15
Èkèlézyà nɨ drì kobhá kɨ ru kɨmoma Yèrúsalémà na dhɨ
1 Àmvolásà dhɨ, Yúdà ànzɨ àruka ɨ̀ dré angázó Yùdáyà lésè atsálé Àtìyòkíyà ꞌa gò, ɨ̀ dré adrézó tadhá móndyá kaꞌìbhá ɨ dré dhɨ: «Mɨ̀ kòꞌo àmɨ lwàle ngóró Mósè nɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí dré adrélé tàle dhɨ tɨ́nɨ ko dhɨ, mɨ̀ kɨtswá lɨ́drɨ̀ kóná vésè kólyá dhɨ nɨ kisú bwà ko.» 2 Dɨ, Pólò ɨ Bàrànábà be dhɨ ɨ̀ dré àyɨkya tà nda nɨ gàzo gò, ɨ̀ dré tà kayízó àyɨ ɨ́be rìnyí sè. Gò Pólò kɨ kɨpèzo Bàrànábà be, ɨ̀ndɨ̀ móndɨ́ kaꞌìbhá àruka ɨ́be, ɨ̀ kòlɨ̀ró Yèrúsalémà na kɨtswálé tà ta tà nda dri àpóstolò ɨ́be, ɨ̀ndɨ̀ bhàgo Èkèlézyà àdhya ɨ́be. 3 Èkèlézyà Àtìyòkíyà le dhɨ dré àyɨ kɨ ledézó lɨ̀le àyɨ kɨ atsí na. Dɨ ɨ̀ dré ngàzo lavúlé bvò Fòwìníkè àdhya ꞌásè ɨ̀ndɨ̀ Sàmàrɨ́yà àdhya ꞌásè, adrélé móndyá súrú twá ro dhɨ ɨ̀ kaꞌì tá Yésu ngɨ́nɨ ya dhɨ nɨ tà tɨtɨ́be gò, rúbí nda dré adrézó arɨ́ fe bǐ móndyá kaꞌìbhá ɨ dré. 4 Ɨ̀ kòtsa Yèrúsalémà na dre dhɨ, àpóstolò ɨ, bhàgo ɨ ɨ̀ndɨ̀ móndyá títí Èkèlézyà le dhɨ ɨ́be dhɨ, ɨ̀ dré àyɨ kɨ kaꞌìzo dòle togó dóro sè. Gò Pólò ɨ̀ dré tà títí Gìká dré ꞌòle àyɨ sè dhɨ kɨ tɨtɨ́zó àyɨ dré.
5 Dɨ, Yésu nɨ kaꞌìbhá àruka Fàrìsáyò ro dhɨ ɨ̀ dré ngàzo tàá dhɨ: «Adré lèá dhɨ, à kòlwà móndyá kaꞌìbhá súrú twá ro dhɨ ɨ gò, lazízóá àyɨ dri dhɨ, ɨ̀ kàdré Mósè nɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí lɨkɨ́.»
6 Dɨ àpóstolò nda ɨ bhàgo nda ɨ́be dhɨ ɨ̀ dré ru kɨmózó kɨtswázó tà nda nɨ ꞌa nya dhɨ bvó. 7 Ɨ̀ kòtà tà tà nda dri vwàvwà ro dre dhɨ, Pétèró dré ngàzo tàá àyɨ dré dhɨ: «Áma adrúpi ɨ, mɨ̀ nì tàle dhɨ, Gìká kɨpè tá ma àmɨ kòfalé kɨ́nó, móndyá súrú twá ro dhɨ ɨ̀ kòyiró Rúbí Tanɨ má tí, Yésu nɨ kaꞌìzo dhɨ be. 8 Dɨ Gìká móndyá títí dhɨ kɨ togó nìlepi dhɨ, dré Tɨrɨ́ Lólo fèzo àyɨ dré ngóró dré tá afèle àma dré dhɨ tɨ́nɨ, tadházóá dhɨ, ɨ́ kaꞌì àyɨ dre dhɨ.*15:8 À kònò Tà ꞌòle dhɨ ɨ 10:44; 11:15. 9 Dɨ nò tá ɨ́na àyɨ twá àma rúsè ko. Tàko ko, temvé tá àyɨ kɨ togó àyɨ kɨ tà kaꞌìkaꞌì sè. 10 Dɨ nyànomvá dhɨ, mɨ̀ adré àmɨkya Gìká nɨ tabhì àdho tà sè? Tàko ko, mɨ̀ adré ngá lanzì àma kɨ tábhí ɨ àma kɨ tàndɨ ɨ́be dhɨ mà dré kɨtswálé dòle bwà ko dhɨ nɨ bha móndyá kaꞌìbhá nda ɨ dri. 11 Tà nda kɨtswá ko! Be ró dhɨ, mà adré àmakya kaꞌìá dhɨ, Gìká adré àma kɨ tɨdrɨ́ Mírì Yésu nɨ togó tanɨ sè, ngóró dré adrélé àyɨ kɨ tɨdrɨ́ dhɨ tɨ́nɨ.»
