22
Lizuni ko bulyo dumo wo vononi
(Luka 14:15-24)
1 Yeso idukulaga ndɨ kaʉnzɨnɨlya ɓata ɓambaza ka ɓambanzʉ ɓi nɨɓɔ na mozuni, ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: 2 «Ɓʉngama ɓa kʉgʉ wa lɨsyɛ a mʉɗɔngɔnɨ abɛ ngama ɓemoti nɨnɔ alyisisya ndɨ mikakɨ mʉlʉkʉ yi dumo mudingi mʉvanana. 3 Ngama yi nɨnɔ ʉtɨka ndɨ ɓagya-ligubo kakɨ kaumokoku ɓatʉ nɨɓɔ ɓutikisya ndɨ ko dumo. Luki limoti, ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓakya ndɨ kodoku.
4 Kʉwa wa, ʉtɨka ndɨ ɓata ɓagya-ligubo ɓagɔgɔ, ʉɓɨkya ɓɛ: ‹Windoni kaʉɓɨkya ɓatʉ nɨɓɔ nutikisyi ɓi ɓɛ: Mbɨya wanʉ, malɨlɨ a kʉwa muɓyo! Numwisisini ɓi ɓangɔmbɛ na ɓanyama kamɨ ɓagɔgɔ ɓanvʉɗʉ-nvʉɗʉ. Masɨ a makɨtʉlya, doniku ko dumo wo vononi!›
5 Luki limoti, yalɨkya yi nɨyɔ kudwisagʉ ndɨ pɔ gʉtʉgʉ lɨmbɛngɨ aka. Ɓemoti ɨmagalya ndɨ ɨyɨ ko tiko kakɨ na wagɔgɔ ɨnda ndɨ kagaba makpʉmʉka kakɨ. 6 Ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓugwi ndɨ ɓagya-ligubo ɓi nɨɓɔ, ɓʉlya ndɨ ɓɨsʉsʉsʉ, ɓʉmwɔgɔ.
7 Lɨmbɛngɨ akandɨkanaga ndɨ ngama yi nɨnɔ ɓɨsʉlʉ-sʉlʉ. Ʉtɨka kʉwa ndɨ ɓasʉda kakɨ kaulumwisogo ɓatʉ ɓanyɛ ɓi nɨɓɔ ɓʉmwɔgɔ ndɨ ɓagya-ligubo kakɨ na kabʉsya gʉɗʉ yi nɨnɔ.
8 Kumbuso yi, ʉɓɨkya ndɨ ɓagya-ligubo kakɨ ɓɛ: ‹Malɨlɨ mo dumo oɓyini ɓi. Luki limoti, ɓatʉ nɨɓɔ nutikisyi ɓi ɓakokwononigʉ kodoku. 9 Yɛkɨ a ɓɛyɔ, syoni mʉ ma sɛngɨ. Huɓikyoni ɓatʉ ɓasɨ nɨɓɔ mabangana na ɨɓʉ ɓɛ ɓoduku ko dumo wo vononi.›
10 Ɓagya-ligubo ɓi nɨɓɔ ɓosya ndɨ pisi. Ɓʉmʉmʉla ɓatʉ ɓasɨ nɨɓɔ ɓa ndɨ kabangana na ɨɓʉ iki ɓatʉ ɓanyɛ ikanɨ ɓanza. Ɓodoku kʉwa ndɨ na ɨɓʉ, ndaɓʉ yo dumo otuma ndɨ ɓɨɗɛ.
11 Nɨyɔ ngama yi nɨnɔ ogulya ndɨ ka ndaɓʉ kyɛ ʉmɨnɨ ɓobiko, amɨna ndɨ mʉtʉ ɓemoti nɨnɔ kimokisyagʉ ndɨ ɓotu ɓayo dumo. 12 Amuusa ndɨ ɓɛ: ‹Yɛ wai! A ɓʉnɨ wingyiku mino kʉnʉ, nɨ wakimokisyigʉ ɓotu ɓayo dumo?› Luki limoti, alʉkʉ nɔ adaka ndɨ ɨyɨ ɓiwo.
13 Kʉwa wa, ngama yi nɨnɔ ʉɓɨkya ndɨ ɓagya-ligubo kakɨ ɓɛ: ‹Mukondoni alʉkʉ yi nɨmʉ magʉ na maɓɔkʉ, mambimba kunzi ko biti! Kʉ ɓɛyɔ, ika ndɛkɛ kaigomisogo na kaɨlya manzʉ ɓɨkyalʉ-kyalʉ.›» 14 Kumbuso yi, Yeso omosisyoku ɓɛ: «Ɓatʉ nɨɓɔ ɓʉmakaga ɓa ɓakpʉ, luki limoti nɨɓɔ ɓʉpʉnaga ɓa ɓakɛɗɛ.»
