12
Takikonitɔgʉ ɓatʉ ɓa kʉɓɔɓɔkʉ
(Matayɔ 10:26-27)
Ko ngbingo yi nɨnɔ, ɓambaza ɓakpʉkpʉ kʉgbɛ ka ɓambanzʉ ɓamʉmʉkana ndɨ ka kpɔlɔ ka Yeso, ɓotoni ɓikpwɔ, ɓanaɗɨtana magʉ ɓɨnvɨnvɨnvɨ. Yeso apʉnga mbɛyɨ kaʉɓɨkya ɓaɓɨɓya kakɨ aka ɓɛ: «Wiminyonito na kʉɓɔɓɔkʉ ka Ɓafalisayɔ nɨkwɔ a abɛ sɨbʉkʉsɔ nɨsɔ ofulisaga mukati. Masɨ nɨmɔ a makɨsʉma inisanatʉ ka ɓʉngbanganya, na nɨmɔ a ko dikiɗi, imibisikosatʉ ndɛkɛ. Kinili masɨ nɨmɔ makaɓɨkya ko biti, ɓambanzʉ ɓʉkana ndɛkɛ ka ɓʉngbanganya. Masɨ nɨmɔ makaɓɨkya na ɓepisi-pisi nɨ midulogini ka ndaɓʉ, ɓakʉwa ndɛkɛ ka ɓakugbondo.»
Muɓongoni Kunzi aka yɨkaka
(Matayɔ 10:28-31)
«Nakamʉɓɨkya iɓunu ɓawai ambɛ: makuɓongonitɔgʉ ɓatʉ nɨɓɔ ɓamwɔgɔ nzʉyɨ, luki limoti, nɨ kumbuso yi, ɓakakwananɨgʉ kagya luki lagɔgɔ kʉgʉ yi. Luki limoti, nakamʉɓɨkya ambɛ wanɨ nɔ mokwononi kaɓanga: muɓongoni Kunzi nɨnɔ, kumbusa wa kukwakʉ, a no ngu kamʉɗɨkɨta ko ɓuku ɓa ɓɛnzɛ na ɓɛnzɛ. Iyo, nakamʉɓɨkya ambɛ ɨyɨ nɔ mokwononi kaɓanga yi!
Ɓakʉgabagɨgʉ mbɛyɨ ɓakyɔkyɔɗɔ kuɓukumuti ka ɓambuma ɓaɓa? Luki limoti, Kunzi kaɓʉsalɨgʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka luga kaɓʉ. Gʉtʉgʉ tukatʉ ta ɓamʉ kunu aka tasɨ, atɨtanga. Makoɓongonitɔgʉ nɛkɨ! iɓunu ma na ɨzangɨya kʉgbɛ kaʉkɨtaga ɓakyɔkyɔɗɔ ɓudingi.»
Lɨmbɛngɨ-Lotu akauwonisilo ɓaɓɨɓya ɓɛyɔ okwononi mino kanzɨna
(Matayɔ 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
«Nakamʉɓɨkya ɓata ambɛ: mʉtʉ wasɨ nɨnɔ ɛɓɨnɨkyana ko misa ka ɓambanzʉ, Mika-mʉmbanzʉ aɓɨnɨkyana ndɛkɛ ɨyɨ ɓɛgɛyɔ ko misa ka ɓamalaika ko Kunzi, luki limoti mʉtʉ wasɨ nɨnɔ ɛmanganya ko misa ka ɓambanzʉ, Mika-mʉmbanzʉ amanganya ndɛkɛ ɨyɨ ɓɛgɛyɔ ko misa ka ɓamalaika ko Kunzi. 10 Mʉtʉ wasɨ nɨnɔ akanzɨna yanyɛnyɛ ko bulya ko Mika-mʉmbanzʉ, inisatʉ na mʉpɨlya. Luki limoti nɨnɔ atʉmbwa Lɨmbɛngɨ-Lotu, kinisigʉ ndɛkɛ na mʉpɨlya.
11 Ngbingo yi nɨnɔ ɓɨnda ɓanʉ mino na iɓunu ka ɓandaɓʉ ɓaya malʉmba ka Ɓayuda, ka ɓangama na ɓatʉ ɓakpʉkpʉ, makomomonitɔgʉ kakɨsa ɓɛyɔ mosomboku mino ikanɨ ɓɛyɔ moɓikyoku mino. 12 A ɓɛyɔ, Lɨmbɛngɨ-Lotu amuwonisilatʉ nɨlɔ moɓikyoku ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ.»