12 Dɨ móndyá títí ru kɨmóbhá nda ɨ kòfalé dhɨ, ngá dré bhùzo ndiii gò, ɨ̀ dré Bàrànábà kɨ yìzo Pólò be adréràꞌa tà twátwa lɨ́ndrɨ́ga ró Gìká dré tá ꞌòle àyɨ sè móndyá súrú twá ro dhɨ ɨ kòfalé dhɨ kɨ tɨtɨ́. 13 Ɨ̀ kòtɨtɨ́ tà nda ɨ akɨ́lé dre dhɨ, Yàkóbhò dré ngàzo tàá dhɨ: «Áma adrúpi ɨ, mɨ̀ yi rè ma ká! 14 Sìmónà Pétèró tɨtɨ́ àma dré, Gìká bhe tá rè zyà mì móndyá súrú twá ro dhɨ ɨ véna, móndɨ́ kɨ kɨpèzo àyɨ kòfalé adrélé móndyá ɨ́na ɨ ró ngɨ́nɨ ya dhɨ dre. 15 Dɨ kúlí pròfétà ɨ̀ dré tɨsɨ̀le dhɨ ɨ̀ adré ru kisú tà nda be. Ɨ̀ tɨsɨ̀ tá dhɨ:
16 ‹Mírì Gìká tà dhɨ: Àmvolásà dhɨ, má nɨ go
Dàwídì nɨ dzó arɨ́lépi dre dhɨ nɨ ꞌo áyɨ totó tódhyá.
Má nɨ go tà nɨ abɨ́bhá dhɨ kɨ ledé,
dzó nda nɨ bhàzo tódhyá àrà nɨ ꞌá,
17 kɨtswálé móndɨ́ kɨ àmbí ɨ̀ kòndàró ma, Mírì,
túmä́ní móndyá títí súrú twá ro má dré azílé adrélé mána ró dhɨ ɨ́be.
Ma, Mírì adrélépi tà kòdhɨ kɨ ꞌo dhɨ, má adré tà nda kɨ ta ma.
18 Má ꞌo tá tà nda ɨ nìle kɨ́nó lésè.›†15:18 À kònò Àmósà 9:11-12.»
19 Yàkóbhò gò tàá dhɨ: «Ásà dhɨ, má mìlésè dhɨ, dóro nɨ mà dré tà kòkóròko bhàle móndyá súrú twá ro àyɨ kɨ togó adzábhá Gìká vélé dhɨ ɨ dri ko dhɨ. 20 Be ró dhɨ, mà kòtɨsɨ̀ wárágà tàzoá àyɨ dré dhɨ, ɨ̀ kònya mányàngá fèle gìká tàko ɨ dré dhɨ ko, ɨ̀ kòꞌo ndòtò tà ko, ɨ̀ kònya kàꞌwá ꞌòle zùle dràle dhɨ kɨ zǎ ko, ɨ̀ndɨ̀ ɨ̀ kònya kàꞌwá kàrɨ́ ko.‡15:20 À kònò Pfòma 34:15-16; Lèvìtíkè 17:10-16; 18:6-23. 21 Tàko ko, kɨdhólé kɨ́nó lésè dhɨ, à adré Mósè nɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí longó bhàandre àlo àlo títí dhɨ ɨ ꞌásè, adrézó nàá Yúdà ànzɨ kɨ lɨ̀sámbò dzó ɨ ꞌásè sàbátù àlo àlo títí ɨ sè.»
