BÚKÙ TÀ TƗ́DHƗ́//RU YÌZO DHƗ ÀDHYA MÀTÁYÒ 1

Rúbí Tanɨ Màtáyò dré tɨsɨ̀le dhɨ

Búkù kònɨ̀dhɨ nɨ tà àndu ngɨ̀le drìdrì dhɨ

Dhya búkù kònɨ̀dhɨ nɨ tɨsɨ̀lepi dhɨ tá Màtáyò ꞌɨ. Akódhɨ nda tá mèdáyɨ̀ lagɨ́lépi ꞌɨ. Dɨ, Yésu dré akódhɨ nɨ azízó adrélé áyɨ àpóstolò mudrí-drì-rì dhɨ kɨ àlo ró. Búkù kònɨ̀dhɨ léna dhɨ, Màtáyò adré Rúbí Tanɨ longó tadházóá dhɨ, Yésu Gìká nɨ Mváagó ꞌɨ, ɨ̀ndɨ̀ Mèsɨ́yà dré tá lazílé kɨ́nó lésè dhɨ ꞌɨ. Gìká amù akódhɨ nda tà bǐ ɨ́ dré tá lazílé pròfétà ɨ tí áyɨ Kúlí na dhɨ kɨ ꞌo, kɨtswázó móndɨ́ kɨ tɨdrɨ́ àyɨ kɨ tàkonzɨ̀ lésè. Lavúlé dhɨ, Màtáyò adré Rúbí Tanɨ kòdhɨ nɨ tɨsɨ̀ Yúdà ànzɨ ɨ dré. Dɨ, Rúbí Tanɨ nda kókpà móndyá títí ɨ dré.

Búkù kònɨ̀dhɨ léna dhɨ, Màtáyò adré Yésu nɨ lɨ́drɨ̀ nɨ tà tɨtɨ́ mìbhalé tí kònɨ̀nɨ: akódhɨ nɨ tìma, akódhɨ nɨ bàtísimò dòma, akódhɨ nɨ tabhìma, akódhɨ nɨ àzí Gìká nɨ kúlí longózó dhɨ, tsàle akódhɨ nɨ àzí móndɨ́ kɨ tɨdrɨ́zó àyɨ kɨ drà ɨ lésè dhɨ ɨ́be. Àmvolásà dhɨ, Màtáyò adré Yésu nɨ atsí dré tòle kɨdhólé Gàlìláyà lésè tsàle Yèrúsalémà na dhɨ nɨ tà tɨtɨ́, akódhɨ nɨ pósò kùdù nɨ tà ɨ́be, tsàle akódhɨ nɨ dràma ɨ̀ndɨ̀ akódhɨ nɨ ngàma dràdrà ꞌásè dhɨ kɨ tà ɨ́be.

Màtáyò adré kpà tadhá dhɨ, Yésu dhya kàdrɨ̀ adrélépi Gìká nɨ tà tadhá dhɨ ꞌɨ. Tàko ko, adré Gìká nɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí nɨ tà àndu ngɨ, adrézó kpà Òpɨ̀ bhù àdhya nɨ tà tadhá ngádra ꞌá móndyá títí ɨ dré. Màtáyò adré tà kàdrɨ̀kàdrɨ̀ Yésu dré tadhálé dhɨ kɨ lanzɨ́ kònɨ̀nɨ: (1) tà Yésu dré tadhálé kòngó drìna dhɨ ɨ (Màtáyò 5–7); (2) tà Yésu dré lazílé áyɨ lebèbhá mudrí-drì-rì dhɨ ɨ dri àyɨ kɨ mùzo lɨ̀le Rúbí Tanɨ longóbe dhɨ ɨ (Màtáyò 10); (3) Òpɨ̀ bhù àdhya nɨ tà lùzu ró dhɨ ɨ (Màtáyò 13); (4) Yésu nɨ lebèbhá kɨ adrema nɨ tà (Màtáyò 18); (5) lókyá kùdù nɨ tà, ɨ̀ndɨ̀ Gìká nɨ Òpɨ̀ nɨ atsama nɨ tà (Màtáyò 24–25).

