LUKA
Ditiki Sɛɛ Nǝ Luka Lɛwɔni
1
Mɔ ɔyimisani Tiofilo, betidi kpǝ ákplatsya kase boofo, lǝ bawɔni lesa saa nǝ díbǝ lǝ bo nti bǝtsyǝ. Báwɔni nnya fe kase betidi ba dínyǝ asa nyamfó lɛtɛyi bo idu lǝ nnya kasɔ ketsyikokɔ nya bábe Onanto eto Ditiki nǝmǝ letsya báte tsya. Nyaso, Tiofilo lala, se míndufǝ lǝ asa nyamfo mínto nnya mímbe kenke idu lǝ kasɔ ketsyikokɔ ke esoo, mfi nsusu lǝ nnya ǝsuǝ minkǝ ɛlɛkɛ bǝ nwɔni asa nyamfo lǝ ekpa ɛyɛ lǝ kusu ǝsuǝ mfi ntǝ fǝ. Nlɛ nyamfo buyifo nko bǝ lǝ ǝnyǝ ɔnukualɛ eto ditiki nǝmǝ bǝ lǝ ate asa nnya báte fǝ.
Bátɛyi Yohanes Ntuflǝsǝtidi Eto Bole Bǝtsyǝ.
Lǝ lefe nǝ Herodes lídi seka lǝ Yudea eto kasɔ ǝsuǝǝ, Onanto eto usumunyǝ utsyuǝ wǝ baakpo Sakaria akɛ mfó. Ɔ́bɔ utsyi lǝ besumunyǝ ba lǝǝtǝ kedi eto ditsyukpa nǝ baakpo Abia ǝsuǝ. Sakaria eto usiǝ wǝ baakpo Elisabet tsya ábɔ utsyi lǝ Onanto eto Usumunyǝ wǝ baakpo Aaron éto kafo ǝsuǝ. Usǝ ku usiǝ bamfo ǝsiǝ nkpǝ sɛɛ lǝ Onanto eto lelabi ǝsuǝ. Nya béyifo lǝ wǝ afi kenke ǝsuǝ kukunɔ. Ubi saa mankɛ mǝ, itsyise Elisabet anle. Nya mǝ inuǝ bamǝ tsya ébobe báfe.
Diyi lɔnii, Sakaria akɛ lǝ Yudafɔ eto Kedikǝtǝkɔ ɔlɛ wǝ Kesumuyifo buyifo itsyise wǝ ditsyukpa ítu. Nya lǝ mǝ kesumu eto lekpa ǝsuǝǝ, bákpo básɛ bǝnyǝ bǝ Sakaria ni nwǝ ǝsuǝ ítǝkǝ. Nyaso wǝ ni nwǝ bǝlǝkǝ bǝ usu otonsǝ elufui utǝ Onanto lǝ Kedikǝtǝkɔ eto leba nǝmǝ ǝsuǝ. Mfó nya údufǝ Yudafɔ eto kedikǝtǝkɔ kamǝ. 10 Nya lefe nǝ ɔkɛ mfó ɔnlɛ elufui botonsǝǝ, betidi fɛfɛ ǝńyǝ lǝ lekple balɛ ola boto.