Wárágà tɨsɨ̀le Yésu nɨ kaꞌìbhá súrú twá ro dhɨ ɨ dré dhɨ
22 Gò àpóstolò nda ɨ, bhàgo nda ɨ ɨ̀ndɨ̀ móndyá títí Èkèlézyà le dhɨ ɨ́be dhɨ, ɨ̀ dré ru yìzo móndɨ́ kɨ kɨpèzo àyɨ kòfalé mùle túmä́ní Pólò ɨ́be ɨ̀ndɨ̀ Bàrànábà be, lɨ̀le móndyá kaꞌìbhá Àtìyòkíyà na dhɨ ɨ véna. Ɨ̀ kɨpè tá Yùdásɨ̀ adrélé kpà rú zìle Bàràsábà dhɨ ɨ Sílà be kòdhya. Àyɨ nda ɨ tá móndyá kaꞌìbhá dhɨ kɨ drì kobhá ɨ kòfalé. 23 Dɨ ɨ̀ dré wárágà tɨsɨ̀zo kònɨ̀nɨ, ɨ̀ kòfèró àyɨ drɨ́gá:
«Àma, àpóstolò ɨ bhàgo ɨ́be, àmɨ kɨ adrúpi ró dhɨ ɨ, mà adré wárágà kònɨ̀dhɨ nɨ tɨsɨ̀ àma kɨ adrúpi súrú twá ro Àtìyòkíyà na, bvò Sìríyà àdhya na, ɨ̀ndɨ̀ bvò Kìlìkíyà àdhya na dhɨ ɨ dré. Mòdo àmɨ dré!
24 Mà yi tàle dhɨ, móndɨ́ àruka ɨ̀ pfò tá àma kòfalésè lɨ̀le tà ta àmɨ dré gò, ɨ̀ dré àmɨ kɨ drì kɨzázó, àmɨ kɨ togó ꞌòzo lanzìle. Dɨ, mà mù tá àyɨ nda ɨ àma ko. 25 Dɨ tà nda sè dhɨ, àma títí, mà yi ru móndɨ́ àruka kɨ kɨpèzo mùle àmɨ véna, túmä́ní àma kɨ arúpi Bàrànábà ɨ Pólò be, mà dré lèle tò dhɨ ɨ́be. 26 Àyɨ nda ɨ móndɨ́ àyɨ kɨ lɨ́drɨ̀ febhá adrélé dràdrà mìle àma kɨ Mírì Yésu Krísto nɨ tà sè dhɨ ꞌɨ. 27 Dɨ mà adré Yùdásɨ̀ kɨ mu Sílà be, ɨ̀ kòtàró kúlí sè tà mà dré adrélé tɨsɨ̀le àmɨ dré kònɨ ɨ. 28 Àma túmä́ní Tɨrɨ́ Lólo be dhɨ, mà nò dóro nɨ, mà dré tà àzya lanzì dhɨ nɨ bhàle àmɨ dri ko dhɨ. Tà kɨtswábhá mɨ̀ kòꞌo dhɨ ɨ ngbà ꞌí tà kònɨ ꞌɨ: 29 Mɨ̀ kònya mányàngá fèle gìká tàko ɨ dré dhɨ ko, mɨ̀ kònya kàꞌwá kàrɨ́ ko, mɨ̀ kònya kàꞌwá ꞌòle zùle dràle dhɨ kɨ zǎ ko, ɨ̀ndɨ̀ mɨ̀ kòꞌo ndòtò tà ko. Mɨ̀ kàdré ꞌòá kònɨ̀nɨ dhɨ, kòdhɨ mɨ̀ adré ꞌòá dóro. Mɨ̀ kàdré dóro.»
