BÚKÙ TÀ TƗ́DHƗ́//RU YÌZO DHƗ ÀDHYA MÀTÁYÒ 22

Pɨ́dhɨ́gó gwányá làmó àdhya nɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Lúkà 14:15-24)

1 Gò Yésu dré gòzo tódhyá tà tadhá àyɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè, tàzoá dhɨ: 2 «Òpɨ̀ bhù àdhya sù ngóró tà kònɨ̀dhɨ tɨ́nɨ: Ópɨ́ àlo dhɨ adré tá gwányá làmó àdhya nɨ ꞌo áyɨ mváagó dré. 3 Dré áyɨ màrábà kɨ mùzo lɨ̀le móndyá dré tá azílé gwányá nda lé dhɨ kɨ azí ngá nya. Dɨ, àyɨ nda ɨ̀ dré àyɨkya gàzo rè. 4 Dɨ ópɨ́ nda dré gòzo màrábà àruka kɨ mu lɨ̀le kúlí kònɨ kɨ ta móndyá azílé nda ɨ dré: ‹Mɨ̀ yi rè ká! Má ꞌo ngá títí dhɨ ɨ ladhɨ́lé áma gwányá sè dhɨ dre. Má ꞌo áma tíàgo ɨ tilílé, áma tí ngbòlò dò ro dhɨ ɨ́be. Tà títí dhɨ ɨ̀ kɨtswá dre. Mɨ̀ alɨ̀ gwányá lé wà!› 5 Dɨ, móndyá azílé nda ɨ̀ dré àyɨkya tà nda nɨ nòzo tà tàko ró. Gò ɨ̀ dré lɨ̀zo àyɨ kɨ tà ꞌobe kòdhya. Àlo nɨ lɨ̀ tá áyɨ amvú na. Àzya nɨ lɨ̀ ɨ́na áyɨ àzí làfa àdhya kɨ tà ꞌobe. 6 Àyɨ kɨ àruka ɨ̀ dré màrábà nda kɨ turúzó, àyɨ kɨ ꞌòzo kònzɨ gò, àyɨ kɨ tupfúzó todràle. 7 Dɨ ópɨ́ nda nɨ togó dré aswázó tà nda sè. Dré áyɨ sòdá zyandre dhɨ kɨ mùzo lɨ̀le móndyá kàrɨ́ kutúbhá nda kɨ tupfú todràle gò, bhàandre àyɨkya nɨ zàzo vèle. 8 Gò dré tàzoá áyɨ màrábà ɨ dré dhɨ: ‹Gwányá làmó àdhya gànzi ró. Dɨ, móndyá má dré azílé nda ɨ̀ kɨtswá tá àyɨkya gwányá nda sè ko. 9 Dɨ ásà dhɨ, mɨ̀ lɨ̀ láti andre ɨ ꞌásè, móndyá títí mɨ̀ dré dra kisúlé dhɨ kɨ azí alɨ̀le gwányá lé.› 10 Dɨ màrábà nda ɨ̀ dré lɨ̀zo láti ɨ ꞌásè, móndyá títí ɨ̀ dré kisúlé dhɨ kɨ kɨmó alɨ̀zo àyɨ ɨ́be, tágba àyɨ nda ɨ̀ kàdré tá móndɨ́ dóro ꞌɨ yà, kó ngalè móndɨ́ kònzɨ ꞌɨ yà dhɨ. Gò dzó làmó gwányá àdhya dré gàzo móndyá azílé nda ɨ sè bǐ.