11 Mfó Onanto eto ɔtɔnkpe utsyuǝ wǝ díńyǝ lǝ kaka ɔnlɛ elufui botonsǝ eto sediani dílǝkǝ ǝsuǝ óte wǝ. 12 Se Sakaria dínyǝ wǝǝ, óyakla nya óte sikpi tinti. 13 Fɛɛ Onanto eto ɔtɔnkpe emfó átɛyi wǝ nkǝ, “Sakaria, mante sikpi! Onanto ánɔ fǝ olatoto, nya fǝ usiǝ Elisabet ebole ubisaibi utǝ fǝ. Nya fuutǝkǝ wǝ diye fǝnkǝ Yohanes. 14 Lǝ wǝ bole ǝsuǝǝ, ebunyǝ disuǝyuǝ tinti. Nko ke tsya betidi kpǝ luunyǝ disuǝyuǝ nɛ. 15 Woofiani utidi kplɛ lǝ Bonamute eto ǝnǝmi. Yanle bǝ unǝ ntǝ bo nkpe ale nye ntǝ saa eto okle tsya. Nya idu lǝ wǝ lelefee, Lɛwɔnɔ Kɛnkɛ ebusiǝ ko wǝ. 16 Nya ɛyɛ lǝ wǝ ǝsuǝǝ, Israel bebi ebusinkli bǝbǝ mǝ Onamute Onanto ɔflɔ. 17 Wǝ ni nwǝ lɔɔtɔ Bonamute eto bubǝ lǝ ǝsuǝale ku utu bokpe ǝsuǝ fe kase Onanto eto Unyɛlǝkǝtidi Elia dítsyǝ. Nya wuutǝ diyuǝ luubǝ bebi ku antomǝ nti. Nya wuunǝ koto tsyuetsyue okpe lǝ betidi ba ditidi ato ǝsuǝ bǝ lǝ bekefi nsusu sɛɛ bayɛ lǝ kusu ǝsuǝ lǝ mǝ asayifoyifo ǝsuǝ. Nyamfo luutǝ Bonamute eto betidi lǝ bǝsiǝ bakabe kusu itǝ wǝ bubǝ.”
18 Mfó nya Sakaria lɛtɔ ɔtɔnkpe ǝmfó nkǝ, “Be luutǝ bǝ mfo nyamfo nnɔ? Itsyise mbobe mfiani uninǝsǝ nya mɔ usiǝ tsya díkafiani uninǝsiǝ.”
19 Lǝ nnya ǝsuǝ ɔtɔnkpe ǝmǝ ǝtǝ mbuayɛ nkǝ, “Mɔ ni Gabriel wǝ lǝǝńyǝ lǝ Onanto eto ǝnǝmi. Wǝ létsyese mɛ nkǝ ntɛyi fǝ Ditiki Sɛɛ nǝmfo. 20 Fɛɛ ámamfo mɔ kɛnyɛ eto dikiti nǝmfo ánɔ. Ite bǝ ámamfo anɔ tsyaa, yuubǝ itǝ lǝ lefe nǝ Onanto dítsyue útsyǝ ǝsuǝ. Se fámamfo ánɔ eso ebofiani ɔmumu isu ese lefe nǝ diyi nǝmǝ léyo fɛ fǝ odiakami looyankli edi etiki.”
21 Lǝ lefe nǝ asa nyamfo kenke díbǝǝ, íyifo betidi ba kenke díńyǝ bensekǝ Sakaria lǝ lekple mfó yanii, itsyise bánte lesa nǝ eso éfo wǝ lefe kpǝ nko lǝ Yudafɔ eto kedikǝtǝkɔ kamǝ nko. 22 Se ɔ́bɔ úbǝ lekplee, wénsifo mǝ etiki budinko. Nyaso bǝnyǝ bǝ únyǝ bulǝkǝkate butsyuǝ lǝ Yudafɔ eto kedikǝtǝkɔ mfó. Nyaso ɔ́nnlɛ etiki bofo budi nɛ, ini ani ete úfi ɔ́nlɛ mǝ etiki budi.
23 Se Sakaria eto kesumu eto lefe léloo, úsinkli úsu diyo. 24 Nyamfó eto kamaa, Elisabet ésu ɔ́lɛ kafo, itǝ eso wénsikabɔ kesu umǝ bio. Nya ɔ́kula ǝsuǝ itǝ afa anɔ sɔ̃ɔ̃. 25 Lǝ nnya eso Elisabet átɛyi nkǝ, “Mɔmɔɔ, be asa nnya Bonamute díyifo útǝ mɛɛ, nya úlǝkǝ kofani lǝ mɛ ǝsuǝ lǝ betidi ba kenke eto ǝnǝmi.”
Bátɛyi Yesu Eto Bole Bǝtsyǝ.