Lizuni ka mʉtʉ wa mukumbo mudingi nɨnɔ kɛgʉ na yimibo
13 Kʉwa wa mʉtʉ ɓemoti ka ambaza aɓɨkya ndɨ Yeso ɓɛ: «Muwonisilo,* 12:13 Muwonisilo: Ɓamakagatʉ gɔnɨ Yeso ɓɛyɔ, ikanɨ Labi, Labuni ka Libelenia (Yuani 20:16). ɨɓɨkyɨlyanɔ ɓaka mika mama ambɛ tagbananɨ na ɨyɨ mukumbo nɨmɔ baba atɨsɨlya ndɨ.» 14 Luki limoti Yeso asikisya ɓɛ: «Alʉkʉ aaa, wanɨ nɔ ebisi zozi kunu ikanɨ mʉtʉ mʉgbananaga lɨngama kunu na mamakʉ?» 15 Kumbuso yi ʉɓɨkya ɓɛ: «Wiminyonito na mʉsasa ma mukumbo, kyɛ ɔɓɨlɨ ka mʉmbanzʉ kɛgʉ ko bulya ɓudingi ɓa mukumbo kakɨ, gʉtʉgʉ nɨ a na lɨngama lidingi aka.»
16 Kumbuso yi, Yeso atwa kʉwa lizuni li nɨlɨ: «Mʉtʉ wa mukumbo ɓemoti a ndɨ na ɓotiko nɨɓayɔ apá ndɨ masɔlɔ makpʉ. 17 Apʉnga ndɨ katamanaga, animuusa ɓɛ: ‹Nagya sɛ kʉwa ɓʉnɨ? Nakɛgʉ na pa nɨyɔ nobisa mino masɔlɔ kamɨ.› 18 Ɨyɨ aka ɓɛ: ‹Okwononi napanzɨ ɓabasa ɓaya masɔlɔ kamɨ, nopika nɨɓayɔ ɓayakpʉkpʉ kʉgbɛ, kʉsɔ yi nobiso ɓanʉ mino masɔlɔ na mukumbo kamɨ masɨ. 19 Kumbuso yi, naɓɨkya kʉwa lɨmbɛngɨ kamɨ ɓɛ: Na kʉwa na mukumbo mudingi ka ɓyanga ɓakpʉ, noyukumatʉ kʉwa mbɛyɨ, nika kʉwa asɨ kalyalya aka, komwo na kazananɨlya ɔɓɨlɨ.› 20 Luki limoti Kunzi aɓɨkya ɓɛ: ‹Ɨwɛ ngingi mʉna! Wakokwo no biti yi nɨyɨna aka yɨ. Wasɨlya kʉwa wanɨ mukumbo mi nɨmana wapɨmbya ɓɨkyɔkyɔkyɔ mana?›»
21 Yeso omotiloku ɓɛ: «A mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ ka nɨɓɔ ɓɨmʉmʉlyaga mukumbo, luki limoti kanɨ ɓakɛgʉ nomu kʉ ko Kunzi.»