Tà kàdrɨ̀kàdrɨ̀ búkù kònɨ̀dhɨ léna dhɨ kɨ atìma

1) Yésu Krísto nɨ kómvó ɨ̀ndɨ̀ akódhɨ nɨ tìma (1:1–2:23)

2) Yòwánɨ̀ Bàtísimò fèlepi nɨ àzí (3:1-12)

3) Yésu nɨ bàtísimò dòma, ɨ̀ndɨ̀ akódhɨ nɨ tabhìma (3:13–4:11)

4) Yésu nɨ àzí bvò Gàlìláyà àdhya na dhɨ (4:12–18:35)

5) Yésu nɨ atsí ngàzo Gàlìláyà lésè lɨ̀le Yèrúsalémà na dhɨ (19:1–20:34)

6) Yésu nɨ pósò kùdù, ɨ̀ndɨ̀ akódhɨ nɨ dràma (21:1–27:66)

7) Yésu nɨ ngàma dràdrà ꞌásè dhɨ (28:1-20)

Yésu Krísto nɨ kómvó

(À kònò kpà Lúkà 3:23-38)

1 Yésu Krísto angá Dàwídì nɨ súrú lésè, ɨ̀ndɨ̀ Dàwídì angá ɨ́na Àbàrámà nɨ súrú lésè. Kònɨ̀dhɨ Yésu Krísto nɨ tábhí kɨ tìma nɨ tà tɨsɨ̀le dhɨ ꞌɨ:

2 Àbàrámà ti tá Ɨ̀sákà, Ɨ̀sákà dré Yàkóbhò nɨ tìzo gò, Yàkóbhò dré Yúdà kɨ tìzo adrúpi nɨ ɨ́be. 3 Yúdà ɨ Tàmárà be dhɨ ɨ̀ dré Fàrésà kɨ tìzo Zárà be. Fàrésà dré Èsèrómà nɨ tìzo, Èsèrómà dré Àrámà nɨ tìzo. 4 Àrámà dré Àmìnàdábà nɨ tìzo, Àmìnàdábà dré Nàsónà nɨ tìzo, Nàsónà dré Sàlòmónà nɨ tìzo. 5 Sàlòmónà ɨ Rábà be dhɨ ɨ̀ dré Bòwésà nɨ tìzo. Bòwésà ɨ Rútà be dhɨ ɨ̀ dré Yòbédè nɨ tìzo. Yòbédè dré Yésè nɨ tìzo, 6 Yésè dré ópɨ́ Dàwídì nɨ tìzo.

Dàwídì ɨ Ùríyà nɨ tòkó be dhɨ ɨ̀ dré Sòlòmónò nɨ tìzo. 7 Sòlòmónò dré Ròbòwámà nɨ tìzo, Ròbòwámà dré Àbɨ́yà nɨ tìzo, Àbɨ́yà dré Àsáfà nɨ tìzo. 8 Àsáfà dré Yòsàfátà nɨ tìzo, Yòsàfátà dré Yòrámà nɨ tìzo, Yòrámà dré Òzɨ́yà nɨ tìzo. 9 Òzɨ́yà dré Yòwàtámà nɨ tìzo, Yòwàtámà dré Àkázà nɨ tìzo, Àkázà dré Èzèkɨ́yà nɨ tìzo. 10 Èzèkɨ́yà dré Mànásè nɨ tìzo, Mànásè dré Àmónà nɨ tìzo, Àmónà dré Yòsɨ́yà nɨ tìzo. 11 Yòsɨ́yà dré Yèkònɨ́yà kɨ tìzo adrúpi nɨ ɨ́be, lókyá Ɨ̀sèrélè ànzɨ kɨ rùzo dòle Bàbìlónà na àdzú sè dhɨ ꞌá.

12 Àyɨ nda kɨ dòma Bàbìlónà na dhɨ àmvolésè dhɨ, Yèkònɨ́yà dré Sàlàtɨ̀yélè nɨ tìzo, Sàlàtɨ̀yélè dré Zòròbàbélè nɨ tìzo. 13 Zòròbàbélè dré Àbìyúdà nɨ tìzo, Àbìyúdà dré Èlìyàkímà nɨ tìzo, Èlìyàkímà dré Àzórà nɨ tìzo. 14 Àzórà dré Sàdókà nɨ tìzo, Sàdókà dré Àkímà nɨ tìzo, Àkímà dré Èlìyúdà nɨ tìzo. 15 Èlìyúdà dré Èlèyàzárà nɨ tìzo, Èlèyàzárà dré Màtánà nɨ tìzo, Màtánà dré Yàkóbhò nɨ tìzo, 16 Yàkóbhò dré Yòséfà nɨ tìzo. Yòséfà nda tá Màrɨ́yà nɨ agó ꞌɨ. Dɨ Màrɨ́yà nda dré Yésu, adrélé zìle Mèsɨ́yà dhɨ nɨ tìzo.