26 Lǝ Elisabet eto kafolɛlɛ eto kofa kuande ǝsuǝǝ, Onanto átsyese wǝ ɔtɔnkpe Gabriel nkǝ usu umǝ wǝ baakpo Nasaret lǝ Galilea eto kasɔ. 27 Onanto eto Ɔtɔnkpe ǝmfo étsyi kɛnyɛ úsuko kebitɛ ka bátɔ bǝtǝ osani wǝ baakpo Yosef wǝ ditsyi Oka David eto kafo. Kebitɛ kamǝ eto diye ni Maria. 28 Onanto eto Ɔtɔnkpe ǝmfo ǝbǝ Maria ɔflɔ nya ɔ́tɛyi wǝ nkǝ, “Nsiǝsǝ fǝ lǝ diyuǝ ǝsuǝ! Fǝǝ bǝnǝ kafo! Bonamute si ko fǝ.” 29 Ɔtɔnkpe ǝmfo eto kɛnyɛ ka óboko éyifo Maria yanii, nya itǝ wǝ disibubu lǝ kǝsiǝ kamǝ ǝsuǝ. 30 Lǝ nnya ǝsuǝ ɔtɔnkpe ǝmǝ átɛyi wǝ nkǝ, “Maria, mante sikpi. Onanto ǝnǝ fǝ kafo tinti. 31 Ebɔlɛ kafo nya foole ubisaibi, nya fuutǝkǝ wǝ diye fǝ Yesu. 32 Woofo diye tinti nya bookpo wǝ bǝ Onanto wǝ ni Ǝsuǝalenyǝ Kenke eto ubi. Nya Boanto Onanto luutǝ nkǝ ubi ǝmǝ di seka fe wǝ ona Oka David ke. 33 Nya wuudi seka lǝ Yakob eto kafo eto bebi ǝsuǝ isu manlo manlo. Nya wǝ sekakedikɔ embolo kulefe kulefe.”
34 Lǝ nnya ǝsuǝǝ, Maria átɔ Ɔtɔnkpe ǝmǝ nkǝ, “Ntsyǝ nyamfo loofo bubǝ kǝtǝ, se minyi osani?”
35 Onanto eto ɔtɔnkpe ǝmǝ ǝtǝ mbuayɛ nkǝ, “Lɛwɔnɔ Kɛnkɛ ebɔyifǝ disiǝ lǝ fǝ nya Ǝsuǝalenyǝ Kenke eto ǝsuǝale loola disiǝ lǝ fǝ. Nyaso ubi wǝ foole ebuyifo Ɔkɛnkɛnyǝ nya bookpo wǝ bǝ Onanto eto Ubisaibi. 36 Mɔmɔɔ, nla miǝ lǝ ate fǝ, fǝ otokpenyǝ wǝ baakpo Elisabet wǝ ni uninǝsiǝ wǝ baakpo okonɔ, fe ɔ́lɛ kafo kofa kuande nɛ. 37 Itsyise kulesa ǝmbǝ ale itǝ Onanto eto buyifo.”
38 Nya Maria lɛtɛyi wǝ nkǝ, “Bee, Boanto Onanto eto uyifoyifo mini. Utǝ ibǝ itǝ mɛ lǝ ǝsuǝ fe kase fátɛyi.” Lǝ nnya ǝsuǝ nya Onanto eto ɔtɔnkpe ǝmǝ dídu.
Maria Ésu Elisabet Ɔflɔ.
39-40 Lǝ lefe nǝmǝ ǝsuǝǝ, Maria ǝmuǝ ǝsuǝ mlǝmlǝmlǝ nya ɔ́kɔse úsu Yudea eto umǝ wǝ nkpe lǝ atini nti. Usu Sakaria eto diyo nya úsiǝsǝ Elisabet. 41 Se Elisabet lɛnɔ Maria eto kǝsiǝ kamǝǝ, ubi wǝ lɛkɛ wǝ lǝ kafo ko lɛkpɔ, nya Elisabet díyi ku Lɛwɔnɔ Kɛnkɛ kenke. 42 Mfó nya óbesǝ ɔkɔɛ kato ɔ́tɛyi nkǝ, “Bákpo fǝ atsyɔ lǝ besio kenke nti, nya bákpo ubi wǝ fǝǝbǝ bole tsya atsyɔ! 43 Fɛɛ ntsyǝ minyǝ disi ɛkpɛ mmǝ bǝ mɔ Onamute eto ambe lǝ ubǝ mɔ ɔflɔ? 44 Akpa akpa se mínɔ fǝ kǝsiǝǝ, ubi wǝ nkpe mɛ lǝ kafo ábe ósa ku disuǝyuǝ. 45 Disuǝyuǝ itǝ fǝ sitinti, itsyise áfo kɛnyɛ ka Bonamute létsyese fǝ ánɔ bǝ yuubǝ itǝ nko.”
