ 9:33-37)
46 Kumbuso yi, ɓaɓɨɓya ɓapʉnga ndɨ kaɨnzɨnzɨnya luga kaɓʉ ɓɛ wanɨ nɔ a mʉtʉ wa ɨbɨba kʉgbɛ. 47 Yeso andʉnga ndɨ tamanaga kaɓʉ. Kʉwa wa ava ndɨ miki ɓemoti abiso ɓuwobi na ɨyɨ, 48 ʉɓɨkya ɓɛ: «Mʉmbanzʉ yi nɨnɔ abibisa miki ɓɛyɔ ka nɨmʉna ko bulya kamɨ, ebibisi ɨmɨ ɓɨkpɛ, na mʉmbanzʉ yi nɨnɔ akebibiso, akabibiso gɔnɨ nɨnɔ etikoku ndɨ. Kyɛ mʉmbanzʉ yi nɨnɔ akainisono abɛ mʉtʉ wa payaya kʉgbɛ luga kunu ɓasɨ, ɨyɨ nɔ a mʉtʉ wa ɨbɨba.»
Mʉmbanzʉ yi nɨnɔ kɛgʉ mumuyoniso kakʉ a wai-dakʉ
(Malɨkɔ 9:38-40)
49 Kʉwa wa, Yuani aɓɨkya ndɨ Yeso ɓɛ: «Muwonisilo, tamini ɓi mʉtʉ ɓemoti kokpumyo mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ ko lino kakʉ. To ɓi kapa kapakya kyɛ kɛgʉ ka mʉɗɔngɔ kusu.»
50 Luki limoti, Yeso aka na ɨyɨ ɓɛ: «Makapokyonitɔgʉ, kyɛ mʉtʉ yi nɨnɔ kɛgʉ mumuyoniso kakʉ, a wai-dakʉ.»
Yeso akakɨtaga ka Samalia, iwili ya simuyoniso ka Ɓayuda
51 Nɨyɔ masyɛ ka Yeso obimono kaɗaka kʉgʉ wa lɨsyɛ, otiwolya ndɨ lɨgʉndʉ kaɗaka ka Yelusalɛma. 52 Ʉtɨka ndɨ ɓatʉ ɓemoti ɓɛnɛ kambwa. Ɓɨnda ndɨ, ɓingyo ka mugi mimoti ka Ɓasamalia kaɓungusilyo pa ya ɓusisini. 53 Luki limoti, ɓatʉ ɓa mugi mi nɨmɔ ɓakya ndɨ katɨlya kyɛ a ndɨ ɨyɨ kaɨnda misa ka Yelusalɛma. 54 Ngbingo yi nɨnɔ ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛyɔ ka Yakɔbɔ ɨɓʉ na Yuani ɓɨna mino ɓɛyɔ, ɨɓʉ aka ɓɛ: «Mombukwono-dosu, wopatʉ ɓɛ takʉngɨ ɓuku kotukyoku kʉgʉ wa lɨsyɛ na kaulumwisogo?»
55 Yeso oyikana ndɨ misa kʉ ɓa ndɨ mino, uyoyiso. 56 Kumbuso yi, ɓɨnda kʉwa ndɨ ka mugi magɔgɔ.
Ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓakapa kaɓɨɓya Yeso
(Matayɔ 8:19-22)
57 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso na ɓaɓɨɓya kakɨ ɓa ndɨ mino ko pisi, alʉkʉ ɓemoti aɓɨkya ɓɛ: «Nʉɓɨɓya pa yasɨ kʉ wɨnda ndɛkɛ mino.»
58 Yeso aɓɨkya ɓɛ: «Ɓanzɨyɔ ɓa na maɓaga, ɓombu ɓa na ɓandaɓʉ, luki limoti Mika-mʉmbanzʉ kɛgʉ na pa yakanga na yakimumbiso.»
59 Aɓɨkya ndɨ mʉtʉ wagɔgɔ ɓɛ: «Iɓyeku.» Luki limoti, alʉkʉ nɔ aɓɨkya ɓɛ: «Muwonisilo, ɨsɨlya mbɛyɨ ngbingo kaɨnda kalumba baba.»
60 Yeso amigisya ndɨ ɓɛ: «Hʉsa ɓamanda, ɓolumbi ɓamanda kaɓʉ, ɨwɛ, wɨnda kaɓɨkyaga mongoni ma Ɓʉngama ko Kunzi.»
61 Alʉkʉ wagɔgɔ aɓɨkya ɓata ɓɛ: «Muwonisilo, nʉɓɨɓyatʉ ndɛkɛ, luki limoti ɨsɨlya mbɛyɨ ngbingo naga kaɨnanana na lɨvananza kamɨ.»
62 Yeso aɓɨkya ɓɨngbanganya ɓɛ: «Mʉmbanzʉ yi nɨnɔ apʉngaga kɛɓɨɓya, ɨkwɛ ɓata kumbuso, kakwananɨgʉ ka Ɓʉngama ko Kunzi.»