17 Kɨdhólé Àbàrámà rú atsálé Dàwídì rú dhɨ, máti tá mudrí-drì-su. Kɨdhólé Dàwídì rú atsálé Ɨ̀sèrélè ànzɨ kɨ dòma Bàbìlónà na dhɨ rú dhɨ, máti kpà mudrí-drì-su. Kɨdhólé àyɨ nda kɨ dòma rú atsálé Mèsɨ́yà nɨ tìma rú dhɨ, máti kókpà mudrí-drì-su.

Yésu Krísto nɨ tìma

(À kònò kpà Lúkà 2:1-7)

18 Yésu Krísto nɨ tìma tá kònɨ̀nɨ: À zɨ̀ tá Yésu nɨ andre, Màrɨ́yà, Yòséfà dré tòko ró. Dɨ, drìdrì ɨ̀ dré ru amúzó dhɨ kandrá dhɨ, Màrɨ́yà kisú tá ɨ́na ꞌa Tɨrɨ́ Lólo nɨ rìnyí sè. 19 Dɨ agó nɨ Yòséfà dré adrélé móndɨ́ gyǎgya ꞌɨ dhɨ sè dhɨ, lè tá kanyò fèle drá móndɨ́ ɨ mi ko gò, dré kisùzoá dhɨ, ɨ́ nɨ akódhɨ nɨ tayɨ́ kòlyà.

20 Dɨ dré tá adréràꞌa tà nda nɨ kisù dhɨ ꞌá dhɨ, ángéló Mírì àdhya dré agázó akódhɨ kandrá toróbɨ́ na, tàá drá dhɨ: «Yòséfà, Dàwídì nɨ mvá, mɨ́ ro Màrɨ́yà nɨ dòma mòle dhɨ ko. Tàko ko, ꞌa dré kisúlé kòdhɨ, kisú Tɨrɨ́ Lólo nɨ rìnyí sè. 21 A nɨ mváagó ti. Mɨ́ nɨ akódhɨ nɨ rú zi Yésu. Tàko ko, akódhɨ nɨ áyɨ móndyá kɨ tɨdrɨ́ àyɨ kɨ tàkonzɨ̀ ɨ lésè.»*

22 Dɨ tà nda kòdhɨ ɨ̀ atsá títí kònɨ̀nɨ, kɨtswálé tà Mírì dré tá longólé áyɨ pròfétà tí dhɨ ɨ̀ kòꞌoró ru be dhɨ bvó. Akódhɨ longó tá dhɨ:

23 «Mɨ̀ nò rè ká! Kyánzɨ àgo tà nìlepi rè ko dhɨ nɨ ꞌa kisú gò, dré mváagó tìzo.

À nɨ rú nɨ nɨ zi Èmànùwélè.»†

Rú nda kòdhɨ adré lèá tàle dhɨ «Gìká túmä́ní àma ɨ́be».

24 Dɨ Yòséfà kòlaró dre dhɨ, dré Màrɨ́yà nda nɨ dòzo mòle ngóró ángéló Mírì àdhya dré tá tàle akódhɨ dré dhɨ tɨ́nɨ. 25 Dɨ, ayí ɨ́na akódhɨ be ko, tsàle lókyá dré mváagó tìzo dhɨ ꞌá. Gò dré mváagó nda nɨ rú zìzo Yésu.

*1:21 1:21 Rú «Yésu» Gìríkì ti sè dhɨ, ɨ̀ndɨ̀ rú «Yòsúwà» Èbérè ti sè dhɨ ɨ̀ adré lèá tàle dhɨ «Mírì adré móndɨ́ kɨ tɨdrɨ́».

†1:23 1:23 À kònò Èsáyà 7:14.