11 Dɨ, ópɨ́ nda kàfɨ́ móndyá azílé nda kɨ no dre dhɨ, dré agó àlo kɨ́tá làmó gwányá àdhya nɨ asólépi ko dhɨ nɨ nòzo. 12 Dré lizízóá tíá dhɨ: ‹Áma arúpi, mɨ́ afɨ́ kònwa kɨ́tá làmó gwányá àdhya àko ngɨ́nɨngɨ́nɨ ró?› Agó nda tá kúlí logólé dhɨ àko. 13 Dɨ ópɨ́ nda dré tàzoá áyɨ màrábà ɨ dré dhɨ: ‹Mɨ̀ adrò akódhɨ nɨ pá ɨ drɨ́gá nɨ ɨ́be, akódhɨ nɨ bhèzo kɨvɨ̀ na, àrà tínímvá ro dhɨ na. Kònàle dhɨ, à nɨ adré tongólé, adrézó kpà síkálándrá tsɨ.› 14 Tàko ko, à adré móndɨ́ zyandre dhɨ kɨ azí. Dɨ, à adré ngbà ꞌí móndɨ́ àlo àlo dhɨ kɨ kɨpè kòdhya.»

Kàyìsárà, Rómà kɨ ópɨ́ kàdrɨ̀ nɨ mèdáyɨ̀ gɨ̀ma

(À kònò kpà Márokò 12:13-17; Lúkà 20:20-26)

15 Àmvolásà dhɨ, Fàrìsáyò ɨ̀ dré ngàzo ru yi, kɨtswázó Yésu nɨ ꞌo laꞌɨ̀le kúlí dré tá adrélé tàle dhɨ ɨ sílé dhɨ bvó. 16 Dɨ ɨ̀ dré àyɨ kɨ lebèbhá kɨ mùzo móndɨ́ àruka ópɨ́ Èródè àdhya ɨ́be lɨ̀le Yésu véna tàá drá dhɨ: «Tadhálépi, mà nì tàle dhɨ, mɨ́ adré tròle tà bàti rú dhɨ be. Mɨ́ adré Gìká nɨ tà tadhá tà bàti sè. Mɨ́ adré kpà móndɨ́ kɨ lɨndrɨ̀ nɨ tà kisù ko, mɨ́ dré adrélé àyɨ kɨ no twátwa ko dhɨ sè. 17 Dɨ mɨ́ tà rè àma dré tà mɨ́ dré adrélé kisùle tà kònɨ̀dhɨ dri dhɨ ká: Àma kɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí kaꞌì, mà kàdré Kàyìsárà nɨ mèdáyɨ̀ gɨ dhɨ ꞌí? Kó ngalè, kaꞌì ko?»

18 Dɨ, Yésu dré ɨ́na tà kònzɨ ɨ̀ dré tá adrélé lèle ꞌòle nda nɨ nìzo kyá gò, logózóá àyɨ dré dhɨ: «Àmɨ túrúpfúbhá nɨ ɨ, mɨ̀ adré áma tabhì lɨtɨ́lé àdho tà sè? 19 Mɨ̀ tadhá má dré làfa lòꞌwa adrézó mèdáyɨ̀ gɨ ásà dhɨ.» Dɨ ɨ̀ dré dènárì àlo dhɨ nɨ fèzo drá.* 20 Gò dré lizízóá àyɨ tí dhɨ: «Móndɨ́ lɨ́ndrɨ́ kònɨ̀dhɨ tsàle rú tɨsɨ̀le drìá kònɨ̀dhɨ be dhɨ, àdhi àdhya ꞌɨ?» 21 Ɨ̀ logó drá dhɨ: «Kàyìsárà àdhya ꞌɨ.» Dɨ Yésu tà àyɨ dré dhɨ: «Mɨ̀ kàdré dɨ ngá Kàyìsárà àdhya nɨ fe Kàyìsárà dré, adrézó kpà ngá Gìká àdhya nɨ fe Gìká dré.» 22 Ɨ̀ kòyi akódhɨ nɨ kúlí nda dre dhɨ, àyɨ kɨ lɨ́ndrɨ́ dré gàzo gò, ɨ̀ dré akódhɨ nɨ tayɨ́zó lɨ̀zo.