30 Gò ɨ̀ dré dhya kɨpèle nda kɨ mùzo lɨ̀le Àtìyòkíyà na. Ɨ̀ kòtsa dre dhɨ, ɨ̀ dré móndyá zyandre kaꞌìbhá dhɨ kɨ kɨmózó gò, wárágà nda nɨ fèzo àyɨ dré. 31 Àyɨ nda ɨ̀ kònà wárágà nda dre dhɨ, ɨ̀ dré lenzézó kúlí tɨsɨ̀le àyɨ kɨ togó tɨndrɨ̀zo nda kɨ tà sè. 32 Gò Yùdásɨ̀ ɨ Sílà be, adrébhá tá àyɨkya pròfétà ro dhɨ ɨ, ɨ̀ dré tà bǐ dhɨ kɨ tàzo kɨtswázó móndyá kaꞌìbhá nda kɨ tɨmbà àyɨ kɨ tà kaꞌìkaꞌì na. 33 Dɨ ɨ̀ kògò adrélé kònàle lókyá tsà dre dhɨ, móndyá kaꞌìbhá nda ɨ̀ dré tà kɨ̀drɨ́kɨ̀drɨ zìzo Gìká tí àyɨ dré, ɨ̀ kògòró móndyá àyɨ kɨ mubhá dhɨ ɨ véna dóro. [ 34 §15:34 Wárágà Gìká nɨ Kúlí tɨsɨ̀zo àyɨ dri drìdrì dhɨ ɨ léna dhɨ, à adré kúlí kònɨ kɨ kisú kònwa ko: [Dɨ, Sílà ro dhɨ, kaꞌì tá ɨ́na adrélé kònàle.]] 35 Dɨ, Pólò ɨ Bàrànábà be dhɨ ɨ̀ dré gòzo àyɨkya adrélé Àtìyòkíyà na. Àyɨ túmä́ní móndɨ́ àruka bǐ dhɨ ɨ́be dhɨ, ɨ̀ adré tá Mírì nɨ kúlí longó, adrézó tà nɨ kɨ tadhá móndɨ́ ɨ dré.
Pólò ɨ̀ lanzɨ́ ru Bàrànábà be
36 Lókyá kòlavú tsà dre dhɨ, Pólò dré tàzoá Bàrànábà dré dhɨ: «Mà kògò àma kɨ adrúpi bhàandre àlo àlo títí mà dré Mírì nɨ kúlí longózó dhɨ ɨ ꞌásè dhɨ kɨ nobe, nòzoá ngalè àyɨ ngɨ́nɨ ya dhɨ.» 37 Bàrànábà dré kaꞌìzoá. Dɨ adré tá lèá dhɨ, ɨ̀ kòdrì Yòwánɨ̀ Márokò àyɨ vésè be. 38 Dɨ, Pólò adré tá ɨ́na nòá dhɨ, kɨtswá ko. Tàko ko, Yòwánɨ̀ Márokò nda tayɨ́ tá àyɨ bvò Pàfìlíyà àdhya na gò, dré gòzo lɨ̀le àyɨ ɨ́be àzí na ko. 39 Dɨ ɨ̀ dré tà nda nɨ kayízó àyɨ kòfalésè tà tàndɨ ró gò, ɨ̀ dré ru lanzɨ́zó ásà. Bàrànábà dré ɨ́na Yòwánɨ̀ Márokò nɨ drìzo gò, ɨ̀ dré mbàzo bwátù na lɨ̀le tùrù Kìpírò àdhya na. 40 Dɨ, Pólò dré ɨ́na Sílà nɨ kɨpèzo kòdhya. Dɨ móndyá kaꞌìbhá dhɨ ɨ̀ kòtayɨ́ àyɨ Mírì drɨ́gá, kòlɨkɨ́ró àyɨ áyɨ togó tanɨ sè dre dhɨ, ɨ̀ dré ngàzo lɨ̀le. 41 Gò ɨ̀ dré lavúzó bvò Sìríyà àdhya ꞌásè ɨ̀ndɨ̀ Kìlìkíyà àdhya ꞌásè, móndyá kaꞌìbhá Èkèlézyà ɨ ꞌásè dhɨ kɨ tɨmbàbe àyɨ kɨ tà kaꞌìkaꞌì na.
*15:8 15:8 À kònò Tà ꞌòle dhɨ ɨ 10:44; 11:15.
†15:18 15:18 À kònò Àmósà 9:11-12.
‡15:20 15:20 À kònò Pfòma 34:15-16; Lèvìtíkè 17:10-16; 18:6-23.
§15:34 15:34 Wárágà Gìká nɨ Kúlí tɨsɨ̀zo àyɨ dri drìdrì dhɨ ɨ léna dhɨ, à adré kúlí kònɨ kɨ kisú kònwa ko: [Dɨ, Sílà ro dhɨ, kaꞌì tá ɨ́na adrélé kònàle.]