Maria Ǝsǝ Atɛsǝ Eto Kusǝ.
46 Lǝ nnya ǝsuǝǝ, nya Maria lɛtɛyi nkǝ,
“Mɔ okla lɛ mɔ Onamute bɔtɛsǝ.
47 Nya mɔ lɛwɔnɔ nlɛ disuǝyuǝ bunyǝ lǝ fǝ Onanto wǝ ni mɔ Ofomfokǝtǝ ǝsuǝ,
48 itsyise ókloma únǝ mɛ kafo,
mɔ, wǝ uyifoyifo wǝ dimanle kulesa.
Nya idu mɔmɔ ɛntɔɔ, kawunsiǝ eto betidi kenke ebokpo mɛ bǝ nwǝ bákpo atsyɔ.
49 Itsyise Ǝsuǝalenyǝ Kenke éyifo asa kplɛ útǝ mɛ,
nya wǝ diye eyifo kɛnkɛ.
50 Wǝ kaminsǝnyǝnyǝ kpe lefe saa
itǝ wǝ bebi eto bebi ba kenke lǝǝtǝ wǝ dibu.
51 Wǝ kɔni éyifo asa kplɛ,
nya úsensǝ mba laabesǝ ǝsuǝ kato lǝ mǝ nsusu ǝsuǝ.
52 Óbokosǝ baka kplɛ kasɔ lǝ mǝ akankpomɛ ǝsuǝ,
nya óbesǝ mba laabokosǝ mǝ ǝsuǝ kasɔɔ, kato.
53 Útǝ nkǝ betidi ba kukpɛnsɛ nlɛ kenke lǝ bǝnyǝ asa sɛɛ bedi bemi tɔ,
nya óla batabinyǝ ótsyese ani fufu.
54 Ókloma kɛnyɛ ka
útsyǝ útǝ bó bana eto bana,
nya úbǝ ɔnlɛ Israel eto kuse eto betidi kenke bɔwunsǝko.
55 Ókloma ɔlɛ kaminsǝnyǝnyǝ bufi kǝtǝ Abraham
ku wǝ bebi eto bebi isu manlo manlo!”
56 Maria ákɛ lǝ Elisabet ɔflɔ fenkǝ afa ǝtsyǝ fɛ úsinkli úsu oto.
Bále Yohanes Ntuflǝsǝtidi.
57 Se Elisabet eto ubi eto lelefe léyoo, óle ubisaibi. 58 Nya Elisabet eto bayotsya ku wǝ batokpenyǝ lɛnɔ asa sɛɛ nnya Bonamute ǝmǝ díyifo útǝ wǝ. Nya mǝmblɛ dínyǝnko wǝ disuǝyuǝ tinti. 59 Se ubi ǝmǝ léfo eyi mflamflaa, bǝbǝ bǝnkǝ baala wǝ lelo nya bála bǝ lǝ befi wǝ anto eto diye Sakaria bǝtǝkǝ wǝ. 60 Fɛɛ wǝ ambe mántɔnɔko mǝ nko nya ɔ́tɛyi mǝ nkǝ, “Kpa o-o! Bifi diye Yohanes bitǝkǝ wǝ.”