Tà lizílé ngangà dràdrà ꞌásè dhɨ nɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Márokò 12:18-27; Lúkà 20:27-40)

23 Kìtú nda sè dhɨ, Sàdùkáyò àruka ɨ̀ dré alɨ̀zo Yésu vélé kɨtswálé tà lizí tíá. (Àyɨ nda ɨ̀ adré tàá dhɨ, ngangà dràdrà ꞌásè dhɨ yókódhó.) Dɨ ɨ̀ tà drá dhɨ: 24 «Tadhálépi, Mósè tɨsɨ̀ àma dré dhɨ: ‹Agó àlo adrélépi mvá àko dhɨ kòdrà áyɨ tòkó nɨ tayɨ́ dhɨ, lè adrúpi nɨ kòdo tàyɨ́tòkó nda mòle, kɨtswázó ànzɨ ti áyɨ adrúpi dràlepi nda dré.›† 25 Dɨ àma kòfalé dhɨ, àgo nzi-drì-rì adrúpi ró dhɨ ɨ tá be. Àyɨ kɨ kàyo dré tòkó àlo dhɨ nɨ mòzo gò, dràzo. Dré tá adrélé mvá àko dhɨ sè dhɨ, dré áyɨ tòkó nda nɨ tayɨ́zó áyɨ adrúpi ɨ́ bvó dhɨ dré. 26 Tà nda dré kpà ru ꞌòzo kònɨ̀nɨ adrúpi nɨ nɨ rì rú, adrúpi nɨ nɨ na rú, tsàle byá adrúpi nɨ nɨ nzi-drì-rì rú. 27 Kùdù ro dhɨ, tòkó nda dré kpà dràzo. 28 Dɨ kìtú móndɨ́ ɨ̀ dré dra ngàzo dràdrà ꞌásè dhɨ tú dhɨ, adrúpi nzi-drì-rì nda ɨ kòfalé dhɨ, tòkó nda nɨ adré tsítsì dhɨ àdhi dré? Àngyá ko, àyɨ títí nda ɨ̀ do tá akódhɨ mòle àyɨ dré tòko ró.»

29 Yésu logó àyɨ dré dhɨ: «Mɨ̀ lɨtɨ́ àmɨ kɨ tàndɨ ɨ dre, mɨ̀ dré Gìká nɨ Kúlí ɨ rìnyí nɨ ɨ́be dhɨ kɨ nìle ko dhɨ sè. 30 Kìtú móndɨ́ ɨ̀ dré dra ngàzo dràdrà ꞌásè dhɨ tú dhɨ, ɨ̀ gò adrélé ru mo ko. Ɨ̀ gò kpà adrélé àyɨ kɨ ànzɨ kɨ fe mòle ko. Be ró dhɨ, ɨ̀ nɨ àyɨkya adré ngóró ángéló bhù na dhɨ ɨ tɨ́nɨ. 31 Dɨ kàdré ɨ́na ngangà dràdrà ꞌásè dhɨ nɨ tà sè dhɨ, mɨ̀ nà rè tà Gìká dré tàle àmɨ dré dhɨ ko? Akódhɨ tà dhɨ: 32 ‹Ma Gìká Àbàrámà àdhya ꞌɨ, Ɨ̀sákà àdhya ꞌɨ, ɨ̀ndɨ̀ Yàkóbhò àdhya ꞌɨ.›‡ Dɨ Gìká nda Gìká àbvò kya ꞌɨ ko. Be ró dhɨ, akódhɨ ɨ́na Gìká móndyá lɨ́drɨ̀ ro dhɨ kya ꞌɨ.» 33 Dɨ móndyá zyandre kònàle dhɨ ɨ̀ kòyi tà nda dre dhɨ, àyɨ kɨ lɨ́ndrɨ́ dré adrézó gàle tà Yésu dré adrélé tadhálé dhɨ ɨ sè.

Tòlɨ́ kàdrɨ̀ lavúlé dhɨ

(À kònò kpà Márokò 12:28-34; Lúkà 10:25-28)

34 Fàrìsáyò ɨ̀ kòyi, Yésu kɨkɨ́ tá Sàdùkáyò kɨ kúlí dre dhɨ, ɨ̀ dré gòzo ru kɨmó akódhɨ làga. 35 Gò àyɨ kɨ àlo Mósè nɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí nìlepi dóro lavúlé dhɨ dré tà kònɨ̀dhɨ nɨ lizízó akódhɨ tí, kɨtswázó akódhɨ nɨ tabhì: 36 «Tadhálépi, Mósè nɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí na dhɨ, tòlɨ́ kàdrɨ̀ lavúlé dhɨ ángùdhi ꞌɨ?»