Ɓafalisayɔ ɓakamuusa Yeso ko bulya yɨkalya manzanza
(Malɨkɔ 12:13-17; Luka 20:20-26)
15 Ɓafalisayɔ ɓaga ndɨ kagyɨlya Yeso dikiɗi, ɓalɨka ndɨ ɓɛ igwinoni pisi ka mʉnzɨna kakɨ. 16 Kʉwa wa, ɓatikilyoku ndɨ ɓaɓɨɓya ɓemoti-ɓemoti kaɓʉ pa imoti na ɓatʉ ɓa liɗu ka Ɛlɔdɨ. Ɓatʉ ɓi nɨɓɔ ɓamuusa ndɨ Yeso ɓɛ: «Muwonisilo! Takaiba ɓɛ wa mʉtʉ walɨngʉnʉ, wowonisilogo na ɓungbingbili ɓɛyɔ Kunzi apago mino ɓɛ ɔɓɨlɨ kusu iki. Wakaɓangagɨgʉ mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka, kyɛ wakʉndagɨgʉ gɔnɨ ɓambanzʉ kaɓyɛnɛnɛ na ɨbɨba kaɓʉ. 17 Tɨɓɨkya nɛkɨ mʉtamanagɨ kakʉ: Ambɛ, takwananatʉ kakalya ikanɨ takokolyonitɔgʉ manzanza ka Ngama Kaizalɨ?»
18 Luki limoti, Yeso iba ndɨ tamanaga kaɓʉ yanyɛ. Usikisya ɓɛ: «Ɓatʉ ɓa kʉɓɔɓɔkʉ! Ko bulya ɨkɨ yɔ mo mina kakɨsa kɛɓɔ? 19 Iwonyoni ɓuyi nɨɓɔ makalyaga na iɓu manzanza.»
Ɓapá kʉwa ndɨ ambuma ɓemoti. 20 Yeso umuusa ndɨ ɓɛ: «Mulundu no lino li nɨlɨ, a la ka wanɨ?» 21 Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «Ma ka Ngama Kaizalɨ.»
Yeso aka ndɨ na ɨɓʉ ɓɛ: «A ɓɛyɔ, mupóni nɛkɨ Kaizalɨ makpʉmʉka nɨmɔ okwononi na ɨyɨ. Mapá Kunzi nɨmɔ ko Kunzi.»
22 Nɨyɔ ɓʉkana sikisyo yi nɨyɔ, ɓombombaya ndɨ kʉgbɛ, ɓasa ndɨ wa, ɓaga.
Ɓasadukayɔ ɓakamuusa Yeso ko bulyo pupo ka mbʉkʉ
(Malɨkɔ 12:18-27; Luka 20:27-40)
23 Ka lɨsyɛ li nɨlɔ aka lɔ, Ɓasadukayɔ ɓemoti-ɓemoti ɓakpuɗoku ndɨ Yeso. (Ɨɓʉ ɓaɓɨkyaga ɓɛ ɓamanda kopupogigʉ ka ɓambʉkʉ.) Ɓamuusa kʉwa ndɨ ɓɛ: 24 «Muwonisilo! Musa aɓɨkya ndɨ ɓɛ: ‹Kika nɨ mʉmbanzʉ okwini, asa mukakɨ nɨ koɓukuti na ɨyɨ, akwanana ɓɛ mamakɨ amɨgɨlyɨ woko yi nɨnɔ, kyɛ aɓʉkʉtɨlyagɨ yaa-dakɨ nɨnɔ okwa ndɨ ɓomiki.›
25 Wɨna sɛ, luga kusu a ndɨ na ɓomiki ɓalʉkʉ ɓi maɗɨya na ɨka nɨɓɔ ɓopupa ndɨ mʉma mimoti. Pʉta ava ndɨ muko, luki limoti, okwa ndɨ nɨ koɓukutigʉ na ɨyɨ. Asɨlya kʉwa ndɨ syononoga kakɨ woko yi nɨnɔ. 26 Syononoga kakɨ yi nɨnɔ okwa ndɨ gɔnɨ. Igyonosa ndɨ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛgɛyɔ ka mamaɓʉ yi nɨnɔ wa masaa, kadwɛ ka nɨnɔ wa maɗɨya na ɨka. 27 Kumbuso ɨɓʉ ɓasɨ kolumwogo, muko yi nɨnɔ ʉɓyɛ kʉwa ndɨ gɔnɨ ɨyɨ. 28 Ka lɨsyɛ lipupa ka ɓambʉkʉ, muko yi nɨnɔ ika ndɛkɛ muka wanɨ luga kaɓʉ? A ɓɛyɔ, ɨɓʉ ɓasɨ maɗɨya na ɨka ɓavatʉ ndɨ!»
29 Yeso usikisya ndɨ ɓɛ: «Ma ɓuɓungogo, kyɛ makɛgʉ kotombisyo Moɓiso Motu ikanɨ ngu ko Kunzi. 30 A ɓɛyɔ, ngbingo yi nɨnɔ ɓamanda opupa ndɛkɛ mino ka ɓambʉkʉ, ɓalʉkʉ ɓakʉvɨgʉ ndɛkɛ ɓata ɓoko ikanɨ ɓoko kavyɛgɛ. Luki limoti, ɓika ndɛkɛ mʉɗɔngɔnɨ abɛ ɓamalaika ɓa kʉgʉ wa lɨsyɛ!