61 Mfó bétsyiko etiki bunǝ ku wǝ katɛyi bǝnkǝ, “Fǝ otokpenyǝ saa ǝmbǝ baakpo nko.”
62 Nya bátɔ wǝ anto lǝ ani eto eyifosa ǝsuǝ bǝ ote diye nǝ woala nkǝ bǝfi bǝtǝkǝ wǝ ubi ǝmǝ. 63 Mfó nya Sakaria léfo leba nǝ ǝsuǝ baawɔni asa kǝtǝkǝ nya ɔ́wɔni nkǝ, “Wǝ diye ni Yohanes.” Nya íyifo mǝmblɛ yanii. 64 Lamfolamfo Sakaria étsyiko etiki budi nya ɔ́tɛsǝ Onanto. 65 Sikpi ǝmuǝ mba wonko mǝ nsi lǝ koyotsya nya ítǝ ditiki nǝmfo dísensǝ dísu kǝmǝ kpǝ lǝ Yudea eto atini ǝsuǝ mfó kenke. 66 Betidi ba kenke lɛnɔ asa nyamfo etsyiko disi bubu katɔ mǝ ǝsuǝ bǝnkǝ, “Nte utidi wǝ eto okle ubi ǝmfo luubǝ ofiani?” Itsyise ílǝkǝ ete wuee bǝ, Bonamute eto kɔni tǝkǝ lǝ wǝ ǝsuǝ.
Sakaria Ǝlǝkǝ Onanto Eto Katɛyikǝtsyǝ Óte.
67 Mfó nya Lɛwɔnɔ Kɛnkɛ lɛyifǝ dísiǝ lǝ ubi ǝmǝ eto anto Sakaria ǝsuǝ nya údi Onanto etiki ɔ́tɛyi utsyǝ nkǝ,
68 “Atɛsǝ itǝ Bonamute, Israel eto Onanto,
itsyise úbǝ nkǝ woawunsǝko wǝ kuse nya lǝ ulǝkǝ mǝ.
69 Úlǝkǝ Ofomfokǝtǝ Kplɛ útǝ bo lǝ Oka David
wǝǝ ni wǝ eto uyifoyifo eto kafo eto ubi.
70 Útsyǝ kɛnyɛ kamfó kokooko ɛyɛ lǝ wǝ bǝnyɛlǝkǝtidi kɛnkɛ ǝsuǝ nkǝ,
71 wuulǝkǝ bo utsyiko lǝ balo
ku mba leekisi bo kenke eto ani.
72 Ɔ́tɛyi útsyǝ nkǝ wuunyǝ bo banamǝ kaminsǝ
nya wookloma kɛnyɛ ka ókle ku mǝ.
73 Nya ɔ́tɛyi bo anto Abraham kɛnyɛ klekle kamfo utsyǝ nkǝ,
74 wuulǝkǝ bo utsyiko lǝ bo balo eto ani,
nya wookpe bo ǝsuǝale busumu wǝ sikpi manté manté.
75 Nya wuuyifo bo kɛnkɛ bǝ lǝ buyifo mba nyɛ lǝ kusu sɛɛ ǝsuǝ lǝ wǝ ǝnǝmi lǝ bo nkpǝ kenke ǝsuǝ.
76 Nya fǝ, mɔ ubi, bookpo fǝ bǝnkǝ Onanto wǝ nso kenke eto Unyɛlǝkǝtidi.
Ɛbɔtɔ̃ Onamute ǝmǝ eto bubǝ nya fɔɔlɔ kusu ǝtsyǝ itǝ wǝ.
77 Nya ebutǝ wǝ betidi te bǝ boonyǝ bofokǝtǝ
itsyise boofi mǝ abua batsyɛ mǝ.
78 Bo Onanto kpe lefonǝ nya woabe bo ku kaminsǝnyǝnyǝ.
Wuutǝ bofokǝtǝ eto diyǝnde bǝ itǝ bo itsyi kato.
79 Nya wuutǝ diyǝnde nǝmfo nkǝ dibǝ ditǝ lekpasǝ itǝ mba nkpe lǝ ketuntu ǝsuǝ
ku mba nkpe lǝ ukpǝ eto sikpitete ǝsuǝ
bǝ lǝ okpa bo ɔyɛnko udufǝnko diyuǝ eto kusu ǝsuǝ.”
80 Nya ubi ǝmǝ lébe nya ɔkɛ ale lǝ ǝsuǝ ku lɛwɔnɔ ǝsuǝ. Nya úsiǝ lǝ mfiminti isu ese lefe nǝ ɔ́bɔ úbǝ Israel eto kuse eto ǝnǝmi.