Kunzi apága masɨ nɨmɔ okwononi ka ɔɓɨlɨ
(Matayɔ 6:25-34)
22 Kumbuso yi Yeso ʉɓɨkya ɓaɓɨɓya kakɨ ɓɛ: «Kinili nakamʉɓɨkya ambɛ: Makigbomisonitɔgʉ ɓamʉ ko bulya ɔɓɨlɨ kunu, iki ko bulya malɨlɨ, iki ko bulya nzʉyɨ kunu ikanɨ ko luki la kimokisyo. 23 A ɓɛyɔ, ɔɓɨlɨ a na ɨzangɨya kʉgbɛ kakɨtaga malɨlɨ, nzʉyɨ a na ɨzangɨya kʉgbɛ kakɨtaga ɓotu. 24 Huminoni mbɛyɨ ɓombu! Ɓakakʉnagɨgʉ, ɓakobuulyogigʉ, ɓakɛgʉ na pa nɨyɔ ɓobisaga mino masɔlɔ, luki limoti Kunzi ulyolisagatʉ! Wɨna sɛ, iɓunu ma na ɨzangɨya yidingi kʉgbɛ kaʉkɨtaga ɓombu! 25 Wanɨ nɔ akwanana luga kunu, pisi kaigbomisa mʉ, kosisilo mino masyɛ ma ɔɓɨlɨ kakɨ? 26 Kika nɛkɨ ɓɛ makakwananɨgʉ kagya luki lɨkɛɗɛ abɛ nɨlɔ, ko bulya ɨkɨ yɔ makaigbomisa ɓamʉ ka makpʉmʉka magɔgɔ? 27 Wondoni mbɛyɨ maʉwa mo tutu ɓizumuuu, winoni ɓɛyɔ aɓakaga mino: kagyagɨgʉ ligubo, kakʉɓagɨgʉ ɓotu. Luki limoti, nakamʉɓɨkya ambɛ, gʉtʉgʉ ngama Sɔlɔmɔnɔ aka ka lɨngama kakɨ lasɨ, kimokisyagʉ ndɨ kutuko kwanza gʉtʉgʉ kumoti aka abɛ lɨʉwa limoti luga wa nɨma. 28 Kika nɛkɨ nɨ Kunzi akomokisyogo mapakʉ mo tutu nɨmɔ a na lɨsyɛ li nɨlɨ wa, na ɓʉgala ɓaɗɨkɨta ko ɓuku, ko bulya ɨkɨ yɔ kakwananɨgʉ mino kamumokisyogo iɓunu ɓɨkpɛ? Eeeze, sɛ kʉwa iɓunu ɓana ma na baya yɨkɛɗɛ aaa!
29 Sɛ kʉwa iɓunu, makomomonitɔgʉ kakɨsa ɓɛ talya ɨkɨ, ikanɨ ɓɛ tomwo ɨkɨ. Makigbomisonitɔgʉ ɓamʉ ka nɨlɔ. 30 A ɓɛyɔ, ɓatʉ nɨɓɔ ɓakamibigʉ Kunzi ɓɔ ɓikaga kaamama kakɨsa masɨ mi nɨmɔ. Luki limoti, Obonu ibagatʉ ɓɛ ma na mʉsasa ma makpʉmʉka mi nɨmɔ. 31 Luki limoti kisoni mbɛyɨ Ɓʉngama ko Kunzi, kumbuso yi amʉpá kʉwa gɔnɨ magɔgɔ kʉgʉ yi.
32 Makoɓongonitɔgʉ, iɓunu ambaza mʉkɛɗɛ aaa! Baba ɨna ndɨ ɓɨnza kamʉpá Ɓʉngama kakɨ! 33 Goboni mukumbo kunu, mʉpá ɓatʉ ɓa yangya ɓuyi ɓi. Ika abɛ makɨgyɨlya iɓunu ɓamombukwana-donu ɓi ligi yɨsʉma ɓuyi nɨyɔ ɓuyi koɓungigʉ mino. Bisoni lɨngama kunu kʉgʉ wa lɨsyɛ kʉ kapʉtɨkanɨgʉ ndɛkɛ mino. Mʉtʉ wo kuɓakʉ kakpʉɗɨgʉ, mʉkɛkɛɗʉ kalyɨgʉ ɓɛgɛyɔ. 34 A ɓɛyɔ, pa yi nɨyɔ mukumbo kakʉ o mino, lɨmbɛngɨ kakʉ ika kʉ gɔ kʉ.»