37 Dɨ Yésu logó drá dhɨ: «‹Lè mɨ́ kàdré Mírì ámɨ Gìká nɨ le ámɨ togó sè wä́yi, ámɨ lɨ́drɨ̀ sè wä́yi, ɨ̀ndɨ̀ ámɨ tà kisùkisù sè wä́yi.›§ 38 Kòdhɨ tòlɨ́ drìdrì dhɨ ꞌɨ, ɨ̀ndɨ̀ tòlɨ́ kàdrɨ̀ lavúlé dhɨ ꞌɨ. 39 Tòlɨ́ nɨ rì adrélépi kpà kàdrɨ̀ àlo nɨ tɨ́nɨ dhɨ, kònɨ̀dhɨ ꞌɨ: ‹Lè mɨ́ kàdré ámɨ àzya nɨ le ngóró mɨ́ dré adrélé ámɨ tàndɨ nɨ le dhɨ tɨ́nɨ.›* 40 Tà títí Mósè nɨ tátrɨ́trɨ́ kúlí ɨ̀ndɨ̀ pròfétà ɨ̀ dré adrélé tadhálé dhɨ ɨ̀ adré àyɨ kɨ totó tòlɨ́ rì nda kòdhɨ ɨ dri.»

Mèsɨ́yà ɨ Dàwídì be dhɨ

(À kònò kpà Márokò 12:35-37; Lúkà 20:41-44)

41 Fàrìsáyò ru kɨmóbhá nda ɨ̀ dré rè dhu adréràꞌa Yésu làga dhɨ ꞌá dhɨ, akódhɨ dré lizízóá àyɨ tí dhɨ: 42 «Mɨ̀ kisù àmɨkya Mèsɨ́yà nɨ tà sè ngɨ́nɨ? Akódhɨ àdhi nɨ mvá ꞌɨ?» Ɨ̀ logó drá dhɨ: «Akódhɨ Dàwídì nɨ mvá ꞌɨ.» 43 Dɨ Yésu tà àyɨ dré dhɨ: «Kàdré kònɨ̀nɨ dhɨ, Dàwídì dré tá adréràꞌa tà ta Tɨrɨ́ Lólo nɨ rìnyí sè dhɨ ꞌá dhɨ, zi ɨ́na Mèsɨ́yà nda áyɨ Mírì ro ngɨ́nɨ? Àngyá ko, Dàwídì tà tá dhɨ:

44 ‹Mírì Gìká tà áma Mírì dré dhɨ:

Mɨ́ alɨ̀ lɨrɨ́lé áma drɨ́ágó lésè,

tsàle lókyá má dré dra ámɨ kàrɨbhá kɨ bhàzo

adrélé ámɨ pá zàle dhɨ ꞌá.›†

45 Dɨ Dàwídì kòzi Mèsɨ́yà áyɨ Mírì ro dhɨ, Mèsɨ́yà nda nɨ kɨtswá kpà adrélé akódhɨ nɨ mvá ro ngɨ́nɨngɨ́nɨ ró?» 46 Dɨ dhya àlo àyɨ kòfalé kɨtswálépi kúlí logó Yésu tí dhɨ tá yókódhó. Kɨdhólé kìtú nda sè dhɨ, dhya àlo dré gòzo vélé tà tabhì lizílé akódhɨ tí ko.

*22:19 22:19 «Dènárì» kònɨ̀dhɨ, làfa lòꞌwa adrézó tà ꞌo ásà Rómà kɨ òpɨ̀ ꞌásè dhɨ ꞌɨ.

†22:24 22:24 À kònò Dùtèrònómè 25:5-6.

‡22:32 22:32 À kònò Pfòma 3:6.

§22:37 22:37 À kònò Dùtèrònómè 6:5.

*22:39 22:39 À kònò Lèvìtíkè 19:18.

†22:44 22:44 À kònò Longó ɨ 110:1.