31 Ko bulyo yipupa ka ɓambʉkʉ, makanotongulogigʉ mbɛyɨ ɓɛyɔ Kunzi aɓɨkya ndɨ mino ɓɛ: 32 ‹Ɨmɨ, na Kunzi ka Abalahamʉ, ka Isaka na ka Yakɔbɔ.› 22:32 Wanda ko Pupo 3:6. Yeso omotiloku ndɨ ɓɛ, Kunzi kɛgʉ Kunzi ka ɓamanda, luki limoti, a Kunzi ka ɓatʉ nɨɓɔ ɓa na ɔɓɨlɨ!»
33 Ɓambaza ka ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓʉkana ndɨ mʉtɨwɨ mi nɨmɔ, ɓombombaya ndɨ kʉgbɛ.
Mʉtʉʉ nɨmɔ okitogi magɔgɔ na ɨzangɨya
(Malɨkɔ 12:28-34; Luka 10:25-28)
34 Ngbingo yi nɨnɔ Ɓafalisayɔ ɓʉkana ndɨ mina ɓɛ Yeso udokisini Ɓasadukayɔ, Ɓafalisayɔ ɓi nɨɓɔ ɓamʉmʉkana kʉwa ndɨ pa imoti. 35 Ɓemoti kaɓʉ nɨnɔ ibaga ndɨ mʉtʉʉ kʉgbɛ, akpuɗoku ndɨ Yeso kakɨsa kaɓɔɓɔ, amuusa ɓɛ: 36 «Muwonisilo! Kʉsɔ wa mʉtʉʉ masɨ, mʉtʉʉ tina mɔ okitogi magɔgɔ na ɨzangɨya kʉgbɛ?»
37 Yeso asikisya ndɨ ɓɛ: «‹Mʉpa Mombukwana-dakʉ Kunzi na lɨmbɛngɨ kakʉ lasɨ, na mʉtamanagɨ kakʉ masɨ na yimibo kakʉ yasɨ.› 22:37 Wanda ka Yɨgɨlya 6:5. 38 Mʉtʉʉ ma ɨzangɨya kʉgbɛ na ma mambwa nɨmɔ. 39 Mʉtʉʉ ma mɨɓa a mʉɗɔngɔnɨ: ‹Mʉpa mamakʉ mʉɗɔngɔnɨ ɓɛyɔ wɨpago mino ɨwɛ mombukwana-dakʉ yi.› 22:39 Wanda ka Ɓalawi 19:18. 40 Mʉtʉʉ mɨɓa mi nɨmɔ a madʉlʉ ma masɨ nɨmɔ ikpikaga ka Mʉtʉʉ ka Musa na ka ɓakɨtaɓʉ ka ɓogyalandʉ.»
Kilisito nɨ Mombukwana ngama Daudi
(Malɨkɔ 12:35-37; Luka 20:41-44)
41 Ngbingo yi nɨnɔ Ɓafalisayɔ ɓa ndɨ mina ɓʉmʉmʉkana, Yeso umuusa ndɨ ɓɛ: 42 «Mʉtamanagɨ kunu a ɓʉnɨ kʉgʉ ka Kilisito? Opupa ndɨ ka lɨvananza ka wanɨ?» Ɓasikisya ndɨ ɓɛ: «A miko-mika ngama Daudi.»
43 Yeso ʉɓɨkya ndɨ ɓɛ: «Yɛkɨ a ɓɛyɔ, pisi ko ngu ya Lɨmbɛngɨ-Lotu, Daudi akwanana ndɨ lɨkɨ kamaka Kilisito ɓɛ Mombukwono-dosu? A ɓɛyɔ, Daudi aɓɨkya ndɨ ɓɛ:
44 ‹Mombukwono-dosu aɓɨkya ndɨ Mombukwana-damɨ ɓɛ:
Da wiki ka kumbanzɨkanɨkɔ kamɨ,
kadwɛ kʉ kwa kʉ nubiso mino ɓomuyoniso kakʉ
kusili kakʉ.› 22:44 Wanda ka Mambʉ 110:1. 45 Kika nɛkɨ nɨ Daudi akamaka Kilisito ɓɛ Mombukwono-dosu, igyonosa kʉwa lɨkɨ ɓɛ iki ɓata miko-mikakɨ?»
46 Kɛgʉ na mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka nɨnɔ akwanana ndɨ kasikisya Yeso lɨkpʉmʉka. Katʉkya ka lɨsyɛ li nɨlɔ, kɛgʉ na mʉtʉ nɨnɔ ɨkpʉnda ndɨ ɓata ɓɛ amuusogi makpʉmʉka.