Wikoni ɓakɨtʉlya kaɓʉnda Mika-mʉmbanzʉ
35 «Wikoni ɓakɨtʉlya kagya ligubo, mikondini ɗʉkʉfɨtɔ ɓingbufu, ɓatala kunu ɓʉtʉna ɓingbiii! 36 Wikoni abɛ ɓagya-ligubo nɨɓɔ ɓikaga kaɓʉnda mombukwana-daɓʉ nɨ anigoku ko dumo. Ngbingo yi nɨnɔ osiloku mino, koyipa holi ɓahukulya mupumi ɓɨgala-gala. 37 Magyagya ka ɓagya-ligubo nɨɓɔ, kika nɨ mombukwana-daɓʉ iginiku, ʉtakanya ɓuɓisi! A lɨngʉnʉ, nakamʉɓɨkya ambɛ, imokisya kutuko kwa ligubo, ulikiso ɓagya-ligubo kakɨ ka mɨza, ʉlʉpyaga malɨlɨ. 38 Kagyɨgʉ luki kika nɨ iginiku na gʉndʉ gʉtʉgʉ ko mboluga aka, ʉtakanya ɓuɓisi, ɓika na magyagya! 39 Wiboni gɔnɨ ɓɨnza ɓɛ mombukwana ndaɓʉ kibogigʉ ngbingo yi nɨnɔ mʉtʉ wo kuɓakʉ odogoku mino. Kibaga ndɨ, iba kasagɨgʉ mʉtʉ wo kuɓakʉ kogulya kʉ kakɨ. 40 Wikoni nɛkɨ ɓakɨtʉlya, kyɛ Mika-mʉmbanzʉ odoku ndɛkɛ ko ngbingo yi nɨnɔ makikigʉ mino na mʉtamanagɨ.»
Ɓaɓɨɓya ɓokwononi kaiko abɛ ɓagya-ligubo ɓanza na ɓa kimibo
(Matayɔ 24:45-51)
41 Kʉwa wa Pɛtɛlɛ amuusa ndɨ Yeso ɓɛ: «Mombukwono-dosu, lizuni li nɨlɨna wakaɓɨkya lɨ a ko bulya kusu aka ikanɨ ko bulya ka ɓatʉ ɓasɨ?»
42 Mombukwono-dosu asikisya ndɨ ɓɛ: «Wanɨ sɛ kʉwa nɔ a mʉgya-ligubo walɨngʉnʉ na wakimibo? A nɨnɔ mombukwana-dakɨ asɨlya ligubo lɨlʉpyaga malɨlɨ ka ɓagya-ligubo ɓagɔgɔ ko ngbingo yi nɨnɔ okwononi mino. 43 Ɨgyagya ka mʉgya-ligubo nɨnɔ mombukwana-dakɨ kigoku, atakanya iɗukufini ɓiguɓu kagya ligubo li nɨlɔ. 44 Nakamʉɓɨkya ɓɨngbanganya, a lɨngʉnʉ: mombukwana-dakɨ abisa ngama kaanda mukumbo kakɨ masɨ. 45 Luki limoti, kika nɨ mʉgya-ligubo nɔ oɓikyini ɓɛ: ‹Mombukwana-damɨ kɛgʉ kaigoku mbɨya wanʉ!› apʉnga kaʉbʉma ɓagya-ligubo ɓagɔgɔ ɓalʉkʉ na ɓoko ɓi, kalyalya, komwo na kadamʉwa, 46 kʉwa wa mombukwana-dakɨ yi nɨnɔ igoku ɓanʉ ka lɨsyɛ na ko ngbingo yi nɨnɔ kikigʉ mino kaibo, akpumyo, 12:46 Takwanana gɔnɨ koyikasa ɓɛ: Agyogyiso ɓanʉ mʉgya-ligubo yɨtʉla kʉgbɛ. agyogyisa mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ Kunzi ugyogyisa ndɛkɛ mino ɓatʉ nɨɓɔ ɓakɛgʉ ka ɓungbingbili.
47 Mʉgya-ligubo nɨnɔ ibaga nɨlɔ mombukwana-damɨ apaga, nɨ kɛgʉ wakɨtʉlya kagya ɓɛyɔ, alya pimbo yidingi kʉgbɛ. 48 Luki limoti, nɨnɔ kibogigʉ nɨlɔ mombukwana-damɨ apaga, anagya makpʉmʉka nɨmɔ okwononi ɓɛ ɓagyogyisi mino, alya pimbo yɨkɛɗɛ. Nɨnɔ ɓapá mudingi, ɓakʉnga ndɛkɛ kaigiso mudingi gɔnɨ. Kasɨlya mʉmbanzʉ kaanda makpʉmʉka mudingi, akʉnga kʉwa ndɛkɛ ɓata mudingi kakɨtaga.»
Ɓambanzʉ ɓakaɨgbananaga ko bulya mʉtɨwɨ ka Yeso
(Matayɔ 10:34-36)
49 Yeso aɓɨkya ɓɛ: «Nodoku ndɨ kaɗɨkɨta ɓuku ka ɔɓɨlɨ, no ɓi kapa kʉgbɛ ambɛ ogbundikoninɔ gʉtʉgʉ ɓi! 50 Na na iɓatiso nɨyɔ okwononi ɓɛ nogwi. Lɨmbɛngɨ kamɨ a kʉgʉ ɓɨɗa kadwɛ kʉ kwa kʉ igyonoso mino! 51 Makasɨma ɓɛ nodoku ndɨ kapá mazɨyɔ ka ɔɓɨlɨ? Nakamʉɓɨkya ambɛ: kɛgʉ ɓɛyɔ, luki limoti ɓambanzʉ ɓɨgbananagatʉ ko bulya kamɨ. 52 Katʉkya mbɨya-mbɨya wanʉ, lɨvananza limoti la ɓambanzʉ kuɓukumuti ɨgbananagatʉ ɓanʉ ko bulya mʉtɨwɨ kamɨ, ɓasaa ɓuyikonilya ɓaɓa na ɓaɓa ɓuyikonilya ɓasaa. 53 Abakɨ miki ɓɨgbanana ndɛkɛ no mikakɨ, miki ɓɨgbanana na abakɨ. Amakɨ miki ɓɨgbanana no mikakɨ mʉsɨka yi, miki nɨnɔ mʉsɨka yi nɔ ɓɨgbanana na amakɨ, tɨtakɨ miki ɓɨgbanana na muzyakɨ, muzyozyo ɓɨgbanana na tɨtakɨ.»
Wiboni nɨlɔ akakɨtaga mbɨya wanʉ
(Matayɔ 16:2-3)
54 Yeso aɓɨkya ɓata ndɨ ambaza ka ɓambanzʉ ɓɛ: «Ngbingo yi nɨnɔ mɨnaga mino ɓɛkʉɓa ɓayo mbwayɨ miso ka dumbe, maɓɨkyaga ɓɨgala-gala ɓɛ: ‹Mbwayɨ alʉkatʉ›, igyonosa ɓɛyɔ aka yɔ. 55 Ngbingo yi nɨnɔ mɨnaga mino muvivi anovivo katʉkya miso ka zebu, maɓɨkyaga ɓɛ: ‹ɓʉzʉ ikatʉ kʉgbɛ›, igyonosa ɓɛyɔ aka yɔ. 56 Iɓunu ɓatʉ ɓa kʉɓɔɓɔkʉ ɓana! Ma ɓakɨtʉlya kaiba isi ya makpʉmʉka ma ɔɓɨlɨ nɨmɔ akainisoniso kʉnʉ ka lɨtɔmbʉ na kʉgʉ wa lɨsyɛ, luki limoti ko bulya ɨkɨ yɔ makɛgʉ mino kaiba isi ya makpʉmʉka nɨmɔ akaigyonosa mbɨya wanʉ?»
Okwononi kaʉkanana na mumuyoniso kakʉ
(Matayɔ 5:25-26)
57 «Ko bulya ɨkɨ yɔ makakɔgɨgʉ iɓunu ɓamombukwana-donu lɨkpʉmʉka kunu na ɓungbingbili ko pisi ya yɨgya kunu? 58 Makika kaɨnda kambwa ka ɓazozi na mumuyoniso kakʉ, gya ngu kaʉkanana na ɨyɨ nɨ ma mbɛyɨ ko pisi aka. Wakagya ɓɛyɔ, iba waukogini mumuyoniso kakʉ ɓɛ kudwisonitɔgʉ kambwa ka zozi, zozi ukitisaga ka maɓɔkʉ ka polisi, polisi ugwi. 59 Nakaʉɓɨkya bɛyɔ ambɛ ɓakugwi, wakopupikugʉ kʉ ɓɛyɔ kanɨ wakanokolyigʉ ɓuyi ɓasɨ nɨɓɔ ika nɨ ɓukuni.»

*12:13 12:13 Muwonisilo: Ɓamakagatʉ gɔnɨ Yeso ɓɛyɔ, ikanɨ Labi, Labuni ka Libelenia (Yuani 20:16).

12:46 12:46 Takwanana gɔnɨ koyikasa ɓɛ: Agyogyiso ɓanʉ mʉgya-ligubo yɨtʉla kʉgbɛ.